Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 1
  1. #1
    i/e regjistruar Maska e mitjuk
    Anėtarėsuar
    19-05-2005
    Vendndodhja
    Monaco
    Postime
    900

    Dosja E Zeze E Greqise

















    Dosja e zezė e Greqisė ....LEXOJENI DHE SHPERNDAJENI

    Ja ē’shkruan Faik Konica nė vitin 1940 pėr “bėmat” e dhespotit grek me emrin Thanas:




    Trojet e Shqipėrisė etnike - Ēamėria
    “Nė gjysmėn e dytė tė shekullit tė katėrmbėdhjetė, Janinėn e qeveriste njė princ bizantin (ose njė despot, siē e kishte titullin zyrtar) i quajtur Thanas. Kėtij Thanasi i hipi nė kokė ideja e bukur pėr tė vrarė gjithė shqiptarėt. Siē thotė Dukasi, (njė historian grek) njė nga lojrat e tyre tė parapėlqyera ishte t’u priste hundėt ose pjesė tė tjera shqiptarėve dhe t’i linte tė vdisnin nė agoni”.

    Marshimi pėr tė pushtuar Epirin, 5 tetor 1912

    Organizatat greke deklarojnė bashkimin e forcave ballkanike pėr tė mbrojtur territoret nga faktori shqiptar qė kėrkonte pavarėsinė. Veē ushtrisė u organizuan dhe banda tė armatosura qė qarkullonin fshatrave myslimanė tė Ēamėrisė. Ishte koha kur pėrpjekjet e Shqipėrisė pėr tė shpallur pavarėsinė po jepnin frytet e para. Ky mobilizim i shqiptarėve u pa si kėrcėnim pėr Greqinė e cila nisi hapur ofensivėn pėr pushtimin e Vorio Epirit. Emėrimi i njė guvernatori me origjinė shqiptare nė Janinė u interpretua nga grekėt si zgjerim i njė rreziku shqiptar pėr marrjen e Janinės dhe krahinave pėrreth.

    Konferenca e Ambasadorėve, Londėr, 20 dhjetor 1912

    Kėrkesat pėr pavarėsi tė shqiptarėve u kundėrshtuan jo vetėm me armė, por dhe nė rrugė diplomatike nga ana e Greqisė. Madje pėrfaqėsuesit e shtetit grek nė Konferencėn e Ambasadorėve nė Londėr kėrkuan qė pėrveē Vorio Epirit, Greqia tė aneksonte edhe Vlorėn, nė portin e sė cilės ishte vendosur Flota Helene. “Ėshtė e pamundur tė lejohen shqiptarėt barbarė tė jetojnė tė pavarur nė djepin e qytetėrimit grek”, ky ishte qėndrimi i delegacionit grek nė Londėr.

    Masakra e udhėheqjes sė Ēamėrisė, 7 mars 1913

    Ushtria greke pas largimit tė trupave turke pushton Ēamėrinė. Gjenerali Deli Janaqis vendos tė thėrrasė nė njė takim krerėt qyteteve dhe fshatrave tė Ēamėrisė pėr tė vendosur njė marrėveshje. Pėr disa ditė me radhė, krerėt ēamė nuk pranojnė kushtet e komandantit grek. Atėherė ai vendos t’i mbledhė pėr herė tė fundit dhe urdhėron vrasjen e 62 kryetarėve ēamė. Dhe sikur tė mos mjaftonte, dy prej tyre, Fuat Pronjo dhe Suhbi Bej Dino, me urdhėr tė gjeneralit rripen tė gjallė.

    Komisioni i Kontrollit, Shqipėri, shtator 1913

    Ndėrkombėtarėt vendosin tė zgjidhin ēėshtjen e Epirit, duke dėrguar nė terren njė komision kontrolli, i cili do tė verifikonte pretendimet e grekėve pėr Korēėn, Gjirokastrėn, Pėrmetin dhe Sarandėn. Ushtria greke u pėrpoq qė tė pastronte rrugėn ku do kalonte komisioni nga shqiptarėt, madje dhe banesat nė disa fshatra u lyen me bojėn e flamurit grek. Grupe grekofilėsh dėrgonin peticione, ku thuhej se Jugu i Shqipėrisė nuk duhet tė jetė i shqiptarėve. Mes grekėve dhe komisionit u regjistruan dhe incidente.

    “Batalioni i Shenjtė”, Andartėt, 1913

    Konferenca e Ambasadorėve nuk i dha tė drejtė Greqisė pėr pretendimet nė Epirin e Veriut dhe urdhėroi tėrheqjen e shqiptarėve. Nė kėtė pikė nis plani i dytė i Greqisė pėr pushtimin e tij. Strukturat ushtarake organizojnė “Batalionin e Shenjtė”, i pėrbėrė nga kriminelė lufte, dezertorė dhe tė burgosur nga burgu i Kretės, tė cilėt mė vonė do tė njiheshin si “Andartėt”. Ky batalion kreu masakrat nė tė gjithė Jugun e Shqipėrisė, duke vrarė mijėra gra dhe fėmijė pėr tė spastruar zonėn nga shqiptarėt.

    “Protokolli i Firences”, 17 dhjetor 1913

    Ėshtė dokumenti qė caktoi kufijtė e sotėm mes Greqisė dhe Shqipėrisė. Njė pjesė e Jugut tė Shqipėrisė ngeli nė territorin grek. Ndėrkohė qė Greqia nuk e njohu kėtė protokoll, duke pretenduar se ngelej jashtė trungut helen Epiri i Veriut, me disa dhjetėra mijėra minoritarė. Paradoksalisht nė Shqipėri ngelėn rreth 38 mijė minoritarė, ndėrsa nė Janinė dhe krahinat e tjera ngelėn me Greqinė rreth 500 mijė shqiptarė nė qytetet e Filatit, Paramithka, Margėllėi, Parga, Gumenica e Preveza.

    “Grushti i Shtetit”, dhjetor 1913

    Ndėrsa Evropa pretendoi se e rregulloi pėrfundimisht ēėshtjen greko-shqiptare, nė Jug tė Shqipėrisė nisėn revoltat. “Batalioni i Shenjtė” ishte vėnė nė veprim. Ushtarakėt hoqėn uniformat dhe nisėn masakrat dhe djegiet duke argumentuar se nuk pranonin vendimin e Evropės pėr lėnien jashtė Greqisė tė Korēės, Gjirokastrės. Sipas kronikave tė kohės, ishin rreth 40 mijė ushtarė qė kryen masakra tė pashembullta nė qytetet e Gjirokastrės, Korēės e Pėrmetit.

    Masakrat nė Pėrmet, 25 shkurt 1914

    Masakrat greke nuk u bėnė vetėm nė zonėn qė sipas tyre i pėrket Vorio Epirit, por edhe janė saj. Nė Kuqar tė Pėrmetit ushtria greke theri gjithė fėmijėt ndėrsa burrat i mbylli nė kishėn e Kosinės ku i vrau nė mėnyrė barbare. Po ashtu dhe nė fshatin Peshtan ku njė kronikė e kohės shkruan. “Foshnjat ulėrinin duke kėrkuar prindėrit. Ushtarėt i mblodhėn dhe i ēuan nė njė shtėpi ku ish njė pus e ku i merrnin me radhė e u prisnin kokat dhe i hidhnin brenda. Ndėrkohė gratė i mblodhėn nė Delvinė dhe pasi i pėrdhunuan i vranė me bajoneta”.

    Protokolli i Korfuzit, 17 maj 1914

    Mė 24 prill 1914, Fuqitė e Mėdha njoftuan Greqinė se ishin tė gatshme t’u bėnin lėshime ”Vorio-Epirotėve” dhe se mund tė pranonin rishikimin e kufirit greko-shqiptar nė favor tė saj. Qeveria e ndodhur nėn njė presion tė gjithanshėm u detyra t’ua besonte Fuqive zgjidhjen e krizės. Protokolli parashikoi qė Korēa e Gjirokastra, edhe pse do ishin nė shtetin shqiptar tė kishin njė administratė tė vetėn. Pėr shkak tė ndihmės qė i dha Italia, Greqia i la ishullin e Sazanit.

    “Qeveria” e Epirit tė Veriut, nėntor 1914

    Qarqet greke u pėrpoqėn qė revoltėn ta organizonin nė njė lėvizje pėr pavarėsi tė Epirit tė Veriut. Pėr kėtė qėllim ish-ministri i Jashtėm grek, Nikollaq Zografi, sė bashku me njė grup ish-ministrash tė tjerė, shpalli krijimin e qeverisė sė Vorio Epirit nė Gjirokastėr. Me ndihmėn e Andartėve, Zografi izoloi Gjirokastrėn, Pėrmetin dhe Korēėn. Zyrtarisht qeveria greke nuk e njohu kėtė qeveri tė re, por nuk hezitoi ta ndihmonte me ushqime dhe me armė.

    Incidentet fetare, 1919

    Qeveritė e brishta tė Shqipėrisė kishin arritur tė krijonin institucionet e para dhe tė ruanin disi integritetin e vendit. Qeveria e Iliaz Vrionit kish arritur tė zmbrapste disa sulme tė grekėve. Ndėrkohė shqetėsim ishte propaganda antishqiptare e kishės greke. Rasti mė tipik ka qenė ai i Peshkopit Jakov tė Korēės. Sipas raporteve ai e kish kthyer kishin nė njė qendėr propagande pėr Vorio Epirin. Me urdhėr tė qeverisė Jakovi u largua nga vendi gjė qė solli dhe reagimin e Athinės.

    Konferenca e Paqes, Paris 1919

    Konferenca e Londrės dhe ndarja e territoreve shqiptare nuk e kėnaqėn oreksin grek. Nė Konferencėn e Paqes pas Luftės sė Parė Botėrore, kryeministri grek Eleftherios Venizelos kėrkon aneksimin e pjesės mė tė madhe tė Shqipėrisė. Sipas tij, shqiptarėt nuk kishin aftėsi shtet-formuese dhe nuk mund tė krijonin njė qeveri. “Shtetasit grekė nė Shqipėri duhet tė drejtohen nga qytetėrimi i lartė qė pėrfaqėson shteti helen dhe jo nga shqiptarėt tė cilėt nuk kanė asnjė qytetėrim”.

    Incidenti pėr tė drejtėn e minoriteteve, mars 1921

    Greqia me anė tė ndėrkombėtarėve fitoi tė drejtė qė minoritetet e saj tė kishin trajtimin e duhur nga shtete ku ata bėnin pjesė. Kjo nėnkuptonte tė drejtėn pėr tė folur gjuhėn dhe pėr tė pasur shkolla greke. Por kėto kushte Greqia nuk pranoi t’i plotėsonte pėr popullsinė ēame qė mbeti nėn ēatinė e Greqinė pas ndarjes sė kufijve nė territorin grek. Shteti shqiptar e ngriti disa herė kėtė ēėshtje nė lidhjen e kombeve, por greket raportonin se ēamėt kishin tė njėjta tė drejta me grekėt e tjerė.

    Pėrplasja e shifrave, 1921

    Ekziston njė incident i pėrhershėm mes Greqisė dhe Shqipėrisė pėr sa i pėrket ēėshtjes sė numrit tė minoritarėve qė ekzistojnė nė Shqipėri. Greqia pretendon dhe vazhdon tė kėmbėngulė se nė territorin shqiptar janė mbi 400 mijė grekė. Ndėrkohė nė Departamentin e Shtetit Amerikan kjo shifėr ėshtė rreth 200 mijė. Ndėrsa nė bazė tė regjistrimit tė bėrė nga shteti shqiptar, nė mars tė vitit 1921, ky numėr ka qenė 33.313. Sidoqoftė ky numėr, sipas statistikave, nuk ka arritur asnjėherė tė kalojė shifrėn 50 mijė.

    Shkėmbimi i ēamėve me turq, mars 1923

    Pėrcaktimi i kufijve tė Shqipėrisė, i ndėrprerė me 1913 nga Lufta e I-rė Botėrore dhe rinisur me 1919, la jashtė territorit rajone tė banuara nga shqiptarė, Ēamėrinė dhe Kosturin. Traktati i Lozanės nėnshkruar me 1923, parashikonte shkėmbimin e popullsive greke dhe turke, pėr tė zgjidhur kėshtu njė problem tė dy vendeve. Tragjikisht Greqia konsideroi si myslimanė turq banorėt e Ēamėrisė dhe mbi 6800 ēam u shpėrngulėn me forcė. Njė pjesė e tyre preferoi tė vinte nė Shqipėri.

    Vrasja e Gjeneral Tellinit, 23 gusht 1923

    Gjenerali italian Tellini sė bashku me Riza Kolonjėn dhe pėrfaqėsues tė palės greke u caktuan nga Konferenca e ambasadorėve pėr tė vendosur kufijtė mes Shqipėrisė dhe Greqisė. Ushtaraku italian u akuzua nga qeveria greke se po mbėshteste pretendimet e Shqipėrisė. Nė ditė kur vendoseshin piramidat kufitare nė Kakavijė, Tellini vritet sė bashku me katėr ushtarė nė rrugėn Janinė-Kakvijė. Qeveria greke e dėnoi vrasjen, por fajtorėt nuk u gjendėn asnjė herė.

    Fan Noli pėr Ēamėrinė 22 gusht 1924

    Zhvillimet nė Ēamėri e detyruan qeverinė Shqiptare tė ngrejė ēėshtjen nė Lidhjen e Kombeve. Kryeministri Fan Noli nė njė seancė pėr Shqipėrinė denoncoi hapur masakrat e ushtarėve grekė nė jug tė vendit. Ai kėrkoi qė tė mos kryhej ndėrrimi i popullsisė dhe ēamėt tė mos silleshin nė Shqipėri pasi nuk kishte vend ku tė sistemoheshin. E vetmja zgjidhje, thotė Noli, ėshtė qė ēamėt tė vendosen nė tokat e minoritetit grek nė Gjirokastėr dhe kėta tė fundi tė shkojnė nė Greqi.

    Incidenti mbretėror, prill 1939

    Greqia ishte i vetmi vend qė mund t’i siguronte mbretit Zog njė largim tė shpejtė pas pushtimit fashist. Kryeministri Metaksa e pranoi familjen mbretėrore tė kalonte nė Greqi. Por ndėrsa mbreti, mbretėresha dhe princi niseshin me tren nga Follorina rreth 500 ushtarė hipin nė tren dhe kėrkuan ēarmatimin e shoqėruesve tė mbretit. Nė kujtimet e saj, Mbretėresha Geraldinė shkruan se Greqia kish njė plan pėr ta izoluar familjen mbretėrore nė njė ishull tė Greqisė si garanci pėr marrėveshjet qė kish me Italinė. Sipas saj vetėm gjendja e rėndė shėndetėsore e princit Leka bėrė qė grekėt tė mendoheshin pėr pasojat qė mund t’u sillte vdekja e njė princi nė tokėn e tyre.

    Internimi i burrave ēam, 4 gusht 1940

    Pas shpėrnguljes dhe terrorit ndaj popullsisė ēame, grekėt pėr tė evituar protesta ndoqėn dhe rrugėn e internimeve. Qeveria greke krijoi komisione qė pėrzgjidhnin popullsinė ku veēonin meshkujt qė ishin pėr luftė dhe i internuan nė ishujt e humbur tė detit Egje. Sipas dėshmive, trajtimi i tyre ishte i njėjtė me atė qė nazistėt u bėnin hebrenjve. Dhe si pėr ironi pushtimi gjerman i Greqisė nė 6 prill 1941 i liroi ēamėt e internuar, por kur u kthyen nė fshatrat e tyre nuk kish mbetur askush.

    Shqipėria nė Luftėn Italo-Greke, 1940

    Pak e ēuditshme, por lufta Italo-Greke ka nisur pas vrasjes sė njė shqiptari. Daut Hoxha ishte njė nga kapedanėt ēamė mė popullor qė luftonte kundėr Greqisė. Pėr kokėn e tij Athina kish vėnė 500 mijė dhrami. Hoxha u vra nga disa patriotė tė paguar nga grekėt, dhe Italia e cila kėrkonte njė shkak e cilėsoi kėtė si njė dhunim tė tė drejtave ēame. Pėr Italinė ishte njė udhėheqės popullor, ndėrsa pėr Greqinė “kryetar i njė bande plaēkitėse”

    Greqia shpall Ligjin e Luftės, 10 nėntor 1940

    Gjatė luftės italo-greke, Parlamenti helen miratoi ligjin 2636/1940 ose siē njihet ndryshe Ligji i Luftės me Shqipėrinė, pėr shkak se vendi ynė u pėrdor nga Italia pėr nisjen sulmeve ndaj Greqisė. Mė vonė kėtij ligji ju shtuan dhe shumė amendamente qė kishin tė bėnin me pronat e ēamėve, tė cilat kapnin vlerėn e 350 milionė dollarėve. Ky ligj u bllokon pronėn gjithė personave grekė me kombėsi shqiptare, duke pėrjashtuar nė kėtė mėnyrė komunitetin ēam. Edhe sot ky ligj mban peng ēėshtjen e ēamėve.

    Vrasja e Xhaferr Ypit, 17 nėntor 1940

    Sulmet greke nė territorin shqiptar shkaktuan jo pak viktima mes civilėve shqiptarė. Mė 17 nėntor 1940, gjatė njė bombardimi grek nė zonėn e Kolonjės, u vra afėr fshatit tė lindjes, ministri i Drejtėsisė sė Shqipėrisė, Xhaferr Ypi. Patriotėt shqiptarė reaguan, por ushtria greke nuk mbajti pėrgjegjėsi duke e cilėsuar si njė incident anėsor qė ishte bėrė pėr shkak tė keqllogaritjeve tė sulmit.

    Protesta e shqiptarėve pėr pushtimin, 28 nėntor 1940

    Pas tėrheqjes sė forcave italiane, ushtria greke fillon tė pėrparojė nė Jug tė Shqipėrisė, brenda njė jave, Korēa, Saranda dhe Himara ranė nė duart e ushtrisė greke. Gjeneralėt i cilėsuan kėto zona si greke dhe filluan ndėshkimin e popullatės vendase. Nacionalistėt shqiptarė organizuan njė demonstratė nė qytetin e Korēės, ku kėrkonin qė qeveria greke tė njihte integritetin e Shqipėrisė. Demonstrata u pėrpoq qė ndalohej nga forcat greke. Nė ēdo qytet forcat greke hoqėn flamurin shqiptar dhe vendosėn atė helen.

    Shifrat e terrorit ēam, 1940

    Mė shumė sesa incident mund tė cilėsohet si njė luftė. Por nėse nė njė anė ishin ushtarėt grekė, nė krahun tjetėr ishin civilė tė pafajshėm. Ushtria greke vrau nė Ēamėri 4300 njerėz, rezultojnė tė zhdukur 3500 njerėz, u dogjėn 102 fshatra, u shkatėrruan plotėsisht 57 fshatra si dhe 7280 shtėpi. Shumica e njerėzve u ekzekutuan, por pati masakra kolektive ku fėmijėt dhe gratė u therėn me thika, u dogjėn, madje dhe veprime makabre si djegie dhe rrjepje tė gjallė tė njerėzve. Askush deri mė sot nuk ka mbajtur pėrgjegjėsi pėr krimet. Sipas zyrtarėve greke, u ekzekutuan bashkėpunėtorėt me italianėt, qė nė kėtė rast paskan qenė edhe gra dhe fėmijė.

    Masakra e Napolon Zervės, 25 qershor 1944

    Napolon Zerva ishte njė nga gjeneralėt grekė qė bashkėpunoi me pushtuesin gjerman. Kėta tė fundit i lanė dorė tė lirė pėr masakrat ndaj popullsisė ēame. Nė fakt masakrat e tij ndaj popullsisė shqiptare do t’i kishin zili dhe gjermanėt. Nė 25 qershor ‘44, forcat e Zervės ekzekutuan nė mėnyrė barbare 2000 ēamė brenda njė nate nė qytetin Paramithia. Viktimat ishin kryesisht gra dhe fėmijė, tė cilėt u therėn me thika dhe u dogjėn. Kjo ishte njė nga masakrat mė tė egra tė grekėve.

    Ankesa e grekėve nė SHBA, dhjetor 1944

    Grekėt nuk e njohėn qeverinė e Enver Hoxhės me pretendimin se ai ishte njė mysliman qė do tė persekutonte minoritetin ortodoks nė jug tė vendit. Madje, ata shprehėn mendimin nė qarqet ndėrkombėtare qė as nuk duhet tė krijohej fare. Nė dhjetor tė 1944-s grekėt iu drejtuan Departamentit Amerikan tė Shtetit, me notė proteste ku pretendohej se forcat qeveritare shqiptare keqtrajtonin minoritetin grek. Nė kėtė mėnyrė pala greke po pėrgatiste territorin pėr njė sulm dhe aneksim tė Vorio Epirit.

    Incidentet nė Konispol, 1944

    Nė linjėn e mosnjohjes sė qeverisė qė po krijohej, grekėt vazhduan me njė seri sulmesh nė jug tė vendit edhe pse Lufta e Dytė Botėrore nuk kish pėrfunduar. Nė kėtė kohė do tė regjistroheshin 58 incidente nė kufirin shqiptaro-grek. Nė 1 shtator, artileria greke e vendosur goditi Konispolin. Territori shqiptar u shkel nė disa pika duke u shoqėruar me goditje tė armatosura dhe reprezalje ndaj popullsisė civile.

    Ministri grek: Tė rrėzohet Hoxha, Uashington, 9 korrik 1945

    Ministri i Jashtėm i Greqisė, Andreas Sofianopulos, do ta shtronte ēėshtjen e Vorio Epirit edhe nė takimin qė pati me Sekretarin e Shtetit nė SHBA, Grew, nė vitin 1946. Veē kėsaj pėrfaqėsuesi i qeverisė greke edhe kėtė herė gjatė bisedės pėr synimet territoriale tė shtetit tė tij, nuk harroi tė paraqesė edhe kėrkesėn pėr mosnjohjen nga SHBA-ja tė regjimit tė Hoxhės, pasi sipas tij udhėheqėsi komunist shqiptar nuk pėrfaqėsonte shumicėn e popullit.

    Greqia kėrkon kufijtė, Paris 1946

    Pėrveē incidenteve, Greqia nė pėrfundim tė Luftės sė Dytė Botėrore u pėrpoq ta shtronte ēėshtjen e Vorio Epirit dhe nė qarqet diplomatike. Duke shpresuar nė ndihmėn e SHBA-sė e anglezėve, diplomatėt grekė u pėrpoqėn ta ngrinin dhe shtronin pėr diskutim kėtė ēėshtje. Ndėrkohė qė ndėrkombėtarėt nuk kishin kohė tė merreshin me ndarje te reja nė Ballkan, duke u pėrqendruar mė shumė nė zgjerimin qė po bėnin shtetet komuniste nė Evropė. Ndėrkohė Greqia u kėrkoi ndėrkombėtarėve marrjen e masave pėr ndėrhyrjet, qė sipas saj, po bėnte Shqipėria nė punėt e brendshme tė Athinės.

    Greqia kundėr pranimit tė Shqipėrisė nė OKB, 12 shkurt 1946

    Pas pėrfundimit tė Luftės sė Dytė Botėrore, Shqipėria kėrkoi nga Organizata e Kombeve tė Bashkuara anėtarėsimin si anėtare me tė drejta tė plota. Pėrveē mbėshtetjes qė qeveria jonė kishte nga shtetet komuniste dhe linjės jo tė qartė nė diplomaci, edhe faktori grek luajti kartėn kundėr hyrjes sė Shqipėrisė. Nė 12 shkurt ministri i Jashtėm grek dėrgon njė letėr nė OKB, ku argumentonte se ēėshtja e Shqipėrisė nuk duhet tė diskutohet, pasi Greqia ėshtė ende nė gjendje lufte me tė dhe Shqipėria nuk ka plotėsuar tė drejtat e minoritetit.

    Sulmi nė Radat, gusht 1946

    Nė 1946-n nisin dhe planet ushtarake tė Greqisė pėr pushtimin e Vorio Epirit. Njė nga sulmet mė tė rėnda gjatė kėtij viti ishte ai i 200 ushtarėve, tė cilėt kaluan kufirin shqiptar dhe hynė nė fshatin Radat. Sulmi u bė me mitraloza dhe murtaja, ku ngelėn tė vrarė shumė civilė. Kjo ishte seria e njė sėrė sulmesh qė forcat greke kishin planifikuar nė gjithė shtrirjen e territorit greko-shqiptar. Nė ato kohė ushtria shqiptare nuk ishte organizuar nė nivelet e duhura.

    Greqia, nuk njeh luftėn shqiptare, 1946

    Marrėdhėniet mes Shqipėrisė dhe Greqisė pas mbarimit tė Luftės sė Dytė Botėrore kanė qenė mjaft tė tensionuara. Shteti grek i cilėsonte shqiptarėt si njerėzit qė bashkėpunonin me Italinė nė luftėn italo-greke. Ndėrkohė qė shqiptarėt u pėrpoqėn tė ēliroheshin vetė nga Italia. Po ashtu nuk ishin dakord qė Shqipėria tė renditej nė koalicionin fitues tė Luftės sė Dytė Botėrore dhe e kėrkuan kėtė publikisht.

    Propaganda e zyrtarėve grekė, 20 shkurt 1948

    Veē sulmeve sporadike qarqet greke u pėrpoqėn qė tė pėrgatisnin edhe opinionin e lėkundur pėr ēėshtjen e Vorio Epirit. Njė zyrtar grek deklaronte nė 1948-n, nė radion e Athinės se, “Tani duhet tė mbarojmė punė me Shqipėrinė. Greqia tani duhet tė luftojė me tė gjitha mjetet, gjer nė frymėn e fundit. Sinjali u dha tani nė Epir, ku ushtarėt tanė janė duke luftuar me parullat, Morava, Korēa, Delvina, Saranda, Gjirokastra tė “Vorio-Epirit” ende tė paēliruara. Duhet tė mbarojmė hesapet me Shqipėrinė”.

    Propaganda pėr pushtimine Shqipėrisė, 1949

    Lufta civile nė Greqi solli jo pak probleme dhe pėr Shqipėrinė. Qeveria greke akuzonte shtetin shqiptar se po ndihmonte partizanėt kundėr ushtrisė demokratike greke. Gjatė kėsaj kohe janė hedhur parulla, libra e broshura tė ndryshme qė bėnin thirrje kundėr qeverisė shqiptare. Robėrit grekė pranojnė se komandantėt bėnin propagandė anti-shqiptare, duke pėrmendur Vorio Epirin dhe krijonin mes radhėve tė ushtarėve psikozėn e njė sulmi tė shpejtė kundėr territorit shqiptar. Ushtria shqiptare shtoi forcat e saj nė kufirin greko-shqiptar.

    Robėrit grekė nė Shqipėri, 1949

    Njė skuadėr e ushtrisė greke hyri nė territorin shqiptar. Forcat shqiptare pas njė shkėmbimi zjarri arritėn tė kapin rob disa ushtarė dhe oficerin grek Skuros Dhimitris, i cili kishte hyrė 300 metra nė territorin tonė. Oficeri grek dha informacionin pėr planet e Greqisė. Ai tregoi se kishte marrė urdhra pėr tė goditur me armė kundėr rojeve shqiptare. Ai pranoi se ushtria greke duhet tė jetė gati pėr tė hyrė nė tokat shqiptare pėr tė shfarosur komunistėt dhe mė pas tė merrej Vorio Epiri.

