Ne kohen qe jetojme, gjithmone e me shume po del ne pah perplasja e interesave te qytetarit me interesat e atyre qe drejtojne shtetin. Kjo perplasje merr shume forma, dhe une po ze ne goje vetem disa prej perplasjeve me te dukshme: a) rritja e taksave qe kalon parane nga buxheti familjar ne buxhetin shteteror b) rritja e kontrollit dhe survejimit te shtetit mbi jeten private te qytetareve duke perdorur teknologjine c) dhunimi i lirive dhe te drejtave universale te qytetareve nga pushtetare autokrate e prirje diktatoriale d) integrimet politike dhe ekonomike qe kalojne kufijte e shtetit dhe sovranitetit te nje populli e) fryrja e burokracise publike te shtetit ne kurriz te ekonomise private f) pasojat negative ekonomike mbi jeten e qytetareve qe sjellin varferi e papunesi g) humbja e besimit e shpreses e qytetareve tek shteti i tyre dhe heqja dore nga shtetesia e largimi nga ai shtet. E shume shembuj te tjere si keto. Edhe pse te gjithe jemi bashkekohes e deshmitare okulare te ketyre ndryshimeve qe po ndodhin perdite rreth nesh, shpesh si qytetare ne ndihemi te pafuqishem per te shprehur ate qe mendojme, apo per te influencuar rrjedhen e ketyre ndryshimeve pozitive apo negative ne shoqerine tone. Dhe kjo vjen jo si pasoje e mungeses se vullnetit ose pushtetit te qytetareve, por si pasoje e mungeses se kultures dhe indiferentizmit nga ana e tyre.
1. Une jam sovrani.
Ne nje shoqeri te lire e demokratike, pavaresisht nga forma e sistemit politik, sovrani eshte qytetari. Perseritini me ze te larte vetes, derisa ta ngulitni mire ne tru, e te mos e harroni kurre per aq kohe sa keni fryme mbi kete bote: Une jam sovrani pasi une jam nje qytetar i lire ne kete shoqeri! Sovrani nuk eshte as kryeministri, as presidenti, as gjykatesi, as deputeti, as ushtria e burokrateve te punesuar ne shtet. Sovrani jam une, qytetari i atij vendi. Secili prej nesh qe jemi qytetare te atij vendi, jemi sovrane ne ate vend. Shteti eshte ngritur nga ne, per te na sherbyer ner. Dhe te gjithe ata pushtetaret qe zura ne goje me lart, nuk jane gje tjeter, vecse sherbetoret e sovranit qe eshte qytetari i lire. Jemi ne qytetaret e atij vendi qe mbajme ne kembe shtetin dhe u besojme pushtetin me vote pushtetareve. Por ne nuk punojme per ta apo per shtetin. Ata punojne per ne.
2. Une nuk jam "popull", une jam qytetar i lire.
Nje nga dallimet e medha te jetes shqiptare nen komunizem dhe nen demokraci eshte se ne kohen e komunizmit, diktatoret e demagoget i drejtoheshin qytetareve te atij vendi me fjalen "popull". Kurse ne demokraci fjalen popull e kemi zevendesuar me fjalen "qytetar i lire". Nen komunizem degjohej vetem nje ze, "zeri i Partise" qe merrte persiper te fliste "ne emer te popullit" dhe nuk ishte rastesi qe edhe gazeta propagandistike e rregjimit kish emrin "Zeri i Popullit". Kjo ishte menyra e regjimit komunist per t'i mbyllur gojen te gjithe shqiptareve, per ti privuar ata nga liria universale e fjales se lire. Kurse ne demokraci, cdo qytetar i lire flet me gojen e tij lirshem ate qe mendon. Qytetari i lire deshmon me gojen e tij ate qe mendon, ate qe beson, ate qe eshte. Dhe me voten e tij te lire, ai i beson drejtimin e shtetit, qytetareve qe zgjedhin te kandidojne per ti sherbyer interesave te qytetarit. Prandaj, kur nje politikan apo pushtetar ju drejtohet me fjalen "popull", dijeni se para jush keni nje njeri qe nuk ju respekton lirine e sovranitetin e qytetarise suaj.
3. Te zgjedhurit me vote e kane per detyre te perfaqesojne interesat e mia si qytetar.
Kur dilni diten e zgjedhjeve e shkoni te votoni, nuk jeni duke dale per ti dhene voten tuaj partise X apo Y, apo liderit X apo Y, apo kandidatit X apo Y. Jeni duke marre nje vendim, se cila prej ketyre partive, cili prej ketyre liderave, cili prej ketyre kandidateve qe konkurojne per voten time, do te perfaqesojne me se miri interesat e mia personale, familjare, shoqerore. Nese dilni e votoni pa i bere kete pyetje vetes dhe pa e marre seriozisht kete vendim qe do te merrni, ju jeni duke hequr dore ne menyre te pavetedijshme nga pushteti juaj i sovranit. Kur ti e hedh voten ne kuti pa u menduar fare, ti je duke i thene asaj partise dhe atyre politikaneve: une ua jap pushtetin tim te votes ju, beni si t'iu doje qejfi me te. Nese nuk dilni te votoni fare fale indiferentizmit, ju jeni duke hequr dore fare nga qytetaria juaj, e detyrimisht po ua kaloni pushtetin tuaj qytetareve te tjere qe dalin te votojne ate dite, vota e te cileve do te kete me shume peshe se normalisht ne zgjedhje. Nese zgjidhni ta shisni voten tuaj te lire me leke ne dore, ajo qe jeni duke bere eshte veteskllaverim: qe nga ai moment ju nuk jeni me qytetar i lire, ju jeni nje skllav i atij qe ua bleu voten. Kurse te gjithe ata qytetare qe dalin te votojne, mendojne e gjykojne gjere e gjate voten e tyre, njihen me gjithe platformat e gjithe kandidatet, ndjekin procesin e fushates elektorale, takohen e pyesin kandidatet, keta jane qytetaret e vertete te lire. Dhe pergjegjesia juaj si qytetar nuk mbaron vetem ne diten e votimit. Pas shpalljes se rezultatit te votimit, pas njohjes me perfaqesuesin e interesave tuaja ne Parlament, ju monitoroni e komunikoni rregullisht me perfaqesuesin tuaj. Dhe nese perfaqesuesi juaj nuk gjen kohe per ju apo mban qendrime ne kundershtim me interesat tuaja si qytetar, ju ia beni te qarte shqetesimin tuaj dhe e ndeshkoni ate me vote ne zgjedhjet e ardhshme.
4. Shtetin e mbajne ne kembe taksat e paguara nga qytetaret
Shume njerez nuk e dine qe shteti nuk ka leke te vetat. Shteti nuk krijon dot as pasuri. Shteti nuk krijon dot as vende pune. Qytetaret qe jetojne e punojne ne ate shtet, e mbajne shtetin me leke, duke i paguar taksa atij. Qytetaret me inisiativen e tyre te lire krijojne biznese private qe mundeson si krijimin e pasurise, edhe te vendeve te punes. Shume njerez ne kohen qe jetojme e kane humbur kete njohuri elementare mbi shtetin pasi shumica e shteteve sot, jane shume here me te pasur se sa vete qytetaret. Natyrshem lind pyetja: Duhet te kemi nje shtet te pasur apo nje qytetar te pasur? Nje shtet i pasur, me nje buxhet suficit dhe me arken e shtetit mbushur plot me para, eshte nje shtet qe po pasurohet ne kurriz te qytetareve te vete. Nje shtet i pasur do te thote nje qytetar i varfer pasi gjithe te ardhurat e shtetit dalin nga taksimi i qytetareve dhe bizneseve te vendit te krijuara nga keta qytetare. Pasurimi i qytetarit dhe rritja e mireqenies se tij duhet te jete objektivi i shtetit, pasi sic e zume ne goje me lart, shteti punon per llogari te qytetarit, dhe jo qytetari ne llogari te shtetit. Qytetari i paguan shtetit aq taksa sa e shikon te arsyeshme per te mbuluar sherbimet kryesore qe shteti i siguron qytetarit, e asnje qindarke me shume se kaq.
Shteti nuk ka as borxhe. Cdo borxh publik i shtetit, eshte nje borxh per gjithe qytetaret qe kane ngritur ate shtet. Kur degjoni qe shteti shqiptar ka X apo Y miliona borxhe, keto nuk jane borxhe te kryeministrit apo qeverise, keto jane borxhe qe rendojne mbi gjithe qytetaret shqiptare, dhe mbi ata brezat e ardhshem qe do te lindin neser. Prandaj eshte e rendesishme qe qytetaret te monitorojne nga afer si taksat qe shteti u mbledh atyre dhe bizneseve te vendit, por edhe borxhet publike te shtetit te tyre, pasi te gjitha keto rendojne mbi kurrizin e qytetarit. Nese qytetaret zgjedhin te tregohen indiferente, te mos ngrejne zerin e tyre, te mos protestojne kur shohin rritje drastike taksash apo rritje drastike te borxhit publik, kjo do te sjelle falimentimin e shtetit te tyre.
5. Te jesh sovran do te thote te jesh i pergjegjshem.
Kush e instaloi komunizmin e tiranine 50 vjecare ne Shqiperi? Nje ideologji e mbrapshte si komunizmi qe lartesonte idealin perpara njeriut, pushtetit perpara lirise. Shqiptaret e asaj kohe u mashtruan nga kjo ideologji dhe e paguan shtrenjte kete mashtrim per plot nje gjysem shekulli.
Kush e rrezoi komunizmin dhe solli demokracine ne Shqiperi? Turma te qytetareve qe vrane friken, rigjeten zerin e humbur, rigjeten forcen per t'u perballur me tiranin, e per ta rrezuar e terhequr zvare ate ne rruget e mbare Shqiperise. Terheqja zvarre e bustit te diktatorit komunist nuk simbolizonte vetem rrezimin e rregjimit komunist, por simbolizonte edhe rikthimin e pushtetit tek sovrani legjitim, tek qytetari shqiptar. Diktatoret e diktaturat nuk mbijne vetvetiu, ato mbijne vetem ne ato shoqeri ku qytetaret e lire me dije apo pa vetedije, heqin dore nga pushteti e pergjegjesite e tyre per ta mbrojtur kete pushtet. Pushteti mbrohet duke ngritur zerin e duke protestuar kur preket vota e lire e nje shqiptari te vetem. Pushteti mbrohet kur pushtetaret rrisin taksat ne stratosfere dhe marrin vendime arbitrare qe e bejne te veshtire jeten e qytetareve te cileve u sherbejne. Eshte detyra e qytetarit te dali ne rruge e protestoje. Ti shkruaje apo marri ne telefon deputetetin e tij ne parlament e ti beje te qarte shqetesimin e tij. Te shprehi mendimin e shqetesimin e tij hapur ne media.
Pushtetaret e dehur nga pushteti, gjithmone do te mundohen ne menyre nga me te ndryshmet te prishin balancen e pushtetit qytetar-shtet. Eshte detyra jone si qytetare te lire, qe te ngrejme zerin, te protestojme e te mbrojme pushtetin e lirite tona. Liria dhe demokracia nuk jane te perjetshme. Ato ekzistojne vetem per aq kohe sa ne ate shoqeri ka njerez me kulture demokratike dhe te pergjegjshem, te gatshem per te mbrojtur me cdo cmim lirite dhe sovranitetin e tyre.
Albo
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga Albo
Krijoni Kontakt