Miqėsia dhe Armiqėsia (El uelau uel berau)
El-uelau: ėshtė pėrzemėrsia dhe dashuria ndėrmjet muslimanėve me njėri-tjetrin, si edhe miqėsia me ta.
Vėrtet qė Miku (mbrojtės dhe ndihmues) juaj ėshtė vetėm Allahu, i Dėrguari i Tij dhe besimtarėt qė falin namazin dhe japin zeqatin, duke qenė tė pėrulur Suretul Maideh, 55.
El-berau: ėshtė urrejtja ndaj jobesimtarėve (mosdashuria pėr ta) dhe armiqėsia ndaj tyre.
"Ka qenė shembull i lartė pėr ju Ibrahimi dhe ata qė ishin me tė, kur i thanė popullit tė tyre: Vėrtet, ne distancohemi prej jush dhe prej atyre qė adhuroni ju veē Allahut. Ju kemi mohuar, dhe u shfaq ndėrmjet nesh edhe jush armiqėsia dhe urrejtja pėrgjithmonė derisa tė besoni nė Allahun tė Vetėm. [el Mumtehineh, 4].
Miqėsimi i madh
E shtin vepruesin e tij nė kufėr tė madh dhe e nxjerr prej islamit. Ky lloj miqėsimi ndodh atėhere kur ndihmon qafirėt, lidh aleancė me ta kundėr muslimanėve, ose i ndihmon ata pėr torturimin e muslimanėve dhe pėrhapjen e fitnes nė mesin e tyre. Gjithashtu realizohet me dashurinė e qafirėve dhe dashurinė e atyre qė i duan ata, ose me urrejtien e atyre qė i urrejnė qafirėt.
Fjala e Allahut: "O besimtarė! Mos i merrni ēifutėt dhe tė krishterėt pėr miq, sepse ata janė miq tė njėri-tjetrit. Kushdo prej jush qė i merr ata pėr miq ai ėshtė prej tyre" El Maide, 51.
Ibn Sirini thotė: Abdullah ibn Utbe ka thėnė: Ēdokush prej jush tė ruhet se mos ėshtė ēifut apo i krishterė. E kuptuam se ai kishte pėr qėllim kėtė ajet: "O besimtarė! Mos i merrni ēifutėt dhe tė krishterėt pėr miq" El maide, 51. (Permend Ibn Kethir ne tefsirin e tij).
Sejid Kutbi nė tefsirin e tij Nėn hijen e Kuranit thotė: Kuptimi i miqėsimit prej tė cilit Allahu i ka ndaluar besimtarėt ėshtė pėrkrahja dhe aleanca me ēifutėt dhe tė krishterėt, jo nė kuptimin e pėrqafimit tė fesė sė tyre, sepse ėshtė pothuajse e pamundur qė njė musliman ti pasojė ata nė fenė e tyre. Prandaj kėtu nėnkuptohet aleanca dhe pėrkrahja.
Sheukani nė komentimin e fjalės sė Allahut "Kushdo prej jush qė i miqėson ata ai ėshtė prej tyre" thotė: Ai ėshtė prej grupit tė tyre dhe llogaritet prej tyre. Ky ėshtė njė kėrcėnim i madh, sepse ky gjynah, qė ka arritur gradėn e kufrit, i ka tejkaluar tė gjitha kufinjtė. Ndėrsa fjala "Allahu nuk e udhėzon popullin zullumqar" tregon shkakun e ajetit tė mėparshėm, pra rėnia e tyre nė kufėr ėshtė pėr shkak tė mosudhėzimit prej Allahut pėr ata qė bėjnė padrejtėsi veteve tė tyre me kufėr, si puna e atij qė miqėson qafirėt.
Allahu thotė: "E nėse do besonin nė Allahun dhe profetin dhe nė atė qė ju zbrit atij, nuk kishin pėr ti zėnė ata pėr miq, por tė gjithė ata janė fasikė (tė pabindur)" El maide, 81.
Ibn Tejmije nė Mexhuul fetava 17/7 thotė: Kjo dėshmon se imani nė aspektin e sheriatit bie nė kundėrshtim me zėnien miq tė qafirėve. Nuk mund tė bashkohen nė zemėr imani dhe miqėsimi i tyre. Njėsoj si ky ajet ėshtė edhe fjala e Allahut: "Mos i merrni ēifutėt dhe tė krishterėt pėr miq, sepse ata janė miq tė njėri-tjetrit. Kushdo prej jush qė i merr ata pėr miq ai ėshtė prej tyre" El maide, 51. Allahu na tregon nė ajetin e mėparshėm se miqėsuesi i tyre nuk ėshtė besimtar. Ndėrsa nė kėtė ajet na tregon se ai ėshtė prej tyre, sepse Kurani vėrteton njėri-tjetrin.
___________________________
[1] Nuk i bėn miq hebrenjtė dhe tė krishterėt veēse dikush qė ėshtė si ata sepse miqėsia e plotė do tė thotė kalim nė fenė e tyre, kurse miqėsia e pakėt tė tėrheq tek e shumta dhe mė pas bėhesh gradualisht si ata.
Shpjegimi i Ajetit 8 te sures Mumtehine
Allahu nuk iu ndalon juve nga ata tė cilėt nuk ju luftuan juve pėr shkak tė fesė e as nuk iu dėbuan prej shtėpive tuaja qė tė silleni mirė me ta dhe me drejtėsi. Allahu i do ata qė mbajnė drejtėsi. Mumtehine 8.
Kuptimi i kėtij ajeti ėshtė se kushdo qė nga mosbesimtarėt nuk i ka shqetėsuar muslimanėt duke i luftuar ata apo nxjerrė me dhunė prej vendbanimeve tė tyre atėherė edhe muslimanėt sillen mirė e me drejtėsi kundrejt tyre. Kjo pėrsa i pėrket mardhėnieve tė kėsaj bote, por jo qė ti duam ata, siē duam besimtarėt sepse Allahu thotė:
tė silleni mirė me ta dhe me drejtėsi. Dhe nuk tha qė tė miqsoheni me ta e ti doni ata. Ngjashėm me kėtė qė pėrmnedėm ėshtė edhe rasti kur Allahu xh.sh. na flet pėr prindėrit pabesimtarė:
"Ne njeriun e kemi urdhėruar pėr (sjellje tė mira ndaj) prindėrit tė vet, sepse nėna e vet atė e barti me mund pas mundi dhe pas dy viteve ia ndau gjinin. (e porositėm) Tė jeshė mirėnjohės ndaj Meje dhe ndaj dy prindėrve tu, se vetėm te Unė eshte kthimi juaj. E nėse ata tė dy mundohen qė ti tė mė bėsh Mua ortak pėr tė cilin nuk ke kurrfarė fakti, atėherė atyre mos iu bind, por sillu mirė me ata nė kėtė jetė dhe ndiq rrugėn e atij qė ėshtė kthyer kah unė. Pastaj tek Unė do tė jetė kthimi juaj dhe Unė do tju tregoj ēfarė keni punuar." Lukman 14, 15.
Po kėshtu tregohet se nėna e Esmasė vjen tek e bija dhe kėrkon qė tė ketė lidhje me tė ndėrkohė qė ajo ishte pabesimtare. Pėr kete gje Esmaja kerkoi leje nga Profeti dhe ai i tha asaj: Mbaj lidhje me nėnėn tende. Transmeton Buhariu.
Mardhėniet dhe respekti reciprok janė diēka nė vehte e ndėrsa dashuria ėshtė diēka tjetėr. Madje lidhjet dhe mardhėniet e mira mund tė bėhen shkak qė jobesimtarėt ta pėrqafojnė Islamin. Kėto sjellje i pėrkasin mjeteve tė dauas (thirrjes ne islam) nė dallim tė plotė me dashurinė apo miqėsinė tė cilat nė vetvete tregojnė aprovimin e gjendjes nė tė cilėn ėshtė mosbesimtari. Kjo gjė bėhet shkak pėr mos thirjen e tij nė Islam.
Burimi: teuhidi.weebly.com
Krijoni Kontakt