    7 orė luftė nė Vidohovė-Devoll, 2 gusht 1949

    Artileria greke qėllon me armėn nė tokat shqiptare dhe predhat bien 300-500 metra nė tokėn tonė. Forcat greke nisin dhe njė sulm ajror duke angazhuar 3 batalione. Nė postėn shqiptare ishte vetėm njė skuadėr e armatosur me automatikė dhe mitraloza. Forcat greke vranė ushtarėt Tafil Ferhati, Memo Nexhipi, Ferid Bregasi, Shyqyri Avdia, Ibrahim Fetahu, Hasan Ramadani dhe u plagosėn 6 tė tjerė. Vetėm pasditen e 2 gushtit ushtria shqiptare arriti tė zmbrapsė atė greke, e cila kish hyrė nė territorin tonė. Nga ana e grekėve u vranė 100 ushtarė dhe u kapėn rob 3.

    Kėrcėnimi i gjeneralit grek, Aleksandėr Papagos, 3 gusht 1949

    Qėllimet greke pėr Vorio Epirin nuk ishin vetėm fantazi e qarqeve tė veēanta, por edhe e zyrtarėve tė lartė tė cilėt jepnin vazhdimisht deklarata anti-shqiptare. Ish-ministri i Mbrojtjes, Aleksandėr Papagos, deklaroi nė Athinė se pas shkatėrrimit tė Andarteve, ”Pastaj do t’i biem Shqipėrisė”. Kjo ishte dhe deklarata mė e rėndė e lėshuar nga njė gjeneral lufte, sė cilės qeveria shqiptare iu pėrgjigj me njė notė proteste.

    Incidenti i Leskovikut, 4 gusht 1949

    Pas Vidohovės, ushtria greke i shtriu sulmet nė pjesėt e tjera tė kufirit. Sulme sporadike u regjistruan nė sektorin e Bozhigradit dhe nė drejtim tė Leskovikut, nė afėrsi tė piramidave Nr. 11, 12, 13 dhe 14. Grekėt tė mbėshtetur nga artileria dhe aviacioni, me forca tė shumta sulmuan kuotat 1425 dhe 309. Kundėrsulmet e forcave kufitare shqiptare i zmbrapsėn grekėt. Nė kėtė kohė ushtria greke filloi pėrdorimin e predhave tė kalibėr tė lartė, tė cilat lėshoheshin nga pikė larg kufirit, si dhe pėrdori avionėt gjuajtės.

    Bombardimi i Menkulasit, 5 gusht 1949

    Vetėm gjatė dy ditėve, nė gushtin e 1949-s ushtria greke ka hedhur mė shumė sesa 1500 predha artilerie. Nė komunikatėn e Ministrisė sė Mbrojtjes shqiptare thuhej se njė pjesė e mirė e kėtij municioni ka rėnė nė fshatin Menkulas (Devoll). I ndodhur nė kėto kushte, shteti shqiptar mori vendimin pėr mobilizimin e ushtrisė nė gjithė kufirin jugor. Masat e marra pėr kėtė mbrojtje nė njė urdhėr tė lėshuar nga Enver Hoxha “Mbi moslejimin e kalimit tė forcave monarko-fashiste nė tokėn Shqiptare”.

    Beteja e Vidohovės, 7 gusht 1949

    Vidohova u shndėrrua nė njė arenė tė pėrplasjes shqiptaro-greke. Nė piramidėn I-55 trupat ushtarake greke kishin mundur tė mblidheshin nė territorin shqiptar dhe zhvilluan njė betejė tė ashpėr me ato shqiptare, tė pėrbėra nga njė togė dhe njė nėnrepart i ushtrisė popullore. Ishte njė betejė frontale ku forcat greke kishin zėnė pikat kyēe. Brenda njė dite forcat shqiptare arritėn tė merrnin pikat e zėna nė kufirin shqiptar, po nuk mundėn t’i mbanin dot deri nė mbrėmje. Vetėm njė ditė mė vonė forcat shqiptare arritėn tė largonin togėn greke.

    Rrėzimi i avionit grek, gusht 1949

    Pėrveē forcave tokėsore, ushtria greke pėrdori dhe aviacionin. Njė aeroplan ngrihej nga Korfuzi, duke depėrtuar nė zonėn shqiptare pėr tė bėrė zbulim. Me gjithė mungesėn e armėve kundėrajrore, ushtria shqiptare arriti qė me anė tė njė trekėndėshi me armė tė lehta tė vendosura nė Ēukė, Manastir, Ksamil ta detyronte tė largohej atė. Nė njoftimin Ministrisė sė Mbrojtjes sė asaj kohe raportohet se aeroplani u rrėzua nė fushėn e Finiqit dhe piloti u kap rob.

    Sulmi grek i 12 gushtit 1949

    Pėrreth gjashtė orė nė mėngjesin e 12 gushtit forcat greke dhe ato shqiptare kanė zhvilluar njė luftė tė vėrtetė nė zonėn e Gurit-Bilisht. Njė brigadė e mbėshtetur nga artileria dhe katėr aeroplanė tė tipit “Spitfire” sulmojnė tokėn shqiptare nė drejtim tė Bilishtit, ku arrijnė tė zmbrapsin rojėn kufitare. Luftimet u zhvilluan nė afėrsi tė postės kufitare, ku repartet e ushtrisė shqiptare i thyen forcat greke me gjithė armėt moderne qė kishin. Ushtria greke kishte nė pėrdorim 36 gryka zjarri tė artilerisė, madje u pėrdorėn dhe predha me napalm qė digjnin ēdo gjė pėrreth.

    Vrasja e komisarit Nasi Remaēka, 13 gusht 1949

    Mėngjesin e 13 gushtit forcat greke prej dy brigadash, tė mbėshtetura nga artileria, kaluan kufirin shqiptar nė piramidėn I-33, sektori i Bilishtit. Qėllimi ishte qė tė pėrqendroheshin nė Malin e Palikut nga ku mund tė sulmonin Bilishtin. Nė kėtė betejė u vra komisari i batalionit tė kufirit Bilisht, Nasi Remaēka, sė bashku me korrierin e tij, Dane Zeneli. Ndėrkohė robėrit grekė deklaronin se nė betejėn e njė dite mė parė kishin tėrhequr 50 ushtarė grek tė vrarė, ndėrkohė qė atė ditė u vranė 26 ushtarė grekė.

    Vrasjet e civilėve, 14 gusht 1949

    Mėngjesin e 14 gushtit forcat greke nisin njė tjetėr ofensivė. Brigada e 41-tė, e mbėshtetur me njė regjiment artilerie dhe njė skuadrilje aeroplanėsh “Spitfirė”, vazhduan sulmet e tyre kundėr Shqipėrisė. Nė kėtė ditė grekėt hodhėn mė shumė se 2.000 predha artilerie nė tokėn shqiptare nė katundet Trestenik, Kapshticė e Cangonj-Devoll si dhe nė qytetin e Bilishtit. Nga goditjet e artilerisė mbetėn 5 civilė tė vrarė dhe u shkaktuan dėme materiale nė disa shtėpi tė katundeve tė mėsipėrme.

    Bilanci i njė lufte tė pashpallur, gusht 1949

    Nė bazė tė komunikatave tė Ministrisė Mbrojtjes nė vitet 1950, nga rreth 49 provokacionet e ushtrisė greke nė kufirin jugor tė Shqipėrisė mbetėn vrarė 29 ushtarė dhe oficerė tė ushtrisė tonė. Por duke llogaritur dhe dėmet qė u shkaktuan nė civilė tė paarmatosur, kjo shifėr duhet tė ketė qenė mė e lartė. Ndėrkohė qė nė komunikatė thuhet se nė bazė tė dėshmive tė mbledhura nga robėrit e luftės, forcat tona i kanė shkaktuar ushtrisė greke mbi 300 tė vrarė dhe 500 tė plagosur, ndėrsa 270 tė tjerė u kapėn robėr.

    Tanket greke nė kufirin shqiptar, 1949

    Arsyetimi grek ishte se nė tokat shqiptare fshiheshin partizanėt qė sulmonin qeverinė greke. Nė “incidentet” nė kufi u vunė nė pėrdorim tė gjitha armėt. Nė sulmin e 25 gushtit forcat greke sulmuan me avion artileri dhe 3 tanke. Sipas komunikatės operative tė Ministrisė sė Mbrojtjes, ky ka qenė njė nga sulmet mė tė mirė organizuar nga ushtria greke, por qė u arrit tė ndalej nga pala jonė dhe ushtria greke u zmbraps nė tokėn e saj.

    Shėrbimet sekrete greke, gjyqi i Bozhigradit, 1950

    Pėrveē incidenteve, shėrbimet greke filluan dhe infiltrimin e agjentėve sekretė nė territoret shqiptare. Nė fshatin Bozhigrad, sot Miras, Korēė u zhvillua gjyqi kundėr disa tė tė ashtuquajturve agjentė, megjithėse ky gjyq u shndėrrua nė njė “shou” popullor, ku askush nuk mund tė vėrtetonte implikimin e banorėve. U cilėsuan si agjentė grekė Qazim Sina, Qani Seskollari dhe Myslim Biskallari, sepse kishin hyrė nė tokėn tonė dhe zhvilluan aktivitet spiunazhi. Madje ata u akuzuan dhe pėr njė plan pėr tė vrarė kolonelin Petrit Dume.

    Krijimi i organizatės antishqiptare MAVI, 1950

    Nė linjėn e spiunazhit, gjenerali grek Vasil Mellaj rekruton njė sėrė minoritarėsh shqiptarė dhe krijon organizatėn anti-shqiptare “MAVI” (Fronti pėr Ēlirimin e Vorio Epirit). Sipas ish-oficerit tė Sigurimit Bekim Budo, minoritarėt Spiridhon Vllahoni, Pandelejmon Kotokoni, Vasil Shahini dhe Jani Diamanti ishin themeluesit e organizatės. Qėllimi ishte riaktivizimi i shėrbimeve greke pėr ēėshtjen e Vorio Epirit nė kushtet e njė Shqipėrie ku sundonte regjimi komunist.

    Rrėmbimi i postės nė Pogon, 18 shkurt 1950

    Provokacionet dhe sulmet sporadike vazhduan edhe gjatė vitit 1950. Nė 18 shkurt njė grup ushtarėsh grekė nė zonėn e postės sė Sopikut u futėn 600 metra nė tokėn shqiptare dhe i bėnė pritė njėsitit tė shėrbimit tė postės qė shkonte nė pikėn e vrojtimit. Nė kėtė incident mbeti i vrarė ushtari Bendo Buzo, ndėrsa njė ushtar tjetėr u zu rob nga grekėt. Pas ardhjes sė pėrforcimeve nga repartet shqiptare njėsiti grek u largua.

    Incidenti nė malin e Gramozit, 24 maj 1950

    Provokacioni i 24 majit ishte njė nga mė agresivėt e atyre viteve. Njė batalion grek i pėrforcuar me artileri kėrkoi tė merrte majėn e Ēukapecit nga ku mund tė kontrollonte territorin e Ersekės. Reparti shqiptar dispononte vetėm 50 forca me armatim tė lehtė. Ushtarėt grekė u futėn deri nė 150 metra nė territorin tonė. Pas njė luftimi disa orėsh forcat greke u tėrhoqėn duke lėnė 6 tė vrarė dhe 7 tė plagosur, ndėrkohė qė pati humbje dhe nė bazėn materiale.

    Memorandumi i Ministrisė sė Jashtme greke, 7 gusht 1952

    Nė arkivat e Departamentit Amerikan tė Shtetit gjendet njė dokument i qeverisė greke, ku parashtrohet ndarja e Shqipėrisė. Dokumenti ėshtė hartuar nė vitin 1952 nga Ministria e Jashtme greke. Plani ishte qė, Greqia tė merrte “ok” pėr tė rrėzuar regjimin komunist dhe mė tej synohej ndarja e Shqipėrisė. Pjesa e jugut deri nė Shkumbin, sipas “Megali Idesė” (e hedhur nga ministri grek Venizellos qė nė vitin 1919), i takonte Greqisė, ndėrsa veriu Jugosllavisė. Varianti tjetėr ishte njė protektorat ndėrkombėtar mbi Shqipėrinė.

    Pėrplasja Tiranė-Athinė pėr Ligjin e Luftės, 1955

    Shteti shqiptar me anė tė kanaleve tė ndryshme diplomatike kėrkon nga qeveria greke shfuqizimin e Ligjit tė Luftės. Kėrkesa u bė dhe publikisht nė gazetėn ”Zėri i Popullit” tė atij vitit. Ndėrkohė nga qeveria e Athinės pėrgjigjja ishte se pėr kėtė gjė duhet tė vendoste Shtabi i Pėrgjithshėm i Ushtrisė Greke. Njė pėrgjigje qė fare mirė mund tė merrej si njė provokim i hapur. Nė kėtė kohė masat nė kufirin greko-shqiptar u shtuan mė shumė sesa zakonisht.

    Agjenti “Papastrati”, 1971

    Nė vitet 1971, nė duart e Shėrbimeve Sekrete Shqiptare do tė binte njė agjent grek qė kishte luajtur rolin kryesor nė ēėshtjen e Vorio Epirit. Sipas dėshmive tė njerėzve tė Shėrbimit Shqiptar, agjenti me emrin “Papastrati”, i cili ishte njė shqiptar me orgjinė greke, ka zbuluar njė pjesė tė planeve sesi vepronte organizata greke antishqiptare pėr “Ēlirimin” e Vorio Epirit.

    Fondi i Ministrisė sė Jashtme greke pėr shqiptarėt, Athinė 1980

    Thirrjet anti-shqiptare nuk kanė qenė sporadike. Shpeshherė mediat greke e kanė demonizuar faktorin shqiptar pėr ēėshtjen e Epirit. Sekreti i zbulohet vite mė parė nga kryeministri grek Kostandin Miēotaqis. Sipas tij, nė Ministrinė Jashtme tė Greqisė ekziston njė fond special qė u shpėrndahet mediave pėr tė ndryshuar raportimin e lajmeve mbi realitetin shqiptar. Ky fond veē parave shpėrndante dhe lajme pėr mediat nė lidhje me synimet e Shqipėrisė sė Madhe.

    Parlamenti grek lė nė fuqi Ligjin e Luftės, 1987

    Qeveria e Papandreut kėrkon qė tė nxjerrė jashtė pėrdorimit Ligjin e Luftės mes Shqipėrisė dhe Greqisė. Por kjo nismė qė mund tė kish shkrirė akujt mes dy vendeve nuk u pranua nga Parlamenti helen. Presidenti i asaj kohe deklaron se edhe nėse ky ligj abrogohet nga Parlamenti, Presidenti nuk ka asnjė ndikim mbi tė pasi ai ėshtė dekretuar nga mbreti dhe Presidenti i Republikės ėshtė njė autoritet shumė i ndryshėm nga ai i mbretit.

    Ramiz Alia, 1991

    Njė intervistė e Presidentit tė asaj kohe, Ramiz Alia, u bė shkak i njė serie deklaratash dhe notash protestash mes Shqipėrisė dhe Greqisė. Njė grup gazetarėsh grekė pyetėn Presidentin shqiptar nė lidhje me ēėshtjen e pakicave kombėtare, kryesisht pėr ato greke nė jug tė vendit. Alia u kujtoi gazetarėve se ka dhe pakica shqiptare nė Janinė dhe Ēamėri, tė drejta e tė cilave nuk janė zbatuar dhe nga njė shtet demokratik si Greqia. Ministria e Jashtme greke e cilėsoi kėtė si njė provokacion.

    Incidenti me priftin grek, Tiranė, 28 qershor 1993

    Nė vitet pas diktaturės ky mbahet mend dhe si fillimi i incidenteve tė rėnda me Greqinė. Prifti grek Kristostomu Maidonis u shpall persona “non grata” dhe u dėbua nga Shqipėria. Sipas autoriteteve shqiptare, shkak ishte propaganda antikombėtare qė bėri ky prift nė Gjirokastėr, duke shpėrndarė nė kishat ortodokse shqiptare harta tė Vorio-Epirit, ku Jugu i Republikės sė Shqipėrisė paraqitej si Greqi. Athina reagoi ashpėr duke akuzuar direkt Presidentin Berisha pėr kėtė incident.

    Plani i Miēotaqisit, Athinė, 14 korrik 1993

    Kryeministri grek, Kostandin Miēotaqis, paraqet njė plan pėr jugun e Shqipėrisė tė pėrbėrė nga 6 pika. Plani ishte hartuar nga kėshilltari i tij, Nikolas Gejxh. Nė dokument kėrkohej qė Shqipėria tė pėrmbushte tė drejtat e grekėve etnikė me banim nė Shqipėri, tė pranonte rikthimin pa kushte tė priftit, tė hapte shkolla greke nė Shqipėri edhe jo vetėm nė zonėn minoritare, tė regjistronte popullsinė si Epiri, tė merrte tė njėjtin status qė do tė merrte Kosova.

    Projektkushtetuta, Tiranė 1994

    Njė nen i Projektkushtetutės sė propozuar nė vitin 1994 u bė shkak qė marrėdhėniet mes Tiranės dhe Athinės tė ftoheshin mė tepėr. Projektkushtetuta pėrjashtonte mundėsinė e zgjedhjes nė krye tė kishės shqiptare tė njė peshkopi, i cili nuk kishte nėnshtetėsinė shqiptare. Kjo gjė nuk u pėlqye nga kisha greke qė kishte emėruar nė Shqipėri kryepeshkopin Anastas Janullatos, i cili nuk kishte nėnshtetėsinė shqiptare. Kjo bėri qė Tirana tė merrte shumė kritika nga fqinjėt.

    Masakra e Peshkėpisė, Gjirokastėr, 10 prill 1994

    Mė 10 prill, nė orėn 02:40 njė komando greke prej 8 personash me uniforma tė ushtrisė greke hynė nė territorin shqiptar, nė afėrsi tė fshatit Peshkėpi pranė njė reparti ushtarak. Komandoja vret nė befasi ushtarin Arsen Gjini, kapitenin Fatmir Shehu dhe plagos tre shqiptarė. “Kėto i keni pėr Vorio Epirin”, kanė thirrur ndėrsa gjuanin. Gazeta “Elefterotipia” publikon lajmin se vrasja ėshtė marrė pėrsipėr nga grupi terrorist “MAVI” (Fronti pėr Ēlirimin e Epirit”. Po ashtu gazeta shkruan se ky grup financohet nga Nikolas Gejxh.

    Greqia bllokon 35 milionė eku, qershor 1994

    Maskara e 10 prillit solli dhe reagimin e shtetit shqiptar. Me anė tė njė note proteste, qeveria kėrkoi gjetjen e autorėve. Ndėrkohė u bėnė akuza dhe ndaj zyrtarėve tė shtetit grek. Por pėrgjigjja e Athinės kėtė herė ishte mė pak diplomatike. Ajo ndėrpreu dhėnien e fondit prej 35 milionė eku qė Bashkimi Evropian i kish akorduar pėr Shqipėrinė. Ky ishte njė rast tjetėr ku incidentet pasoheshin nga kriza dhe incidente tė tjerė.

    Berisha dhe incidenti i Bostonit, 17 shtator 1994

    Vizita e parė e Presidentit Berisha nė SHBA u pasua me njė incident pėr ēėshtjen e Vorio Epirit. Rektori i Universitetit tė Bostonit i ofroi Berishės njė medalje nė shenjė mirėnjohjeje, por me kusht qė tė mbante njė fjalim, ku tė premtonte hapjen e shkollave pėr minoritetin grek. Berisha nuk pranoi dhe rektori i universitetit nuk i jep dhuratėn nė shenje proteste pėr diskriminimin qė i bėhej minoritetit grek nė Shqipėrinė e Jugut. Greqia e shfrytėzoi kėtė gjė nė raportet e saj pėr Shqipėrinė.

    Berisha-Gejxh, Boston, 19 shtator 1994

    Edhe kėtė herė incidenti mes Presidentit Berisha dhe njė prej ideatorėve tė lėvizjes sė Vorio Epirit u zhvillua nė SHBA. Berisha dhe Gejxh ndodheshin nė njė pritje zyrtare, ku pas fjalės sė Berishės, Gejxh hodhi poshtė tė gjitha arritjet demokratike qė pėrmendi Presidenti. Gejxh nuk harroi tė pėrmendė dhe respektimin e tė drejtave tė minoritetit. Por Presidenti ngrihet sėrish dhe flet pėr numrin e studentėve minoritarė dhe shkollat qė janė hapur nga qeveria.

    Arrestimi i tė pestėve, shtator 1994

    Arrestimi i pesė krerėve tė njohur tė organizatės minoritare “Omonia” acaroi mė tepėr marrėdhėniet greko-shqiptare. Akuza qė u ngrit ndaj tyre ishte pėr spiunazh nė favor tė Greqisė. Pėr kėtė ēėshtje ndėrhyri dhe Departamenti Amerikan i Shtetit, ku kritikoi ashpėr qėndrimin e Shqipėrisė ndaj ēėshtjes minoritare. Gjyqi qė u bė ndaj tyre bėri qė marrėdhėniet mes Greqisė, Kishės Ortodokse dhe Shqipėrisė tė njihnin dhe periudhat mė tė acarta. Pas shumė presionesh tė ndėrkombėtarėve, Gjykata Kushtetuese i liroi ata nė vitin 1995.

    Anulimi i Trojkės Evropiane, Athinė, dhjetor 1994

    Departamenti Amerikan i Shtetit nuk kish arritur ta bindte qeverinė shqiptare pėr lirimin e pesė tė akuzuarave pėr spiunazh. Atėherė Kėshilli i Evropės vendosi tė caktojė njė grup pune pėr tė shmangur pėrkeqėsimin e situatės mes Greqisė dhe Shqipėrisė. Pas takimit me palėn greke nė Athinė, shteti helen nuk lejoi qė Evropa tė hynte nė bisedime me palėn shqiptare pėr kėtė ēėshtje.

    Operacionet fshesa, 1995

    Pas viteve 1990, nė Greqi emigruan rreth 400 mijė emigrantė ku pjesa mė e madhe ėshtė pa leje qėndrimi. Marrėdhėniet mes Tiranės dhe Athinės zyrtare kanė bėrė qė mėritė diplomatike zbrazen te kėta mijėra qytetarė shqiptare. Operacionet fshesa janė arrestime nė masė tė policisė greke disa herė nė dhjetėra mijėra dhe kthimi i tyre nė Shqipėri. Nė vitet ‘94-‘95 pati rreth 4 operacione tė tilla ku shqiptarėt trajtoheshin nė kushte ēnjerėzore.

    Vrasja e tre ushtarėve grekė, 1995

    Njė post kufitare grek ndalon nė maj tė vitit ‘95 njė grup shqiptarėsh qė kalonin kufirin, mes tyre dhe njė ēift nga qyteti i Shkodrės. Ushtarėt grekė pėrdhunojnė nė grup para syve tė shqiptarit, gruan e tij dhe tallen me tė. Tre ditė mė pas, i riu shkodran shkon te posta i armatosur dhe vret tre prej ushtarėve. Mediat greke e pasqyruan aktin e shkodranit si terrorist, ndėrkohė qė dy ditė mė pas policia arrestoi rreth 8 mijė shqiptarė dhe i nisi drejt kufirit tė Kakavijės.

    Deklarata Panhelenike, SHBA, qershor 1995

    Kongresi i 29-tė i Organizatės Panhelenike tė Shteteve tė Bashkuara, Kanadasė dhe Australisė i kushtoi njė rėndėsi tė veēantė ēėshtjes sė Vorio Epirit. Nė deklaratėn e kėtij kongresi organizata shprehej se, “qeveria shqiptare duhet tė ndalonte diferencimin qė kish filluar nė dėm tė shtetasve grekė autoktonė”. Gjithashtu deklarata i kėrkonte SHBA-sė tė ndėrhynin pėr tė zgjidhur situatėn me Shqipėrinė.

    Gejxh, “non grata” nė Shqipėri, 1995

    Publicisti greko-amerikan Nicolas Gejxh, i njohur si njė mbėshtetės i ēėshtjes sė Vorio Epirit, kėrkon tė hyjė nė Shqipėri sė bashku me njė deputet amerikan, Tom Lantosh. Pas kėrkesės qė i bėnė Ministrisė Jashtme, kjo e fundit kthen pėrgjigje se Gejxh ėshtė person “non grata” nė vendin tonė. Ai ishte njė nga tė dyshuarit pėr organizimin e masakrės sė Peshkėpisė. Ministria i bėri tė ditur se nė rast se do tė hynte nė kufi, ai do tė arrestohej.

    Deklarata e zyrtarit grek, gazeta “To Paron”, Athinė, 27 shtator 1995

    Njė nga gazetat mė tė mėdha greke, nė njė artikull tė saj citon njė zyrtar tė lartė grek pėr ēėshtjen e Kishės Ortodokse nė Shqipėri. Sipas zyrtarit, “Kryepeshkopi Janullatoas duhet tė qėndrojė nė Shqipėri, pasi homogjenet e Shqipėrisė kanė mė shumė nevojė pėr tė, si i vetmi mbrojtės i tyre dhe i pazėvendėsueshėm pėr kishėn shqiptare. Nėse ai qėndron me gjithė sulmet qė shteti shqiptar u bėn minoritarėve ata do tė jenė tė sigurt”.

    Ngritja e flamurit nė Himarė, 23 shkurt 1997

    Kur ende shteti nuk kish rėnė gjatė 1997, nė Himarė edhe pse njė zonė jo shumė e dėmtuar nga fenomeni i fajdeve persona tė panjohur ngritėn nė qendėr tė qytetit flamurin grek. Sipas raporteve tė policisė sė asaj kohe, flamuri ishte ngritur nga persona tė paidentifikuar. Ndėrkohė qė shteti grek e shoqatat e minoritarėve deklaruan se nuk kishin asnjė lidhej mė kėtė akt, por ai ėshtė ngritur nga banorėt e zonės.

    Zgjedhjet parlamentare 1996

    Faktori ndėrkombėtar nuk i cilėsoi si tė rregullta zgjedhjet e vitit 1996. Presidenti Berisha akuzoi publikisht pėr kėtė ēėshtje nė forumin ndėrkombėtar ekonomik tė “Crans Montanės”, faktorin grek. Ai pėrmendi emrin e Gejxh dhe tė tjerė, duke i akuzuar si destabilizues tė rajonit. Ministria greke protestoi duke i kujtuar sėrish Berishės ēėshtjen e 5 tė burgosurve minoritarė.

    Trakte antishqiptare nė Jug, 1997

    Nė ditėt kur shteti nuk ekzistonte mė nė Jug, pėr ditė e ditė me radhė avionė civilė tė ardhur nga Greqia hidhnin trakte mbi qytetet e Jugut me pėrmbajtje antishqiptare. “Vorio Epiri ėshtė grek”. “Grekėt e Shqipėrisė tė bashkohen me Greqinė”. Shteti grek i asaj kohe u shpreh se nuk kishte asnjė lidhje me organizata tė tilla dhe shėrbimet inteligjente nuk kanė pasur asnjė mision tė tillė.

    Zv.ministri grek nė Shqipėri, 17 mars 1997

    Nė protokollin e ēdo shteti, njė anėtar kabineti duhet tė lajmėrojė ardhjen e tij nė njė shtet tjetėr zyrtarisht. Por kjo nuk ndodhi me zėvendėsministrin e Jashtėm grek, Janis Kranidiotis. Duke thyer rregullat diplomatike, zyrtari grek kaloi kufirin dhe hyri nė Shqipėri, ku u takua me Komitetet e Shpėtimit nė Gjirokastėr. Qeveria greke nuk dha asnjė shpjegim pėr kėtė ngjarje, ndėrkohė vetė zėvendėsministri humbi jetėn nė njė incident ajror pak muaj mė pas.

    Thirrjet anti-shqiptare, gazeta “Stohos”, 05 mars 1997

    Sipas gazetės greke, “Stohos”, “oficerė vorioepirotė” drejtojnė kryengritėsit e Kiēo Mustaqit, ish-ministėr i Mbrojtjes. Shpallet autonomia, nė Himarė e Tepelenė ngrihet flamuri grek. Shtabi i andartėve tė Epirit bėn thirrje: “Tani autonomi, mos na tradhtoni prapė. Treqind tė rinj nisen nga Athina pėr nė Sarandė, gati ushtria jonė tė ndėrhyjė. Oficerėt tanė vorioepirotė, dikur nėn armė nė ushtrinė shqiptare tani po e marrin situatėn nė dorė”.

    Flamuri i Vorio Epirit, televizioni “Mega”, 5 mars 1997

    Gazetarėt grekė jepnin pamje nė televizionet mė tė ndjekura, ku grupe tė armatosura nė Jug, sipas tyre, ngritėn pėr herė tė parė flamurin e Vorio Epirit. “Kriza aktuale nė Shqipėri ėshtė pėrqendruar nė Jug, ku popullsia ėshtė greqishtfolėse. Ata kėrkojnė ndarjen e pjesės se Jugut nga pjesa tjetėr e vendit, duke filluar nga Tepelena dhe duke shpallur kėshtu edhe autonominė e Jugut tė Shqipėrisė”.

    Organizata greke, “Tė mbrojmė trojet tona”, mars 1997

    Nė mars tė 1997-s, njė nga organizatat greke pėr ēlirimin e Vorio Epirit bėnė thirrje publike pėr marshimin drejt Shqipėrisė. “Situata e vėshtirė nė tė cilėn ndodhet Epiri i Veriut, iu bėn thirrje tė gjithė epirotėve tė Veriut tė kthehen nė “vatrat” e tyre pėr tė mbrojtur pronat e vendin e tyre. Nė kėtė moment tė vėshtirė vetė epirotėt duhet tė marrin pėrgjegjėsinė e fatin nė duart e tyre”.

    Faktori grek, “Corriere della Sera” Romė, 12 mars 1997

    Pėr opinionin italian, ajo qė po ndodhte nė Shqipėri nė 1997-n kishte lidhje me ēėshtjen e Vorio Epirit. Gazeta “Corriere Della Sera” shkruan se, trazirat nė Shqipėri janė koordinuar nga avokati i njohur grek, Aleksandros Lykourezos. Sipas gazetės, pėrfshirja e kėtij personi nė Shqipėri mund tė shkaktonte rreziqe tė paparashikuara pėr vendin. Kjo pasi gazeta ishte e informuar se avokati ishte njė nga udhėheqėsit e Lėvizjes pėr Ēlirimin e Vorio Epirit.

    Incidenti nė Vidohovė, 11 gusht 1997

    Edhe pas 48 vitesh nė kufirin e Vidohovės janė regjistruar incidente tė tjera mes ushtrisė shqiptare dhe asaj greke. Mė 11 gusht, dy ushtarė grekė kalojnė kufirin hyjnė nė thellėsi tė tokės shqiptare, ku nė kėtė zonė vranė shtetasin civil Agim Xhihani. Pala shqiptare protestoi duke i ēuar njė notė proteste ministrisė greke. U ngrit njė grup i pėrbashkėt pėr tė nxjerrė shkaqet e incidentit, por deri mė sot askush nuk ka nxjerrė shkaqet qė ēuan ushtarėt grekė nė vrasjen e njė civili tė pafajshėm, pėr mė tepėr nė tokėn shqiptare.

    Tentativė rrėmbimi nė kufirin grek, 25 gusht 1997

    Pas ngjarjeve tė marsit 1997, nė kufi forcat greke shtojnė patrullat e shėrbimit pėr tė ndaluar kalimin armėve dhe trafiqeve tė drogės qė vinin nga Shqipėria. Por pati dhe raste kur ushtarėt grekė vranė dhe sulmuan tė pafajshėm. Kėshtu, mė 25 gusht ‘97, tre ushtarė grekė hynė nė territorin shqiptar dhe tentuan tė rrėmbenin njė vajzė nė pikėn kufitare tė Gurit nė Tresenik. Vetėm ndėrhyrja e banorėve arriti tė eliminojė rrėmbimin, ndėrkohė qė nė njė pėrplasje me banorėt e armatosur ngeli i plagosur shtetasi shqiptar Rezart Medolli.

    Pengmarrja e autobusit, 28 maj 1999

    Rrėmbimi i njė autobusi nga njė shqiptar u kthye nė njė incident diplomatik mes dy vendeve. Flamur Plisi, 25 vjeē, zgjodhi rrėmbimin e 8 personave nė autobusin e linjės Tiranė-Athinė pėr tė protestuar ndaj indiferencės sė shtetit Shqiptar dhe trajtimit tė shtetit grek pėr emigrantėt. Plisi kėrkonte dėnimin e njė polici grek i cili nuk i kishte dhėnė para pėr punėn qė i kish bėrė. Plisi u vra nga policia shqiptare nė dalje tė Elbasanit dhe aksidentalisht policia vrau dhe njė peng grek nė autobus.

    Pengmarrja e Aleksandėr Nanas, 15 korrik 1999

    Aleksandėr Nana ishte shqiptari i dytė qė kreu pengmarrje nė shenjė proteste ndaj shtetit grek vetėm 5 javė pas tentativės sė Flamur Plisit. Nana rrėmbeu njė autobus nė Selanik me 40 persona dhe kėrkoi njė shumė tė majme parash. Ai pretendonte se policia greke i kishte grisur dokumentet pa tė drejtė dhe ai nuk mund tė merrte mė paratė nė njė bankė tė Athinės. Por ndryshe nga Pisli, ai u qėllua nga njė snajper grek pak pasi i kishin dorėzuar paratė.

    Hakmarrje greke me pengmarrje, 16 korrik 1999

    Nė shenjė proteste ndaj pengmarrjeve tė pėrsėritura tė shqiptarėve vendos tė reagojė dhe nacionalizmi grek. Greku Andres Kalyvas, nga Patra, hyn i armatosur nė njė autobus me shqiptarė dhe merr peng 38 pasagjerėt. Pas disa orė bisedimesh, ai vendos tė lėshojė pjesėn mė tė madhe tė pengjeve dhe mban aty vetėm shoferin e fatorinon, si dhe njė emigrant. Disa orė mė vonė ai dorėzohet dhe pohon nė rajonin e policisė se kishte kryer kėtė veprim nė shenjė hakmarrjeje, pas pengmarrjes sė grekėve.

    Policia greke qėllon nė territorin shqiptar, 6 korrik 2001

    Njė skaf i policisė greke diktoi dhe qėllon me armė njė skaf shqiptar qė lėvizte nė ujėrat territoriale shqiptare. Pas goditjeve tė para pėrgjigjen me zjarr dhe drejtuesit e skafit shqiptar. Mė pas nė minibetejėn ujore ėshtė bashkuar dhe roja territoriale shqiptare, ku pėr 10 minuta ėshtė zhvilluar njė betejė e vėrtetė. Zyrtarėt grekė deklaruan se, “ishte thjesht njė stėrvitje nate e rojeve tona”.

    Zgjedhjet nė Himarė, Tetor 2000

    Njė nga incidentet ku kanė marrė pjesė ligjvėnėsit grekė ėshtė dhe ai i zgjedhjeve parlamentare nė tetor tė vitit 2000 nė Himarė. Deputetėt kanė ushtruar presion propagandistik mbi votuesit, kanė hyrė nėpėr qendra votimi, kanė organizuar protesta pėrballė kamerave tė televizionit grek te ardhura enkas nė ditėn e votimit, kanė premtuar viza nė kėmbim tė votave pėr kandidatin e PBDNJ-sė. Shteti shqiptar reagoi duke miratuar njė rezolutė pėr kėto shkelje kushtetuese.

    Vrasja e Gentian Ēelnikut, Athinė 2002

    I riu shqiptar Gentian Ēelniku ka qenė duke pirė njė kafe nė njė nga baret e Athinės pas njė ditė tė lodhshme pune. Por kontrolli i njė skuadre tė policisė greke ka bėrė qė pėr Ēelnikun kjo tė ishte dhe dita e fundit e jetės. Oficeri i policisė greke, Joanis Rizopolos, nuk ka hezituat ta qėllojė me pistoletė Ēelnikun duke i shkaktuar atij vdekjen e menjėhershme. Ēudia ka qenė se vetė vrasėsi mė pas ka marrė pjesė nė kėqyrjen e vendngjarjes dhe mė vonė ėshtė liruar nga gjykata greke.

    Racizmi me fėmijėt shqiptarė, 25 tetor 2003

    Odise Cenaj, 18 vjeē nga Shkodra, u pengua me forcė qė t’i printe parakalimit tė gjimnazistėve me flamurin grek nė njė ceremoni zyrtare. Sipas rregullores sė arsimin grek nė ceremonitė zyrtare flamurin helen duhet ta mbajė nxėnėsi i dalluar i shkollės. Dhe Odiseja ishte vėrtet mė i dalluari, por nuk ishte grek. Ky incident bėri qė nė Greqi tė nisin debatet mes rrymave nacionaliste dhe atyre tė moderuara, por nė Shqipėri pėrveē njė keqardhje nuk pati asnjė reagim nga shteti shqiptar.

    Vrasja pėr njė fjalė, Aleksandėr Lufo, Athinė 2003

    Aleksandri ėshtė viktima e radhės ndėr emigrantėt tanė nė Greqi, ku gjykatat greke kanė liruar thuajse tė gjithė personat qė kanė vrarė shtetas shqiptarė. 20-vjeēari ėshtė qėlluar disa herė me thikė nga njė shtetasi grek, pasi ky i fundit mendonte se emigranti i kishte vjedhur njė aparat radioje. Sipas policisė greke, “49-vjeēari grek, bari dhensh, e ka qėlluar shqiptarin sepse ky e ka ofenduar”.

    Vullnet Bytyēi, vrasje nė kufi, 23 shtator 2003

    Ėshtė njė nga emigrantėt e shumtė tė vrarė nė kufirin greko-shqiptar. I riu Vullnet Bytyēi u ndalua nga njė skuadėr e ushtrisė greke gjatė kalimit tė kufirit. Nė rrethana tė paqarta njė nga ushtarėt ka nxjerrė pistoletėn dhe e qėlloi me njė plumb nė kokė duke i shkaktuar vdekjen e menjėhershme. Qeveria shqiptare protestoi nė ambasadėn greke duke kėrkuar ndėshkimin e vrasėsit. E vetmja masė qė mori pala greke ishte largimi nga shėrbimi i ushtarakut helen qė bėri vrasjen.

    Papandreu pėr Himarėn, Athinė 2003

    Zgjedhjet nė Shqipėri kanė ngritur gjithmonė temperaturėn e marrėdhėnieve greko-shqiptare. Nė vitin 2003, nė Himarė do tė shėnoheshin jo pak incidente mes simpatizantėve tė PBDNJ-sė dhe partive tė tjera. Kryeministri grek, Georgios Papandereu, deklaroi pėr incidentet nė Himarė se, “Himara ėshtė njė pakicė solide greke dhe duhet tė konsiderohet si e tillė”. Kjo deklaratė e kreut tė qeverisė shkaktoi jo pak reagime nė Tiranė, kur ende nė Himarė dėgjoheshin thirrjet antishqiptare.

    Gramoz Palushi, Greqi, 5 shtator 2004

    Fitorja e kombėtares shqiptare ndaj asaj greke nė futboll ėshtė kthyer nė njė tragjedi mbrėmjen e 5 shtatorit 2004. Shqiptari Gramoz Palushi u vra me thikė nga greku Panajotis Kladhis vetėm pėr arsyen se Palushi po festonte me flamurin. Palushi vdiq nga plaga e marrė nga goditja me thikė. Nė po tė njėjtėn ditė, nė Athinė pati njė seri incidentesh mes shqiptarėve dhe grekėve tė cilėt kėrkonin tė festonin fitoren nė sheshin “Omonia”.

    Luan Bėrdėllima, vritet nga policia greke, 20 gusht 2004

    36-vjeēari nga Gramshi, i cili jetonte familjarisht nė Athinė, u qėllua pėr vdekje nga njė polic special. Nė lokalin ku viktima shikonte ndeshjen hyri policia dhe duke i sharė dhe ofenduar kėrkon t’u bėnte kontroll shqiptarėve. 36-vjeēari protestoi duke treguar dokumentet e rregullta dhe i kėrkoi policit grek tė mos e ofendonte. Por polici grek nxori pistoletėn dhe e qėlloi me njė plumb nė kohė duke i shkaktuar vdekjen e menjėhershme. Pėrveē qėndrimit tė opinionit publik nė Tiranė, nė Greqi nuk pati asnjė reagim.

    Vrasje pėr kėngė shqiptare, 16 mars 2005

    Ilir Frroku, 26 vjeē, u vra me thikė nė njė lokal tė Athinės nga njė grek vetėm sepse po kėndonte kėngė shqiptare. Sipas dėshmitarėve dhe shokėve tė Ilirit vrasja ėshtė bėrė nga badigardėt e lokalit tė cilėt i kanė qėlluar shqiptarėt qė po festonin. Ndėrkohė qė policia greke serviri njė tjetėr motiv tė vrasjes. Sipas saj shqiptarėt kanė tentuar tė vjedhin njė motorr qė ishte parkuar afėr lokalit dhe personi qė e goditi Frrokun ka qenė njė turk.

    Papulias anulon vizitėn, Sarandė, 1 nėntor 2005

    Dy vite mė parė, incidentet diplomatike mes Shqipėrisė dhe Greqisė shėnuan nivelin mė tė lartė protokollar. Presidenti i Greqisė, Karolos Papulias, do tė takohej me homologun shqiptar Alfred Moisiu, nė Sarandė. Papulias kėrkoi qė mė parė tė shkonte nė konsullatėn e Gjirokastrės, por nė hyrje tė saj protestues tė Shoqatės Ēamėria kishin vendosur parulla dhe thėrrisnin pėr tė drejtat e tyre. Papulias e interpretoi kėtė si njė provokim dhe anuloi takimin me Moisiun nė Sarandė.

    Vrasja e Edison Jahaj, Kretė, 1 janar 2006

    Mbajtja e njė bluze me flamurin shqiptar e njė djaloshi nga Tepelena, nė njė bar ka qenė shkaku i njė sherri mes shqiptarėve dhe grekėve nė mbrėmjen e 31 dhjetorit nė fshatin Rrethimo tė Kretės. Por sedra e grekėve duket se ishte fyer keq, ndaj katėr orė mė vonė 7 prej tyre hynė me forcė nė shtėpinė e njėrit prej shqiptarėve dhe e vrasin. Edison Jahaj, 17-vjeēari nga fshati Levan i Tepelenės u vra me 17 thika nga njė grup grekėsh. Autoritet helene e cilėsuan si njė vrasje raciste, ndėrkohė nė Tiranė, Parlamenti Rinor organizoi njė seri protestash.

    Shkolla greke nė Himarė, 20 shkurt 2006

    Hapja e shkollės sė parė greke “Omiros” nė Himarė ka sjellė jo pak debate mes politikanėve shqiptarė dhe pėrfaqėsuesve tė PBDNJ-sė. Pėrurimi i shkollės u bė nga zėvendėsministri grek i Arsimit dhe ai vendas, por qeveria shqiptare nuk kishte dhėnė ende lejen pėr ndėrtimin dhe hapjen e saj. Mė shumė se njė incident ishte njė keqkoordinim i punės sė qeverisė. Pasi vetėm nė muajin maj dha lejen pėr ndėrtimin e saj, ndėrkohė qė hapja u bė nė muajin shkurt. Por kjo nuk i pengoi politikanėt tė akuzonin vendin fqinj dhe anasjelltas.

    “Zhvarrimet nė Kosinė”, Pėrmet, 5 qershor 2006

    Zhvarrimet nė Kosinė shkaktojnė incident diplomatik mes vendeve. Prifti ortodoks Vasili Thomollari kish marrė pėrsipėr mbledhjen e eshtrave tė ushtarėve grekė tė rėnė gjatė luftės. Por zhvarrimet ishin bėrė dhe nė varreza shqiptarėsh dhe fshatra ku ushtritė greke nuk kishin kaluar kurrė. Policia shqiptare ndėrhyri pėr tė verifikuar eshtrat nė kishėn e fshatit Kosinė tė Pėrmetit. Ndėrkohė konsulli grek nuk lejoi qė policia tė hyjė nė njė objekt kulti. Ndėrkohė prifti grek refuzoi tė paraqitej nė prokurori.

    Kryebashkiaku falėnderon greqisht, 25 shkurt 2007

    Lojtarėve shqiptarė nė Greqi, njė fjalė e thėnė nė gjuhėn amtare mund t’u kushtojė karrierėn. Ndėrsa nė Shqipėri askush nuk ndalohet ta fshehė identitetin, madje edhe kur ėshtė njė zyrtar i lartė shtetėror dhe me ligj i duhet tė komunikojė nė gjuhėn zyrtare. I sapo zgjedhur kryetar i Bashkisė sė Himarės, Vasil Bollano preferoi t’i falėnderojė qytetarėt e Himarės nė gjuhėn greke, edhe pse ata qė e votuan ishin shqiptarė, duke shėnuar nė kėtė mėnyrė njė incident.

    Viedoja greke, 4 mars 2007

    Njė marsh urrejtjeje i kėnduar nga ushtarėt grek gjatė stėrvitjes ka acaruar marrėdhėniet mes Shqipėrisė dhe Greqisė. Kjo video u publikua nė internet, ndėrkohė qė teksti i kėngės ėshtė botuar nga gazetat greke dhe shqiptare. “I shikoni ata, janė shqiptarė. Me zorrėt e tyre do tė bėjmė lidhėse kėpucėsh”, ky ishte teksti i kėngės raciste qė shkaktoi reagime nė disa qytete tė vendit. Ndėrkohė qė Ministria e Mbrojtjes i kėrkoi Athinės tė dėnonte skandalin, gjė qė u bė nga zėvendėsministri i Jashtėm grek.

    Dhuna mbi familjen e Alban Bushit, 5 mars 2007

    Goli i futbollistit Shqiptar Alban Bushi ndaj skuadrės Iraklis u ka kushtuar shumė shtrenjtė familjarėve tė tij. Nė ndeshjen Iraklis-Apollon Kallamaria, pas golit tė Bushit, tifozėt e Iraklisit kanė ushtruar dhunė mbi familjarėt tė cilėt shihnin ndeshjen nė stadium. Prindėrit dhe bashkėshortja e futbollistit shqiptar janė goditur me grushte dhe shkelma pėr disa minuta. Familja e Bushit ėshtė detyruar tė largohet me autobusin e skuadrės pasi forcat e rendit nuk mund tė ndalonin turmėn.



    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Sa bukur eshte kur ne shpirt ke gjithmone ngrohtesi. FaLeMiNdErIt.

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •