Close
Faqja 27 prej 34 FillimFillim ... 172526272829 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 521 deri 540 prej 671
  1. #521
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950
    Shkencetaret: Ne Antarktide, uji me i vjeter i planetit !


    Sipas ekspertėve, sasitė e ujit tė nxjerra nga liqeni mund t'i japin pėrgjigje shumė pyetjeve mbi mjedisin nė shtresėn akullnajore tė Antarktidės.

    ... Njė grup shkencėtarėsh rusė, qė po kryenin njė shpim prej 4 kilometrash nė Antarktidė, kanė bėrė tė ditur se kanė arritur nė liqenin Vostok, i cili nuk ka patur kontakt me dritėn, apo me ajrin pėr mė tepėr se 15 milionė vjet. Sipas ekspertėve, sasitė e ujit tė nxjerra nga liqeni mund t'i japin pėrgjigje shumė pyetjeve mbi mjedisin nė shtresėn akullnajore tė Antarktidės, pėrfshi faktin nėse gjallesat kanė gjetur apo jo njė mėnyrė pėr tė mbijetuar nė kėtė botė tė humbur dhe kryesisht tė ngrirė. Provat pėr ekzistencėn e njė liqeni tė madh nė kėtė zonė janė shfaqur qė nė fillim tė viteve '70.
    Deri nė vitin 1966, shkencėtarėt kishin mbledhur tė dhėna tė mjaftueshme, mbi pėrbėrjen e shtresės sė akullit dhe terrenit poshtė tij, pėr tė botuar njė artikull nė revistėn Natyra, i cili pėrshkruante liqenin e fshehur Vostok. Rusia krijoi menjėherė njė projekt pėr tė kryer shpime pėrgjatė 4 kilometrave tė trashėsisė sė akullit, nė mėnyrė qė tė arrinin liqenin. Ato shpime dhe studime vazhduan tė kryeshin pėr ēdo vit qysh atėherė. Akulli 400 mijė vjeēar pėrmban shumė mikro-organizma tė pėrshtatura ndaj tė ftohtit, tė ngjashme me ato qė gjenden pranė erėrave nė fundin e oqeanit.
    Plani ėshtė qė uji tė ngjitet nė sipėrfaqe nėpėrmjet tė ēarės dhe tė lihet derisa tė ngrijė prej dimrit tė Antarktikut, nė mėnyrė qė shkencėtarėt tė mund ta studiojnė mė pas. Mendohet se zbulimet e arritura nė Antarktik do tė frymėzojnė brezat e rinj tė shkencėtarėve qė tė zgjidhin sekretet e kėsaj bote tė gjerė dhe kryesisht tė pastudiuar.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  2. #522
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950

    Zbulohen gjurmet me te lashta tė historisė sė njeriut !

    Zbulohen gjurmet me te lashta tė historisė sė njeriut !


    Nė Spanjėn jugore zbulohen skica, tė cilat pėrbėjnė hieroglifėt mė tė lashtė tė krijuar ndonjėherė nga dora e njeriut.
    Shkencėtarėt i zbuluan ato gjatė njė studimi qė po kryenin
    ... nė njė shpellė, nė qytetin Niercha. Nė shpellė janė zbuluar 6-tė skicime, apo thėnė ndryshe hieroglifė, tė cilėt janė krijuar me qymyr druri dhe nė to janė pikturuar disa foka.
    Siē edhe rezultoi pas analizės sė karbonit, qė u gjend nė shpellė, kėto “korniza” kanė njė moshė mbi 43,5 mijė vjeēare.
    Deri mė sot, hieroglifėt mė tė vjetėr tė zbuluar nė shpellė, janė ato tė zbuluara nė shpellėn Sove tė Francės me njė moshė pėrkatėsisht 32 mijė vjeēare.
    Skicat e Niercha, janė krijim i njeriut Neandertal, qė konsiderohen kushėrinj tė lagėt tė njeriut “modern” tė sotėm.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  3. #523
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950

    Menyra e ndertimit te Kalendarit te Majave

    Majat e llogarisnin kohen nepermjet nje kombinimi te disa cikleve te nderthurur sebashku per te percaktuar levizjen e diellit, henes dhe planetit Venus. Kalendari i tyre ritual i njohur si Tzolkin ishte i perbere nga 260 dite. Bashkon numrat nga 1 deri tek 13 me nje sekuence prej 20 dite-emra. Funksionon ne nje menyre te ngjashme si ditet e javes tone qe ciftezohen me numrat e muajve.



    Kalendari Tzolkin u shkri me ciklin diellor prej 365 dite qe quhej "Haab". Kalendari perbehej nga 18 muaj me 20 dite sejcili (numrat nga 0-19) dhe nje muaj te "shkurter" me vetem prej 5 ditesh qe quhej Wayeb dhe qe konsiderohej si nje kohe e rrezikshme. Kalendarit Tzolkin dhe Haab i duhej nje periudhe prej 52 vjetesh qe te perfundonte ciklin e plote.



    Sic e kam shpjeguar me pare kalendari i Majave nuk ishte i rastesishem dhe as nje numerim i rendomte por nje perllogaritje e sakte astronomike (gje per te cilen majat ju njihet merita si mjaft te zhvilluar). Procesi i ngadalte gjate te cilit solstici dimeror bashkohet me brezin e erret te Rruges se Qumeshtit eshte funksionimi i nje fenomeni qe njihet si precedenti i ekuinokseve. Ketu perfshihen rrotullimi i ngadalte i boshtit te Tokes qe shkakton zhvendosjen e ngadalte te pamjes yjore ne hapesire.



    Per vezhguesit ne toke kjo shkakton levizjen e ngadalte te diellit gjate solsticit dimeror ne relacion me trupat e tjere qiellore te Rruges se Qumeshtit.



    Rrotullimi i plote ose cikli i plote kryhet cdo 26 mije vjet.



    Pothuajse 2100 vjet me pare kur te dy kalendaret ai i numerimit te madh dhe tjetri i quajtur Popol Vuh u hartuan nga Majat perputhen me pamjen e brezit te erret te Rruges se Qumeshtit qe mund te observohej 30 grade mbi perendimin e diellit ne solsticin dimeror.



    Kjo vecori e Rruges se Qumeshtit mund te vihet re prej te gjitheve ne nje nate te qarte verte. Ne agimin e solsticit dimeror te vitit 2012 dielli do jete pikerisht ne brezin e erret te konstelacionit tone duke e bere kete te fundit te dukshem nga cdo pike e horizontit.



    Pra ne kete menyre Rruga e Qumeshtit "do ulet" mbi Toke duke prekur cdo pike perreth dhe duke hapur ne kete menyre nje porte kozmike qiellore. Kjo me pak fjale do te thote nje venie ne vije te drejte te gjithe trupave qiellore te galaktikes sone.



    Pra edhe njehere kalendari Tzolkin prej 260 ditesh dhe ai Haab prej 365 perputheshin cdo 52 vjet. Ne Tzolkin 260 ditor koha nuk rrjedh ne menyre lineare por leviz ne nje rreth te perseritur, i ngjashem me nje spirale.



    Ndersa kalendari i Numurimit te Madh ose Haab eshte linear si kalendari yne gregorian.





    Kalendari i Majave



    Midis kryeveprave te tjera te realizuara prej Majave ata kane shpikur dhe nje kalendar qe te habit me saktesine dhe kompleksitetin e tij. Ai eshte i vjeter prej me shume se 3 mije vjetesh dhe ndahet ne numerimin e madh dhe ne ate te vogel.



    Hartimi i ketij kalendari lidhej me kohen e te mbjellave dhe te korrave por edhe me ngjarje te ndryshme astronomike saktesia e te cilave i ka habitur studiuesit.



    Koha qe perdornin per kultivimin e misrit matej me numrat qe duhet te kene qene mbledhja e gjithe gishtave te dores dhe te kembeve dhe si rrjedhoje numri 20 ose sic e quanin majat, kal. Ketyre 20 diteve ata i dhane emra te ndryshem.





    Dhe ky numer shumezohej me 13 kal (260) dite, koha e mjaftueshme per te mbjellat dhe korrjet te cilen majat e quanin milpa. Kjo menyre e aplikuar kryesisht per bujqesine i dha fillesen hartimit te kalendarit te majave te cilin ata e quajten Tzolkin. Fjala Tzol do te thote “te vesh gjerat ne rregull” ndersa fjala kin do te thote “dite”.



    Tzolkin fillimisht ishte nje ceremoni ne te cilen prifterinjte caktonin rendin e diteve per te kuptuar kohen per mbjelljet. Nje cikel Tzolkin lidhej me pergatitjen e tokes ndersa nje cikel i dyte lidhej direkt me rritjen dhe korrjen e misrit.



    Nga nje kendveshtrim fetar kjo periudhe kohore prej 13 kal i dha nismen hyjnizimit te numrit 13 ndersa krijimi i periudhes prej 13 ditesh u quajt Oxlahukin qe me pas u be baza e Kalendarit Tzolkin dhe si rrjedhoje 260 dite mipla perbehen nga 20 periudha trembedhjete ditore.



    Me pas Majat vune kohen qe i duhej Diellit per te kompletuar ciklin vjetor koha e te cilit u percaktua nepermjet 28 periudha 13 ditore duke dhene keshtu shumen prej 364 ditesh, nje kohezgjatje kjo qe nuk perputhej plotesisht me ciklin.



    Me pas matematikanet dhe astronomet (sic supozohet) Maja rane dakort qe te krijonin nje vit prej 360 ditesh per efekt perllogaritje kalendarike te cilin ata e quajten Tun dhe qe e ndane ne 18 muaj me nga 20 dite dhe e quajten Uinal, sejcili me nje emer te te vecante dhe me numra nga 0 tek 19. Me pas ata krijuan nje njesi matese prej 5 ditesh qe e quajten Uayeb dhe qe ja bashkangjiten vitit Tun, gje qe solli krijimin e kalendarit Haab.



    Ne kete kalendar Uayeb vendosej perpara fillimit te vitit astronimik. Tzolkin dhe Haab me pas u koordinuan duke krijuar keshtu kalendarin e rrumbullaket.



    Pra nuk ka asnje dyshim mbi saktesine e kalendarit te majave. Kete kalendar e gjejme ne Piramiden Chichen Itza ne gadishullin e Jukatanit, Meksike.





    Ajo qe te gjithe shkenctaret bien dakort sot eshte ky kalendar nuk perben thjesht dicka mitologjike per shpalos dhe nje njohuri perfekte qe kishin Majat mbi levizjen qiellore te yjeve ne galaktinen e Rruges se Qumeshtit dhe ne disa konstelacione.



    Disa astronome dhe studiues kane zbuluar qe ndertimi i kalendarit dhe data te vecanta te tij te percaktuara gjate ndertimit, jane perputhur me ngjarje te ndryshme kozmike, eklipse, ndryshime apo kalime te trupave planetare etj. Shume prej tyre jane te mendimit qe data me te cilin mbyllet kalendari (21 dhjetor 2012) mund te jete fundi i nje epoke kozmike dhe fillimi i nje te reje.





    Dhe ketu fillon shtjellimi i te gjitha hipotezave.



    Renia e Majave - Ēfarė thonė shkencėtarėt?





    E sollėn vetė fundin e tyre



    Pėr 1200 vite me radhė, Majat dominuan Amerikėn Qendrore. Nė kulmin e perandorisė sė tyre, diku rreth vitit 900 para Krishtit, qytetet e Majave ishin tė tejmbushur me mė shumė se 2.000 persona pėr milje katror - tė krahasueshme me Kontenė moderne tė Los Anxhelosit. Edhe nė zonat rurale, Majat numėronin 200-400 vetė pėr milje katror. Por krejt papritur, pllakosi nė qetėsi totale. Dhe heshtja e thellė dėshmoi njė nga katastrofat mė tė mėdha demografike nė parahistorinė e njeriut - "zhdukjen" e shoqėrisė dikur shumė tė gjallėruar tė Majave.



    Ēfarė ndodhi? Disa studiues tė financuar prej NASA-s mendojnė se e dinė mirė ēfarė ka ndodhur. "Ata ia bėnė vetvetes", thotė arkeologu veteran tom Sever.



    "Majat janė pėrshkruar shpesh si njerėz qė kanė jetuar nė harmoni tė plotė me mjedisin e tyre", thotė Dr Robert Griffin. "Por si shumė kultura tė tjera, pėrpara dhe pas tyre, ata pėrfunduan duke shpyllėzuar dhe shkatėrruar peizazhin e tyre, nė pėrpjekjet pėr t'u shtuar nė kohė tė vėshtira".



    Njė thatėsirė e madhe pllakosi pikėrisht nė kohėn kur Majat filluan tė zhduken. Dhe nė kohėn e rėnies sė tyre, Majat kishin prerė shumicėn e drurėve nėpėr hapėsira tė mėdha toke, pėr tė pastruar fushat me qėllim qė tė rrisnin misėr pėr tė ushqyer popullsinė e tyre nė zhvillim. Ata prenė gjithashtu pemėt pėr t'i bėrė dru zjarri si dhe pėr materiale ndėrtimi.



    "Atyre u duhej tė digjnin 20 pemė pėr tė ngrohur gėlqeren pėr tė prodhuar vetėm 1 metėr katror suva gėlqereje qė e pėrdornin pėr tė ndėrtuar tempujt e tyre tė mėdhenj, rezervuaret dhe monumentet", shpjegon Sever. Ai dhe ekipi i tij pėrdorėn stimulime kompjuterike pėr tė rindėrtuar modelin se si shpyllėzimet mund tė ketė luajtur njė rol nė pėrkeqėsimin e thatėsirės. Ata i izoluan efektet e shpyllėzimit duke pėrdorur disa modele kompjuterikė klimaterikė tė provuar: Modeli i qarkullimit tė mesėm atmosferik UVP/NCAR, i njohur si MM5, dhe CCSM.



    "Ne modeluam skenarėt e rastit mė tė keq dhe mė tė mirė: 100 pėrqind shpyllėzim nė zonėn e Majave dhe aspak shpyllėzim", thotė Sever. "Rezultatet ishin befasuese. Humbja e tė gjitha pemėve shkaktonte njė rritje 3-5 gradė nė temperaturė dhe njė ulje 20-30 pėrqind tė reshjeve". Rezultatet janė domethėnėse, por nevojiten mė shumė hulumtime pėr tė shpjeguar plotėsisht mekanizmat e rėnies sė Majave. Tė dhėnat arkeologjike tregojnė se ndėrsa disa qytet-shtete tė Majave ranė gjatė periudhave tė thatėsirės, tė tjerė mbijetuan e madje lulėzuan.



    "Ne besojmė se thatėsira ishte ndier ndryshe nė zona tė ndryshme", shpjegon Griffin. "Ne supozojmė qė rritja e temperaturės dhe ulja nė shira e shkaktuar prej shpyllėzimeve lokale ka shkaktuar probleme serioze tė mjaftueshme pėr tė shtyrė disa, por jo tė gjitha qytet-shtetet, drejt buzės sė greminės".



    Njė cikėl vdekjeprurės thatėsire, ngrohjeje dhe shpyllėzimi mund tė ketė sjellė fundin e Majave. Majat e kryen shpyllėzimin pėrmes bujqėsisė pri dhe digj - njė metodė qė pėrdoret sot ende nė ish-tokat e tyre, kėshtu qė studiuesit e dinė se si funksionon. "Ne e dimė qė pėr ēdo 1-3 vite qė mbjell njė copė tokė, duhet ta lėsh ugar pėr 15 vite qė tė rimarrė veten.



    Gjatė asaj kohe, pemėt dhe bimėsia mund tė rriten sėrish atje, ndėrkohė qė ti pret dhe djeg njė tjetėr zonė pėr tė mbjellė". Por, po nėse nuk e lė tokėn djerrė pėr aq kohė sa ėshtė e nevojshme pėr t'u "rimbushur"? Apo sikur tė pastrosh gjithnjė e mė shumė fusha, pėr tė plotėsuar kėrkesėn nė rritje pėr ushqim? "Besojmė se pikėrisht kjo ka ndodhur", thotė Griffin. "Majat prenė dhe dogjėn hapėsira shumė tė mėdha tė tokave tė tyre pėr t'i mbjellė".



    Jo vetėm qė thatėsira e bėri tė vėshtirė rritjen e sasisė sė mjaftueshme tė ushqimeve, por gjithashtu do tė kish qenė e vėshtirė pėr Majat qė tė siguronin ujė tė mjaftueshėm pėr t'i mbijetuar stinės sė thatė. "Qytetet pėrpiqeshin tė ruanin njė furnizim 18-mujor me ujė nė rezervuarėt e tyre", thotė Sever. "Pėr shembull, nė Tikal kishte njė sistem rezervuarėsh qė mbanin miliona gallonė ujė. Pa shira tė mjaftueshėm, rezervuarėt u thanė". Etja dhe uria nuk ėshtė se bėjnė shumė pėr tė bėrė tė lumtur popullsinė. Pjesa tjetėr, siē thuhet, ėshtė histori.



    "Nė disa prej qyteteve-shtete tė Majave, janė gjetur varre masivė qė pėrmbanin grupe skeletėsh me zbukurime nefriti nė dhėmbė - diēka e rezervuar pėr elitat e Majave - ndoshta nė kėtė rast aristokraci e vrarė", spekullon ai. Asnjė faktor i vetėm nuk gjunjėzon njė qytetėrim, por shpyllėzimi qė dha njė dorė nė afrimin e thatėsirės mund tė ketė shkaktuar acarim tė problemeve tė tjerė si trazira, luftė, vdekje prej urisė dhe sėmundje.



    Shumė prej kėtyre konkluzioneve vijnė si rezultat i imazheve tė nxjerra nga hapėsira, vėren Sever. "Duke interpretuar tė dhėna satelitore infra tė kuqe, ne kemi lokalizuar qindra qytete tė vjetėr e tė braktisur qė mė parė nuk dihej qė ekzistonin. Majat pėrdornin suva gėlqereje si themele pėr tė ndėrtuar qytetet e mėdha me tempuj tė zbukuruar, observatorė dhe piramida. Me kalimin e qindra viteve, gėlqerja depėrtoi nė tokė. Si rezultat, bimėsia pėrreth ėshtė e dallueshme me rrezet infra tė kuqe edhe sot e kėsaj dite".



    "Teknologjia hapėsinore ėshtė duke e revolucionarizuar arkeologjinė", pėrfundon ai. "Ne po e pėrdorim pėr tė mėsuar rreth telasheve tė tė lashtėve, me qėllimin pėr tė shmangur njė fat tė ngjashėm nė kohėt tona".





    Lakandonet: pasardhesit e Maya



    Sot pasardhesit origjinale te Maya-ve jane Lakandonet. Per dy shekuj e gjysem 400 Lakandonet kane jetuar ne xhunglen e Chiapas por sot me mjetet moderne te komunikimit po behen pjese e kultures moderne dhe ne kete menyre kultura e tyre e origjines humbet serish.



    Lakandonet qe aktualisht jetojne ne pyjet e Chiapas ne jug te Meksikes, adhurojne rrenoja monumentesh te ndertuar ne periudhen klasike te Maya-ve. Sipas bestytnive te petyre pasardhesve ato ndertime ishin krijuar nga qenie mbinatyrore qe ata quajne “k’hu”, dmth “perendi”. Jane shtepite e perendive por syri yne, sipas besimit te tyre, nuk eshte ne gjendje t’i shohe ne te gjithe bukurine e tyre dhe shohin vetem guret.



    perveē adhurimit te rrenojave te ndertimeve antike, Lakandonet adhurojne edhe shkembinj te medhenj ne breg te liqeneve dhe per te komunikuar me perendite perdorin tymoses prej balte te pjekur. Keto rituale jane te njejta me ato qe perdornin Maya-t antike.



    Gjate disa ritualesh fetare Lakandonet ngjyrosin fytyren, veshjen e tyre dhe tymosesin me “orianen”, me nje fjale nje substance e kuqe si gjaku qe nxirret nga orelana, per te pershkruar sakrificat njerezore qe beheshin nga Maya-t ne periudhen postklasike. Ashtu siē thame me pare, Maya-t mendonin se gjaku ishte nje lidhje me hyjnoren. Vete Lakandonet thone qe “gjaku i njerezve eshte oriana e perendive”; perendite, sipas ketyre bestytnive, kenaqen shume me aromen e gjakut te njeriut.



    Lakandonet mbartin me vete nje besim te forte te trasheguar nga Maya-t, ate te Fundit te Botes ose me saktesisht, te mbarimit te “kesaj” bote, te kesaj epoke.



    Sipas Maya-ve kane ekzistuar 5 periudha kozmike:



    periudha e ujit;periudha e ajrit;periudha e zjarrit;periudha e tokes;periudha e arit/floririt.



    Ne ēdo periudhe kemi nga nje qyteterim te ri. Keto periudha, me civilizimet perkatese, kane mbaruar te gjitha si pasoje e kataklizmave sepse toka periodikisht ka nje spostim te aksit te saj rrotullues.



    Aktualisht ne gjendemi ne periudhen e arit (ne realitet per sa u perketketyre periudhave ka teori te ndryshme) te qeverisur nga Quetzalkoatl dhe periudha jone, sipas kalendarit Maya, do te mbaroje midis datave 21 dhe 23 dhjetor 2012.



    Sipas kerkuesit Maurice Cotterell profecia qe ka te beje me fundin e periudhes tone vjen si pasoje e nje llogarie e bere mbi invertimin fushave magnetike tokesore, parashikuar pikerisht per vitin 2012. Per ate vit parashikohet afrimi i planetit Venus drejt Tokes dhe kjo do te shkaktoje nje ndryshim vibracional.



    Lakandonet mbeshtesin faktin qe fundi i botes do te filloje me nje eklips te diellit qe do te erresoje pyllin e tyre totalisht. Shume Lakandone u konvertuan ne te krishtere pikerisht sepse e dine qe dita e fundit (xutan) po vjen dhe ne ate dite deshirojne te shkojne ne qiell me Jezusin. Duan te shpetojne.



    “E DI QE AFROHET DITA E FUNDIT, KUR PERENDITE DO T’I JAPIN FUND KETIJ CIKLI TE BOTES (…). GJYSHI IM THOSHTE QE ISHTE AKOMA LARG, BABAI IM QE NUK ISHTE AKOMA AFER. POR MUA PERENDITE MA THANE: XUTAN ESHTE DUKE ARDHUR”.



    Ne te vertete burime te tjera mbeshtesin faktin qe ne ate date, gjithmone sipas Maya-ve, do te kete nje ndryshim por rraca njerezore do te vazhdoje te egzistoje: imazhet katastrofike qe pershkruhen ne Apokalips (fjale qe perkthehet ne “zbulim”) nuk jane tjeter veēse projeksionet e frikes tone sepse epoka jone karakterizohet nga frika.







    5 periudhat Maya dhe Fundi i Botes



    Kultura e Maya-ve konsiderohej si kultura ameroindiane me e pasur. aspektet e saj me te dalluara ishin njohurite astronomike, matematike (mbi tegjitha per perdorimin e zeros) dhe urbanistike, te lidhura me nje kalendar shume te sakte dhe nje sistem shkrimi ne fillim ideografik (glifi) te perkthyer vetempjeserisht dhe mepastaj ne nje sistem pike dhe vize.



    Gjeografikisht populli maya gjendej ne zonat e Meksikes lindore, gadishullin Yukatan, Belize, disa zona te Guatemales, Hondurasit dhe ne Salvador. Kjo zone eshte shume e rendesishme nga pikepamja e rendesise klimaterike dhe topografike, sepse shkon nga pyjet e dendura ne rrafshnalta te gjera, e megjithate ky popull arriti te krijoje nje perandori te madhe me qytete-shtete te medha.



    Zona gjeografike e Maya-ve perfshin vendndodhje te shumta ne te cilat mund te admirojme edhe sot ate qe ka mbetur nga kjo popullate qe, ashtu si dhe popullsite e tjera pre-kolumbiane, kishte nje art ne ndertim qe te le pa fjale per saktesine dhe preēizionin e tyre.



    Historianet e ndajne periudhen Maya ne 3 faza:



    periudha preklasike: nga 2000 a.C. ne 250 d.C.;periudha klasike: nga 250 d.C. ne 900 d.C.;periudha postklasike: nga 900 d.C. ne 1519, date qe shenon mberritjen e europianeve dhe zhdukjen e mepasshme te civilizimit Maya.



    Mbi Maya eshte folur shume: astronome shume te mire, ndertues te mrekullueshem dhe ka teori te ndryshme mbi zhdukjen e tyre. Nder qytetet me te rendesishme Maya permendim, ne gadishullin Yucatan, Chichén Itza i cili ka shume mundesi te ishte nje tempull (me nje burim) dedikuar Kukulkan-it (ose Kukumatz), ose ndryshe “Gjarperit me Pende”, atij qe Azteket quanin Kuetzalkoatl.



    Gjarperi me pende nuk eshte pikerisht nje zot, ashtu siē mendohet; ishte, sipas popullsive prekolumbiane, pruresi i civilizimit, nje njeri i menēur me nje mjeker te gjate te bardhe i cili nga Aztlan (qe do te thote “toka e lejlekeve”), ishull nga i cili sipas legjendes kishin prejardhjen Azteket, solli kulturen dhe qyteterimin ne Ameriken Qendrore.



    Ne Meksike kujtojme Palenque, e njohur per artin e saj dhe skulpturat te cilat jane te ngjashme me ato egjiptiane. Ne fakt mbeshtetet fakti qe mund te kete patur nje relacion midis qyteterimit amerikan dhe atij egjiptian ose, siē pretendon Peter Tompkins, qe piramidat e ketyre dy kulturave te jene ndertuar nga i njejti qyteterim.



    SAKRIFICA – PERENDITE



    Midis glifeve te gjetura dhe perkthyera eshte nje qe pershkruan derdhjen e gjakut. Maya-t e kishin zakon te benin sakrifica te pergjakshme qe kishin te benin me mbreter dhe prifterinj qe duhet te zhvilloheshin me tej (ngritje shpirterore) dhe te kishin ne vizion Gjarperin e shenjte dhe kishin si praktike te zakonshme dhe autosakrificen.



    Autosakrifica ishte ndryshe per femrat dhe meshkujt: meshkujt duhet te tejshponin .... me objekte te mprehte dhe duhet te fusnin ne vrimat e bera disa fije kashte; femrat, ne te kundert, duhet te shponin gjuhen dhe buzet. Ky ritual jepte nje gjendje transi, si rrjedhoje dhe e perdorimit te substancave te caktuara. Transi kthehej pastaj ne vizionin e Gjarperit te shenjte.



    Maya-t besonin se gjaku ishte nje mjet per te krijuar nje lidhje midis botes se siperme dhe asaj te poshtme, ishte dmth nje ēeles per te arritur tek hyjnorja. Gjaku dhe uji konsideroheshin baza e jetes.Disa elemente ikonografike te perdorur per te treguar gjakun nderlidhin prezencen e ketij ketij elementi me figuren e perlave.



    Maya-t, nen aspektin fetar dhe shpirteror, adhuronin ne Yucatan te ashtequajturin Qenie Supreme, krijuesin e Tokes dhe Qiellit (ndoshta e krahasueshmeme Zotin tone) qe quhej Haunab Ku, si dhe perendi te tjera, midis te cilave:



    Itzamną: zoti i diellit dhe Qiellit, i kultures, i shkences mjekesore, agrikultures, i shkrimit dhe kalendarit;Bakab, djali i Itzamną;Ixkel, gruaja e Itzamną, perendesha e tokes dhe henes;Kukulkan ose Kukumatz, dmth Gjarperi me pende, mbrojtesi i prifterinjve.



    FUNDI I MAYA-ve



    Ne 1517 Hernandez de Cordoba zbarkoi ne Yucatan dhe ky zbarkim ishte katastrofik per popullaten autoktone. ai dhe pushtuesit e tjere paten impatkin e pare me ndertimet ne gur. Pas pushtimit spanjoll kultura Maya filloi te shfaqte shenjat e para te rrenimit.



    Ne brendesi te Yucatan ndodhen betejat e para me popullsite indigjene te cilat shkaktuan humbje per europianet, midis te cileve dhe vdekjen e vete Hernandez de Cordoba. Te tjere europiane vazhduan vepren qe kishin filluar.



    Ne 1562 Ipeshkvi Diego de Landa vazhdoi, ne emer te Zotit, evangjelizimin dhe shkaterrimin etnik nepermjet vrasjeve, torturave dhe gjithēka qe mund te perdorej. Ne kete menyre u shfarosen keto qyteterime, por eshte gjithashtu e vertete qe edhe sot fundi i Maya-ve paraqet nje mister sepse ka disa qe mbeshtesin tezen qe Maya-t ne te vertete jane transferuar ne nje dimension tjeter.



    Librat e vetem Maya qe kane mberritur deri ne ditet tona jane: “Kodi Drezda”, “Kodi i Madridit”, “Kodi Grolier” dhe “Kodi i Parisit” (Kodet mbajne emrat e qyteteve ne te cilat gjenden aktualisht) dhe “Relacionas de las cosas de Yucatan” i cili eshte nje permbledhje e Diego de Landa ku tregon kulturen dhe mendimin e Maya-ve ne periudhen e pushtimit duke dhene mendime mbi interpretimin e glifeve dhe kalendarit.



    Bibliografia:- Noone, R. W. – (1982) “5/5/2000 Ice: the Ultimate Disaster”, New York, Harmony Books.- Cortez, C. – (1997) “Enigma Maya”, Fabbri editori, Milano.



    Burime te tjera:- DVD National Geographic – (2010) “Ancient Aliens”





    Maya: profecite dhe fundi i botes





    Sipas shume kerkuesve, kataklizmat qe karakterizuar fundin e Periudhes Maya u shkaktuan nga nje invertim i fushave magnetike tokesore, si pasoje e spostimit te aksit tokesor te rrotullimit.



    Ne fakt Toka periodikisht ndikohet nga nje levizje e aksit te saj ne raport me aksin eliptik te sistemit diellor. Kjo do te provokonte skenare apokaliptike, dhe profecite qe parashikojne fundin e botes jane te shumta: ka nga ata qe parashikojne zjarr dhe flake nga qielli, kush termete dhe katastrofa naturale, dikush impaktin e meteoriteve, dikush per luftera berthamore ndaj te cilave rraca njerezore nuk do te mbijetoje ose do te mbijetojne vetem pak qe e meritojne dhe quhen te “rizgjuar”.



    Ajo qe u ben pershtypje lexuesve te thjeshte, por dhe atyre me te kulturuar, nuk jane diferencat e profecive nga njera-tjetra, por gjerat qe ato kane te perbashketa. Ne fakt ndodh shume shpesh, qe autore te ndryshem, pa qene ne dijeni te njerit apo tjetrit autor, qe kane jetuar ne epoka te ndryshme dhe ne vende te ndryshme, te pershkruajne skena te njellojta.



    Profetet konsideroheshin si udhetare te kohes, kishin dhuntine te shkonin para ne kohe dhe te shikonin ate qe do te ndodhte apo kush do te ishte fati (ose nje nga fatet e mundshme) te historise njerezore.



    Shume profeci te famshme pershkruajne njefare katastrofe qe do te bjere ne planetin tone dhe do te lajmerohet nga tre dite erresire ne te gjithe token…





    Ne Codexin Dresden zbulohet nje thesar i fisit Maya





    Te udhėhequr nga Joachim Rittsteig, njė ekspert per shkrimet Mayan, njė grup shkencėtarėsh dhe gazetarėsh u nisen nga Gjermania kete te martė pėr Guatemalė,nė njė mision nė kėrkim tė njė thesari te zhdukur, i fisit Maya,thesar i mbytur nė fund tė Liqenit Izabal.



    Sipas gazetės gjermane Bild, e cila eshte sponsorizuese e ekspeditės,ku bejne pjese dy gazetarė,njė fotograf, njė kamera televizioni, dhe njė zhytės profesionist i cili do tė zhyten ne Liqenin Izabal,nė njė pėrpjekje pėr tė gjetur tetė ton Ar i paster,qe thuhet tė jene atje.



    Joachim Rittsteig, njė ekspert nė shkrimet Mayan,pretendon se ka zberthyer te famshmin Codexin Dresden dhe ku ka nxjerre nje informacion specifik te zbuluar nė njė nga kapitujt e tij,qė tė ēon nė thesarin, nė Liqenin Izabal.



    "Codexi Dresden tė ēon nė njė thesar gjigant prej tetė ton ari tė pastėr," thote Rittsteig pėr Bild, i cili ka shpenzuar mė shumė se 40 vjet duke studiuar dokumentin..



    Rittsteig thekson se ne "faqen 52 te Codexit flitet pėr kryeqytetin Atlani te Mayan, e cila ishte shkatėrruar nga njė tėrmet mė 30 tetor nė vitin 666 pes. Nė kėtė qytet, ata kane mbajtur 2.156 tableta ari nė tė cilėn Maya kishin regjistruar ligjet e tyre."



    Thesari u mbyt sė bashku me qytetin, nė ujėrat e liqenit Izabal, qe ndodhet nė Guatemalan lindore.Akademiket gjermane deklarojne se kanė gjetur eshtra nė sajė tė imazheve tė marra nga radari nė kėtė zonė.



    Rittsteig llogarit se "vetėm medaljet e arta nė pllakat ėshtė vlerėsuar tė jetė aktualisht me vlerė deri nė 211,000,000 € (290 milionė dollarė).



    Codexi Dresden,eshte hartuar nė vitin 1250 pas Krishtit nga priftėrinjtė Mayan, ėshtė njė nga katėr dokumente tė mėdha qė mbetet nga kjo kulturė. Ai ka qenė e vendosur nga Biblioteka e Shtetit saksone nė Gjermaninė Lindore pėr 272 vitet e fundit.



    Kodi u zbulua nė vitin 1739 nė posedim tė njė njeriu tė pasur nė Vjenė, edhe pse askush nuk e di se si ai e mori tė mbajė atė.Ai pastaj ja dhuroi atė Bibliotekės se Dresdenit, ku Codexi ėshtė mbajtur nen nje xham antiplumbi,nė njė dhomė me dokumentet te tjera tė cmuar.



    Kodiku Dresden permban shumė nga ajo qė ėshtė e njohur si Kultura Mayan, duke pėrfshirė edhe prespektiven e tyre,ne mjekėsi astrologji dhe madje edhe pėr fundin e botės.Nė kapitullin e fundit, kodeksi pėrshkruan ardhjen e apokalipsit, ku thotė se do tė zhvillohet nė 12 dhjetor 2012.



    Teoria e kalendarit Maya per vitin 2012



    Ne kohet antike ndryshimet epokale te njerezimit lidheshin me kulmin e nje cikli prej 25 920 vitesh i quajtur “precesioni i ekuinokseve”, i quajtur edhe Viti i Madh Platonik ose Viti i Madh i Galaktikave.

    Nje cikel e tille, duke modifikuar pozicionin e ekuinoksit te pranveres ne lidhje me yjet, shkakton fenomenin ne te cilin ekuinokset duken sikur i bejne yjet te duken ne muzg. Gjithashtu ben qe zhvendosja e polit te veriut kozmik te jete me e dukshme kur vezhgon yjet dhe afrimin e yjeve me te shndritshme prane polit te veriut.

    Maya-te i nderonin galaktikat dhe e dinin se ne Chichen Itza, gjate ekuinoksit te pranveres, Dielli projektonte nje hije ne forme gjarperi mbi shkallaren veriore te piramides Kukulkan.

    Disa studiues kane llogaritur se rreth 60 vjet pas shfaqjes se asaj hije, kur dielli arrinte zenitin e tij ne piramide ne mesdite (20-23 Maj), kishte nje shtrirje ne vije te drejte me Galaktikat. Azteket i quanin galaktikat ‘Tianquiztli’ qe do te thote “vendi i takimit”.

    Dr. Sergey V. Smelyakov ne studimin e tij mbi kalendarin Maya, ka treguar se ciklet e ndryshme te aktivitetit diellor, jane te lidhur njeri me tjetrin nga raporti Phi ose Sezoni Aurea, me te gjitha orbitat e tjera ne Sistemin Diellor, dhe te njejtat cikle ndikojne ne fenomenet e meposhtme:

    - Fenomene te rendesishme biologjike te njerezve dhe kafsheve (ritme fiziologjike dhe qelizore)- Evente ciklike botanike (ciklet vegjetative)- Ndryshime klimatike dhe meteorologjike- Fizika e levizjeve te Diellit dhe te Tokes- Ngjarjet historike- Numri i popullsise- Termetet dhe katastrofat natyrore- Ndryshimet e radiacionit te karbonit -14 qe ndodhet ne unazat e trungut te pemeve

    Lidhja midis cikleve te ndryshme hapesinore dhe fenomeneve tokesore jane evidentuar duke marre si njesi baze dy cikle te perkohshme: orbiten tokesore per nje vit dhe ciklin diellor prej 11.7 vitesh, duke i llogaritur ne fuqi te ndryshme te Phi.

    Keshtu Phi0= 1, Phi1= 1.6180339, dhe Phi-1= 0.618. Smelyakov i vendos kesaj serie shkronjen F, qe eshte nje progression gjeometrik i cili mund te vazhdoje si ne pozitiv ashtu edhe ne negativ: F={…Phi-2, Phi-1, Phi0, Phi1, Phi2, …}.

    Smyelakov pohon se vibracionet e Phi perhapen “ne rrjeten” e kohes dhe te hapesires nepermjet orbitave. Shkencetari rus ha se hapesiera ne te vertete nuk eshte bosh ashtu sic mendohet ne pergjithesi, por eshte plot me nje lloj materie energjike qe greket e lashte e quanin “eter”, i cili sillet si nje leng ne lidhje me trupat e ngurte dhe sillet si mase e ngurte ne lidhje me driten dhe nxehtesine.

    Smelyakov ka prezantuar nje model matematik qe niset nga datat 6-13 gusht te vitit 3113 pas eres sone, qe konsiderohet fillimi i ciklit te kalendarit. Maya ka aplikuar “nje sekuence te intervalit ne renie (sipas Phi)”. I teri cikli ka nje gjatesi totale prej 5 125 261 vite, i barabarte me 1/5 e precesionit te ekuinoksit. Smyelakov ka dalluar nje seri ndryshimesh globale te papritura ne secilen prej pikave kulminante te cikleve te percaktuar nga ky sistem. Te tilla ndryshime sjellin ‘ciklin shperthyes’ te perqendruar rreth 2012-2013.

    Per Maya-te domethenia e numrave nuk vjen nga lidhja e tyre e vazhdueshme, as nga sasia qe ata perfaqesojne, por vjen nga cilesite qe rrjedhin nga marredheniet e ndryshme midis tyre qe zhvillohen ne menyre jo lineare, ne nje fushe dinamike te forcave energjitike qe perhapen ne te gjitha drejtimet brenda nje laku te mbyllur rrethor te quajtur “Zuvuya”.

    Si ne cdo studim, ka nje pike origjine dhe nje pike finale qe perkon me qendren e quajtur “Hunab Ku”, i pajisur me nje levizje orare dhe kunder orare ne te njejten kohe, rrymat e energjise se te ciles jane pershkruar ne nje seri prej 13 numras, me nje sekuence 1-13 dhe 13-1. Secili numer i rrotullimit orar i mbivendoset numrit te rrotullimit kunder orar. Keshtu ne total kemi nje seri prej 26 numrash.

    Eshte interesante fakti qe 7 eshte numri i mesit per secilen seri dhe llogarit ndryshimin 0. 7 jane ditet e zgjatjes se procesit te krijimit te Zotit i pershkruar ne Gjeneze, dhe 7 eshte numri i diteve te javes. Traditat hebraike dhe Maya festojne te njejtin numer, duke i dhene vlere mistike (zoti) dhe plotesi kozmike (qendra e university).

    Sipas hipotezave te shkencetarit rus, kalendari Maya kulmon ne nje pike fokale te nje periudhe qe shfaqet “shperthyese” bazuar ne Phi, e cila llogaritet rreth viteve 2012-2013. Ashtu sic dihet, Maya-t thonin se “koha duhej te perfshihej nga kolapsi” ne fund te ciklit te kalendarit te tyre.

    Coterell, ne baze te studimeve te tij mbi aktivitetin e njollave diellore dhe mbi kalendarin Maya, ka thene se profecia mbi fundin e Eres se peste rrjedh nga llogaritja e ndryshimit te ardhshem te fushes gjeomagnetike, e parashikuar per vitin 2012.

    John Major Jenkins ka treguar se ne 21 dhjetor 2012, qe eshte dhe data finale e ketij cikli, orientimi i bushtit te Tokes do te jete ne vije te drejte me qendren e galaksise.

    Smyelakov, duke analizuar statistikat demografike te popullsise se Kines, ka zbuluar se te gjitha ndryshimet me te rendesishme ne Kine jane verifikuar ne “pikat kulmore” te detajuara ne Serite Aurea te Kalendarit Maya. Ai ka treguar gjithashtu lidhjet midis Serive Kohore Aurea te Kalendarit Maya dhe termeteve me te fuqishme.

    Qendra Kombetare e Informacionit mbi Termetet ne Rusi ka listuar 21 termetet me shkaterrues ne bote duke nisur nga viti 856 para eres sone e deri me sot dhe te gjithe pa perjashtim kane ndodhur gjate nje prej “pikave kulmore te ciklit”. Ne nje total prej 21 termeteve me te medha, 9 prej tyre kane ndodhur ne shekullin e XX

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  4. #524
    Titulli eshte sa bombastik aq dhe i gabuar. Mund te quhen si gjurmet me te hershme te artit njerezor por jo gjurmet me te lashta te historise njerezore. Titulli eshte komplet gabim. Jam kurioz ta di se ku e ke marre kete lajm?

  5. #525
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950
    O Darius kto ka pak qe jane zbulu edhe une e pash edhe Dokumentar per kte.
    Eshte s`eshte kto jane Gjurmet me te vjetra te Artit Njerzor Tani per tani sepse mundet te analizohet sa vjecare perafersisht eshte piktura e Skicuar, nisur dhe nga faktin qe ata ishin njerez me inteligjenc.

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  6. #526
    E perseris, mund te jene gjurmet me te hershme te artit primitv por jo te historise njerezore. E kupton ndryshimin?

  7. #527
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950
    Tani te kuptova mund ta ndryshosh emrin e temes ne vend te Historise mund te shkruash Artit.

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  8. #528
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950

    Idete,shpikjet dhe teknologjia qe do te ndryshoje boten !

    Teknologjite qe do te ndryshojne boten .

    Dave Evans, shefi “futurist” i Cisco Internet Business Solutions Group, na tregon se si ai e shef boten pas dhjete viteve dhe cilat do te jene teknologjite qe do te kene ndikim me te madh ne jeten tone.

    “Ne te ardhmen tone do te kete komponente (te tilla si gjymtyre) robotike”.

    Interneti i gjerave- Cisco parashikon se si pajisjet e lidhura me internetin do te arrijne ne kuoten e 50 miliardeve deri ne vitin 2020, qe duket se jane me shume se gjashte pajsisje per cdo person ne Toke. Sensoret inteligjente do te integrohen ne kepuce, ne pajisje per astme dhe pajsijet mjeksore te te gjitha llojeve. Ne Suedi, ekziston tashme nje peme me sensore qe ciceron mendimet e saj.

    E ardhmja eshte video- Ne 2008, u gjeneruan rreth 5 exabyte, te informacionit unik te barabare me nje milion dvd. Pas tri vitesh do te jene 1.2 zettabyte, ku nje zettabyte eshte e barabarte me 1.024 exabyte. Pasioni per videot me definicion te larte do te perfaqesoje pjesen me te madhe te kesaj rritjeje.

    Sipas Cisco, 91 % e te dhenave ne internet ne 2015 do te jene video.

    Re ne horizont- Ne te ardhmen shumica e informacioneve do te arkivohen ne the cloud. Deri me 2020 nje e treta e te gjithave te dhenave, “do te qendrojne“ ose do te kalojne permes colud.

    Qarkullimi i pergjithshem per sherbimet cloud do te rriten me 20 % ne vit dhe shpenzimet IT per inovacion dhe cloud computing mund te arrinje ne 1000 miliarde dollare deri ne vitin 2014.

    Web me shpejtesi te plote- Dave Evans, shefi 'futurist' i Cisco, tregon se ecuria e rrjetit ne shtepi eshte rritur 170.000 here qe nga viti 1990. Evans disponon 38 lidhjet always-on dhe me shume se 50Mbps te bandes se mjaftueshme per telekonferencat, streaming video, lojra online, te gjitha ne te njejten kohe. Ne 10 vitet e ardhshme pritet qe shpejtesia mes mureve te shtepise do te rritet me 3 milione here.

    Shoqeria sociale- Lidhje super te shpejta dhe always-on, do te anullojne distancat mes njerezve. Do te jemi te gjithe te mbeshtjelle ne nje rrjet te madh social, ku informacionet vine ne kohe reale me pare se kanalet zyrtare sic ndodhi me termetin e fundit ne Japoni. Rrjetet sociale do te ndryshojne rrenjesisht kulturen e popujve.

    E ardhmja diellore- Popullsia njerezore do te vazhdoje te rritet dhe Evans vlereson se, nje qytet me nje milion banore do te ndertohet cdo muaj per dy dekadat e ardhshme. Metoda me efikase per te siguruar energji elektrike ne qytete jane duke u bere nje domosdoshmeri, vecanerisht te energjise diellore. Shume shkencetare jane duke punuar per te rrezet e diellit ne energji si menyre efikase dhe ekonomikisht e mundur, madje edhe duke perdorur letren, modifikuar ne menyre te pershtatshme, te tilla si panelet diellore.

    Objekte “beje vete”- Printerat 3D jane tashme nje realitet, por nuk jane ende ekonomikisht te perballueshme per njerezit e thjeshte. Ato do te jene brenda 10 vitesh. Ne mund te ndertojme objekte te bera vete, shtrese pas shtrese, duke perdorur rreshire sintetike qe fortesohet kur goditet nga rrezet e drites.

    Mik robot?- Deri me 2020 robotet do te jene fizikisht superiore per qeniet njerezore dhe te pajisur me nje tru funksional te krijuar nga bashkimi i hardware dhe software. Brenda 2050, shpjegon Evans, numri i roboteve do te kaloje ate te njerezve ne vendet e zhvilluara. Nga viti 2032 do te jene menderisht me superiore dhe ne 2035 do te mund te zevendesojne plotesisht boten e punes.

    Trup bionic- Gjithmone sipas Evans, ne 10 vitet e ardhshme teknologjite mjekesore do te bejne hapa te medha duke perdorur fuqine e informatikes te disponueshme ne objekte gjithmone e me te vogla. Pajisje te tilla si nanobots dhe aftesia per te prodhuar organe ne zevendesim do te jene ne rendin e dites.

    Do te behemi cyberborg? – Njerezit jane duke hyre ne nje epoke te evolucionit teknologjik. Disa shembuj: Ne korrik te vitit 2009 kerkuesit spanjolle zbuluan nje proteine qe rrit kujtesen fotografike, ndersa ne tetor ne te njejtin vit, shkencetaret italiane dhe suedeze zhvillojne doren e pare artificiale te kontrolluar nga truri. Texas Heart Institute, ka zhvilluar kohet e fundit nje zemer artificiale pa rrahje, por qe gjithsesi ka bere gjakun te qarkulloje.

    Kush e di se cfare do te shpiket ne 10 vite?

    IDETE QE DO TE NDRYSHOJNE BOTEN!

    Pasuria e pėrbashkėt

    Shekulli i 21-tė do tė pėrmbysė supozimet bazė pėr jetėn ekonomike. Nė shekullin e kaluar pamė fundin e dominimit evropian nė politikėn dhe ekonominė globale. Shekulli i ri do t’i japė fund edhe dominimit amerikan dhe fuqitė e reja do tė jenė Kina, India dhe Brazili. Kėto vende vazhdojnė tė rriten duke “e bėrė zėrin” tė dėgjohet nė skenėn botėrore. Ndryshimet e kėtij shekulli do tė jenė edhe mė tė thella se ribaliancimi i ekonomisė dhe gjeopolitikės.

    Sfidat janė mbrojtja e mjedisit, stabilizimi i popullsisė sė botės, ngushtimi i hendekut mes tė pasurve dhe tė varfėrve dhe fundi i varfėrisė.



    Fundi i shėrbimit tė klientit

    Nė vitin 1916, banorėt e Memfis s’kishin parė ndonjė herė diēka tė tillė. Mė parė klientėt u jepnin porosinė shitėsit, dhe ai rrėmonte prapa banakut nė kėrkim tė artikujve tė kėrkuar. Vite mė vonė klientėt provuan pėr herė tė parė vetė-shėrbimin. Ata merrnin ēfarė tė donin dhe paguanin tek dera. Kjo mėnyrė blerjeje fillimisht ishte e pėlqyer, pasi tė jepte mundėsinė tė kontrolloje gjithēka personalisht, por sot ėshtė kthyer nė mėnyrėn e vetme tė blerjes. Kompanitė e duan vetė-shėrbimin, pėr shkak tė parave qė kursen. Nevoja pėr tė bashkėvepruar me njerėzit shumė shpejt po zhduket, duke shėnuar kėshtu dhe fundin e shėrbimeve ndaj klientėve.


    Era e post-yjeve tė filmave

    Aktorėt popullorė tė dekadave tė fundit si Robert Redford, Meryl Streep dhe Tom Cruise, janė lėnė nė harresė. Brezi i ri mendon se i ka dalė moda, ndėrsa mė tė rriturit i kujtojnė me nostalgji. Nocioni i cilėsisė sė yjeve, tė fytyrave tė famshme dhe personalitetit magnetik ka qenė besimi i industrisė sė filmave qė nė kohėn e Charlie Chaplin dhe Mary Pickford. Gjatė viteve gjati gjithēka nė filma ka ndryshuar, por diēka ka mbetur e patundur: emri mbi titullin qė shiste bileta. Kjo ėshtė arsyeja pse secili prej tyre fitonte 25 milionė dollarė vetėm me njė prezantim, se ishin garancia e njė investimi qė do tė kthehej, por sot nuk janė. E vėrteta ėshtė se Hollivudi po pėrjeton erėn e parė tė post-yjeve.



    Radikalizmi i ndryshėm

    Studimet serioze tė terrorizmit gjatė 20 viteve tė kaluara janė fiksuar nė njė pyetje. Pyetja mė e pėrafėrt ėshtė: “Pse njerėzit bashkohen me grupe terroriste?” Sa mė shumė studime, aq mė tė paqarta zbulimet. Terroristėt e ardhshėm janė “njerėz tė zakontė” qė jetojnė “jetė tė zakonta”, konkludoi njė raport i ’07-ės. Njerėzit nuk bashkohen me grupe terroriste se janė tė varfėr, tė shtypur apo fetarė. Ata duken se luftojnė vetminė, por jo gjithmonė. Pyetja mė e zgjuar qė ekspertėt sot po bėjnė ėshtė: “Pse njerėzit largohen nga grupet terroriste?” Psikologu qė ka intervistuar 28 ish-terroristė thotė se ishin tė zhgėnjyer nga jeta terroriste, se nuk plotėsonte fantazinė e menduar.



    Kimia e kuzhinės

    Kohėt kur mamatė shtypnin mishin me vare dhe e krahasonin me pėllėmbėn e dorės kanė kaluar. Sot askush nuk i hedh makaronat tė ngjisin nė mur pėr tė parė nė janė zier aq sa duhet. Gatimet nė shtėpi janė zėvendėsuar me eksperiencėn 50-vjeēare tė “Kraft Foods” dhe “McDonald’s”. Vendosja e ushqimit nė sobė ėshtė shkencė, dhe jo art. Ndėrkohė qė gjithnjė e mė pak njerėz gatuajnė pėr shkak tė pjatave vetėm pėr ngrohje nė supermarkata, ushqimet e pėrgatitura po bėhen gjithnjė e mė tė lira. Ndryshimi nuk do tė jetė aq i vėshtirė. Shumė shpejt tė gjithė do tė blejmė ushqime tė gatshme dhe do tė harrojmė kiminė e kuzhinės.



    Inxhinieria tokėsore

    Me gjithė pėrpjekjet e shumta tė njerėzimit pėr tė ndalur ngrohjen globale, e vėrteta ėshtė se nuk mund ta mposhtim. Oqeani Arktik, i cili ka pėrjetuar shkrirjen rekord vitin e kaluar, mund tė jetė pa kokrrėn e akullit nė vitin 2013. Ambientalistėt vazhdojnė tė insistojnė se njerėzit nuk janė ndėrgjegjėsuar mjaftueshėm. “Mjaft me ndotjen e Tokės”, thonė ata, por vetėm pak shkencėtarė po mendojnė ta ftohin tokėn drejtpėrdrejtė pėrmes inxhinierisė tokėsore. Parimi prapa saj ėshtė i thjeshtė, efekti serė kompensohet duke zvogėluar sasinė e rrezatimit qė vjen nė tokė, por teknikat janė ende fantashkencė.



    Autenciteti sintetik

    Nuk ėshtė ēudi qė nė etiketėn e salcės qė do tė blini nesėr tė lexohet “Shije autentike si domatja e vėrtetė”. E vėrteta ėshtė se gjithnjė e mė shumė po promovohen produkte “autentike” dhe puna ėshtė bėrė serioze. Kjo fjalė pėrdoret pėr shitjen e gati gjithēkaje, qė nga pijet alkoolike dhe adresat e internetit, birraritė deri te robotėt autentikė me njeriun. Jo shumė kohė mė parė ishim dėshmitarė tė robotit “autentik sintetik”. Lėkura e trupit ishte po aq e lėmuar sa origjinalja, flokėt ishin tė njėjtė dhe madje edhe cipa e syve. Ky ėshtė njė fakt i pamohueshėm i shekullit tė 21-tė, origjinaliteti i tė cilit duket se po humbet.



    Rreptėsia e re

    Amerikanėt nuk kanė aq para sa pėr tė paguar kreditė e tyre dhe sasinė e parave qė kanė harxhuar mbi kartėn e kreditit. Ky realitet po i detyron bankat tė shkurtohen teksa kreditė e falimentuara po shtrydhin bazat e tyre tė kapitalit dhe ēmimet nė rėnie tė shtėpive shtrydhin shtesėn qė pronarėt e tyre mund tė huazojnė sėrish. E kjo me sa duket do detyrojė konsumatorėt e ndėshkuar qė tė ndryshojnė mėnyrat e tyre. Tė paktėn kjo ėshtė ajo ēka Roseberg parashikon. “Po lind njė qėndrim krejtėsisht i ri ndaj huasė”, shprehet ai.



    Shėndeti i detyrueshėm

    Kontrata e shėndetit ndėrmjet punėtorėve amerikane dhe punėdhėnėsve tė tyre filloi kur Franklin D. Roosevelt e la shėndetin jashtė Marrėveshjes sė Re. Kufizimet nė punė dhe rregullat e llogaritjeve i detyruan punėdhėnėsit t’u ofronin sigurime private shėndetėsore punonjėsve. Nė vitin 1940, 21 milionė amerikanė ishin tė regjistruar nė planet e planet e kompanive tė sigurimeve; nė vitin 1950 ky numėr kishte arritur 142 milionė. Sigurimet e privatizuara shėndetėsore dukeshin si njė triumf i kapitalizmit. Ndėrsa tani, bosėt e kompanive qė duhet tė paguajnė faturat e shėndetit tė punonjėsve po i monitorojnė ato nė ēdo moment pėr tė verifikuar nėse jetojnė nė mėnyrė tė shėndetshme. Nėse jo, ato largohen nga puna.



    Ri-hebraizimi i Jezusit

    Pėr shekuj, disiplina e “hebraikėve” tė krishterė ka konsistuar fillimisht nė njė teori pak a shumė tė tillė “tė krishterėt qė marrin tė gatshme tekstet herreje pėr tė mbėshtetur kontradiktėn tradicionale ndėrmjet hebrenjve dhe Jezusit”. Por sot, seminarė nė gjithė spektrumin e krishterė mėsojnė se “nėse e kupton keq kontekstin hebre, atėherė sigurisht se do kuptosh dhe Jezusin keq”. Ndryshimi erdhi me faza. Nė fillim pranimi se Jezusi lindi si hebre dhe veproi si i tillė, pastaj pranimi se ai dhe Pali e shihnin veten si hebrenj edhe pse krijuan atė ēka u bė njė besim tjetėr.


    Shpikjet e reja qe do te ndryshojne boten


    1'Mega kujtesa Avancimet nė ruajtjen e tė dhėnave do tė bėjnė tė mundur qė MP3-shi, shumė shpejt tė mund tė mbajė gjysmė milioni kėngė. I bie qė tė ketė kėngė mjaftueshėm pėr t'i dėgjuar pėr tre vite.
    Studiuesit nė "IBM" po perfeksionojnė kujtesėn me anė tė njė teknologjie qė pėrdore elektronet pėr tė ruajtur tė dhėnat. "Zhvillimi i njė kujtese tė tillė teknologjike mund t'i japė rrugė krijimit, duke bėrė tė mundur krijimin e mjeteve dhe aplikimeve qė askush s'i ka imagjinuar", u shpreh Stuart Parkin, shkencėtari i cili udhėheq kėrkimin.

    2'Super atletėt

    Avancimet nė gjenetikė mund tė bėjnė tė mundur qė njė atletėt tė pėrfundojnė njė maratonė pėr njė hapėsirė kohore prej 90 minutash. Rekordi aktual nė botė pėr mbarimin e njė maratone ėshtė pak mė shumė se dy orė. Sipas shkencėtarėve, ėshtė teorikisht e mundur qė tė punohet nė gjenet njerėzore pėr tė pėrmirėsuar pjesė tė trupit qė duhen pėr atletikėn. Njė ndėrhyrje e tillė mund tė bėjė tė mundur rritjen e pėrmasave tė zemrės dhe qėndrueshmėrisė sė muskujve, si dhe rritjen e numrit tė qelizave qė furnizojnė me oksigjen gjakun.

    3'Pasardhėsi i internetit


    Shkencėtarėt qė kanė ndėrtuar internetin tashmė janė nė prag tė njė krijimi tė ri, i cili do ta lėrė shumė pas internetin. Ky shpikje do tė ketė emrin "the grid" dhe do tė mundėsojė njė shpejtėsi rreth 10 mijė herė mė tė shpejtė se ajo qė ofron aktualisht interneti. Kjo shpije e re do t'u japė mundėsinė pėrdoruesve tė transmetojnė imazhe tė shkruara me dorė, tė luajnė lojėra nė kohė reale kundėr ose me qindra mijėra persona tė tjerė. Njė avantazh tjetėr i kėsaj shpikjeje do tė jetė mundėsia pėr tė shkarkuar muzikė nė sekondė.

    4'Celularėt e ardhshėm

    Kompanitė e telefonave celularė po kėrkojnė pėr mėnyra se si mund tė pėrfshijnė teknologjinė nano nė produktet e tyre. Kėto avancime mund tė ēojnė nė krijimin e celularėve qė mund tė rregullohen vetė. Aparaturat gjithashtu mund tė karikohen nė mėnyrė automatike, me anė tė forcės diellore. Telefoni i paraqitur nė fotografi ėshtė njė "Nokia Morph" konceptual, i cili mund tė pėrdoret si byzylyk. Kur pėrdoruesit t'i duhet tė bėjė telefonatė, ai ndryshon formė duke u kthyer nė telefon tė zakonshėm.

    5'Mjekėsia robotike

    Nanorobotikėt, tė cilėt mund tė funksionojnė nė trupin e njeriut janė dhe disa kohė larg, por mjekėsia robotike ėshtė tashmė njė realitet. Kjo shkencė nė zhvillim pėrdor pjesėza me masėn e molekulave pėr tė vėnė nė objektiv qeliza specifike njerėzore. Pėr shembull, ilaēet qė pėrdoren nė kimioterapi mund tė transportohen direkt e tek qelizat kanceroze, duke minimizuar kėshtu rrezikun dhe pasojat negative qė ato shkaktojnė nė shėndet.

    6'Pėrcjellėsit e vegjėl

    Zhvillimi pėr pėrcjellėsit mė tė vegjėl tė botės ka hapur rrugė pėr pajisje elektronike shumė tė vogla nė pėrmasa. Kėto pėrcjellės kanė trashėsinė e njė atomi dhe gjerėsinė e pėrmasave tė dhjetė atomeve. Ky zhvillim mund tė bėhet i mundur nėpėrmjet pėrdorimit tė njė materiali qė quhet "grafen (graphene)", i cili pritet tė pėrdoret shumė shpejt nė vend tė silikioint pėr krijimin e mikroēipėve. Duke qenė se pėrcjellėsit pėrbėjnė bazėn e thuajse ēdo pajisjeje elektronike.

    7'Udhėtimi hapėsinor

    Nano-teknologjia ka aftėsinė pėr tė bėrė udhėtimin ditor nė hapėsirė realitet. Tubat "nano" prej karboni, njė material 100 herė mė i fortė se ēeliku, mund tė pėrdoren pėr tė krijuar njė kabull qė lidh njė stacion nė hapėsirė me tokėn. Mund tė imagjinohet se ēfarė gjatėsie duhet tė kenė kėta tuba, ndėrkohė qė zhvillimi qė kjo do t'i sillte njerėzimit ėshtė thuajse i paimagjinueshėm. Me anė tė kėsaj strukture do ishte e mundur qė njerėzit tė udhėtonin nė hapėsirė si me ashensor. Sipas shkencėtarėve, kjo teknologji mund tė bėhet e mundur brenda 50 viteve.

    8'Ekranet super tė hollė

    Pasardhėsi i ekranit plasma dhe LCD ėshtė nė prodhim e sipėr. I quajtur OLED (Organic Light Emitting Diode), ky lloj ekrani ėshtė ultra i hollė, aq i hollė sa mund tė mbėshtillet dhe kėrkon njė fraksion tė energjisė. Ai ėshtė gjithashtu mė lirė pėr t'u prodhuar, duke hapur kėshtu rrugė pėr krijimin e ekraneve gjigandė. Me zhvillimin e teknologjisė do tė ishte teorikisht e mundur qė ekranet OLED tė pėrfshiheshin dhe nė rroba, kėshtu qė njerėzit pėr shembull, tė kishin njė televizor tė ndėrtuar nė krahun e xhaketės.

    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  9. #529
    i/e regjistruar Maska e Tipiku
    Anėtarėsuar
    08-08-2005
    Postime
    3,950

    Biēikleta me e re dhe me e veēante ne bote

    ElliptiGO siguron njė alternativė tė ulėt ndikimi nė drejtimin nė natyrė qė ruan thelbin nė pėrvojėn e drejtimit pa dėme nė trup. 8S ka qenė nė zhvillim e sipėr nė Solana Beach, Kaliforni, pėr katėr vitet e fundit dhe ėshtė nė dispozicion nė sasi tė kufizuar.


    Stjerner er dom som lyser i Mųrke

  10. #530
    Buena Suerte Maska e MI CORAZON
    Anėtarėsuar
    21-07-2002
    Postime
    7,485
    Lol,duket nice plus qe edhe muzika e luajtur ne background e favorizon.
    Where does a thought go when it's forgotten?

  11. #531
    Tipik kete rradhe po e le kete teme te vecante po here tjeter do te lutesha qe lajme te kesaj natyre te perfshihen tek kryetema Kuriozitete nga Shkenca dhe Jeta. Kjo teme eshte pikerisht per kete qellim.

  12. #532

    Thumbs up Shpetohen 30 delfine nga plazhistet

    30 delfine jan shpetuar nga plazhistet qe ndodheshin aty prane. Dalja e tyre apo ajo qe i detyroj kete tufe te madhe delfinesh te afroheshin kaq prane bregut sa qe te ngelnin ne rere nuk dihet.

    Revolution 1848

  13. #533
    i/e regjistruar Maska e Marya
    Anėtarėsuar
    10-05-2009
    Postime
    4,665
    Nje ngjarje e jashtezakonshme , ne nje shtet ne amerike nje grua shtatezane mbart nje femije 22 javeshe qe ka nje anomali te rralle , qe quhet spina bifida , eshte kur shtylla kurrizore e femijes nuk eshte e mbyllur dhe femijet ose vdesin ose mbesin handikap.Per te mbyllur kete anomali mjeket amerikane vendosin te nderhyjne ne brendesi te uterit( mitra) ne javen e 22 te jetes se femijes. Pasi operacioni mbaron ne momentin kur duan te mbyllin mitren femija ( fetus) nxjerr dorren dhe kap gishtin e kirurgut dhe e shtrengon per mbi dy minuta dhe nuk e leshon dhe pastaj e fut vet doren.Kirurget mbeten te habitur . Valle c'ka dashur te thote femija neper mjet ketij gjesti, megjithate fotoja e ketij gjesti eshte quajtur fotoja e vitit ne fushen e mjekesise.
    Me pas femija lindi pa probleme ne termen.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Marya : 13-04-2012 mė 02:43

  14. #534
    i/e regjistruar Maska e Bajraku
    Anėtarėsuar
    29-02-2012
    Postime
    498

    Kuriozitete Nga Shkenca Dhe Jeta

    Sėmundje shkatėrruese qė ndryshon rrjedhėn e plakjes e dy vėllezėrve u kthyen nė mes tė fėmijėrisė.

    42 vjeqari ish-anėtar i Mbretėror i forcave Ajrore Clark Michael u bė i pastrehė dhe tani sillet si dhjetė vjeē. Vėllai i tij, Mateu 32 vjeqari, ai humbi punėn e tij nė njė fabrikė dhe filloi tė sillet sot si njė djale . sot Baca ri ulur nė shtėpi shikon Shtrufat, hani patate tė skuqura dhe luajnė njė lojė . Kjo situatė tragjike ilustron filmit aksion "Rasti ēuditshme tė Benjamin Button", Brad Pitt dhe qė tregon njė plak i cili pėrfundimisht bėhet i ri. '' Nga njė fėmijė tė formuara plotėsisht dhe tė rriturit tė bėhet funksionale. Disa ditė mė parė, Matthew doli dhe bleva njė lodėr tren. Michael pa nje balone dhe pikė konstante referimi pėrsėritur nė fronin e tij. Ato qė fėmijėve qe u intersone,'' edhe atyre, babai i tyr Antoni, i cili tani kujdeset pėr ta. vėllezėrit u diagnostikua me E leukodystrophy Mirror raporton. Kjo sėmundje neurologjike ėshtė e zakonshme nė tė sapolindur, por shumė rrallė prek tė rriturit. Ajo sulmon trurit sistem, nervor dhe palcėn kurrizore. Me kalimin e kohės, Michael dhe Mateu ka humbur aftėsinė pėr tė folur dhe tani,nuk mund tė ecin.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Bajraku : 01-05-2012 mė 04:19

  15. #535
    i/e regjistruar Maska e Bajraku
    Anėtarėsuar
    29-02-2012
    Postime
    498
    Pėrplasja e ēuditshme shumė me e ēuditshme reagimi i shoferit
    Video u gjirua, sipas komenteve, diku nė Rusi. Shoferi i kamionit "hyrė" nė kthese mė shpejt se sa duhet, dhe forcat e centrifugale. Makinė qė shkoi nga drejtim tė kundėrt kishte njė aparat fotografik dhe filmuan kėto tė ēuditshme akrobaci, dhe rrėzimin e ēuditshme. Vidio.

  16. #536
    i/e regjistruar Maska e Bajraku
    Anėtarėsuar
    29-02-2012
    Postime
    498
    Gjermania ka prodhuar nga energjia diellore sa 20 centrale bėrthamore

    Gjermania tė premten dhe tė shtunėn nga te arriturat mbledhėsit diellore tė prodhojė 22 gigawatts e energjisė elektrike nė orė. Kjo sasi prodhuar sa 20 centrale bėrthamore nė funksionim tė plotė, njoftoi Reuters.
    Norbert Allnoch , drejtor i Institutit pėr industrinė e energjisė sė rinovueshme, tha se panelet diellore nė ato dy ditė nė rrjetin gjerman infiltruar gati 50 pėr qind tė nevojave energjetike.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

  17. #537
    i/e regjistruar Maska e Marya
    Anėtarėsuar
    10-05-2009
    Postime
    4,665
    Citim Postuar mė parė nga Bajraku Lexo Postimin
    Gjermania ka prodhuar nga energjia diellore sa 20 centrale bėrthamore

    Gjermania tė premten dhe tė shtunėn nga te arriturat mbledhėsit diellore tė prodhojė 22 gigawatts e energjisė elektrike nė orė. Kjo sasi prodhuar sa 20 centrale bėrthamore nė funksionim tė plotė, njoftoi Reuters.
    Norbert Allnoch , drejtor i Institutit pėr industrinė e energjisė sė rinovueshme, tha se panelet diellore nė ato dy ditė nė rrjetin gjerman infiltruar gati 50 pėr qind tė nevojave energjetike.
    Shume interesante dhe ekologjike , prandaj i mbyllen shumicat e centraleve berthamore qe nga aksidenti ne japoni?

  18. #538
    i/e regjistruar Maska e Marya
    Anėtarėsuar
    10-05-2009
    Postime
    4,665

    Talking

    Po me tregonte dikush qe punon ne kirurgji per nje moment ku duhej te benin plastie ne kurrizin e nje pacienteje , plastia nuk zuri edhe aq mire dhe u be nje zone qe quhet hematome, mbledhje gjaku dhe per te eliminuar hematomin nuk gjeten menyre tjeter se sa te vendosnin shushunja ne kurrizin e pacintes.
    Me habiti nje qender universitare dhe shume prestigjioze perdornin mjete te natyrore, shushunja, tani shushunjat tregoheshin te zgjuara , ne vend qe te thithnin gjakun e keq te mbledhur shkonin drejt zonave te shendosha dhe imagjinoje mjeket duke bere cmos qe shushunjat te ndryshonin rruge

  19. #539
    i/e regjistruar Maska e Bajraku
    Anėtarėsuar
    29-02-2012
    Postime
    498
    Si jane tė burgosurit nė Norvegji? (FOTO / VIDEO)


    Norvegjia ėshtė i njohur pėr sistemin liberal te burgut dhe ndoshta si gjdo kriminel, por nėse ju , keni pėrfunduar nė kėtė burg. Burgu Bastoy ėshtė vetėm njė orė nga Oslo, dhe ėshtė e vendosur nė ishullin nė tė cilin ju udhėtoni me traget.
    Pėrveē qė pushojnė tė burgosurit janė atje peshkimi, kanė fusha tenisi, sauna dhe.Tė gjithė 115 tė burgosurit jetojnė nė shtėpi tė rehatshme prej druri, secili me ēelės tė vet dhe mund tė vijnė e tė shkojnė kur tė dojne.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Bajraku : 30-05-2012 mė 18:15

  20. #540
    i/e regjistruar Maska e Marya
    Anėtarėsuar
    10-05-2009
    Postime
    4,665

    Talking

    Shkencetaret arriten ne nje konkluzion te ri ne lidhje me zhdukjen e dinozaureve, thone qe kane engordhur nga gazi dhe efekti i seres i krijuar pikerisht nga ata, ngq hanin shume bare dhe p .... Aq shume sa ngordhen
    Keta shkencetaret kane rrjedhur

Faqja 27 prej 34 FillimFillim ... 172526272829 ... FunditFundit

Fjalėt Kyēe pėr Temėn

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •