Close
Faqja 4 prej 5 FillimFillim ... 2345 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 61 deri 80 prej 82
  1. #61
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Njė urim jo vetėm pėr ortodoksit shqiptarė


    Petro Luarasi
    Njė urim jo vetėm pėr ortodoksit shqiptarė


    Nė median e adhuruar tė intelektualit atdhetar Fatmir Terziu, me emrin kuptimplotė ‘’Fjala e Lirė’’, me interes tė veēantė lexova kushtrimin ‘’Ka ardhur koha tė ringrihet Madhėshtia e Ortodoksisė Fanoliane’’, tė njė zemre tė dėlirė dhe shpirti tė pėrmalluar atdhedashėsi nė mėrgim.Mendja e begatė e njė intelektuali tė qetė dhe tė ekuilibruar si Prof.Dr. Eshref Ymeri, shpėrthen vullkanin qė pėrvėlon e shkrumbon, por dhe pasuron truallin e tė ardhmes kombėtare sė begatė. Pėr qėllimin madhor ai pėrballet me shpifje e akuza, me teori konspirative dhe veprimtari tė kobshme gjallesash kėnetore dhe kultesh ‘’hyjnore’’ . Mesazhet e shkrimit, ku pėrmendem edhe unė tok me paraardhėsit, mė justifikojnė dhe detyrojnė tė shpreh kėndvėshtrimin si bashkatdhetar dhe pasues i grigjės ortodokse.
    [
    B]
    Urimi i Presidentit, mendimi i Keshilltarit dhe anonimi ''Pirro''[/B]
    U informova nga mediat, por dhe u binda pėr lajmin e gėzueshėm (nė adresėnhttp://president.al/?p=23525) se nė urimin pėr Krishtlindjet kreu i shtetit shqiptar kishte shprehur dėshirėn qė nė krye tė institucionit fetar katolik tė vendosej njė shqiptar. Akoma mė shumė mė entuziazmoi artikulli kuptimplotė i kėshilltarit tė Presidentit, zotit Ndriēim Kulla, i cili pėrmes pėrshkrimit historik dhe domosdoshmėrisė objektive tė realitetit kombėtar shqiptar orientonte dhe pėrkrahte ortodoksėt shqiptarė nė tė drejtėn e tyre pėr tė patur edhe ata njė shqiptar nė krye tė Kishės Ortodokse Autoqefale Shqiptare.(http://webcache.googleusercontent.co...&ct=clnk&gl=al)
    Pėrkundėr shkrimit tė kėshilltarit tė Presidentit, mė ēuditi komenti i njė personi me emėrtim Pirro (i cili shfaqet edhe si Pirro10, me shkrimin ‘’Nje pergjigje per Ndricim (Erresim) Kullen dhe per te gjithe `Kullat` prej rere’’ (http://www.forumishqiptar.com/thread...llat-prej-rere)
    Pėr tė qenė korrekt me Pirron (apo Pirro10) po ia citoj disa pjesė teksti:
    ‘’Ne gazeten MAPO ne vend qe te botojė ndonje falenderim per Festen e Krishtlindjeve, z. Erresim Kulla ka botuar nje shkrim te turshem me titull `Tradita Jone e krishtere dhe sfida e Autoqefalise`, ku zoteria ne vend te gezohet, vjell vrer, ne vend te uroje kerkon percarje, ne vend qe te flase per paqe flet per perplasje fetare.z. Erresim Kulla, nuk mund te flasesh per Autoqefaline dhe KOASH-in kur nuk je i komunitetit orthodoks... Ne e respektojme Kryepeshkopin Anastas sepse ai ka kontribuar ne menyre te shkelqyer per Shqiperine...Kjo eshte mikpritja shqiptare, keto jane ateistet ish-komuniste shqiptare qe kane shkaterruar cdo gje tė mire ne Shqiperi dhe shohin se ka ndenjur pa u shkaterruar Koash... Patetizmi juaj duke i qare hallin KOASH-it bie ere klientelizem dhe eshte per te lene Nam...Harron qe edhe komuniteti Katolik ka nje te huaj ne krye. Per shqiptaret do te ishte mire qe edhe qeverite shqiptare te ardhme te drejtohen nga te huajt sepse ne nuk e drejtojme Shqiperine me njerez si puna juaj qe vjellin vrer ne cdo rast kur shikohet se nuk fiton ndonje gje. Nga KOASH-i nuk ke per te fituar ndonje lek prandaj rriji larg.’’
    Nuk mund tė pėrfshihem nė ‘’lojėn’’ Pirro (Pirro10) pėrderisa nuk paraqitet me identitet real, tė plotė, se mund tė na dalė rrobot dhe bėhem unė gaz i botės. Nė rast se ėshtė njeri, pėr mė tepėr besimtar ortodoks, i drejtohem me dorė nė zemėr dhe shpirt tė qetė se
    nė artikullin e kėshilltarit tė Presidentit, nuk pėrmendet fare emri dhe veprimtaria e Fortlumturisė Anastas Janullatos, i cili vėrtet ėshtė kreu aktual i KOASH-it, por aspak vetė institucioni tok me tėrė grigjėn ortodokse shqiptare dikur, sot e nė tė ardhmen.
    Cilido shqiptar ka tė drejtė dhe detyrim moral, aq mė tepėr si studjues dhe kėshilltar i Presidentit, tė shqetėsohet dhe tė japė mendime mbi baza shkencore edhe pėr komunitetet fetare shqiptare.
    Nė lidhje me mendimin pėr qeverisjen nga tė huajt dhe akuzat pėr afera financiare, ato pėrmbajnė pėrgjegjėsi penale…

    Koment mbi artikullin tek gazeta ‘’Mapo’’
    ‘’ Po shkruaj me identitet tė plotė, jam shqiptar i besimit ortodoks, i nipi i Petro Nini Luarasit, martirit tė gjuhės shqipe dhe flamurtar pėr themelimin e kishės ortodokse shqiptare tė pavarur nga diktati i klerit shovinist grek. Ai ka qenė krah pėr krah Fan Nolit nė krijimin e konsolidimin e kishės ortodokse shqiptare nė SHBA. Nė kongresin e Dytė tė Manastirit ka qenė pėrfaqėsuesi i Lidhjes Ortodokse dhe i fshatrave Negovan e Ballkamen, u zgjodh sekretar dhe mbajti njė fjalim tė rėndėsishėm pėr hallin e madh tė ortodoksisė shqiptare nė luftė tė papajtueshme me qarqet klerikale shoviniste greke. Kur u helmua prej tyre, veprimtarinė e vazhdoi i biri i tij mė i madh Dhimitri Petro Nini-Luarasi i cili sė bashku me Sofron S.Borovėn, qe delegat i Kolonjės, nė kongresin e parė tė Kishės Orhodhokse Kombėtare tė Shqipėrisė, qė i zhvilloi punimet nė Berat nė shtator 1922, u zgjodh sekretar dhe nėnshkroi statutin themeltar tė KOASH.
    Po paraqesim emrat e delegateve, Kongresi i Pare i KOASH, Berat 10/19 Shtator 1922 ( Korēė Shtyp. & Libraria Dhori Koti Korēė 1923)
    Delegatėt
    Korēa / Ikonom P. Josif, At Vasil Marko
    Pogradeci / Dh. Haviari, Thanas P. Kerxhalli
    Bilishti / At. Jorgj, Anastas Ēekrezi Kolonja / Oshenar Sofron S.Borova, Dhimitri Petro Nini Luarasi
    Leskoviku / At Vangjel Ēamēe, Thoma K. Prifti
    Pėrmeti / Dr. Stathi Koni V. Zoto
    Berati / P. Kona Dh. Tutulani Vlora / Jan S. Shkrami, Tol S. Arapi
    Fieri / Lon Xoxe, Dh. Killica
    Lushnja / Llazar Boza, Tun. Gjergji
    Durrėsi / Arhi V. Xhuvani, G. Manushi
    Kavaja / Pal Xhumari A. Ikonom
    Tirana / Papa Simoni, Mark Hobdari
    Elbasani / Vasil Llapushi, Simon Shuteriqi
    Shpati / Taqi Buda, Dhi. Paparistja
    Dibra / Arhit K. Pajtali Pėr L.Nishku, K.Paftali
    Gjirokastra / Dr. Stathi Kondi
    Libohova / Spiro Kati
    Delvina / K. Thoma, S. Kondi
    Shkodra / Risto Gjyrbabi, Gjoko Nikoliq (Gjok Nikolla, babai i Migjenit)
    Kryetar / Ikonom P. Josifi
    Nėn-Kryetar / Pal Xhumari
    Sekretarė / Dhimitri Petro NiniLuarasi, V. Elapushi
    Komisar / H. Theodhosi
    Pėrfaqėsonjės i Prefekturės / Llazar Puli
    ( Korēė Shtyp. & Libraria Dhori Koti Korēė 1923)
    Unė, familja Luarasi, farefisi dhe qindra ortodoksė shqiptarė tė tjerė qė njoh nuk e duam njė tė huaj ne krye, pėr kėtė le tė pyeten edhe pasardhėsit e nėnshkruesve tė mėsipėrm). Nė njė format mė tė gjerė, nė tė gjithė Shqipėrinė, numėrohen me dhjetra mijra ortodoksė shqiptarė qė nuk kanė pranuar tė shėnohen si ortodoksė nė censusin e kryer, edhe qė tė distancohen nga realiteti konjuktural qė shkel idealet dhe gjakun e martirėve tė ortodoksisė shqiptare dhe veprėn madhore tė Fan Nolit, Visarion Xhuvanit, Kristofor Kusit me shokė, pėr tė patur njė drejtues shqiptar nė krye tė grigjės ortodokse shqiptare.

    Veprimtaria dhe Amaneti i paraardhėsit martir
    Besojme se ka ardhur koha pėr tė vendosur pėr ortodoksėt shqiptarė tė nėpėrkėmbur nė tė drejtėn e tyre tė shenjtė dhe pėr kėtė kėrkojmė pėrkrahjen e shtetarėve tanė, tė veprojnė dhe t’i perkrahin nė realizimin e idealit rilindas tė paraardhėsve tė tyre atdhetarė.’’
    Bazohem edhe tek veprimtaria, mesazhet dhe amanetin e martirit tė gjuhes shqipe dhe tė kishės ortodokse shqiptare, Petro Nini Luarasit, qė shkroi me gjak ‘’edhe 99 herė tė rrėzohemi, pėrsėri duhet tė ngrihemi’’, thirrje aktuale edhe pėr ortodoksėt shqiptarė tė sotėm.
    Kontribut i Petro N. Luarasit pėr ndėrtimin e Kishės Ortodokse Autoqefale Shqiptare
    Historiografia shqiptare e ka minimizuar trajtimin e veprimtarisė atdhetare tė ortodoksėve shqiptarė pėr pėrkthimin e literaturės ortodokese nė shqip, pėrpjekjet pėr futjen e gjuhės shqipe nė kishėn ortodokse, ndėrtimin e fundamentit tė kishės ortodokse shqiptare me arritjen madhore tė krijimit tė Kishės Ortodokse Autoqefale me Fan Nolin nė krye. Eshtė anashkaluar nė tekstet shkollore e akademike heroizmi dhe nderimi ndaj martirėve tė kishės ortodokse shqiptare. Nė kėtė aspekt e harruan edhe rolin e rėndėsishėm tė Petro Nini Luarasit nė pėrdorimin e gjuhės shqipe nė kishė ( nė kishėn e Luarasit dhe nė ShBA), nė ideimin dhe ndėrtimin e themeleve tė kishės ortodokse shqiptare tė pavarur nė ShBA. Petro Nini Luarasi ėshtė njė nga martirėt, por dhe ēelėsi pėr tė trajtuar tė vėrtetėn tragjike tė vrasjes sė tyre, tė heshtjes kriminale ndaj tyre, tė shtrembėrimit tė veprės dhe idealit tė tyre, qė u bėhet nė ditėt e sotme nga qarqe shoviniste grekofone edhe nė mjedisin shqiptar. Po u drejtohemi fakteve.
    Bashkėkohėsi i tij, veterani Guri Sevo, tregon:
    “Njė ditė kam parė njė plakė, tė Simo Itės, qė ish mė fanatikja nė punė feje: siē rrinim nė hajat tė kishės erdhi me njė shkop nė dorė, dalė nga dalė i shtrėngoi dorėn Petros dhe i tha: “ Lum ajo nėnė qė tė ka se ti sot nė kishė me fjalėn qė na fole na bėre tė derdhim lot tė gjithė. Kurrė ndonjė herė nė jetėn time s’kam qarė kaq me mallėngjim sa sot”. Nė kishė Petroja vinte gjithnjė ēdo tė djelė e tė kremte. E kish vendin e tij mė tė djathtė ku psallnin dhe sanddejmi jepte fjalė dhe lėēiste shqip sa mundte. Kur vinte qė kremtonin fshati, dita e Shėn Marisė, mė 15 gusht, dhe kish njerėz tė huaj nga Vakėfet dhe nga Lubonja, Qafėzezi, Vodica, Blushi, Gostivishti, Orgocka, dhe nga gjithė fshatrat ku luarasllinjtė kishin miq e tė njohur, Petroja jepte fjalė nė kishė e iu shpjegonte ungjillin dhe i falenderonte mysafirėt si nga ana e fshatit, si dhe nga ana e kishės. Se qe dhe epitrop. Dhe kėshtu me anėn e kishės bėnte propagandė nėpėr fshatrat nė mes tė burravet dhe gravet, duke u folur nė kėtė mėnyrė, dhe nė mes tė fėmijėve, tė cilėve u jepte mėsim edhe nė shkollė e duke u pėrkthyer e duke u mėsuar Apostollin, Pistevon, Paterimonin, e tė tjera, qė t’i thoshin edhe ata shqip nė kishė”...Dhe kur u ktheva mė 1886 nė Luaras ...Stefan Kostė Rrapo, mė thotė: Dhaskali sivjet na ka mėsuar vjershėn e Shėn Llazarit ta dimė pa kartė, e kemi kėnduar ditėn e shenjtit dhe e kemi mbledhur vezė mė shumė nga motet e tjerė se na i jepnin nga dy e tri vezė nė ēdo shtėpi.”. (Petro Luarasi, Jeta dhe Vepra, f.30-31)
    Veprimtarinė si ortodoks shqiptar e vazhdoi edhe nė ShBA, ku qe emigrant politik.
    "Zgjedhjet e shoqėrisė Besa-Besė ( ku u diskutua edhe pėr tė patur njė prift shqiptar) Folėn Kristo Dako dhe FanNoli ...Pas priftit Jakob qė bėri tė njohur se arkipeshkopi rus Platoni do tė ndihmojė, z.Petro Luarasi me njė fjalė tė shkurtėr rrėfeu mirėnjohjen qė do tė kenė shqiptarėt nė kishėn ruse porsa tė ndihmojė tė fillojė kisha shqip. Kėshtu mbetėn tė gjithė tė kėnaqur e plot gėzim nga kjo.’’ (Gazeta Kombi, 10 janar 1908)

    Nga njė rekord zyrtar i marrė tek arshiva e zyrės civile Hudson, tė botuar mė vonė nė Kalendarin e botės, 1939, shkruhet
    ‘’U mbajt njė mbledhje tjetėr e cila zgjodhi njė komision qė tė kėrkojė kandidaturėn e njė shqiptari pėr prift. Dhe kandidatė ishin dy: Fan Noli nga Bostoni dhe Petro Luarasi nga Klintoni Mass tė cilėt u votuan prej delegatėve tė Natic-ut,Balboro-it, dhe Hudson-itdhe fitoi Fan Noli qė tė dorėzohej prift’’

    Veterani Guri Sevo, shkruan:
    “Edhe nė ēėshtjen e kishės shqipe qė lojti njė rol tė madh nė lėvizjen kombėtare tonės, Petro Nini Luarasi ka qenė flamurtar i parė, jo vetėm nė Shqipėri po e po, por edhe nė Amerikė. Mė 1905 me rastin e refuzimit tė priftit grek tė Wochester-it,Mass, qė tė mbulonte njė shqiptar tė vdekur, shqiptarėt iu lutėn Petros tė bėhej prift...Pėr hir tė ēėshtjes shqiptare edhe prift do tė kish pranuar tė bėhej Petroja por ai ia lėshoi vendin njė shqiptari mė ‘’aksios’’ pėr kėtė zyrė tė shenjtė Fan Nolit...”
    (Guri Sevo, Mėsuesi im i shqipes, 1936, f.84-85)

    ‘’Pasi u dorėzua Fan Noli prift mė 25 mars 1908 nxorri meshėn e parė shqip nė Boston i vetmi qė mund tė zinte vendin e psalltit qe Petro Luarasi...natyrisht nuk gjendej psallt tjetėr nė gjuhėn shqipe i pėrgatitur. Z.Luarasi psallti mirė. Pas ungjillit mbajti njė fjalė pėr kėtė ēėshtje dhe provoi dobitė qė do tė kish patur atdheu tonėporsa tė kish pėrdorur gjuhėn e vet nė kishė. Si u mbarua mesha foli Petro Luarasi ėrmbi kėtė ēėshtje shumė bukur.’’ Shumė shqiptarė porsa dėgjuan se ai (Fan Noli) u urdhėrua (prift) prej episkopit rus u bindėn se me tė vėrtetė ėshtė ortodoks. Pas kėsaj ata qė ishin mė fanatikė ndjekės tė Patrikanės, u bėnė mė tė zjarrtit e kishės shqipe. Kuptuan se nuk ėshtė mėkat tė pėrdoret gjuha shqipe nė kishė si u kish thėnė dhespoti dhe qė tė gjitha mallkimet kishin qėllim politik’’ (Kombi 22 mars 1908)
    Guri Sevo shkruan: "Si mbaroi mesha Petro sa s’qante nga gėzimi! dikush i tha qė prifti shqiptar qenkesh me tė vėrtetė shumė i zoti. Pėrndryshe nuk do tė vinte mitron pa vėnė kamillafin, iu pėrgjegj Petro pėr tė caktuar kryelartėsinė me tė cilėn e nxorri meshėn e parė prifti i parė shqiptar’’ Guri Sevo, Mėsuesi im i shqipes, 1936, f.86)

    Mesha nė Hudson Mass
    Siē dihet nė Hudson u fillua shoqėria kishtare ‘’Nderi Shqiptar’’ prandaj pas Bostonit natyrisht vjen Hudsoni. Kjo shoqėri vuri nė praktikė idenė e fillimit tė njė kishe shqip duke mbledhur ndihma dhe duke dėrguar priftin Fan Noli nė Nju Jork. Pas meshės mbajti njė fjalė greqisht Fan Noli (qė krijoi keqkuptime ndėr dėgjuesit). Pas fjalės sė priftit z.Petro Luarasi foli shqip mjaft orė dhe shumė bukur . (“ Kombi, 27 mars 1908)
    Nė Kongresin e Dytė tė Manastirit qė u ēel mė 20 mars 1910, ku Petro Nini Luarasi mori pjesė si pėrfaqėsues i shoqėrisė “Lidhja orthodhokse”, i Negovanit e Ballkamenit, ai u shpreh:
    “Ēėshtjet e shkronjave dhe tė programit tė pėrparimit e biseduat; dhe zotnija juaj dhe tė gjithė shqiptarėt e vėrtetė pėr kėtė gjė po pėrpiqen dhe punojnė. Po unė nė kėtė mbledhje, jo vetėm si pėrfaqėsonjės i Negovanit dhe i Ballkamenit, po edhe si i krishter orthodhoks shqiptar, pėrfaqėsoj edhe “Lidhjen Orthodhokse tė Shqiptarėve” andaj do tė pėrmbėshtillem vetėm duke folur pėrmbi ēėshtjen pėr tė cilėn jam i dėrguar: Me tu shfaqur librat shqip nė kohė tė tiranisė, sa shqiptarė orthodhoksė qė kishin ndjerė mungimin editurisė, si tė uritur fort i pushtuan shkronjat tona dhe me ēdo mėnyrė, pa vėnė re ēdo therrori qė do tė na rėndonte nisėn tė nginjeshin me mėsimin e gjuhės sonėduke u gėzuar pėr diturinė shqipe mė shumė nga vėllezėrit tanė shqiptarė katolikė; se kėta , nėn urdhėr feje tė Shenjtėrisė sė tij Atit Papė, kishin dhe kanė liri tė mjaftė pėr tė lėēitur diturinė nė gjuhėn shqipe. Tek ne kleri grek, jo vetėm na mundon dhe na ndalon me mallkime, por edhe pėrdor ēdo farė mėnyre pėr tė na sprapsur nga shkrimi dhe mėsimi shqip.
    Si tė uritur, pra, qė kanė qenė Orthodhoksėt shqiptarė pėr shkrimin shqip, shtatuan shoqėrira nė Bukuresht e Sofje dhe kudo ku gjenin mbrojtje e liri. Tani nėn liri konstitucionale shtatuan shoqėrinė ‘’Lidhja Orthodhokse e Shqiptarėve” me qendrėn nė qytet tė Korēės pėr t’u mbaruar nga orthodhoksia elinishte e grekėrve dhe ne pandehmė se Qeveria do tė na ēmonjė punėn tonė, do tė na japė liri, tė drejta dhe siguri nderi e jete....
    Ju lutem zotėrinj, vėllezėrve tanė, bashkėkombėsve myslymanė dhe katolikė, a dotė mos vuajnė keq kur tėshohin qė njė pjesė e trupit shqiptar po vuan dhe humbet pėr qejf tė klerit grek?!
    Andaj si anėtar i ‘’Lidhjes Orthodhokse tė Shqiptarėve” u lutem sė nderēmes qeveri si dhe tė shumėvlyerit Kongres tė sotmė qė tė veprojnė ku duhet pėr tė drejtat e “Lidhjes Orthodokse tė Shqiptarėve” e cila veē qeverisė konstitucionale dhe mėmėdhethit tė dashur tjetėr mbėshtetje s’ka.
    Rroftė Shqipėria! Rrofshin Shqiptarėt!”
    P.Raullasi (Pseudonim i Petro Nini Luarasit)
    (P.Raullasi, Shqiptarėt orthodhoksė dhe rregjimi i sotėm Lirija, Selanik 1910, v.2, nr.81, f.1-2) P.Raullasi (Pseudonim i Petro Nini Luarasit)

    KUNDĖR MALLKIMIT TĖ GJUHĖS SHQIPE - Petro Nini LUARASI (1865 - 1911)
    Si shqiptarė qė jemi
    Shqip ne duhet tė mėsojmė
    Dhe Zotin, tė drejtė kemi,
    Ne gjuhėn shqipe ta lėvdojmė.

    Epo ju gjuhėn tonė
    Doni ta humbisni fare
    Dhe me mallkim e me nėmė
    Shprehni ta shpini nė varre.

    S’mė vjen rėndė nga priftėrinjtė
    Qė s’ dinė ē’ bėjnė e ē’punojnė,
    I urdhėrojnė tė zinjtė
    Qė gjuhėn shqipe ta mallkojnė.

    Po krye-priftėrinjtė e tyre
    Nėkėmbės t’ orthodoksisė
    Shumė punė prej mynxyre
    Bėjnė kundėr Shqipėrisė!

    Tė mallkojnė njerėzinė
    Tė nėmosin gjuhėn tonė,
    Tė pėrēajnė Shqipėrinė,
    Zoti mos e pastė thėnė!

    Thonė s’ ditka Krishti shqip
    Dhe shqip-fjalė s’ pret prej nesh,
    Vetėm nė gjuhėn greqisht
    Tė dėgjon e tė mban vesh!

    Kėto e shumė tė tjera,
    Qė dėgjon nė kishė brenda
    Dhe na mallkojnė pėr hera
    Gjuhėn tonė qė s’ ua k’ėnda.

    S’ kanė frikė as turpėrohen
    Qė pėrēmojnė Perendinė,
    Po mburren edhe lėvdohen
    Sepse shėrbejnė Grejqinė!

    Gjuhėn e kemi tonė
    Tė vjetėr dhe tė vyer,
    Nga Perendia ish thėnė
    Qė ta ruajmė tė ēkėlqyer.

    Aktualitet
    Sikurse unė, ka me qindra e mijra pasardhės veprimtarėsh ortodoksė shqiptarė qė kanė menduar, punuar e sakrifikuar pasurinė e jetėn pėr kishėn ortodokse autoqefale me drejtues shqiptar nė krye. Ne sė bashku urojmė qė viti 2015 tė na sjellė njė drejtues shqiptar nė krye tė grigjės sonė ortodokse shqiptare. Tė gjithė njėzėri i lutemi Zotit dhe kėrkojmė nga vėllezėrit tanė tė tė gjitha komuniteteve fetare, tok me pėrfaqėsuesit tanė nė institucionet shtetėrore e kudo, tė ndihmojnė me sa munden nė kėtė mision tė shenjtė qė i kontribuon aq shumė unitetit kombėtar dhe mirėqenies sonė tė pėrbashkėt.
    Gėzuar Vitin e ri 2015, o vėllezėr shqiptarė, pa dallim feje, krahine, ideje, gjinie, pėrkatėsie politike e ekonomike.

    Petro Luarasi
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

  2. #62
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Njė urim jo vetėm pėr ortodoksit shqiptarė

    Njė paradoks kuptimplote ėshtė moslejimi i vendosjes sė bustit tė Peshkop Fan Stilian Nolit nė Katedralen Ortodokse tė Durrėsit, ku ai ishte mitropolit, me rastin e 100-vjetorit tė themelimit tė Kishės Ortodokse Shqiptare. Atėhere ortodoksit shqiptarė e vendosėn nė kishėn ortodokse ‘’Shėn Mėria’’ nė Elbasan, me ndihmėn e shoqatave ‘’Foleja Kombėtare’’ dhe ‘’Tifozat kuq e zi’’ dhe frymėzimin atdhetar tė atdhetarit tė shquar At Nikolla Marku.
    Ky lajm u pėrhap nė tėrė mediat atdhetare nė botė.

    Noli's 100th Anniversary Orthodox Albanian mass, its organizers and opponents - ILLYRIA
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura    

  3. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar petrol pėr postimin:

    bili99 (28-12-2014)

  4. #63
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Bashkėbisedim me nje studjuesin ortodoks Pirro

    Petro Luarasi
    Bashkėbisedim me nje studjuesin ortodoks Pirro


    Nė shkrimin ‘’Njė urim jo vetėm pėr ortodoksit shqiptarė’’, nė lidhje me anonimatin ‘’Pirro’’ ( apo ‘’Pirro 10’’) kam shkruar se nuk mund tė pėrfshihem nė ‘’lojė’’ pėrderisa nuk paraqitet me identitet real, se mund tė na dalė rrobot dhe bėhem unė gaz i botės. Pėrndryshe si besimtar ortodoks, pėrse e fsheh autorėsinė e opinionit tė tij? Megjithatė po nxis hamendjen se shkruesi ka kontribute intelektuale, historike e fetare dhe quhet Pirro P.
    Ndaj ka interes publik diskutimi i pikėpamjeve me njė qytetar shqiptar, tė pėrkatėsisė ortodokse, tė cilit po i drejtohem me tė njėjtėn konsideratė si tė jetė vetė i mirėnjohuri studjues Pirro P. i cili po ashtu ka shkruar pėr ‘’kongresin e Beratit, korēaret e SHBA dhe figura tė tjera tė shquara tė ortodoksisė shqiptare’’. Pėr mė tepėr, mesa di, po tė jetė ai Pirro dhėndėr i njė intelektuali tė shquar, mik i familjes sime, i cili ka patur njė vajzė leshverdhė, yll i pashuar ne zemrėn time fėminore, nė shkėllėn 7 Marsi, Ana Maria quhej… Pėr ta qetėsuar nė hamendėsimet e tij, si qytetar i Republikės sė Shqipėrisė, deklaroj publikisht, me pėrgjegjėsi morale e ligjore se ende nuk jam funksionar apo politikan, por punonjės i thjeshtė qė e nxjerr bukėn e gojės me djersėn e ballit. Nuk kam as miqėsi, as ndonjė ‘’konflikt interesi’’ personal apo institucional me z. Ndriēim Kulla.
    Vetėm pėr shkėmbim mendimesh, aspak pėr sherr, kėrkova qė edhe ‘’Pirro’’ ( apo ‘’Pirro 10’’) tė shfaqej me identitet tė plotė. Nė shkrimin tim e kam theksuar qė nuk kam marrė rolin e avokatit (apo apologjetit) por tė njė shqiptari atdhetar ortodoks qė dėshiron tė mbrojė idealet e kontributet e paraardhėsve dhe mendimet e tij, qė beson se i mbėshtes nė prova dhe jo trillime e shpifje.

    Pėr tė qenė konkret nė shkrimin ‘’Njė urim jo vetėm pėr ortodoksit shqiptarė’’ nė lidhje me personin Pirro P. (anonimin ‘’Pirro’’ apo ‘’Pirro 10’’) kam shkruar:

    ‘’Urimi i Presidentit, mendimi i Keshilltarit dhe anonimi ''Pirro''
    U informova nga mediat, por dhe u binda pėr lajmin e gėzueshėm (nė adresėnhttp://president.al/?p=23525) se nė urimin pėr Krishtlindjet kreu i shtetit shqiptar kishte shprehur dėshirėn qė nė krye tė institucionit fetar katolik tė vendosej njė shqiptar. Akoma mė shumė mė entuziazmoi artikulli kuptimplotė i kėshilltarit tė Presidentit, zotit Ndriēim Kulla, i cili pėrmes pėrshkrimit historik dhe domosdoshmėrisė objektive tė realitetit kombėtar shqiptar orientonte dhe pėrkrahte ortodoksėt shqiptarė nė tė drejtėn e tyre pėr tė patur edhe ata njė shqiptar nė krye tė Kishės Ortodokse Autoqefale Shqiptare.(http://webcache.googleusercontent.co...&ct=clnk&gl=al)
    Pėrkundėr shkrimit tė kėshilltarit tė Presidentit, mė ēuditi komenti i njė personi me emėrtim Pirro (i cili shfaqet edhe si Pirro10, me shkrimin ‘’Nje pergjigje per Ndriēim (Erresim) Kullen dhe per te gjithe `Kullat` prej rere’’ (http://www.forumishqiptar.com/thread...llat-prej-rere)
    Pėr tė qenė korrekt me Pirron (apo Pirro10) po ia citoj disa pjesė teksti:
    ‘’Ne gazeten MAPO ne vend qe te botojė ndonje falenderim per Festen e Krishtlindjeve, z. Erresim Kulla ka botuar nje shkrim te turshem me titull `Tradita Jone e krishtere dhe sfida e Autoqefalise`, ku zoteria ne vend te gezohet, vjell vrer, ne vend te uroje kerkon percarje, ne vend qe te flase per paqe flet per perplasje fetare.z. Erresim Kulla, nuk mund te flasesh per Autoqefaline dhe KOASH-in kur nuk je i komunitetit orthodoks... Ne e respektojme Kryepeshkopin Anastas sepse ai ka kontribuar ne menyre te shkelqyer per Shqiperine...Kjo eshte mikpritja shqiptare, keto jane ateistet ish-komuniste shqiptare qe kane shkaterruar cdo gje tė mire ne Shqiperi dhe shohin se ka ndenjur pa u shkaterruar Koash... Patetizmi juaj duke i qare hallin KOASH-it bie ere klientelizem dhe eshte per te lene Nam...Harron qe edhe komuniteti Katolik ka nje te huaj ne krye. Per shqiptaret do te ishte mire qe edhe qeverite shqiptare te ardhme te drejtohen nga te huajt sepse ne nuk e drejtojme Shqiperine me njerez si puna juaj qe vjellin vrer ne cdo rast kur shikohet se nuk fiton ndonje gje. Nga KOASH-i nuk ke per te fituar ndonje lek prandaj rriji larg.’’
    Nuk mund tė pėrfshihem nė ‘’lojėn’’ Pirro (Pirro10) pėrderisa nuk paraqitet me identitet real, tė plotė, se mund tė na dalė rrobot dhe bėhem unė gaz i botės. Nė rast se ėshtė njeri, pėr mė tepėr besimtar ortodoks, i drejtohem me dorė nė zemėr dhe shpirt tė qetė se nė artikullin e kėshilltarit tė Presidentit, nuk pėrmendet fare emri dhe veprimtaria e Fortlumturisė Anastas Janullatos, i cili vėrtet ėshtė kreu aktual i KOASH-it, por aspak vetė institucioni tok me tėrė grigjėn ortodokse shqiptare dikur, sot e nė tė ardhmen.
    Cilido shqiptar ka tė drejtė dhe detyrim moral, aq mė tepėr si studjues dhe kėshilltar i Presidentit, tė shqetėsohet dhe tė japė mendime mbi baza shkencore edhe pėr komunitetet fetare shqiptare.
    Nė lidhje me mendimin pėr qeverisjen nga tė huajt dhe akuzat pėr afera financiare, ato pėrmbajnė pėrgjegjėsi penale…’’

    Pėr replikėn ‘’Merrni shėmbėll nga pendimi i Ali Akēa-sė’’,
    Replike me apollogjetin e keshilltarit te Prresidentit, z. Petro Luarasi

    http://www.forumishqiptar.com/thread...17#post3775017

    Mbi tė gjitha z.Pirro P., nuk kam dashur e nuk dua tė bėj mėkėmbėsin apo dėshmitarin e z.Shkėlqim Kulla dhe pikėpamjeve tė tij, por me bindjen time e theksoj pėrsėri se shikoj njė diferencė tė madhe konceptuale midis komunitetit fetar, institucionit dhe kreut tė pėrkohshėm tė tij. Nė tė kundėrt do tė bija nė verbėrinė e hyjnizimit tė kultit tė individit, apo sikurse shpreheni ju ‘’ nė kurthin e ateisto-komunistėve dhe tė ekstremistėve’’
    Pėr tė mos personalizuar e ngjallur keqkuptime, duke njohur vlerat dhe kontributet reale tė kreut tė tanishėm tė KOASH, nuk mund tė minimizoj vlerat dhe veprimtarinė e themeluesive dhe krerėve paraardhės, qė vendosėn qė gjithnjė nė krye tė institucionit ortodoks tė ishte njė shqiptar.
    Atėhere si shpjegohet qė ju z. Pirro P. tok me tė tjerė ortodoksė, hyjnizoni kreun aktual tė KOSH-it mbi tė tjerėt shqiptarė, edhe pėr ngjarje tė llahtarshme varrim-zhvarrimesh pėtē mbushur me eshtra shqiptarėsh varre ushtarėsh grekė. Apo tė kujtoj ndalimin e vendosjes sė statujės sė peshkopit tė parė tė Durrėsit e tė Githė Shqipėrisė, Imzot Fan Stilian Nolit, nė Katedralen Ortodokse nė Durrrės. Mirė qė u gjend ‘’i jashtėligjshmi’’At Nikolla Marku qė e shpėtoi grigjėn e ortodoksiszmit shqiptar nga njė turp i pėrjetshėm, duke bėrė njė meshė nė nder tė tij dhe me nder e adhurim nga qindra tė pranishėm e vendosi themeluesin nė altarin e kishės ‘’sė zaptuar’’ ‘’Shėn Maria’’ nė kalanė e Elbasanit. Mos qe edhe ky akt sublime pėr ne, njė mėkat edhe mė i madh pėr ju!?
    Nė historinė e kombit shqiptar hasen shumė personalitete tė shquara tė huaj qė kanė synuar e vepruar kundėr interesave tė tij. Ndėr ta mund tė pėrmend edhe ndonjė dhespotėr shovinistė grek, nga mė eruditėt dhe mė tė njohurit nė boten religjioze ndėrkombetare, me shume tituj e nderime’’, ė qė kanė mallkuar e shkishėruar familjarisht atdhetarė shqiptarė si p.sh. i respektuari juaj dhe gjyshi im Petro Nini Luarasi, vetėm se u mėsonin fėmijėve gjuhėn shqipe dhe besimtarėve ortodoksė shqiptarė se si tė luteshin, tė kuptonin e tė merrnin e Zotin’’ . Mbasi nuk iu bind ‘’djajve me veladon’’, e helmuan dhe donin t’ia digjin edhe eshtrat me gėlqere ‘’se paskish patur kolerė‘’.
    Historia e Papa Kristo Negovanit ėshtė akoma dhe mė e kobshme, edhe sot e kėsaj dite nuk i vihet identiteti mbi varr.
    Pėrkundėr opinionit tė disave, qė as nuk mund ta pėrfytyrojnė njė institucion dhe grigjėn besimtare pa drejtuesin qė u dorovit privilegje, emri dhe vepra e Fortlumturisė do tė vlerėsohej pėrjetėsisht pikėrisht po tė largojej me nder, me pėrmbushjen e misionit tė pėrkohshėm tė rimėkėmbjes sė ortodoksisė shqiptare, sikurse kreu i huaj i katolikėve shqiptarė. Askujt nuk do ti mbetej ‘’hatri’’. Edhe kundėrshtarėt do tė binden se ‘’gabimet ishin subjektive, sporadike, pa tė keq’’.
    Hatri dhe dyshimet nuk mė mbeten as mua, qė mezi po pres tė pėrmbushet amaneti i paraardhėsve tė mi, pėr njė Shqipėri tė qytetėruar, tė begatė, pa hajna, tė korruptuar e hipokritė, ku shqiptarėt tė ndjehen tė bashkuar rreth atdheut dhe jo tė pėrēarė nė fe, krahina, dialekte e ide.
    P.S. O Pirro P., shko shpejt e ndiz qirinj e lutju Zotit, se mos i vete nė vesh ‘’Fortlumturisė‘’ dhe prokurorisė qė e ke menduar ti atė aludimin ‘’shaka e kripur me spec djegs’’ me Ali Akca-nė. Mos ndodhtė gjė, larg qoftė, se tė gjeti ty belaja tė parin, si ideolog i komplotit. Nuk tė ndihmon anonimati, teknologjia investigative t’i zbėrthen menjėherė rrokotelat jashtė e brenda.
    Unė, nuk kam mendje tė pakėt dhe kohė tė tepėrt qė tė mbush qypat e shpuar.

  5. #64
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    O me zhabat ne moēale, o me zhgabat lart ne male!

    Pirro shprehet: ''Duhet te kuptoni edhe nje aspekt tek shoqeria shqiptare sipas Konices: Shqipėtarėt nuk ndahen nė tė krishterė e nė muhamedanė, po ndahen me dy anė : Ana e kombėtarėve, nė tė cilėn ka Shqipėtarė nga tė gjithė besimet, edhe ana e zuzarėve.''

    O me zhabat ne moēale, o me zhgabat lart ne male!

    Petro Luarasi shprehet: ''Me fjalė tė tjera dikush qė nuk ėshtė atdhetar, i mbetet te jetė zuzar.''
    Ky mesazh mund te shprehet me ketė citimi ''MEQE NUK ESHTE ZHGABE MALI (ATDHETAR), DO TE JETE ZHABE MOĒALI (ZUZAR)''
    apo me fabulen e ilustruar



    Zhaba dhe zhgaba


    ‘’Demagoge’’, i thanė shoqet
    Mos shih ėndrra, lėri lloqet
    Ti nuk je shqiponjė mali
    Por veēse zhabė moēali

    Por bretkosa mendjelehtė,
    Kur pa zhgabėn lart tek retė
    Iu ngjit majės e kėrceu,
    Prej marazit qafėn theu.


    Petro Luarasi
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura   
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga petrol : 30-12-2014 mė 15:35 Arsyeja: Interferenca e germave

  6. #65
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    O me zhabat ne moēale, o me zhgabat lart ne male!

    Diskutim

    Pirro shprehet: ''Duhet te kuptoni edhe nje aspekt tek shoqeria shqiptare sipas Konices: Shqipėtarėt nuk ndahen nė tė krishterė e nė muhamedanė, po ndahen me dy anė : Ana e kombėtarėve, nė tė cilėn ka Shqipėtarė nga tė gjithė besimet, edhe ana e zuzarėve.''


    Petro Luarasi

    O me zhabat ne moēale, o me zhgabat lart ne male!


    Me fjalė tė tjera dikush qė nuk ėshtė atdhetar, i mbetet te jetė zuzar.

    Ky mesazh mund te shprehet:i ''MEQE NUK ESHTE ZHGABE MALI (ATDHETAR), DO TE JETE ZHABE MOĒALI (ZUZAR)''
    apo me fabulen e ilustruar


    Zhaba dhe zhgaba


    ‘’Demagoge’’, i thanė shoqet
    Mos shih ėndrra, lėri lloqet
    Ti nuk je shqiponjė mali
    Por veēse zhabė moēali

    Por bretkosa mendjelehtė,
    Kur pa zhgabėn lart tek retė
    Iu ngjit majės e kėrceu,
    Prej marazit qafėn theu.

    Petro Luarasi
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura   

  7. #66
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    O ti shqipe genshqiptari, S'jemi t'gjithe rrace gomari!’’

    Njė mik shkroi nė facebook
    Shqipetar more shqipetar...
    Ikin vitet ... ti ... gomar...
    Mjaft punove per zagaret ... o ... hamall...
    Shiko vehten ... se ... tere bota ... po ... te ... tall...


    Petro Luarasi
    Ne dhe ata
    E shpreh vargun me karar,
    Geni mė beri vjershetar.
    O kritikė genshqiptari,
    S'jemi t'gjithe rrace gomari!’’

    Ti, ai dhe unė - shqiptar!
    S'keni samar, e s'jam gomar!
    Por tek stalla atje pranė,
    Ka ca derra e plot hajvanė!

    Stalla tjetėr mė matanė
    Mban veshgjatė pelivane
    Pėr ofiqe hanė dhe bar
    Pėr para mbajnė dhe samar!

    Gica e kriēa me duzina
    Shkėrrzhgėrryen ndėr lugina
    Ca pėr hall e ca pėr qef
    Genin shqipes ja bėnė def!

    Ju shqiptarė anembanė
    Mos e shani kurrė vatanė
    Gen i shqipes sė pavdekur
    Nder lavdie nėpėr shekuj.


    Foto Njeriu-gomar dhe geni shqiptar
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura   
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga petrol : 09-01-2015 mė 08:58 Arsyeja: Permiresim i poezise

  8. #67
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Kleēkat burokratike dhe bashkėsia protestante shqiptare

    Petro Luarasi
    Kleēkat burokratike dhe bashkėsia protestante shqiptare


    Rreziku nga terrorizmi dhe masat qė duhet tė merren pėr parandalimin e tij nė botė diskutohen gjerėsisht me gjakftohtėsi nė rangjet mė tė arenės ndėrkombėtare. Ndėrkohė, me dhjetra njerėz tė pafajshėm, rracash, kombėsish e besimesh fetare tė ndryshme, vriten pėrditė nė Ukrainė, Siri, Irak, Sudan e mė gjerė. Por vetėm masakra e Parisit, e propaganduar gjerėsisht si sfidė e fundamentalizmit islamik, i shkundi qarqet politike evropiane. Disa krerė shtetesh e etiketuan ngjarjen si krim tė llahtarshėm mbi tė drejtat universal tė shoqėrisė njerėzore, tė tjerė u kundėrpėrgjigjėn duke e cilėsua si hipokrizi, manipulim racist, gjuhė tė urrejtjes dhe islamofobisė. Prandaj mediat i quajtėn disa deklarata politike si ‘’hipokrite’’, me ‘’standarte tė shumėfishta’’ vlerėsimi.

    Solidariteti dhe vlerat shqiptare.
    Masakra ndaj redaksinė sė revistės satirike franceze “Charlie Hebdo”, e pasuar edhe nga dy akte tė tjera kriminale, ku u vranė 17 persona, ishte paralajmėruar dhe dyshohet tė jetė shkaktuar nga publikimet ndėr vite tė materialeve irrituese dhe nga disa karikatura satirike pėr profetin Muhamet, por edhe pėr krerikė islamikė dhe katolikė. Qarkullojnė edhe opinione pėr arėsye mė tė thella tė masakrės, e konfliktit si pasojė e situatės sė acaruar ndėrkombėtare, tė interesave politike, ekonomike dhe gjeostrategjike, ku pak a shumė pėrzihen disa fuqi tė mėdha.
    Presidenti francez shpalli tri ditė zie kombėtare duke i kėrkuar popullit tė qėndrojė i bashkuar pėrballė terrorit tė fundamentalistėve islamikė. U organizua edhe “Marshimi i Unitetit” nė Paris ku morėn pjesė, krahas mbi njė milion njerėzve, edhe qindra personalitete tė politikės, fesė dhe kulturės botėrore.
    Atje kombi shqiptar u solidarizua me thirrjen ngadhėnjimtare ‘’edhe unė jam Ēarli’’ duke u pėrfaqėsuar nė manifestim me krerė politikė e fetarė dhe mediat nga Shqipėria e Kosova. Mbi tė gjitha publiku vlerėsoi harmoninė e bashkėsive fetare shqiptare , me katėr pėrfaqėsues tė kryesuar nga Udhėheqėsi i Kryegjyshatės Botėrore tė Bektashinjve, Haxhi Baba Edmond Brahimaj. Marshuan krahpėrkrah krerėt myslimanė bektashianė e synitė dhe tė krishterė ortodoksė e katolikė, tė cilėt u duartrokitėn e brohoritėn nė sheshin “Republika” si dhe kur vendosėn kurora me lule pėr nder tė viktimave. Edhe nė kėto momente dhimbjeje e qėndrese ndėrkombėtare kombi shqiptar arriti tė shfaqė me nder e krenari njė nga visaret e tij tė rrallė.
    Nė kėtė ditė solemne, Kryeministri i Shqipėrisė Edi Rama deklaroi se e konsideron sulmin ndaj Francės sė vlerave tė lirisė, tė barazisė dhe tė vėllazėrimit si njė sulm ndaj gjithė Evropės. Ai e konsideroi praninė e katėr pėrfaqėsuesve tė komuniteteve fetare shqiptare, si njė mesazh tė qartė pėr tė mbajtur lart flamurin e vėllazėrisė e harmonisė fetare, tė barazisė mes tė gjitha opinioneve dhe besimeve si dhe pėr tė mos rėnė nė kurthin e urrejtjes, tė pėrēarjes dhe tė frikės. Mesazhe kuptimplotė shprehu edhe Presidentja e Kosovės Atifete Jahjaga.

    Pėrse mungoi kreu protestant?!
    Edhe familja ime u indinjua nga aktet terroriste tė Parisit dhe u solidarizua me popullin francez nė dhimbjen pėr njerėzit e masakruar, sikurse ēdo njeri i etur pėr liri e demokraci, pėr unitet e mirėkuptim ndėrfetar. Ndoqėm me vėmendje lajmet, diskutimet dhe opinionet pėr vlerat tona pėrfaqėsuese kombėtare. Krahas krenarisė sė ligjshme si shqiptarė, u habitėm pa masė, madje u shqetėsuam, kur pamė se nė ceremoni nuk u pėrfaqėsua edhe komuniteti protestant shqiptar ndėrkohė qė edhe mediat u treguan indiferente ndaj kėsaj mungese tė rėndėsishme.
    Nuk mund tė anashkalohet nderimi e pėrgjegjėsia kundrejt kontributeve tė vyera atdhetare tė rilindasve shqiptarė tė pėrktėsisė protestante, apo tė nėnvlerėsohet pėr veprimtaritė bamirėse dhe social kulturore tė VUSH-it nė tė mirė tė kombit shqiptar deri nė ditėt tona. Pėr mė tepėr, bashkėsia protestante kontribuon shumė, nė raport me numrin e besimtarėve tė saj, edhe pėr mirėkuptimin dhe tolerancėn ndėrfetare nė Shqipėri e Kosovė qė provohet nga aktivitetet nė terren dhe takimet e pėrbashkėta, tė pėrshėndetur nga krerėt e shtetit e qeverisė, tė pasqyruara gjerėsisht nga mediat edhe gjatė vizitės sė Papės nė Shqipėri.
    Pikėrisht pėr kėto vlera e kontribute madhore shekullore pėrgjatė periudhės sė viteve 1892-2015 nė trojet shqiptare, kjo bashkėsi ėshtė ligjėrua si fe zyrtare nė Republikėn e Shqipėrisė(Ligji Nr.10 394, datė 10.3.2011 pėr ratifikimin e "Marrėveshjes ndėrmjet Kėshillit tė Ministrave tė Republikės sė Shqipėrisė dhe bashkėsisė fetare "Vėllazėria Ungjillore e Shqipėrisė" pėr rregullimin e marrėdhėnieve tė ndėrsjella). Kur njihet veprimtaria e rėndėsishme qė kanė kryer drejtuesit e VUSH-it Pastor Fitor Muēa, Pastor Ali Kurti, Pastor Akil Pano nė Shqiperi apo Pastor Driton Krasniqi nё Kosovё. Mjafton tė kujtojhen vlerat e simpoziumit shkencor “Miq pёr Perёndinё-Dritё pёr popullin-Uratё pёr Mёmёdhenё” ku studjues tė ndryshėm dėshmuan pёr trashёgiminё ungjillore si vlerё kombёtare tё Shqipёrisё, mbi rolin e Kishёs Ungjillore nё formёsimin kombёtar dhe shtetbёrjen e Shqipёrisё, pėr pёrkthimet biblike shqip si ndihmesё e veēantё pёr kulturёn shqiptare dhe themelimin e Shkollės sė Parė tė Vashave nė Korēė. (Andi Dina, Simpozium shkencor “Miq pёr Perёndinё-Dritё pёr popullin-Uratё pёr Mёmёdhenё”, 2 Janar 2013)
    Apo tė pėrmendim mesazhet e rėndėsishme nga takimi ndėrfetar :’’Mesazhe paqeje nga bunkeri qė tentoi tė zhdukte fenė’’
    http://www.nacionalalbania.al/2014/1...-zhdukte-fene/

    Shqetėsimi i rilindasve
    Natė e ditė ndjej brengė, vegime ngjarjesh e personazhesh historike, atdhetarė rilindas e bashkėkohės: protestantė, ortodoksė, katolikė, myslimanė synitė e bektashi, nė pėrpjekjet kolektive, nė sakrificat madhore pėr ēeljen e shkollave shqipe, pėr botimin dhe shpėrndarjen e librave shqip, pėr ēeljen e shkollave tė para kombėtare laike shqipe, pėr unifikimin e alfabetit tė gjuhės shqipe me gėrma latine, pėr zhvillimin me sukses tė dy Kongreseve tė Manastirit, abetaret dhe Kongresit Kombėtar tė Lushnjės, etj, etj. Mė thėrresin shpirtat e shenjtė rilindasish tė mallkuar dhe shkishėruar prej klerikėve shovenėve: Gjerasim Qiriazi me vėllezėr e motrat, Naum Veqilharxhin, Kostandin Kristoforidhi, Koto Hoxhi, Nikolla Naēo, Grigor Cilka, por edhe Elena Gjika, Asdreni, Konica, Noli, Naim Frashėri, Vangjel Meksin, Grigor Gjirokastriti, Panajot Kapitarin, por edhe Koto Hoxhi, Thanas Sina, Kristo Shuli,Gjergj Fishta, Mithat Frashėri, si edhe im gjysh Petro Nini Luarasi, me amanetet e tij tė pėrgjakura.
    (https://sites.google.com/site/vushor...re-ne-shqiperi)
    Tė gjithė kėta rilindas u kėrkojnė llogari pasardhėsve shqiptarė, rilindasve tė kohės sonė, pėrse ia mėnuan pėrfaqėsimin, shpirtin dhe vlerat grigjės protestante nė marshimin solidar tė Parisit. Si t’iu them o rilindas tė rinj, o vėllezėr e motra shqiptare, pa dallim feje, krahine e ideje? Si tė justifikoj pėrfaqėsuesit e shtetit, tė bashkėsive tė tjera fetare dhe mediat qė nuk po bėzajnė per kėtė indiferencė ndaj komunitetit protestant shqiptar, si njė nga tė pesė komunitetet e ligjėruara fetare? Kur ftohen turlilloj njerėz si perfaqėsues tė shqiptarėve ne Paris dhe jo njė nga pesė shtyllat e unitetit fetar kombėtar, me rrėnjė tė thella historike e botėkuptimore angloamerikane, kjo ėshtė pakujdesi, nėnvlerėsim, keqdashje apo …., hej burra!!!

    Aktualitet e perspektivė
    Vėrtet gėzohemi pėr idenė, pėrfaqėsimin dhe imazhin pozitiv nė Paris, por dhe sa mė i suksesshėm do tė kishte qenė pėrfaqėsimi i tė pesė komuniteteve tė ligjshme fetare shqiptare nė vėmendjen e opinionit publik botėror!!! Sidomos kur Vellazeria Ungjillore Shqiptare (VUSH) kėtė vit do tė perkujtojė njohjen si bashkesi fetare e ligjshme nė Shqiperi, efekti do tė ishte edhe mė i madh, do tė ishte njė vlerė e shtuar pėr shtetin dhe besimtarėt shqiptare, sikurse pesė gishtat e dorės, grusht bashkuar pėr unitetin kombėtar dhe besimin tek Zoti.
    Do tė ishte edhe njė mesazh domethėnės pėr ndėrgjegjėsimin dhe bashkėpunimin mė tė madh tė qeverisė me komunitetin protestant e mė gjerė pėr problemet me tė cilat po pėrballen. P.sh si tė mos mbulohen apo anashkalohen ndjeshmėria e ortodoksėve fanolistė, sikurse edhe besimtarėve katolikė, pėr tu drejtuar nga klerikė shqiptar apo mbi pėrkrahjen e shtetit, kontrollin e burimeve financiare, materiale, njerėzore, propagandistike dhe aktivitetit ligjor ndaj tė gjitha bashkėsive fetare. Nė mėnyrė qė jo vetėm tė respektohet ligji, por edhe tė zbatohen realisht strategjia, objektivat dhe nismat promobvuese pėr tolerancė fetare, mirėkuptim e vėllazėrim, gjithnjė pėr tė mirėn e popullit. Le t’ia lemė lexuesit shqiptar tė gjykojė mbi deklaratat dhe ngjarjet, maskat dhe fytyrat e paradoksit demagogjik, tė cilat analisti Kastriot Myftaraj pretendon tė jenė realisht ‘’Teatėr hipokrizie politiko-religjioze nė mes tė Parisit’’, http://everteta.al/teater-hipokrizie...es-te-parisit/
    Githsesi, sikurse u shpreh studenti Alex Fougneri, “Hipokrizia e liderėve botėrorė nuk e ul sinqeritetin e miliona njerėzve qė marshuan’’ edhe ‘’kleēkat’’ burokratike nuk e ndalin dot misionin e bashkėsisė protestante shqiptare, tok me tė tjerat, nė misionin e tyre ndaj kombit shqiptar e Zotit.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura    

  9. #68
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Enigma ''Shtegu i pashkelur i Nolit''.

    Petro Luarasi
    Enigma ''Shtegu i pashkelur i Nolit''.


    Nė pėrkujtimin e 50-vjetorit tė ndarjes nga jeta tė kolosit tė kombit shqiptar, Imzot Fan S. Noli, media Digitalb i ofroi publikut filmin dokumentar "Shtegu i pashkelur i Nolit". Shfaqja u dha nė sallen UNESCO tė Muzeut Historik Kombėtar ditėn e martė, 24 mars, ora 18.30.
    Edhe unė, ithtari fanolist me rrėnjė e degė, i etur pėr dije dhe informacion, kurnac pėr kohėn dhe mėdyshės pėr aktivitetet e mirefillta, munda tė mėsoj se dokumentari me autore tė mirėnjohurėn Beti Njuma ‘’trajton figurėn shumė komplekse tė Fan Nolit, njeriut, politikanit, artistit, publicistit dhe klerikut qė nė historinė e Shqipėrisė mbeti i skalitur si kryepersonazh i Revolucionit tė Qershorit dhe pjesė e debatit nėse ai ishte revolucion apo grusht shteti.’’
    Titulli: "Shtegu i pashkelur i Nolit" dhe shėnimi: ‘’kryepersonazh i Revolucionit tė Qershorit dhe pjesė e debatit nėse ai ishte revolucion apo grusht shteti.’’ mė kujtoi veprėn qė pata lexuar vite mė parė, ‘’Shtegu i pashkelur i Fan Nolit: demokracia Shqiptare nė vitet 1920 –1924’’, me autor Robert C. Austin (e pėrkthyer nga Lindita Bubėsi me redaktor Nasho Jorgaqin). Por nuk besoja as-sesi tė ishte pėrsėritje e veprės sė Austinit nė njė pėrvjetor e pėrkujtim ku duhej tė evidentoheshin kontributet dhe vlerat madhore Noliane ( personaliteti vigan i kombit, themeluesi dhe udhėheqėsi i kishės ortodokse autoqefale shqiptare dhe Vatrės, veprimtari popullor e misionari politik, studjuesi, poeti, pėrkthyesi, kompozitori, oratori, dijetari,etj ) dhe jo tė metat terciale tė tij (p.sh. si politikan).
    Me nderim pėr Imzot Fan Nolin, pėr pėrkushtimin e medias Digitalb dhe autores Beti Njuma (spikere, gazetare, pėrkthyese, studjuese dhe dashamirėse e artit, kulturės e historisė) mezi prita orėn tė rend me njė frymė qė tė zė vendin e lakmuar pėr tė ndjekur shfaqjen. Nga nxitimi iu shmanga edhe protokollit, tė pėrshėndetesha me mikpritėsit e MHKSH apo pėrfaqėsuesin e KOASH-it. Por… nxitova mė kot pasi salla kishte vende plot. Ndėr tė paktit si unė, nė rradhėt e para pashė deputetin Namik Dokle, kritikun Erion Kristo , mė pas erdhi edhe deputeti Fatmir Toēi me tė shoqen, dhe mbi tė gjithė, para meje u ul vetė autorja Beti Njuma, qė nuk pata guxim e fat ta uroja paraprakisht,
    Nė orėn 18.30 njerėzia e kulturuar e mbushi paksa mjedisin dhe shfaqja filloi. Pėrfytyrimet dhe njohuritė e mia fanoliane, tė rrėnjohura me opinione e dėshmi tė paraardhėsve tė mi, miq e bashkėpunėtorė me Nolin e Madh, po ballafaqoheshin me sekuecat filmike dhe opinionet e njė gazetari dhe disa studjuesve. Qė nė krye e kuptova pėrse gjindja mezi ishte ēapitur nė shfaqje, por durova tė shihja fundin. Ndryshe e pėrfytyroja njė dokumentar cilėsor ku tė pėrmbledheshin dokumenta, dėshmi e komente mbi jetėn, veprėn dhe vlerat tėrėsore tė Fan Stilian Mavlomatit-Nolit, gjenezėn shqiptare dhe vetėdijėn shqiptare pėr mbijetesė, arsimimin dhe edukatėn e tij, talentin e sakrificat, pėrballjen me vėshtirėsitė dhe jetesėn e thjeshtė, madje tė skamur, vetėm pėr tė mbetur deri nė fund i Njeri i ndershėm, i pakorruptuar, besnik deri nė vdekje i idealit tė tij atdhetar dhe social-demokrat. Por dokumentari, ēuditėrisht, u bazua kryekėput tek tematika e libri tė Austinit ‘’Shtegun i pashkelur i Fan Nolit: demokracia Shqiptare nė vitet 1920 – 1924’’ me disa komente historianėsh e gazetarėsh dhe aspak, sikurse pretendohej nga reklama, nė vlerat e gjithanshme madhore tė Fan Nolit ‘’njeriut, politikanit, artistit, publicistit dhe klerikut’’!
    Enigma e dokumentarit nisi e bitisi me paradokset e ‘’vulosura’’ prej ithtarit zogist antikomunist Blendi Fevziu, i cili me logjikėn e emisioneve ‘’Opinion’’ ia nisi kronikės duke i mballosur veprimtarisė dhe vlerave fanoliane atentatin ndaj Zogut nė vitin 1924! Dhe rrjedha logjike tė ēonte menjėherė tek puēi, revolucioni komunist, gabimet e Nolit. Pėr pasojė argumentohet kthimi triumfal i Zog ‘’shpėtimtarit’’ dhe shtegu pa kthim nė kurbet i Fan Nol ‘’mėkatarit’’. Pėr ‘’kompromis historik’’ serviret edhe garnitura e ‘’mirėkuptimit atdhetar’’ mes Zogut e Nolit , ku i pari ‘’e fal’’ tė dytin, madje i ofron ofiqe dhe bamirėsinė financiare. Pėrballė Ahmet Zogut, veprimtarisė dhe vlerave tė tij , sipas optikes dhe dekorit tė opinionistit Blendi Fevziu, vėrtiteshin argumentat historianėve P.Milo, N.Jorgaqi, J.Bejko madje edhe studjuesit amerikan B.Fisher, qė analizonin dhe rrekeshin tė justifikonin gabimet e Fan Nolit dhe qeverisė sė tij ?!
    Gazetari Blendi Fevziu bombardonte me predhat zogiste ndėrsa historianėt pėrpiqeshin tė shfajėsonin Fan Nolin pėr pasojat qė ato shkaktuan?! Troē: burri i shtetit, realisti Ahmet Zogu me sejmenė, vriste e grabiste dhe shiste interest kombėtare ‘’nė mėnyrė tė ligjshme’’ , ndėrsa ‘’aventurieri’’ fantazist Fan Noli me shokė kritikohen pėrse e pėrmbysėn me revolucion ‘’ tė paligjshėm’’. (Ky standart i dyfishtė vlerėsimi ‘’shkencor’’ serviret edhe nė ditėt e sotme, mjafton tė kujtojmė revolucionet portokalli apo pranverėn Arabe , qė sipas shijes etiketohen pėrparimtare apo reaksionare, tė ligjshme apo tė paligjshme! Apo veprimi me arkėn e shtetit: Kur po mėrgohej Noli thirri ne Vlorė R.Ficon dhe i tha: “Pranoni ju lutem Arkėn e Shtetit dhe dorėzojani qeverisė qė do tė na zėvendėsojė”, ndėrsa Naltmadhnia e Tij Zogu I veproi ndryshe…)
    Subjekt ‘’historikisht kuptimplotė ‘’ i dokumentarit nuk e justifikoi pėrkujtimin e Fan Nolit naltėsohet madhėshtia e Zogut si ‘’viktima e pafajshme’’ e Revolucionit tė Qershorit! Mikpritėsit, organizatoret e shfaqjes dhe investitori e bėnė si duhet detyrėn e tyre, e pėrhapėn kudo lajmin, ofruan mikpritjen e duhur, shpenzuan mund e para por...nuk ia vlejti barra qeranė, as pėr vendin e kohėn dhe as pėr mesazhin e vlerave qė duheshin vlerėsuar e nderuar.
    Pėr mendimin tim do tė qe mė mirė tė ishin pėrdorur paratė mė me efektivitet, t’i besohej autorėsia njė historiani, edhe pėr vlera, edhe pėr imazh mė tė paqmė.
    Meqė u bė, u bė… por ta kishin shfaqur dokumentarin njė herė tjetėr, jo nė kėtė pėrvjetor tė Nolit tė Madh, por kur tė kujtohej Ahmet Zogu dhe pasuesit e tij tė kritikonin Revolucionin ‘’famėkeq’’ tė Qershorit! Nė kėtė pėrvjetor tė Fan Nolit Kolosit me vlera tė gjithanshme tė Kombit Shqiptar, meritonin tė permendeshin shumė e mė shumė merita, por jo duke u perqendruar tek dobesite e tij si politikan! Pėrse nuk u bė njė dokumentar pėr tė qenė? Pėrse edhe nė kėtė pėrvjetor Fan Noli nuk meritoi njė pėrmendore dhe veprimtari madhore akademike dhe nderim shtetėror ku pasardhėsve tė tij t’u jepej ‘’Urdhėri Nderi i Kombit’’? Pėrse edhe KOASH-i nuk i bėri nderimet qė meritonte si themelues, me njė meshė tė kryesuar nga Fortlumturia Janullatos nė Katedralen e Tiranės-kryeqytet ? Njė nga kėto ‘’pėrse?” enigmatike qe edhe dokumentari ''Shtegu i pashkelur i Nolit''.
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura   

  10. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar petrol pėr postimin:

    SERAFIM DILO (29-03-2016)

  11. #69
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Skėnder Luarasi nė tempullin shilerian

    Citim Postuar mė parė nga petrol Lexo Postimin
    Petro Luarasi

    Skėnder Luarasi nė tempullin shilerian


    Skėnder Luarasit shqipėrues i gjashtė veprave tė Fridrih Shilerit (Johann Christoph Friedrich von Schiller :
    ‘’Wilhelm Tell’’ (‘’Vilhelm Teli’’, 1934), ‘’Kabale und Liebe’’ (‘’Intrigė e dashuri’’ , 1955), ‘’Die Räuber’’ (‘’Hajdutėt’’, 1958), ‘’Fiesco’’ (‘’Fiesko’’, 1958), ‘’Die Jungfrau von Orleans’’ (‘’Vajza e Orleansit’’, 2007) dhe ‘’Don Karlos’’ (‘’Don Karlos’’, 2014)



    Skedarėt e Bashkėngjitur 166015
    Emri:  S.Luarasi, Shileri , Berati,.jpg

Shikime: 1129

Madhėsia:  37.2 KB

    Shtepia Botuese Berati - Prizren do te botoje kolanen e 6 veprave te Shekspirit te shqiperuara nga Skender Luarasi.

  12. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar petrol pėr postimin:

    SERAFIM DILO (29-03-2016)

  13. #70
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi Rilindasit dhe betonizimi i parkut tė Tiranės

    ''Kush ka frike perballe se vertetes, eshte tradhtar i memedheut dhe i vetes se tij''
    Petro Nini Luarasi

    Petro Luarasi
    Duaj mė shumė Shqipėrinė
    Koha, gjykatėsi mė i mirė, provon se thirrja e rilindasve ‘’Duaj mė shumė Shqipėrinė‘’ishte dhe mbetet e drejtė, pėrbashkuese dhe tepėr aktuale. Ajo nėnkupton dashuri, pėrgjegjshmėri, sakrificė atdhetare, respektimin e interesit kolektiv nga cilido njeri i ndėrgjegjshėm, pavarėsisht pėrkatėsisė fetare, krahinore, politike, niveli arsimor e pasuror. Rilindasit dhe atdhetarėt e tjerė pasues mbi tė gjitha janė humanė, e duan dhe sakrifikojnė pėr popullin e tyre duke patur ide tė qarta mbi raportet: interes personal, familjar, shoqėrore e politik, interesin parėsor kombėtar kundrejt atij ndėrkombėtar.
    Atdhetarėt pėr tė realizuar idealin e tyre formojnė grupime e lėvizje komunitetesh tė ndėrgjegjėsuara, tė cilat iu kundėrvihen interesave ekstreme individėsh, klanesh dhe partish qė me demagogji dhe dhunė synojnė tė diktojnė, zhvasin e shkatėrrojnė vendin.
    Nė ēerek shekulli pėrpjekjesh pėr tė realizuar sistemin demokratik nė Shqipėri, populli ėshtė pėrballur me individė, klane e parti qė kanė mashtruar, grabitur dhe shkatėrruar vendin nė mėnyrė tė hatashme, duke ia shterur burimet natyrore dhe zhytur nė borxhe tė mėdha me pak efektivitet zhvillimi pėr tė ardhmen.
    Krahas skamjes ekonomike dhe polarizimit tė tejskajshėm , mbi tė gjitha ėshtė shtuar rreziku ndaj shėndetit dhe ekzistencės sė njeriut duke shkatėrruar barbarisht pyjet me florėn-faunėn e biodiversitetin pėrkatės (kujtoni vetėm pyjet e Lurės me 7 liqenet e saj) burimet ujore dhe strukturėn tokėsore (me erozionin dhe tėrmetet nga shfrytėzimi barbar i zhavorrit tė lumenjve, naftės).
    Katastrofa ėshtė mė e dukshme nė shkatėrrimin e mjedisit urban, ēorganizimin e organizuar nė grabitjen e pronės private e publike dhe ndėrtimin pa asnjė kriter tė ndėrtesave e rrugėve.
    Si mund tė lejohet nė njė vend evropian, qė financohet dhe ka lidhje tė shumėfishta me organizma ndėrkombėtare sabotimi afatgjatė i planit rregullues tė njė kryeqyteti apo qyteti, fshati ku duhet tė pėrcaktohen saktė: parcelat e ndėrtimit, rrugėt, rrjeti rrugor, hidrik, elektrik, etj , dhe pastaj tė bėhen ndėrtimet me kriteret pėrkatėse. Mbi tė gjitha, duhej tė zbatohet parimi : Kush dėmton, dėmshpėrblen” dhe tė dėnoheshin menjėherė penalisht e me kundėrvlerė financiare personat dhe klanet pėrgjegjėse pasi provat janė tepėr tė dukshme. Vetėm kėshtu mund tė ndalet keqpėrdorimi i Shqipėrisė si ‘’tokė e djegur, e nxjerrė pėr shitje e shfrytėzim nga padronė me banim tė pėrkohshėm’’.
    Parku i Tiranės dhe pėrgjegjėsitė
    Projekti mbi ‘’Lodrat e fėmijėve’’ tek Parku i liqenit artificial tė Tiranės ėshtė kthyer tashmė nė njė shqetėsim dhe shkak pėr pėrplasje institucionale dhe shoqėrore. Pėrfaqėsuesit e shoqėrisė civile, tė disa organizatave mjedisore, shoqėrore, politike dhe disa partive nė Kėshillin Bashkiak tė Tiranės kanė protestuar nė mėnyrė publike dhe institucionale, madje kanė dėrguar padi penale e civile pėr shkeljet pėrkatėse tok me kėrkesėn pėr pezullimin e punimeve deri sa tė zgjidhet konflikti nė rrugė ligjore. Ndėrkohė me urgjencė po kryhen punimet pėr transformimin dhe betonizimin e mjedisit nė parcelėn pėrkatėse tė parkut tė Tiranės, veprim qė ka shkaktuar zemėrim, pėrpjekje pėr ndalimin me forcė dhe pėrplasje fizike me forcat e e policisė bashkiake dhe tė ruajtjes sė rendit, tė cilat nė disa raste i kanė tejkaluar kopetencat ligjore duke keqtrajtuar protestues paqėsorė, u kanė marrė objekte personale (ēadra, veshje, batanije) tė vendosura nė ambjente tė lira publike ku ēdo njeri ka tė drejtė tė qėndrojė e ēlodhet nė mėnyrė paqėsore. Akoma mė shqetėsuese janė aktet kriminale tė keqtrajtimit tė femrave me grushta e madje shqelma nė bark e ije (rasti i zz.Mimoza Boēarit dhe Rezarta Ēaushaj) Dimė me dhjetra raste kur ēadra janė lejuar tė vendosur nė ambjente tė rėndėsisė sė veēantė, edhe pse kanė penguar transportin e qytetarėt, kanė dėmtuar imazhin e vendit, por nuk kanė ndodhur akte tė tilla ekstreme, nga forca tė ndryshme politike. Si njė nga qytetarėt e pėrgjegjshėm qė e duam dhe pėrpiqemi ta mbrojmė Shqipėrinė, popullin, mjedisin, ligjin dhe dinjitetin e ēdo njeriu, bėj thirrje:
    1. Institucionet pėrkatėse tė analizojnė kėrkesat dhe padinė e shoqėrisė civile
    dhe eventualisht tė zbatojnė sa mė shpejt detyrimin e tyre pėr tė pezulluar dhe e gjykuar ndėrtimin dhe betonizimin e parkut tė Tiranės
    2. Pėrfaqėsuesit nė kėshillin Bashkiak dhe tė shoqėrisė civile tė lejohen tė shprehin nė mėnyrė demokratike tė drejtat e tyre, pa pengesa, presione e kėrcėnime.
    3. Mediat tė jenė mė tė pėrgjegjshme pėr rrezikun qė i kėrcėnohet interesit publik, tė drejtave, lirive dhe dinjitetit tė qytetarit kundrejt klientelizmit, interesave personale, klanore, partiake e oligarkėve.
    4. Populli tė bashkohet mė tepėr rreth komuniteteve tė ndėrgjegjėsuara, pėr tė bėrė peticione e referendum, qė janė shprehja mė e gjerė dhe thelbėsore e vlerave tė sistemit demokratik, vlerėsimit popullor dhe test pėr individėt, grupimet, ēėshtjet dhe vendimmarjen nė interes shtetėror e kombėtar. Vullneti i popullit Sovran duht tė jetė i patjetėrsueshėm .
    Bėj thirrje si qytetar dhe pasardhės i njė prej familjeve atdhetare shqiptare qė historikisht kanė sakrifikuar pasuri dhe jetė pėr interesat kombėtare dhe mirėqenien e gjithanshme tė popullit edhe mbarė kombit shqiptar, pėr rrėzimin e diktaturės, fitoren dhe zbatimin e parimeve demokratike, madje edhe tė idealeve tė sė majtės shqiptare, pėr mirėkuptim e tolerancė reciproke nė zgjidhjen e drejtė, ligjore e morale tė problemit duke pezulluar pėrkohėsisht punimet si njė akt i arsyeshėm qė parandalon pėrshkallėzime me pasoja tė mėdha.
    Partitė e koalicionit nė pushtet dhe veēanėrisht Partia socialiste, e cila drejton edhe Bashkine e Tiranės-kryeqytet dhe ka marrė besimin e popullit si forcė kryesore udhėheqėse politike rilindase duke u zotuar tė zbatojė mendėsinė dhe idealet atdhetare, ka pėrgjegjėsi qė pėrfaqėsuesit e saj kudo ku veprojnė e drejtojnė tė kenė parasysh, tė kuptojnė brendinė dhe tė zbatojnė pa mėdyshje kushtrimin rilindas : ‘’Duaj mė shumė Shqipėrinė!’’
    Emri:  Petro me flamur.jpg

Shikime: 812

Madhėsia:  9.9 KB

  14. #71
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi Turp kush pėrdhos nderin kombėtar

    Petro Luarasi
    Turp kush pėrdhos nderin kombėtar
    (Shpėrfaqja e njė skandali)

    Ndėr ngjarjet e bujshme qė disa media shqiptare i publikojnė si ‘’humor bulevardi’’ taze, po veēoj njė ‘’skandaloze’’ nė disa aspekte:
    - Pėr imoralitetin e dy pėrfaqėsuesve politikė tė bashkėkombasve tė mi ( tė martuar, me fėmijė, qė masturbojnė njėri-tjetrin me premtime erotike)
    - Pėr mėnyrėn e zbulimit dhe publikimit tė ngjarjes (nga zbulimi sekret dhe media maqedone)
    - Pėr interpretimin
    -Pėrbaltjen gjithėpėrfshirėse tė shqiptarėve
    Po analizoj ēėshtjen e fundit duke iu referuar hallakatjes sė njė nėne, me fėmijė, qė me cilėsinė e shkrimtares imponon receta njohurish dhe eksperiencash tė saj mbi moralin, ligjshmėrinė, atdhetarinė, historinė, politikėn, dhe mė the tė thashė. Pėr skandalin nė fjalė, ''eruditja'', mbron moralisht turpin (pikėrisht tė asaj deputete mungesa e sė cilės nė mbledhjen e Asamblesė sė Kėshillit tė Europės, shkaktoi rrėzimin e rezolutės pėr Kosovėn vetėm pėr njė votė!
    http://www.lajme.al/kosova-deshtoi-p...i-ikte-avioni/)
    dhe akuzon pa prova shqiptarėt si pėrgjues, transkriptues tė bisedės dhe pėrfitues te honorit tė lartė tė spiunimit. Madje thekson:’’Njė grua si ti, ėshtė gur nė thembėr e dashur… Prandaj venė punėt tona vaj kėtu, nė Kosovė, dhe te ju nė Maqedoni, se “shefin nėn pantallona”, burrat tanė shqiptarė e kanė shpesh nė ballė. Dhe kėshtu i bėjnė edhe punėt e shtetit. U kėnaqėn tani?! Le tė shkojnė tė marrin honorarin te maqedonasi; e ka tė lartė pagesėn kėtė herė, sikurse qėllimin”.
    Kėtė moral tė pėrdalė ia shet pėr shembėlltyrė kjo nėnė edhe fėmijės sė vet me bashkėshort holandez?! Kėshtu mendon se janė tė gjithė burrat shqiptarė apo vetėm ajo pjesė e rrethit tė tė njohurve tė vet?
    Tek populli shqiptar, sikurse tė tjerė, gjen diversitet njerėzish e bagėtish.
    Por ky stani qė pėrmendėm, kėtė bylmet ka, tė qelbur.
    Turp kush pėrdhos nderin kombėtar!
    Emri:  flamuri, skenderbeu , i qQemali.jpg

Shikime: 847

Madhėsia:  9.5 KB

  15. #72
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi

    Petro Luarasi
    Kontribut pėr njohjen dhe vlerėsimin e familjes Qiriazi

    Historia e popullit shqiptar pėrmban me shumicė visare qė rrethanat tragjike ia kanė groposur e lėnė nė harresė dhe kjo begati na serviret e skamur, e prangosur dhe e sakatosur, nė shtratin e Prokrustit. Por po shtohen edhe pėrpjekjet pėr ta ēliruar nga vargonjtė, njohur dhe vlerėsuar si e meriton.
    Njė pjesėz e kėsaj pasurie kombėtare ėshtė edhe familja Qiriazi, me veprimtarėt e saj tė shquar qė ‘’u groposėn’’ dhe ‘’u ringjallėn’’, u ēliruan nga prangat e prokrustėve dhe po njihen e nderohen gjithnjė e mė tepėr, nė tempullin e vlerave shqiptare.
    Paraqet interes tė njihen e tė vlerėsohen edhe faktorėt dhe rrethanat penguese, edhe pėrpjekjet dhe rezultatet e studjuesve tė familjes Qiriazi, nė pėrballje me akuzat politike, me interesat klanore, apo edhe keqinformimit publik me shpikje e shpifje. *) (Ky shkrim publikohet me kėrkesėn e Institutit tė Studimeve Shqiptare e Protestante qė po jep njė kontribut tė vyer nė botimin e veprave dhe propagandimin e vlerave tė familjes Qiriazi. Ai synon tė njohė dhe vlerėsojė pėrpjekjen e studjuesve, mes tyre edhe Skėnder Petro Luarasi, pėr tė shpallur tė vėrtetėn historike pėrkundėr ‘’mosdijes’’, harresės, nėnvlerėsimit dhe tjetėrsimit, qė hasen nė disa shkrime, libra dhe dokumentarė edhe nė ditėt e sotme.)

    Bashkėpunimi i familjeve Qiriazi e Luarasi
    Familjet Qiriazi dhe Luarasi i pėrbashkoi origjina dhe tradita kolonjare (nga Perasi dhe Luarasi), sakrifica dhe ndihma e ndėrsjelltė pėr tė realizuar idealin e pėrbashkėt atdhetar: hapjen e shkollave, botimin dhe pėrhapjen e librave nė gjuhėn shqipe, pėrdorimin e shqipes nė institucionet fetare, ēlirimin e trojeve shqiptare, edukimin dhe civilizimin e popullit shqiptar. Qiriazėr (Dhimitri me pasardhėsit: Gjerasimi, Gjergji, Sevasti e Parashqevia, etj) dhe Luarasėt (Petro Nini me pasardhėsit Thomaidha, Dhimitri, Skėnderi e Shega, etj) iu gjendėn njėri-tjetrit kudo, nė trojet shqiptare dhe nė SHBA.
    ‘’Gjatė rilindjes sonė kombėtare shtėpia e Dhimitri dhe Maria Qiriazit u bė vatėr kombėtare pėr tė gjithė shqiptarėt patriotė si Kostandin Kristoforidhi e Koto Hoxhi, Petro Nini Luarasi dhe Pandeli Sotiri, Halit Vreto Bėrzhezhta dhe Orhan Pojani, Nuēi Naēi dhe Thanas Sina Postenani, tė gjithė priteshin e pėrcilleshin situr t’ishin vėllezėr prej njė barku. Tė gjithė anėtarėt e kėsaj familje, burra e gra, nė vendlindje e nė mėrgim, kudo qė i pėrplasėn dallgėt e jetės, kush mė shumė e kush mė pak, ia kushtuan jetėn e veprėn e tyre Shqipėrisė duke lėnė gjurmėt e tyre tė pashlyeshme nė historinė e rilindjes sonė kombėtare… Nė kėtė shtėpi u njohėn nė vitin 1884, Gjerasim Qiriazi dhe Petro Nini Luarasi duke u lidhur me njė miqėsi tė pėrjetshme. (1. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.12, 27)
    Nė artikuj, libra, emisione radiofonike dhe dokumentarė dėshmohen fakte tė kėtij bashkėpunimi tė gjerė: mbi korespondencėn e Gjerasimit me Petron, si i pari lajmėron me gėzim ēeljen e shkollave shqipe nė Kolonjė e Vakėfe nga Petro N. Luarasi. Nė njė letėr dėrguar Nikolla Naēos , 27 prill 1893, ai pėrshkruan punėn e vyer dhe vėshtirėsitė qė has Petros, pėr mbajtjen e shkollave shqipe: ‘’Zoti Petro ėshtė me zemėr tė pėrvėluar dhe me shpirt e me mish pėrpiqet pėr tė mirėn e skolive…’’ (2. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.40, 42, 44)
    Nė kushtet kur armiqtė i pėrdornin institucionet fetare pėr qėllime shoviniste dhe pėr tė pėrēarė popullin, patriotėt u drejtuan pėr ndihmė nga shtete, forca e besime fetare dashamirėse. ‘’Njė fakt domethėnės ėshtė bashkėpunimi i P.N.Luarasit me protestantėt e pėrfaqėsuar nga Gjerasim Qiriazi dhe ēifti amerikan Kenedi ėVioleta (Violett) dhe Fines (Phineas)ē pėr pėrhapjen e shkollave e librave shqip, pa u pėrzier nė ēėshtjet e interpretimeve fetare. ‘’
    (3.Petro S.Luarasi. Kontribute shekullore. Familja Luarasi pėr marrėdhėniet shqiptaro-anglo-amerikane, “55”, 19-20-21-22 korrik, 2003)
    Pėrkundėr mallkimit tė dhespotėrve grekė dhe trillimeve tė tyre , kinse Petro Nini Luarasi qe kthyer nė protestant, ai si besimtar i devotshėm ortodoks deklaronte: “Sa herė hasem me protestantė, flas me ta dhe bisedonj, siē e meriton me njerėz tė kungajkės dhe tė bashkėrisė dhe tė qytetėrimit, me ndryshim qė ata janė protestantė, dhe unė orthodhoksė. “
    (4. Petro N. Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe, Manastir, 1911, f.21)
    Pėrmendim edhe faktin interesant se nė Mėsonjėtoren e Korēės mėsonin djem e vajza , sė bashku , po mbasi mė 1891 e ēeli shkollė shqipe pėr vajzat Gjerasim Qiriazi me tė motrat, ato vanė nė atė shkollė.
    Njė nga nxėnėset qė mėsoi nė shkollėn e vashave tė Qiriazėve qe edhe vajza e madhe e P.N.Luarasit, Thomaidha. I biri i tij Skėnderi kujton: ‘’‘’Tė parėn herė e pashė Parashqevi Qiriazin nė Korēė mė 1909. Nė pranverė tė atij viti im atė mė mori edhe mua nė shkollėn shqipe tė djemve. Njė mesditė u nisa pėr nė shkollėn e vashave tė piqesha me time motėr qė mėsonte atje. Nė fund tė rrugės pashė pesė-gjashtė rrugaēė me gurė nė dorė qė qėllonin vajzat korēare qė do tė shkonin nga shkolla nė shtėpi. Po qėndroja nė anėn e sipėrme tė rrugės kur prej portės sė shkollės doli Parashqevia dhe pas saj njė tog vajzash qė do t’i pėrcillte nė shtėpi. Me tė parė mėsuesen e shkollės shqipe, si ua mbathėn kėmbėve rrugaēėt! Ē’personalitet tė fortė kishte kjo grua shqiptare! Nė Shtetet e Bashkuara e takoja mė shpesh. Ne shkollarėt shqiptarė , kur themeluam ‘’Lidhjen e Studentėve Shqiptarė‘’ nė Springfield Mass. e ftuam Parashqevi Qiriazin e cila mbajti njė fjalim interesant. Parrullėn ‘’Jeta pa libra ėshtė vdekje’’ qė e botova nė kapakun e revistės sonė ‘’Studenti’’ na e propozoi Parashqevia.’’ ‘’
    Kur kleri shovinist grek me veglat e tij helmuan mėsuesin e shqipes Petro Nini Luarasi, dy motrat Qiriazi u pėrkujdesėn pėr fėmijėt e tė ndjerit, Skėnderin dhe Shegėn dhe, pėrmes ndihmės sė ēiftit Kenedi, u dhanė bursė tė studjonin nė Robert Kolezh-Stamboll.
    Dhimitri P. Nini-Luarasi, i cili ka jetuar mbi gjashtė dekada nė ShBA, ka patur marrėdhėnie tė ngushta me motrat Qiriazi kur ato qenė atje, por dhe si drejtues i rėndėsishėm i ‘’Vatrės’’ dhe mė pas i ‘’Shqipėrisė sė Lirė‘’, ka ndihmuar pėr propagandimin e vlerave tė tyre ndėr shqiptarėt e SHBA. Edhe Shega Luarasi-Uēi me tė birin Alfredin, kanė dhėnė kontributin pėrkatės nė ruajtjen e kėsaj miqėsie tradicionale.

    Kontributi i Skėnder Luarasit
    Skėnderi P. Luarasi, dėshmitar i shumė ngjarjeve tė familjes Qiriazi dhe studiues i pėrgjegjshėm i historisė dhe letėrsisė sė popullit shqiptar, ka dhėnė njė ndihmesė thelbėsore pėr ‘’ringjalljen’’, njohjen dhe vlerėsimin e merituar tė personaliteteve tė shquara tė familjes Qiriazi: Gjerasimit, Sevastisė dhe Parashqevisė.
    Prof. Xhevat Lloshi ka theksuar: “Ėshtė meritė e Skėnder Luarasit, publicistit dhe pėrkthyesit, qė dy motrat Qiriazi u risollėn nė kujtesėn e shqiptarėve. Ato kishin mbetur tė harruara, nė gjendje tė mjeruar, tė shpėrfillura, sepse disa njerėz nga rrethi i tyre familjar ishin goditur nga lufta e klasave…. Ai e ngriti zėrin me pasionin qė e shquante dhe kėrkoi vėmendje pėr tė dy motrat, tė cilat mė pas u dekoruan me ‘’Urdhrin e Lirisė’’ e u njohėn si ‘’Mėsuese tė Popullit’’. (5. Xhevat Lloshi, Yjet e mėngjesit shqiptar. Parashqevi Qiriazi, veprimtarja e shquar e kombit, Almakos, 21. 03. 2012)
    Ndėr historitė qė qarkullonin vesh mė vesh nė mjedisin intelektual (por dhe vuloseshin nė dosjet e pėrndjekjes) se si e sfidonte Skėnder Luarasi ‘’shtratin e Prokrustit’’, citoj pėrshtypjen e arkitektit Petraq Kolevica, ‘’nė njė kujtim tė paharuara qė i ka mbetur i gjallė nga viti 1981. Besoj tė ketė qenė muaji shtator. Si anėtar i grupit projektues tė Muzeut Historik Kombėtar kryeja punimet e ekspozimit. Njė ditė shoh profesor Skėnder Luarasin, qė diēka po fliste me dy punėtorė, iu afrova, e pėrshėndeta dhe hyra nė bisedė:
    - Kam ardhur, tha, sepse dėgjova qė kėtu nė muze qenka bėrė edhe njė sallė pėr kohėn e Rilindjes dhe desha ta shikonja.
    Profesori, siē e dini tė gjithė, ishte impulsiv dhe dinte tė gjente motivin pėr tė bėrė njė bisedė tė kėndėshme. Afėr sallės sė Rilindjes, qėlloi njė historian i kėsaj periudhe. Profesori qėndroi nė ballė tė sallės dhe po shihte me vėmendje disa fotografi. lu kthye historianit duke i treguar njė fotografi me pėrmasa 25X25 cm.
    - Kush ėshtė kjo? / -Po, profesor, ju e dini.. ./ -Kush ėshtėkjo? pyeti profesori me zė mė tė fortė e duke e parė nė sy me rreptėsi/ -Sevasti Qiriazi ėshtė/-Kjo, Sevasti Qiriazi? /-Po,profesor/- Po Greqia, ka Sevasti? klithi profesori. Po Serbia, Bullgaria...ka Sevasti?/Jo,profesor,belbezoi historiani/- Epo, kur tėrė kėto vende nuk kanė Sevasti, kaq e vogėl u vendoska fotografia e saj nė muze, sa njė postalkė/-Po sa tė madhe t’a vėmė? pyeti historiani/-Sa tė madhe? Sa unė nė kembė!Jo, jo, sa ti, se je mė i gjatė!’’ (6. Myslim Islami. Lidhja shqiptare e Prizrenit. Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar, f.385-386)
    Kėto rrethana e detyronin Skėnder Luarasin, tė kryente ‘’akte skandaloze’’ - tė ngrinte zėrin me klithma: ‘’Bota nga balta bėn heronj, ne heronjtė tanė i bėjmė baltė!’’
    Ai, nuk mund tė qėndronte indiferent ndaj padrejtėsive qė u bėheshin, jetės dhe veprės sė personaliteteve tė shquara tė familjes Qiriazi..
    Qė kur u kthye nė Shqipėri, nė qershor tė vitit 1945, mbasi vuajti si antifashist kampet e pėrqėndrimit nė Francė, u pėrpoq mesa mundi pėr tė ndihmuar familjen Qiriazi-Dako, e cila akuzohej ‘’borgjeze’’ dhe ‘’e lidhur me shėrbimet anglo-amerikane’’. Ai i ndihmonte me sa mundej ekonomikisht, i vlerėsonte publikisht, debatonte qė tė pėrfshiheshin nė tekstet mėsimore, botimet e ndryshme, nė emisione radiofonike, dokumentarė e filma. Dhe kur iu lejua, botoi edhe artikuj e libra pėr jetėn dhe veprėn e tyre. Nė vitin 1945, si deputet i popullit tė Kolonjės, pas ēlirimit, foli para ‘’Lapidarit tė Rilindjes’’- vepėr e skulptorit tė mirėnjohur Odhise Paskali, vendosur nė mes tė Ersekės, ‘’dhe me plot pathos numėronte figurat e shquara, tė krishterė e myslimanė…Dhe vazhdoi tu numėronte tė mėdhenjtė: Faik Konicėn, Fan Nolin…Sevasti e Parashqevi, Gjergj e Gjerasim Qiriazin’’
    Si anėtar i komisionit tė pėrgatitjes sė teksteve mėsimore nė vitin 1946 shkroi ‘’…mbi dhjetė faqe vėrejtje e sugjerime pėr maketin e historisė sė Shqipėrisė’’ duke theksuar se: ‘’…Hartonjėsit bėjnė njė drejtėsi tė madhe historike kur rehabilitojnė Gjerasim Qiriazin me tė motrat , Sevastinė e Parashqevinė. Po nga ana tjetėr ata kanė harruar tė pėrmendin patriotėt si Haxhi Zeka, Isa Boletini, Tajar Tetova, Izet Zavalani etj…’’ (7. Myslim Islami. Lidhja shqiptare e Prizrenit. Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar, f. 324-325, 369)
    Nė kėtė pėrpjekje ai u pėrball me interesa lokaliste dhe politike tė fuqishme. Pėr shembull njė zyrtar, pasardhės i Kostandin Kristoforidhit, pėr interesa tė verbėra, bėnte gjithēka pėr tė groposur Gjerasim Qiriazin.
    ‘’’’Nė Institutin e Lartė Pedagogjik herė pas herė mbrėmave bėnim mbledhje, nė tė cilat bisedonim rreth ēėshtjeve tė ndryshme ku flisja mbi qėndrimin qė duhej qė mbahej ndaj jetės e veprės sė Migjenit, familjes Qiriazi, Ismail Qemalit, Isa Boletinit etj.
    Njė mbrėmje u thirrėm tė bisedonim rreth disa propozimeve qė pati bėrė me shkrim profesori i letėrsisė Mark Gurakuqi i cili shprehej mbi mėnyrėn shablone me tė cilėn jepeshin leksionet e pėr diferencimet qė duhej tė bėnim midis autorėve dhe temave qė ata shtjellonin. Ai foli mbi nevojėn e thellimit tė leksioneve.
    Drejtori (Dekani) Prof. Dh. Sh. tha se kjo qe njė punė e vėshtirė dhe se tani pėr tani duhej tė kėnaqeshim me kaq pasi nuk qemė tė zotėt pėr mė shumė.
    Prof. Eqerem Ēabejt, i cili e quajti tė paarsyeshme kėtė pohim, ai iu pėrgjegj nė mėnyrė arrogante duke i thėnė se vetė ai, Eqerem Ēabej, pėrēmonte albanologėt shqiptarė duke paraqitur Profesor Joklin si tė vetmin autoritet mbi gjuhėn shqipe. Pasi tė gjithė dhanė mendimet e tyre se kush pyeti se ē'kisha pėr tė thėnė edhe unė. Thashė se propozimi i Prof. Gurakuqit ėshtė me vend dhe secili tė mundohet tė thellohet nė leksionet sa mė shumė qė tė mundet. ‘’Unė jam i mendimit qė puna jonė duhet tė zgjerohet dhe t'i shtohen programit edhe shkrimtarė qė kanė vlerėn e tyre, si pėr shembull Gjerasim Qiriazi…’’
    Unė s'pata pėrmendur shkrimtarin e dytė dhe ca mė pak tė tjerėt, kur Dekani, Prof.Dh. Sh. nervos nė kulm, bėrtiti: ''E di unė se ku e ka hallin Skėnder Luarasi. Ai do qė tė shtiem nė programin tonė edhe babanė e tij. Ē'farė shkrimtar ėshtė Petro Nini… A, po, paska qenė patriot. Po mirė, le tė flasin ata tė historisė pėr kėtė. Sa pėr Gjerasim Qiriazin - pa nuk do tė shtiem nė programet e shkollės sonė atė spiun tė anglezėvet!''
    -Pėrse e quan spiun tė tė huajve Gjerasim Qiriazin?
    -Pėrse e quan spiun tė tė huajve, ti, Kristoforidhin!'
    -Ti do tė mė pėrgjigjesh nė Ministri tė Arsimit pėr kėtė sharje qė i bėre sonte Gjerasim Qiriazit dhe pėr kėtė shpifje qė mė bėre mua, i thashė.
    Dekani, si njė i marrosur, doli nga mbledhja e asaj mbrėmjeje tė ftohtė janari pa marrė kapellėn dhe pallton e na la vetėm nė zyrėn e tij. Pas tij ikėm edhe ne tė ftuarit.
    Tė nesėrmen, kur do tė jepja dy leksione njėrin pas tjetrit mbi rilindjen europiane, pas pushimit tė shkurtėr, sa fillova tė dytin, u hap dera dhe dekani mė bėrtiti: ''S'ka nevojė tė vazhdosh! Je pushuar!''
    Unė vetėm sa e kqyra si do ta kishte kqyrur ēdo njeri me dinjitet personal dhe vazhdova leksionin.
    Sipas lutjes qė pata bėrė mė parė, tė pasnesėrmen na thirri nė zyrė ministri, Manush Myftiu. Ai i tha Dh. Sh, dekanit, se unė pata kėrkuar qė ai tė mė provonte se kujt, ku dhe kur i pata thėnė unė se Kristoforidhi paskish qenė spiun i englezėve dhe ndė ai kishte fakte qė tė provonte se Gjerasim Qiriazi ishte spiun i englezėvet.
    ''Shoku Ministėr'', filloi tė flasė drejtori i Institutit tė Lartė Pedagogjik dhe tregoi sa e rėndė paskish qenė detyra e tij nė atė zyrė.
    Ndėrhyra: ''Shoku Ministėr, kur kėrkova kėtė ballafaqim mendova se nuk do t’ju humbisnim veē se nja pesė minuta prej kohės suaj tė shtrenjtė…''
    ‘’Vėrtet ti Dhimitri...?’’ e pyeti ministri.
    Dhe ai pohoi se Skėnder Luarasi nuk i shprehu kėto fjalė sheshit por kur tha se Gjerasim Qiriazi qe i atillė mendoi se Skėnder Luarasi do tė pėrgjigjej po me ato fjalė pėr Kristoforidhin.
    ''Shoku ministėr'', ndėrhyra unė, ''lutem tė na thotė Prof. Dh.Sh. ndė ėshtė i zoti tė pėrcaktojė se ē'mendoni ju pėr mua dhe pėr atė, dhe unė pėr ju dhe pėr atė.''
    Shoku Manush brofi dhe i tha: ''Ti Dhimitri...’’ Jo vetėm nga fjalėt qė i tha por edhe mėnyra si ia tha e kuptova qėndrimin e ministrit.
    ''Kaq desha tė di'' thashė dhe dola me pėrēmim pėr atė qė ma kishin bėrė dekan nė Institutin e Lartė Pedagogjik. Ndėrkaq vazhdova tė jap leksione atje.’’’’
    (8. S.Luarasi, Ē’kam parė e ē’kam dėgjuar’’, Kujtime tė pabotuara, IV, 1945-1960. )
    Studjuesi Xhon Kuanrud shkruan: ’’ Vetėm nga fundi i viteve ’50 u vu re njė ndryshim nė qėndrimin ndaj familjes Qiriazi. “Shkak pėr kėtė ndryshim u bė intelektuali i dėgjuar shqiptar, Skėnder Luarasi, biri i mikut dhe kolegut tė ngushtė tė Gjerasimit, Petro Nini Luarasit…kishte njė adhurim tė thellė pėr familjen Qiriazi dhe ndihmesėn e saj nė shėrbim tė popullit shqiptar. Nė vitin 1962 Luarasi botoi njė biografi tė shkurtėr me titull ‘’Gjerasim Qiriazi, Jeta dhe Vepra’’…Libri pati sukses tė madh…Qė nga kjo kohė Gjerasim Qiriazi dhe familja e tij filluan tė zėnė vendin qė u takonte nė historinė shqiptare. Botimi i Luarasit pėrbėn bazėn e studimeve tė mėvonshme rreth Qiriazit.’’ (9. Xhon Kuanrud, Jeta e Gjerasim Qiriazit, f.19-20)

    Mbas shumė pėrpjekjesh, nė janar tė vitit 1959, Skėnder Luarasit iu mundėsua botimi i artikullit tė parė pėr Gjerasim Qiriazin, ku ndėr tė tjera shkroi:
    ‘’ Gjerasim Qiriazi vlerėsohet si pėrfaq ėsuesi mė i shquar i atdhetarėve shqiptarė tė kolonisė sė Manastirit. Ai lindi nė Tėrnov ė por prejardhja e familjes s ė tij qe nga fshati Peras i Kolonj ės. Mbasi mbaroi shkollėn fillore ndoqi nj ė kolegj fetar dhe mė pas bashk ėpunoi me lėvizjen protestante. Ai i dha nj ė ndihm ė t ė madhe ēėshtjes komb ėtare duke botuar e shp ėrndarė libra mėsimore nė shqip , ku nd ėr mė tė rėnd ėsishmet pėrmendet ‘’Kristomacia” nė dy pjesė. Ai ndihmoi nė ēeljen e shkollės shqipe pėr vajza, s ė bashku me motrat e tij Sevasti e Parashqevi. I pėrndjekur nga pushtuesi otoman dhe kleri shovinist grek ai u sėmur nga pleviti dhe u nda nga jeta nė mosh ėn 32-vjeēare duke lėnė pas njė em ėr t ė nderuar.’’ (10. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi, Bashkimi.- Nr.15, 18 janar, 1959, f.2 Ky artikull u pėrfshi nė pėrmbledhjen publicistike ‘’Fjala Shqipe’’, 1960)
    Nė vitin 1962, me rastin e 50-vjetorit tė pavarėsisė, Skėnder Luarasit iu lejua tė botonte librat ‘’Gjerasim Qiriazi’’ dhe ‘’Motrat Qiriazi’’ (anglisht e frengjisht) ndėrsa libri ‘’Sevasti Qiriazi u ndalua nė shtypshkronjė.
    Nė librin ‘’Gjerasim Qiriazi’’ S.Luarasi shpalli publikisht : ‘’Gjerasim Qiriazi ka qenė patriot i rilindjes, qė, besoj, mė shumė nga kushdo tjetėr, ėshtė mbuluar me pluhurin e harresės. Njė profesor me moshė tė kaluar mė tha njė ditė tek i lexoja shkrimet e kėtij rilindasi tė shquar: ‘’E kam kėnduar ‘’Hristomathinė’’ qė kur isha i ri, jam ushqyer me tė; po nuk e kam ditur nga kush qe shkruar ky libėr. Krah pėr krah me veprat e Naimit, mė ka influencuar qė nė foshnjėri tė nxė shqipen’’. Dhe shumė nga ne, duke dėgjuar radion, kėnaqemi kur dėgjojmė, sidomos nga kori i pleqve tė Korēės, kėngėn ‘’Lule e bukur posi djellė‘’, po nuk e dimė qė jo vetėm kėnga ėshtė shkruar prej kėtij poeti delikat e gojėėmbėl, po edhe melodia e saj e thjeshtė e mallėngjenjėse ėshtė kompozuar prej tij…Ka disa fakte qė e venė Gjerasim Qiriazin nė dritė tė sė vėrtetės dhe fakti mė me rėndėsi ėshtė vepra e tij.’’ (11. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.50)
    Nė kėtė libėr, me aq sa iu lejua nga censura, u shpallėn mjaft fakte tė rėndėsishme: mbi origjinėn e familjes Qiriazi nga fshati Peras i Kolonjės, mbi primarin e tyre ‘’gjysh Mėhillin’’ e pasardhėsit, rrethin shoqėror, veprimtarinė me karakter atdhetar e fetar, dhe vepra e ēmuar.
    Njė tjetėr artikull interesant pėr Gjerasim Qiriazin do tė shkruante nė vitin 1982 (Drita.- Nr. 3, 1 janar, 1982, f.12) ku jep tė dhėna mbi origjinėn, pėrbėrjen familjare dhe veprimtarinė. Thekson se tė tre vėllezėrit e tjerė Konstandini, Gjergji, Kristoja dhe dy motrat Sevastia dhe Parashqevia kanė dhėnė ndihmesėn e tyre pėr ēėshtjen kombėtare. Pėrmend se me motrat organizoi edhe shoqėrinė ‘’Vllaznia’’ e cila ndihmoi nė edukimin e femrave korēare me punė shoqėrore. Ndonėse u sėmur nga pleviti ai nuk e ndali veprimtarinė atdhetare deri nė fund tė jetės, nė luftė tė pandėrprerė kundėr atyre qė donin ta mbanin Shqipėrinė nė errėsirė e tirani.
    Skėnder Luarasi arriti t’i shpallte (ndonėse mjaft i kufizuar nga censura) edhe jetėn, aktivitetin dhe vlerat e motrave Qiriazi nė librin ‘’Motrat Qiriazi’’(anglisht, frengjisht) dhe disa artikuj qė iu lejuan tė botohen:
    Nė artikullin Sevasti Qiriazi- Dako (1870-1949) shkruan: ‘’Jam Shqiptare! Ky ėshtė fakti mė i rėndėsishėm i jetės sime, mė i rėndėsishėm se vetė familja, sepse vetėdija e kėtij fakti mė tregon udhėn qė duhet tė ndjek, e mė cakton qėllimin e jetės; ky fakt mė pėrkufizon kuadrin si gjeografik, si historik, dhe mė jep burimin kryesor tė idealit tim qė nga fėminija ime pėr tė arsyer popullin tim me dashuri pėr kulturė e pavarėsi… Kėtė pėrgjėrim tė Sevasti Qiriazite e nxjerrim nga fjala e saj nė festėn e maturantėve tė Kolezhit tė Vajzave nė Arnautqoj, Sramboll, ku u diplomua.Nė mbarim tė festės, Naim Frashėri e pėrgėzoi vajzėn 20-vjeēare dhe i tha:
    ’’ Motra ime e vogėl, nuk do tė bėje gjė mė tė mirė e mė tė vyer pėr Shqipėrinė nga ē’ke vendosur tė bėsh pėr arsimin e grave tė vendit tonė‘’. Pastaj i kėrkoi diplomėn qė t’ia regjistronte nė Seksion tė Arsimit dhe i siguroi Irade (lejė) pėr tė ēelur shkollėn e parė shqipe pėr vajzat (mė 15 tetor 1891) …Dhe ėshtė pėr t’u pėrmendur se ajo sė bashku me motrėn Parashqevi, me ndihmėn e tė vėllezėrve Gjergji e Kristo dhe pionierėve qė ēelėn shkolla shqipe dhe themeluan shtetin shqiptar, e mbajti lart e me nder Flamurin e Skėnderbeut pėr 60 vjet me radhė, jo vetėm nė klasė por nė tė gjitha pėrpjekjet e Rilindjes Shqiptare: arsimore, sociale, politike. Ndaj u quajt atėherė Zhan d’Arkė shqiptare. Pėr t’u vėnė re ėshtė fakti qė gjatė sundimit otoman shkolla shqipe e djemve u hap e u mbyll sa e sa herė, por drejtoresha e shkollės sė vashave u qėndroi burrėrisht rebesheve tė armiqve tė ēėshtjes shqiptare.’’
    Kėtė artikull autori e pėrmbyll me fjalėt ‘’Sevasti Qiriazi…Pėr tė parėn herė nė jetėn e saj e lodhur, mbylli sytė mė 30 gusht 1949.’’ (12.S.Luarasi, Sevasti Qiriazi-Dako, Drita, 15 tetor 1981, f.8)
    Kėto rradhė nė gazetė, qė i kushtuan mė pas redaktorit tė gazetės, shprehin qartė kritikėn e S.Luarasit pėr persekutimin ndaj saj.
    Nė artikullin Parashqevi Qiriazi (1880- 1970) shkruan: ”Parashqevi Qiriazi me tė motrėn , njėra pas tjetrės, pa asnjė ditė ndėrprerje e drejtuan shkollėn e Vashave nė Korēė pėr 22 vjet rresht gjer mė 1913 kur hordhitė e shovinistėve grekė zaptuan Korēėn. Parashqevia mė 1904 kreu studimet e larta nė Umens Kolezh dhe mė 1905 zėvendėsoi Sevastinė kur ajo shkoi pėr studime tė mėtejshme nė universitetin e Ēikagos.Mė 1915 shkoi nė Sh.B.A. ku themeloi tė pėrkohshmen ‘’Ylli i Mėngjezit’’. Gjatė trevjetėve tė botimit tė saj me ‘’Fletėt e Ditarit’’ pėrfshinin mbi 1100 faqe. Partia Politike Kombėtare e shqiptarėve nė Sh.B.A, nė janar 1919, dėrgoi Parashqevinė si pėrfaqėsuese nė konferencėn e Paqes nė Paris. Ishte e vetmja grua delegate ndėr tė pranishmit nė konferencė, qė fliste 8 gjuhė tė huaja dhe e diplomuar nė dy fakultete, bijė e denjė e njė populli qė ishte paditur si barbar…
    Nė fillim tė viteve ’20 Motrat Qiriazi u kthyen nė Atdhe dhe mė 1922 riēelėn shkollėn pėr vashat , kėsaj radhe nė Tiranė me emrin Instituti Qiriazi, nėn drejtimin e Parashqevisė.”… Ndonėse tė moshuara (Sevasti Qiriazi- Dako 73 vjeē dhe Parashqevi Qiriazi 63 vjeē) pėr veprimtarinė e tyre patriotike dhe antifashiste u denoncuan tek gestapoja gjermane. Mė 1943 tok me pjesėtarė tė tjerė tė familjes u arrestuan nga gjermanėt dhe u dėrguan nė kampin e pėrqėndrimit ‘’Anhaltlager- Banjica’’tė Beogradit, Jugosllavisė.’’ (13. S.Luarasi, Parashqevi Qiriazi, Drita, 14 dhjetor 1980, f.12)
    Nė librin Gjerasim Qiriazi (f.49) S.Luarasi pėrmend se ka pėrgatitur pėr botim edhe njė libėr pėr Sevasti Qiriazin. Rrethanat si e pėrse u ndalua botimi i kėtij librit janė bėrė objekt diskutimi publik Shkrimtarja Donika Omari kujton rrethanat se si e ka pėsuar nga censura. Sipas saj:
    “Ka qenė njė rast kur u ēua pėr shtypje njė libėr pėr Sevasti Qiriazin. Isha redaktore e librit. Autori i librit ishte Skėnder Luarasi. Aty pėrmendej si patriot H. Mborja, i cili kishte qenė luftėtar pėr pavarėsi kundėr sulmeve greke, por mė vonė ishte lidhur me Zogun. E pra, nuk duhej tė pėrmendej nė libėr. Libri shkoi nė shtypshkronjė dhe dikush e vuri re dhe u bė problem. Si rezultat mora dėnim me vėrejtje tė rėndė me shėnim nė biografi, qė e ruaj edhe sot... Skėnder Luarasi erdhi dhe mė tha se nuk ke faj se je e re dhe nuk mundet qe ta njihnje kėtė emėr, duhej tė isha unė mė i kujdesshėm."
    (14. “Panorama” , suplementi “Unė gruaja”, Donika Omari, Si i pėrjetuam arrestimet nė shtėpinė botuese "Naim Frashėri, 19.10.2014) http://www.panorama.com.al/perkthyes...naim-frasheri/
    Kėtė version e kundėrshtoi pasardhėsi Ilir Mborja qė deklaron se ndalimi i librit ‘’Sevasti Qiriazi’’nė vitin 1962 nuk u krye pėr shkakun se ‘’patrioti Haki Mborja ishte i lidhur me Zogun’’ (pėrkundrazi ai qe kundėrshtar i vendosur i tij) por se ky atdhetar i shquar dikur qe dėnuar me vdekje nga Haxhi Qamili, tė cilin Enver Hoxha dėshironte ta publikonte si ‘’Pugaēovin shqiptar’’. Ai thekson se kėtė Skėnder Luarasi ‘’e dinte shumė mirė por nuk mund t’ia shpjegonte kujtdo’’ (Donika Omarit, bashkėshorte e Luan Bahri Omarit)… ‘’Ish redaktorja D. Omari, duke pėrmendur gjithė shkujdesje nė intervistėn e saj kėtė rast, na ka ndihmuar tė mėsojmė njė tė vėrtetė tė hidhur: Paska qenė vėnė dikush nė shtypshkronjė qė tė kontrollonte librat (sidomos ato tė Skėnder Luarasit) dhe tė fshinte emrin e dr.Haki Mborjes...Skėnder Luarasi ėshtė i njėjti intelektual trim dhe parimor qė nuk u pėrkul asnjėherė, por i qėndroi pėrballė Enver Hoxhės dhe "akademikėve" tė tij servilė nė historinė "e revolucionit fshatar" tė Haxhi Qamilit... Edhe kjo ėshtė njė arsye e vėrtetė pse i dhanė "vėrejtje tė rėndė me shėnim nė biografi" redaktores. Edhe kėtė nuk e dinte, si e re qė ishte, zonja D.Omari.’’
    (15. Ilir Mborja, komente , “Panorama” , suplementi “Unė gruaja”, Si i pėrjetuam arrestimet nė shtėpinė botuese "Naim Frashėri, 19.10.2014, http://arrestimet1.rssing.com/chan-3..._p1.html#item8
    Pėr ndalimin e librit ‘’Sevasti Qiriazi’’ nė shtypshkronjė ndikoi edhe ‘’fati i keq’’.
    Nė vitin 1959 Enver Hoxha kishte servirur variantin fillestar tė historisė ‘’mbi lėvizjen fshatare tė Haxhi Qamilit’’ , tė cilin e zhvilloi mė tej dhe e raportoi nė mbledhjen e Byrosė Politike tė KQ tė Partisė mė 31 janar 1962, ku u shqyrtua maketi i Historisė sė Shqipėrisė.
    ‘’Ky ‘’studim’’ 47 faqesh qė u kthye nė tabu nga mjaft kalemxhinj tė historisė e letėrsisė, tė detyruar pėr ta himnizuar Haxhi Qamilin si ’’ Pugaēovin shqiptar’’ dhe lėvizjen fshatare ‘’si pararendėse tė Revolucionit tė Tetorit’’ nuk mund tė pranohej nga Profesor Luarasi, koshient pėr shtrembėrimet dhe poshtėrimin qė iu bė historisė. Atij iu desh tė konfrontohej direkt me Enver Hoxhėn… Nė faqen 144, udhėheqėsi u drejtohej historianėve S. L e Q. (Skėnder Luarasi e Qamii Ēela -MI.): ”..Kėta zotėrinj “tė zgjuar” dhe “tė mėsuar” mohojnė luftėrat dhe kryengritjet e fshatarėve tanė‘’… Kėta ‘’historianė borgezė, sipas “normave” tė vendosura, sipas logjikės sė “pa gabueshme” dhe “tė ndritura” tė S.L. e tė ndonjė tjetri qė vendosin “norma” false, jo historike, me tė vėrtetė antishqiptare. Por ajo qė ka mbetur nė mendjen e shume bashkėkohėsve tė prof.Luarasit ėshtė qėndrimi i tij mospėrfillės ndaj kercėnimeve dhe epiteteve tė shumta qė i vishte diktatori .’’
    (16. Myslim Islami Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar f.384- 385)
    Kuptohet qė nė kėto rrethana S.Luarasi , i cilėsuar nga kreu i parties: ‘’arrivist’’ dhe ‘’historian borgjez’’, nuk mund tė lejohej tė botonte libra, aq mė tepėr ku tė pėrmendte atdhetarė tė mirėnjohur (Haki Mborjen) tė dėnuar me vdekje nga ‘’prijėsi i vegjėlisė‘’ Haxhi Qamili. Prandaj edhe redaktorja e librit Donika Omari, edhe pėrgjigjėsi icensurės, apo ata tė shtypshkronjės, shpėtuan paq nga dėnimi i rėndė qė do t’u jepejpo tė botohej ky libėr, qė pėr atė moment mund tė konsiderohej ‘’sfidė’’ ndaj direktivave tė udhėheqėsit tė partisė.
    Skėnder Luarasi mundi tė botojė edhe njė studim interesant mbi publicistikėn dhe pedagogjinė e motrave Qiriazi ku paraqet teza qė janė tepėr aktuale edhe nė ditėt e sotme kur institucionet arsimore e kulturore pėrballen me mungesa dhe presione tė shumta. Ndėr tė tjera thekson se Familja Qiriazi: Gjerasimi, Gjergji dhe dy motrat Sevastia dhe Parashqevia u shkolluan dhe bashkėpunouan ngushtė me protestantėt amerikanė pėr tė pėrhapur librat shqip dhe pėr tė hapur shkollat shqipe nė Korēė. Kontributi i tyre ėshtė veēanėrisht i shquar nė ēeljen e shkollave shqipe pėr vajzat dhe emancipimin e tyre.
    S.Luarasi shkroi edhe pėr Kristo Dakon, tė shoqin e Sevastisė (pėr tė cilin nė atė kohė mbahej njė qėndrim i ftohtė nga ana politike). Pėrshkruhen ambjenti familjar, rrethanat e lindjes, arsimimi dhe veprimtaria e gjerė atdhetare, politike, arsimore, fetare e publicistike nė bashkėpunim me personalitetet mė tė shquara shqiptare brenda e jashtė Shqipėrisė. Ai pati lidhje tė rėndėsishme me politikanė e biznesmenė amerikanė qė ndikuan pranė qeverive tė SHBA pėr tė ndihmuar vendin tonė tė vogėl e tė varfėr. Theksohet nga autori se njė nga kulmet e veprimtarisė sė Kristo Dakos qe edhe pėrfaqėsimi i Kosovės dhe Ēamėrisė dhe firmosja nė emėr tė tyre tė ‘’Deklaratės sė qėllimeve tė pėrbashkėta tė kombėsive tė robėruara’’ nė qytetin Filadelfia, SHBA. Ai sė bashku me tė shoqen dhe kunatėn, Sevastinė e Parashqevinė, themeluan dhe ngritėn nė njė nivel tė lartė arsimor Institutin “Qiriazi” nė Kamėz. (17. S.Luarasi , Publicist dhe patriot i shquar. (Kristo Dako) , Tribuna e gazetarit, Nr.5, 1973, f.38-39)
    Skėnder Luarasi ka kontribuar edhe nė realizimin e emisioneve radiofonike, bėrjen e stendave nė ekspozita, nė filma dokumentarė dhe ka ndihmuar znj. Natasha Lako nė skenarin e filmit ‘’Mėsonjėtorja’’ ( pėr kėtė film ka kėmbėngulur qė tė publikohet se i dedikohet motrave Qiriazi)
    Shkrimtari Naum Prifti kujton se nė biseda Skėnder Luarasi theksonte qė motrat Qiriazi ‘’qenė dallėndyshet e para tė lėvizjes sė femrave shqiptare, qė duhet tė zinin vendin qė meritonin nė shoqėri, nė njė kohė kur sundonin paragjykimet dhe kur roli i femrės ndrydhej brenda mureve tė shtėpisė. Skėnder Luarasi pėrsėriste shpesh thėnien e Gėtes se pa nėna tė edukuara, nuk mund tė kemi fėmijė tė edukuar.’’ Nga bisedat me tė ai pėrfitoi subjektin e dramės "Plumbat e shkronjave" ku flitej pėr Gjerasim Qiriazin qė u vu nė skenė nga dy trupa, teatri i Fierit dhe ai i Korēės nė maj-qershor tė vitit 1979. Nė dramė theksohej e vėrteta se shkollėn shqipe e penguan tre faktorė: kleri shovinist grek greke, administrata turke dhe injoranca e shqiptarėve. ‘’Mirėpo kjo ide e re, se edhe injoranca jonė kishte pjesėn e saj, e mishėruar te kapedan Nure Bataku, karakteri mė i spikatur nė atė dramė, nuk u pranua, madje ngjalli zemėrim dhe si pasojė "Plumbat e shkronjave" u emetua vetėm njėherė nga TVSH, pastaj u arshivua dhe videokasetat u zhdukėn.’ Pėr fat tė mirė vepra u botua edhe si libėr mė vete nė kolanėn e dramave.’’
    (18.Naum Prifti, I paepuri profesor Skėnder Luarasi) http://www.voal-online.ch/index.php?...E&article=7237
    Nga disa pėrflitet qė Skėnder Luarasi e paskish ndihmuar familjen Qiriazi vetėm ‘’nė fillim tė viteve 60-tė‘’, se ai u interesua dhe botoi sipas ‘’direktivave’’, ‘’sipas konjukturave politike’’, apo pėr t’iu kundėrvėnė ‘’ interesave tė fqinjėve’’ etj. Pėr tė sqaruar rrethanat dhe mbrojtur kontributin dhe nderin e Skėnder Luarasit, detyrohemi qė tė publikojmė disa fakte qė normalisht do tė duhej tė rezervoheshin.
    ‘’ I vetmi mik i familjes sė tyre , studjuesi, historiani, pėrkthyesi, demokrati Skėnder Luarasi, qė njihte nga afėr veprimtarinė e gjithanshme tė tyre nė shėrbim tė kombit shqiptar, dha njė kontribut tė ndjeshėm pėr rivlerėsimin e figurave tė motrave Qiriazi. (19. Dhimitėr Dishnica, Motrat Qiriazi, f.192)
    Periudha e viteve 1945-1949 ishte tepėr e rėndė pėr familjen Qiriazi, qė vuante persekutimin e egėr politik. Burrit tė Sevastisė, Kristo Dakos, ia prishėn varrin, dy djemtė Aleksandrin dhe Gjergjin ia burgosėn, i dyti vdiq nė burg mė 1949. (Disa muaj mė pas vdiq edhe Sevastia, nga hidhėrimi pėr humbjen e tė birit.)
    Por kjo periudhė qe e vėshtirė edhe pėr Skėnder Luarasi, i cili ndonėse u zgjodh deputet i Kolonjės pėr njė mandat, survejohej dhe qe nė rrezik tė arrestohej. Nė Konferencėn e Tretė e pėrjashtuan edhe nga Lidhja e Shkrimtarėve. Megjithėse nė kėto situate ndihmoi me sa mundi.
    Ai iu gjend familjes sė Sevastisė dhe Parashqevisė dhe ia zbuti mesa mundi edhe mjerimin ekonomik. Bėjmė me dije, pėrkundėr modestisė sė mirėnjohur tė Skėnder Luarasit , se zotėrojmė njė faturė ku dėshmohet se ai pagoi edhe shpenzimet e varrimit pėr Sevastinė (3) Dokument –Faturė
    Kujdestaria e kishavet orthothokse ‘’Shėn Evangjelizmos dhe Shėn Prokop’’ tė Tiranės
    Faturė nr.129/z. Familjes Kristo Dakos. /Pėr sa shėnohet mė poshtė. /Pėr varrimin e sė ndjerės Sevasti/Kisha, qirit e personeli Lek 500./3 llambadhe nė shtėpi X40 lek 120/ 1 llambadhė 40 lek/shuma 660 lek. /Pagoi Skėnder Luarasi /(Firma)
    Skėnder Luarasi nė kujtimet e tij shėnon: ‘’Pas ndarjes nga jeta tė Sevastisė, me interesimin e disa dashamirėve, ndaj Parashqevisė filloi tė tregohej interesim e pėrkujdesje por edhe ajo nuk i kurseu forcat pėr tė dhėnė kontributin e saj. Mė 8 mars 1950, duke folur nė mbledhjen e organizuar me rastin e Ditės Ndėrkombėtare tė gruas tha ndėr tė tjera: ‘’Sa e gėzuar jam tė qėndroj midis jush nė kėtė sallė…Sot gruaja shkundi zinxhirėt e skllavėrisė dhe cila zemėr shqiptare nuk gėzohet pėr kėtė ditė tė shenjtė qė nuk e kishim shijuar pėr shumė shekuj’’
    Nė fakt ‘’i interesuari dashamirės kryesor’’ qe Skėnder Luarasi, i cili pėrdori edhe prestigjin e mėsuesit tek ish-nxėnėsit e tij tė Shkollės Tregėtare tė Vlorės, pushtetarėt Hysni Kapo dhe Manush Myftiu, i vuri nė sedėr qė tė ndikonin tek bashkėshortet, Vito dhe Nefo me shoqe, tė cilat kishin patur pėr mėsuese motrat Qiriazi. Ai ndikoi qė ato, si gra, e nxėnėse tė caktonin njė doktor pėr tė parė shėndetin e mėsueseve tė tyre tė shquara dhe t’i sistemonin nė banesa me kondita tė mira. Parashqevisė iu dha pension special. Parashqevi Qiriazit u nda nga jeta nė moshėn 90-vjeēare, mė 17 dhjetor 1970. Ndryshe nga motra e saj ajo u pėrcoll nė banesėn e fundit me dashurinė e popullit dhe nderim shtetėror.
    ‘’Populli i kryeqytetit i dha lamtumirėn e fundit punėtores sė shquar tė arsimit shqiptar, drejtueses sė talentuar tė shkollės shqipe, veprimtares dhe organizatores sė shoqėrisė sė parė tė grave nė Shqipėri, hartueses sė abetares sė parė me alfabetin e miratuar nga Kongresi i Manastirit, kryeredaktores sė parė, diplomats sė vendosur pėr mbrojtjen e tė drejtave tė kombit shqiptar nė forumet ndėrkombėtare.’’ (16)
    (20. Dhimitėr Dishnica, Motrat Qiriazi, f.194)
    Po pėrmendim edhe njė tjetėr ndihmesė tė ēmuar, nė fund tė viteve70-tė, sesi u pėrball me njė pushtetar deri nė instance tė larta pėr t’u kthyer shtėpinė Qiriazėve nė Tiranė. Nė kujtimet e tij Skėnder Luarasi ka shkruar: ”Dergjesha nė shtrat nga dhimbjet e veshkave dhe poliartriti kur ime shoqe mė lajmoi se kishte ardhur tė mė takonte Ing. Aleksandėr Dako, djali i madh i Sevastisė. Njė zyrtar i Kinostudios, me makinacione, i kishte rrėmbeu shtėpinė private (rruga Halim Xhelo, Nr.28, Tiranė) tė birit tė Sevastisė. (Nė njė anė tė saj jetonte edhe vajza e tij, Diana Qiriazi-Hoxha, ish-studente e Luarasit nė degėn e anglishtes.)
    Mbas peripecish e kėmbėnguljes sė Skėnder Luarasit nė instancat pėrkatėse, zyrtari u detyrua ta lirojė banesėn. Drejtesia u vu ne vend dhe Aleksandėr Dako me tė bijat e mbylli jetėn nė vatrėn e tė parėve duke kujtuar me respekt mirėsinė e mikut tė vyer nė ditėt e zeza.
    Por ky zyrtar kishte pėrgjegjėsi edhe pėr njė tjetėr akt tė rėndė
    ‘’Natasha Lako, bashkėpunėtore nė Kinostudio, mė kishte kėrkuar dhe unė i dhashė ndihmėn time pėr gatitjen e filmit ‘’Mėsonjėtorja’’ me skenar rreth shkollės sė parė shqipe pėr vajzat nė Korēė, e themeluar mė 1891 nga Sevasti e Parashqevi Qiriazi dhe gjithashtu ndihmova qė tė nderohen motrat Qiriazi me rastin e 35- vjetorit tė ēlirimit. Kur u interesova pėr mbarėvajtjen e xhirimeve tė Kinostudios mė thanė se dikush kishte ndikuar qė emrat e dy motrave tė zėvendėsoheshin me pseudonime. Kėsaj i thonė tė falsifikosh historinė.’’(21. Petro Luarasi, Familja atdhetare Qiriazi dhe ‘’Mjeshtri i madh’’ i turpit) http://archive.is/o1CPs#selection-397.0-397.70)
    Ndėr vite personalitetet e shquara tė familjes Qiriazi janė njohur, vlerėsuar dhe nderuar gjithnjė e mė tepėr nga populli dhe shteti shqiptar dhe pėr kėtė sukses meriton tė kujtohet edhe kontributi i Skėnder Luarasit.

    Petro Luarasi
    (Ky shkrim mbrohet nga e drejta e autorit. Kushdo qė pėrdor kėtė material detyrohet tė citojė burimin )




    Referenca
    1. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.12, 27
    2. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.40, 42, 44
    3.Petro S.Luarasi. Kontribute shekullore. Familja Luarasi pėr marrėdhėniet shqiptaro-anglo-amerikane, “55”, 19-20-21-22 korrik, 2003
    4. Petro N. Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe, Manastir, 1911, f.21
    5. Xhevat Lloshi, Yjet e mėngjesit shqiptar. Parashqevi Qiriazi, veprimtarja e shquar e kombit, Almakos, 21. 03. 2012
    6. Myslim Islami. Lidhja shqiptare e Prizrenit. Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar, f.385-386
    7. Myslim Islami. Lidhja shqiptare e Prizrenit. Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar, f. 324-325, 369)
    8. S.Luarasi, ē’kam parė e ē’kam dėgjuar’’, Kujtime tė pabotuara, IV, 1945-1960.
    9. Xhon Kuanrud, Jeta e Gjerasim Qiriazit, f.19-20
    10. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi, Bashkimi.- Nr.15, 18 janar, 1959, f.2
    Ky artikull u pėrfshi nė pėrmbledhjen publicistike ‘’Fjala Shqipe’’, 1960
    11. S.Luarasi, Gjerasim Qiriazi. f.50
    12.S.Luarasi, Sevasti Qiriazi-Dako, Drita, 15 tetor 1981, f.8) (13.S.Luarasi, Parashqevi Qiriazi, Drita, 14 dhjetor 1980, f.12
    13. S.Luarasi, Parashqevi Qiriazi, Drita, 14 dhjetor 1980, f.12
    14. “Panorama” , suplementi “Unė gruaja”, Donika Omari, Si i pėrjetuam arrestimet nė shtėpinė botuese "Naim Frashėri, 19.10.2014) http://www.panorama.com.al/perkthyes...naim-frasheri/

    15. Ilir Mborja, komente , “Panorama” , suplementi “Unė gruaja”, Si i pėrjetuam arrestimet nė shtėpinė botuese "Naim Frashėri, 19.10.2014, http://arrestimet1.rssing.com/chan-3..._p1.html#item8
    16. Myslim Islami Prof.Skėnder Luarasi Personifikim i problemit kombėtar shqiptar f.384- 385)
    17. S.Luarasi , Publicist dhe patriot i shquar. (Kristo Dako) , Tribuna e gazetarit, Nr.5, 1973, f.38-39)
    (18.Naum Prifti, I paepuri profesor Skėnder Luarasi) http://www.voal-online.ch/index.php?...E&article=7237
    19. Dhimitėr Dishnica, Motrat Qiriazi, f.192
    20. Dhimitėr Dishnica, Motrat Qiriazi, f.194
    21. Petro Luarasi, Familja atdhetare Qiriazi dhe ‘’Mjeshtri i madh’’ i turpit http://archive.is/o1CPs#selection-397.0-397.70

    Publikime tė Skėnder Luarasit pėr familjen Qiriazi: Gjerasi, Sevasti, Parashqevi dhe Kristo Dakon
    Skėnder Luarasi, Gjerasim Qiriazi : Jeta dhe vepra, Tiranė, 1962, 197 f.
    Skėnder Luarasi, Les soeuers Qiriasi , Tirana, 1962, 36f.
    Skėnder Luarasi , The Kyrias sisters ,Tirana, 1962, f.32
    Skėnder Luarasi , Gjerasim Qiriazi, Bashkimi, 18 janar 1959, f.2
    Skėnder Luarasi, Fjala Shqipe, Gjerasim Qiriazi, 1960, f.103-104
    Skėnder Luarasi , Publicistika e motrave Qirjazi, Tribuna e gazetarit, Nr.6, 1972, f.35-37
    Skėnder Luarasi , Publicist dhe patriot i shquar. (Kristo Dako), Tribuna e gazetarit, Nr.5, 1973, f.38-39
    Skėnder Luarasi , Parashqevi Qiriazi, Drita, 14 dhjetor, 1980, f.12.

  16. #73
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi MORTON F. EDEN - SHQIPĖRIA DHE FQINJĖT E SAJ Pėrktheu Petro Luarasi

    Tė njohim historinė. Publikohet pėr herė tė parė nė shqip
    MORTON F. EDEN - SHQIPĖRIA DHE FQINJĖT E SAJ
    Pėrktheu nga origjinali Petro Luarasi
    I. COPĖTIMI I SHQIPĖRISĖ
    Shqiptarėt kanė arritur tė ruajnė gjuhėn dhe zakonet e tyre si dhe njė shkallė tė caktuar pavarėsie nė rreth 20 shekuj plot ankth kur ata janė sulmuar nga romakėt, sllavėt dhe turqit. Periudha qė ata kanė kaluan prej luftės ballkanike ishte aq kritike dhe rreziqet qė minojnė ekzistencėn e tyre tani janė aq tė mėdha, sikurse ato tė cilat i kanė pėrballuar nė periudha tė gjata tė turbullirave nė Ballkan, kur pėrpara tyre kaluan poshtė e lart valėt e pushtuesve tė ndryshėm. Qė prej njė viti ka njė qeveri shqiptare, por njė pjesė e territorit qė duhet tė administrojė, atė qė iu dha Shqipėrisė mė 1913, ėshtė ende e zaptuar nga forca ushtarake tė fuqive tė cilat janė armike tė ekzistencės sė kombit shqiptar.
    Ato rajone tė Shqipėrisė tė cilat administrohen nga qeveria shqiptare e Tiranės nė kėtė moment mund tė konsiderohen ndėr mė tė qetat e paqėsoret nė Europė dhe mė tė lirat pėr nga intoleranca fetare, persekutimi politik, dhuna dhe krimi. Kėto rrethana ia mundėsojnė Shqipėrisė tė bėhet njė anėtare e Lidhjes sė Kombeve nė nėntor 1920. Rreziku pėr Shqipėrinė vjen nga jashtė dhe jo nga brenda. Nėse lihen tė qetė shqiptarėt mund tė vendosin rregull nė shtėpinė e tyre, pas njė periudhe tė gjatė qė kanė kaluar nėn qeverisjen e keqe turke dhe tė organizojnė veten sikurse bėjnė shumica e vendeve. Nė fillim mund tė jetė e ngadalshme dhe e vėshtirė por, meqėnėse ata janė inteligjentė dhe tolerantė, shpejt do tė bėjnė pėrparim. Qė tė kapėrcejnė disa nga vėshtirėsitė e fillimit, mund tė marrin nga jashtė kėshilltarė, ekspertė tė pėrshtatshėm, tė cilėt do t’i ndihmojnė nė rrugėn e duhur. Tashmė rreziku mė i madh pėr Shqipėrinė ėshtė shkaktuar nga politika agresive e Greqisė dhe e Jugosllavisė, sidomos nga kjo e fundit. Serbia dhe Greqia kurrė nuk kanė dashur tė lejojnė shqiptarėt tė bashkohen dhe tė formojnė njė komb, nėse ata mund ta kishin kėtė mundėsi. Frika qė shqiptarėt ishin gati tė organizoheshin nė njė shtet autonom nėn Turqinė, ishte njė nga shkaqet qė shpejtoi shpėrthimin e Luftės sė Parė Ballkanike. Kjo luftė filloi vetėm kur Greqia dhe Serbia shpejtuan pėr tė marrė nėn kontroll shumicėn e territoreve tė Shqipėrisė, por Austria dhe Italia vendosėn tė pengojnė serbėt dhe grekėt tė vendoseshin nė bregun e Adriatikut duke kėmbėngulur pėr formimin e njė farė shteti shqiptar mė 1913. Por influencat ruse dhe franceze nė atė kohė, pėrkundėr projektit tė Austrisė dhe aleancės tripalėshe, ishin mjaft tė forta pėr tė penguar formimin e kėtij shteti tė ri, me pėrbėrje provincash tė rėndėsishme qė janė nė tė vėrtetė shqiptare. Nė vend qė tė formohej Shqipėria me kufijtė e pėrafėrt etnografikė tė saj, tė cilat do tė kėnaqnin dėshirat kombėtare tė popullit shqiptar, shteti i ri u la me njė popullsi tė pėrgjithshme prej pothuajse njė milion banorė. Mbi njė milion shqiptarė iu dhanė serbėve, Hoti dhe Gruda nė veri iu dhanė Malit tė Zi, ndėrsa Ēamėria, e cila pėrmbante njė popullsi kompakte prej rreth 40 mijė myslimanėsh shqiptarė, iu dha Greqisė. Copėtimi i Shqipėrisė kishte filluar. Greqia dhe Serbia ngulmonin nė kėrkesat e tyre pėr tė aneksuar territore tė tjera shqiptare dhe tė shkatėrronin shtetin e ri shqiptar. Shqipėria e jugut ishte zaptuar mė 1914 nga komitaxhinjtė e armatosur kretanė dhe ushtarėt grekė tė maskuar. Kundėr qeverisė sė Vidit u nxitėn rebelėt. Intrigat vazhduan me Esad Pashė Toptanin dhe mė vonė, gjatė luftės europiane, nga pėrfaqėsuesit e fuqive tė Antantės. Disa prej tyre qenė tė prirur tė njihnin pretendimet e Esad Pashės qė tė vepronte dhe tė fliste nė emėr tė Shqipėrisė, pėrveē ndonjėrit i cili e njihte vendin dhe ishte i informuar mirė qė Esadi nuk kishte aspak tė drejtė ta bėnte kėtė duke qenė udhėheqės i vetėm njė pjese tė caktuar tė qytetarėve tė tij. Indiferenca e shtetarėve italianė, dashamirėsia e Francės dhe e Anglisė kundrejt aleatėve tė tyre serb dhe dėshira e tyre pėr tė favorizuar Greqinė, e lejoi influencėn ruse tė punonte si zakonisht nė favor tė besimit ortodoks dhe ekspansionit sllav si dhe tė bėheshin shtesa nė disa klauzola nė traktatin sekret tė vitit 1915 duke shkaktuar pėrēarjen e mėtejshme tė Shqipėrisė. Pėrkrahja prej Francės iu mundėsoi serbėve mė 1918 tė pushtojnė njė pjesė tė konsiderueshme tė territorit shqiptar, nėn influencėn e gjeneralit Franchet D’Esperey. Komploti ndėrmjet francezėve dhe grekėve mė 1919, pėr tė larguar trupat franceze nga Korēa, qė pastaj kėtė rajon ta pushtonin grekėt, u anullua sepse shqiptarėt u paralajmėruan nė kohė dhe u pėrgatitėn pėr rezistencė. Ata iu drejtuan edhe miqve tė tyre nė Paris, tė cilėt influencuan qė tė detyrohej Kėshilli Suprem tė urdhėronte trupat franceze tė qėndronin nė Korēė...
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

  17. #74
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi

    105-vjetori i lindjes sė Sabiha Kasimatit

    Petro Luarasi
    Sabiha Kasimati. Nderim dhe brengė


    Sabiha Kasimati (1912-1951) po pėrmendet gjithnjė e mė shpesh nė kėto dy dekada si njė ndėr gratė e shquara shqiptare qė meriton mė tepėr vėmendjen e studiuesve dhe tė institucioneve pėr t’ia hulumtuar jetėn, veprimtarinė dhe veprėn si dhe pėr ta vlerėsuar siē e meriton.
    Ndonėse pėr atė janė shkruar me qinda faqe nga shumė autorė, tematika paraqitet e varfėr, pėrsėriten tėrkuzė e perifrazohen nė forma tė ndryshme faktet dhe opinionet e dy-tre studjuesve si dhe propagandohet kryesisht aspekti politik i fundit tė saj tragjik duke pėrēartur edhe ndonjė hipotezė ‘’bindėse’’ mbi veprėn e saj tė panjohur. Shkencėtarja martire Sabiha Kasimati meriton shumė mė tepėr studime tė thelluara dhe jo hamendje.

    Familja e arsimimi
    Sabiha Kasimati u lind nė truall tė huaj, nė Edėrne (Adrianopojė) tė Turqisė mė 15 shtator 1912, nė pragun e pavarėsisė sė shtetit shqiptar, por u mėkua, u rrit dhe u edukua si shqiptare e kulluar nė vatrėn e njė familjeje tė madhe nė numėr dhe vlera, me farefis tė gjerė dhe lidhje tė thella, me kontribute atdhetare, kulturore e shkencore, pėrpara dhe pas ēlrimit tė Shqipėrisė. Krushk i tyre qe edhe kryeministri i zgjedhur nga Kongresi i Lushnjės, Sulejman Delvina, gjak i tyre qe edhe trimi i shquar antifashist Refik Refat Kasimati me pseudonimin "Kardiaku".
    Ajo u rrit me ngrohtėsinė e tre vėllezve Hifzi, Refik e Nevzad dhe motrės Minirea, nė familjen e kamur tė doktor Abdurrahmanit, ku u mėkua me dashuri pėr atdheun e tė parėve tė saj libohovitė, diturinė dhe vlerat universal. U arsimua nė liceun elitar francez tė Korēės dhe nė Universitetin e Torinos me rezultate tė lakmueshme. Kėtu mbrojti diplomimin (‘’tesi di laura’’) me temė ‘’Fauna ittica d’acqua dolce dell' Albania’’. Nė kėtė periudhė u shoqėrua me Olga Luarasin, tė motrėn e Migjenit, e cila studionte pėr matematikė dy vite mė lart dhe e vijuan miqėsinė edhe si kolege nė ish Institutin ‘’Qiriazi’’ nė Kamėz.

    Studiuesit kryesorė tė saj
    Pėr njohjen e vlerave tė familjes Kasimati dhe bijės sė saj tė denjė Sabiha, vlerėsoj veēanėrisht pėrkushtimin dhe tė dhėnat e publikuara prej tre studiuesve: Myslim Islami, Uran Butka e Uran Asllani.
    Myslim Islami me monografinė ‘’Refik Refat Kasimati: Kardiaku" (1902-1944)’’ ofron tė dhėna mbi gjenealogjinė e familjes Kasimati dhe jetėn e Sabihasė, sė motrės dhe tė tre vėllezėrve, katėr prej tė cilėve u arsimuan dhe kontribuan me rezultare tė lakmueshme, nė sajė tė shtysėsekonomike e morale tė babait. tė tyre Dr Abdurrahman Kasimatit (1865-1943) i cili kudo ku punoi, nė Korēė e Elbasan gėzoi mirėnjohjen e qytetarėve, dhe ‘’miqėsinė e personaliteteve si Aqif pashė Elbasanit, Lef Nosit, Visarion Xhuvanit, Et’hem Haxhiademit, Sotir Paparistos e tė tjerė.
    Uran Butka, nė librin ‘’Bombė nė ambasadėn sovjetike’’, ka publikuar dokumenta arkivore me tė cilat provohen si u zhvillua ngjarja, kush e shkaktoi atentatin, si u hartuan listat e vdekjes, arėsyet e vėrteta pėrse u arrestuan dhe u ekzekutuan tė pafajshmit Sabiha Kasimati me shokė si dhe mėnyrat e tjetėrsimit tė procesit hetimor. Ka ndriēuar fakte tė panjohura mbi personalitetin e Sabiha Kasimatit.
    Uran Asllani, me disa artikuj nė gazeta, ka publikuar fakte e ngjarje interesante mbi jetėn, edukimin e dhe botėkuptimin e saj, ka hulumtuar e analizuar veprimtarinė dhe arritjet e saj shkencor, me hipoteza tė guximshme, diku edhe tė tepruara.
    Pėr Sabiha Kasimatin kanė shkruar edhe mjaft tė tjerė qė veēse kanė pėrsėritur tė lartpėrmendurit, me komente kryesisht nė kėnvėshtrimin politik, paksa nė aspektin human e botėkuptimor tė saj dhe pothuajse aspak pėr kontributin e saj tė mirėfilltė shkencor. Studiuesja Daniela Vathi me tė drejtė thekson: ‘’Shumėkush mund tė kujtohet pėr pėrfundimin e trishtė qė ajo pati, por pothuajse askush pėr veprėn dhe punėn e saj si shkencėtare ose mė mirė si gruaja e parė shkencėtare shqiptare. Historia e kėsaj gruaje ėshtė shumė interesante nga shumė pikėpamje dhe mund ta quajmė pa asnjė ngurrim si “Njė intelektuale perėndimore”, gjė jo shumė e zakonte pėr Shqipėrinė e fillim shekullit tė njėzetė. Natyrisht do ishte mirė qė historia tė mos lexohej nė celės politik, pasi ėshtė absolutisht dytėsore ndaj figurės sė kėsaj gruaje.’’ 1. (Daniela Vathi Sabiha Kasimati: Shkencėtarja e parė shqiptare) http://www.gazetaexpress.com/…/sabih...#8230;/…
    Sa nevojė ka shoqėria jonė pėr shembuj tė tillė femrash intelektuale shqiptare qė shkallmuan frikėn dhe paragjykimet e kohės duke rrezatuan kulturė, dinjitet e antikonformizėm!

    Veprimtaria shkencore
    Puna shkencore e Sabiha Kasimatit shpaloset mirėfilli nė studimin ‘’Fauna ittica d’acqua dolce dell' Albaniaesi di laurea” (’’Fauna iktike e ujrave tė ėmbla tė Shqipėrisė’’) qė e mbrojti nė Universitetin e Torinos, ‘’nė vitin 1941’’.
    Nė kėtė studim shkencor me vlera tė rėndėsishme pėr tė shkuarėn e tė ardhmen, ajo shpalosi talentin, vullnetin, volumin e punės, risitė dhe objektivat pėr tė ardhmen e iktiologjisė shqiptare. Ky ėshtė i pari studim nė kėtė fushė, dhe mbi tė gjitha e shkruar nga njė femėr shqiptare. Pra Sabiha Kasimati ėshtė shqiptarja flamurtare nė fushėn e studimeve mbi iktiologjinė shqiptare.
    Kam kėnaqėsinė tė publikoj dhe analizoj pėr herė tė parė, pasi e kam pėrkthyer edhe nė shqip, kėtė studim qė deri mė tani njihet si puna e saj shkencore mė e rėndėsishme e publikuar.
    Lėnda pėrmban hyrje, listė tė specieve dhe varieteteve qė formojnė faunėn e peshkut nė ambjente tė ndryshme iktiologjike, pėshkrim gjeografik dhe biologjik tė mjediseve tė ndryshme iktiologjike, ekzaminim tė materialit tė mbledhur, analizon 7 familje peshqish (Acipenseridae, Cyprinidae, Clupeidae, Serranidae, Mugillidae, Salmonidae, Anguillidae) si dhe njė pėshkrim tė shkurtėr tė industrisė sė peshkimit nė Shqipėri. Studimi pėrbyllet me njė bibliografi me 70 zėra, me 38 autorė tė ndryshėm. I gjithė materiali pėrmblidhet nė 85 faqe tė daktilografuara.
    S.Kasimati i ėshtė referuar kėtij studimi nė artikullin e saj shkencor ‘’Probleme tė peshkut dhe tė peshkimit nė vendin tonė‘’) duke e pėrfshirė nė tetė zėrat e tij, ku e ka cilėsuar ‘’tesi di laurea, dakt. 1940.’’
    Ky artikull shkecor paraqet rėndėsi tė madhe pėrsa i pėrket kohės kur ėshtė shkruar dhe ēėshtjeve tė rėndėsishme qė analizon dhe i paraqet si domosdoshmėri pėr t’u zbatuar.
    Pasi kaloi njė sėmundje tė rėndė dhe u kurua nė Itali, nė vitin 1947 ‘’nisi punėn nė Institutin e Shkencave, siē quhej atėherė bėrthama e parė shkencore, qė drejtohej nga prof. Selaudin Toto ku, sipas studiuesit Uran Asllanit “Dr.Sabiha Kasimati ishte emėruar shefe e sektorit tė zoologjisė, por u mor vetėm me ihtiologji. Atė fushė e kishte hulumtuar qė nga koha e studimeve universitare’’
    Nė vitin 1949 botoi artikullin shkencor ‘’Probleme tė peshkut dhe tė peshkimit nė vendin tonė’’ qė ėshtė i pari mbi temėn e iktiologjisė pėr periudhėn pas ēlirimit tė vendit.2.
    (Kasimati, Sabiha, Probleme tė peshkut dhe tė peshkimit nė vendin tonė, Buletini i Institutit tė Shkencave, 1948, nr.2-3, f.18-32. Bibliografi)
    I nipi i Sabihasė, Namik Kasimati pėrmend se ajo i tha shoqes sė saj Durie Hulusi: “Jam e gėzuar qė mbarova njė studim mbi peshqit qė do t’i shėrbejė jo vetėm Shqipėrisė, por edhe shteteve tė tjera qė janė nė kufi me Shqipėrinė”.

    Akuza pa prova!
    Prej vitesh qarkullon nė mediat shqiptare, madje edhe nė doktoratura e botime akademike, nga studjues por edhe zyrtarė institucionesh tė rėndėsishėm, paradoksi i pranimit apriori tė akuzės pa paraqitur prova. Kjo mund tė pranohet tė publikohet nga ndonjė media sensacionesh por jo nga zyrtarė institucionesh tė rėndėsishme apo nė nivele tė larta shkencore Bie fjala njė studiues shkruan:
    ‘’S.Kasimati nė vitin 1949 kishte pėrfunduar librin ’’Peshqit e Shqipėrisė‘’… me 100 e ca faqe e 50 e ca figura…qė e dorėzoi pėr botim nė dorėshkrim nė janar tė vitit 1950. Sipas projektplanit tė punės tė kryesisė sė Institutit tė Shkencave botimi i veprės do tė kryhej nė tremujorin e dytė tė vitit 1950 me tirazh 3500 ekzemplarė. Vepra e Sabiha Kasimatit “Peshqit e Shqipėrisė” paraqiste para lexuesit shqiptar ihtiofaunėn e Shqipėrisė qė pėrmblidhte 257 lloje peshqish. Sikurse ndodhte rėndom me autorėt e dėnuar, vepra e Kasimatit ‘’Peshqit e Shqipėrisė‘’u botua nė vitin 1958 me emra tė tjerė.’’3.
    (Dr.Leka Ndoja, Tjetėrsimi i veprės intelektuale gjatė komunizmit nė Shqipėri (1944/1990), Doktoraturė)
    Kėtė akuzė ma zuri syri edhe nė ‘’Fjalorin enciklopedik shqiptar’’, zėri Kasimati, Sabiha (1912-1951). Mė befasuan sidomos deklarimet e titullarėve tė institucioneve tepėr tė rėndėsushme pėr ēėshtjen, zotėrinjve A. Tufa e K. Dervishi, tė cilėt e kanė detyrė dhe pėrgjegjėsi t’i dalin pėr zot barrės sė provės pėr akuzat qė shprehin.
    Nė fakt akuzėn e ‘’ pėrvetėsimit tė punės intelektuale tė Sabiha Kasimatit’’ (kinse monografisė ‘’Peshqit e Shqipėrisė“, 1958) nga disa (2, 3 apo 4) studjues, kolegė shqiptarė me nė krye njė akademik tė huaj (sovjetik) e ka shpallur i ndjeri U.A., i vetmi qė mori pėrsipėr dhe publikoi nė njė gazetė ‘’barrėn e provės’’ pėr akuzėn e rėndė: ‘’Mbas njė pune shumė tė madhe eksperimentale shkencore si asnjė shkencėtar tjetėr shqiptar nė mesin e vitit 1950, Dr Kasimati i dorezoi institutit per botim vėllimin prej rreth 200 faqesh dhe tė 50 figurave me titull ‘’Peshqit e Shqipėrisė’’. Nė buletinin e Institutit tė Shkencave, Nr 3, tė vitit 1950, fq 78, nė rubriken e jetės shkencore tė Instituti, njoftohet se janė derguar pėr botim…vepra e Sabiha Kasimatit ‘’Peshqit e Shqiperise’’ e planifikuar me nje tirazh prej 3500 copesh’’
    Ai shpreh edhe versionin: ”Natyrisht qė mbas pushkatimit libri i pėrgatitur nga Sabiha Kasimati u tėrhoq menjėheė nga shtypshkronja dhe u arkivua nė depositėn sekrete tė Institutit por edhe atje nuk ndenji shumė kohė. Kryesia e Institutit nėn insistimin e Kolė Paparistos i kerkojnė Akademisė sė Shkencave tė Bashkimit Sovjetik njė specialist ihtiolog tė vinte ne Shqiperi pėr pėrfundimin e botimit tė veprės mbi peshqit edhe pėr ndonjė plotėsim te mundsėm. Anatolij Poljakovi pergjate periudhes qė qėndroi nė Shqiperi jo vetėm pėrvetėsoi punėn shkencore tė Sabiha Kasimatit por edhe me ndihmėn e dy ish-bashkėpuntorėve te saj … u shtoi 257 llojeve te peshqve te paraqitura nga Sabihaja edhe 10 lloje peshqish… Instituti i Shkencave punėn e pėrvetėsuar tė Sabiha Kasimatit nė fillim tė vitit 1958 e botoi si vepėr te Anatolij Poljakovit. 4.
    http://www.panorama.com.al/sabiha-ka...ehut-n…/
    Kėtij artikulli i janė pėrgjigjur pasardhėsit e tė akuzuarve qė e kanė kundėrshtuar katėrcipėrisht me argumentat e tyre: ku ai akuzon se Sebihasė ..’’ ia pėrvetėsuan veprėn njė studjues sovjetik me dy shqiptarė, ish bashkėpunėtorė tė saj’’. Pasardhėsit kanė thėnė se prindėrit e tyre nuk kanė qenė bashkėpunėtorė tė saj dhe se kishin kryer punėn e tyre tė pavarur. 5
    ‘’20 nentor 2014, Pėrgjigje pėr Prof.Dr.Uran Asllani nga E. Filipi dhe Jovan Basho’’ http://www.panorama.com.al/sabiha-ka...ehut-n…/
    (Tė akuzuarit pa prova pėr pėrvetėsim tė punės intelektuale tė S.Kasimatit janė studiuesit G.D.Poljakov, Ndoc Filipi, Kozma Basho, A.Hysenaj, madje edhe Ndoc Rakaj) Nė njė shkrim tjetėr gazete shtohet: “botohet vepra e dr. Sabiha Kasimatit, natyrisht jo me emrin e saj, por me emrat e rusit Anatoli Poljakov dhe tė dy fillestarėve nė kėtė lėmė, Ndoc Filipit dhe Ndoc Rakajt”. 6.
    http://www.panorama.com.al/enver-hox...-sabih…/
    Pėr tė qenė i drejtė nė kėtė gjykim me pasoja ‘’morale e penale’’ ftoj kėdo qė ėshtė i interesuar, veēanėrisht ata qė kanė amplifikuar kėtė version akuze, sė pari, tė verifikojnė burimin e informacionit. ( Buletinin e Institutit te Shkencave, Nr 3, te vitit 1950, fq 78). Unė e kontrollova, jo vetėm njė por tė gjithė serinė e Buletinit tė Institutit te Shkencave, edhe nė arkivin e Bibliotekės Kombėtare, por askund nuk ma zuri syri kėtė njoftim, pėr be.
    Nė akuzė muk saktėsohet qartė nėse bėhet fjalė pėr pėrvetėsimin e njė vepre tė ēuar pėr botim apo tė kontributit tė pa identifikuar tė S.Kasimatit, si kartela, referenca, diskutime, ekstrakte tė hulumtimeve nė terren, etj.
    Nėse ėshtė pėrvetėsuar e tėrė vepra, pjesė tė saj, etj, kjo mund tė vėrtetohet vetėm me prova, gjetjen e dorėshkrimeve, analizėn e referencave, etj.
    Pėr sqarimin e kėsaj akuze studiuesit duhet qė tė interesohen dhe tė thellohen mbi punėn reale tė shkencėtares Sabiha Kasimati nė muze, pėr kontributin nė ekspeditat pėrkatėse, pėr kartotekėn dhe ato sė bashku me dy studimet qė tashmė njihen, tė krahasohen mbi kritere shkencore me librin ‘’Peshqit e Shqipėrisė‘’. Specialistėt mund tė gjykojnė pjesėrisht edhe nė bazė tė artikullit dhe disertacionit tė saj me referencat pėrkatėse qė janė publikuar. Na ana ime, me respektit qė kam pėr studiuesit e pėrkushtuar tė iktiofanės shqiptare, shpreh keqardhjen qė askush prej tyre, apo tė tjerė, nė botimet pas vitit 1990 nuk i janė referuar kontributit tė Sabiha Kasimatit, edhe pse dihej mirėfilli. Ndoshta ka ndikuar qejfmbetja prej akuzave ‘’pėr pėrvetėsim intelektual’’ qė nuk ua ka qėndisur martirja por klane tė caktuara qė ua ka interesi tė sajojnė dhe propagandojnė sensacionale e pėrbaltje. Nė kėtė ‘’duel’’ mes tė respektuarve kontribues tė iktiofaunės shqiptare mbėshtes aksiomėn e Aristotelit: “Amicus Plato, sed magis amica veritas’’ ( Platonin e kam mik, por mė tepėr kam mik tė vėrtetėn, nė kėtė rast: ’’I respektoj palėt, por mė tepėr dua tė vėrtetėn’’.)

    Citime tė sajuara!
    A duhet tė publikohen citime tė sajuara pėr ta justifikuar dhe ligjitimuar dėnimin fizik, politik e moral!
    Ndėr dhjetra shkrime me zbulime sensacionale gazetareske paraqiten rėndom edhe ‘’prova ‘’, me citime tė sajuara qė legjitimojnė dėnimin e S.Kasimati. P.sh.
    ‘’Me kurajėn karakteristike tė madhe tė saj ajo i tha kėto fjale qė gjenden nė dosjen e saj pranė Gjykates sė Kasacionit. ‘’Kam qenė kundra ketij pushteti sepse ai nuk pajtohej me ideologjinė e botėkuptimin tim evolucionist. Unė nuk kam qenė kurrė e mendimit qė me njė akt revolucionar tė arrihej nė socializėm. Unė vetė nuk kam kryer ndonjė atentat dhe as kam marrė pjesė nė ndonjė mbledhje ku ėshtė marrė vendimi pėr akt terrorist. Ju jeni kriminelė dhe tiranė qė kėrkoni teė nėnshtroni shqiptarėt me terror por do tė vije njė ditė qė keto mizori do t’i paguani’’ Kėto fjalė ishin dėnimi me vdekje i Sabihasė.7. http://www.arkivalajmeve.com/Sabiha-...---She…/
    Nė njė artikull tjetėr me autor Agron Tufėn kėtij paragrafi i shtohet edhe fjalia ‘’Jam lidhur me njė grup shokėsh, tė cilėt kanė qenė armiq tė Partisė Komuniste…”. 8. http://www.panorama.com.al/profil-ku...e-klas…/
    Nuk ka rast mė tipik se si njė tragjedi tė mund tė kthehet nė komedi satirike dhe nga njė heroinė reale tė sajohet fantazma e njė burrneshe mitike.
    Mė ēudit qėndrimi paradoksal i disa studiues: edhe pranohet sajesa e deponimeve nė hetuesi dhe gjyq e Sabiha Kasimatit me shokė, edhe pėrpiqen ‘’ta lartėsojnė‘’ duke e dėnuar me pushkatim ‘’tė justifikuar sipas ligjeve tė kohės’’ kur ia pėmendin se kinse ia paskish deklaruar nė hetuesi ‘’armiqėsinė e saj’’ drejtpėrdrejt Mehmet Shehut!
    Personalisht mė duket se e dėnojnė jo vetėm me pushkatim, por edhe me groposje tė gjallė, e bėjnė objekt tė ballafaqimit politik e interesave klanore, e largojnė nga interesi dhe dashuria e gjithė popullit, pėr tė mirėn e tė cilit punoi tėrė jetėn me pėrkushtim e dashuri.
    Martirja Sabiha Kasimati ka lėnė njė gjurmė tė pashlyeshme nė kujtesėn e atyre qė e kanė njohur. Kėtė shkrim ua kushtoj edhe gjithė atyre shokėve, miqve, bashkėnxėnės, kolegė e studiues qė e kanė ruajtur nė mendje e zemėr kujtimin e saj edhe si intelektuale shembullore, me pikėpamje socialdemokrate ( ndonėse qe me prejardhje nga familje e pasur) ajo mendonte pėr mirėqenien e gjerė tė popullit shqiptar, zhvillimin e gjithanshėm tė vendit. E kam pėrjetuar tė gjallė nga vlerėsimet e tim eti Skėnder Luarasi qė e ka njohur sė pari nė Korēė, mė pas kur punonin nė shkollat e kryqit tė kuq Amerikan dhe pas ēlirimit. Edhe bashkėshortja e tij Olga Nikolla (motra e Migjenit) e ka patur shoqe nė universitetin e Torinos.

    ‘’Pėrse mė vrisni’’
    Nė hulumtimet e studiuesve pėr tė vėrtetėn e arrestimit dhe vrasjes makabre tė Sabiha Kasimatit paraqet rėndėsi thelbėsore t’i jepet pėrgjigje shkencore pyetjes sė saj :‘’Pėrse mė vrisni’’... Nė rast se provohet qė ėshtė vrarė thjesht pėr tė pėrmbushur njė tekė diktatori, kjo do tė ishte akuza dhe dėnimi mė i rėndė qė i bėhet datij dhe pushtetit abuzues.
    Historia na dėshmon mjaft raste manjakėsh qejflinj tė cilėt i kanė epshet dhe hakmarrjen pa kufi, kur nuk e realizon qėllimin tė marrin nderin me shpifje dhe jetėn me krim. E ndjera Kasimati i gėzohej bukurisė dhe inteligjencies sė saj, por thuhet se fati i keq e takoi me njė bashkėnxėnės nė lice qė u bė diktator i vendit dhe pushtetin e tij absolut mund ta ushtronte kudo dhe pėr gjithēka. Me njė urdhėr dridhte dynjanė dhe taborėt e tij tė jeniēerėve burgosnin e internonin, torturonin e pushkatonte.
    Viktor Kasimati, nipi i Sabihasė, dėshmon:‘’Enveri shtoi nga ana e tij emrat e Sabiha Kasimatit, Reiz Selfos, Manush Peshkėpisė, Qemal Kasoruhos, tė cilėt ishin nga treva e Gjirokastrės dhe ai i njihte personalisht. Bie fjala, emri i Reiz Selfos nuk ishte nė asnjė nga listat. Dikur Reiz Selfo kishte pasur kurajėn t’ia pėrplaste tė vėrtetėn nė fytyrė E. Hoxhės, i cili u hakmor ndaj tij, ashtu siē u hakmor ndaj Sabiha Kasimatit.’’9. http://www.panorama.com.al/enver-hox...-sabih…/
    Ndėrsa Liri Belishova ka thėnė se vetė “Stalini e qortoi Enverin pėr pushkatimet e 26 shkurtit 1951’’10.
    Stalini e qortoi Enverin pėr pushkatimet e 26 shkurtit 1951 : flet shoqja e Sabiha Kasimatit / Liri Belishova ; Panorama,Nr. 1419, 6 shtator, 2006, f. 18 - 19.
    Martirizimit tė Sabiha Kasimatit me shokė ėshtė i kobshėm. (Arrestohet dhe pushkatohet si e vetmja grua ne mes te 22 burrave)
    Tashmė ėshtė provuar pa mėdyshje qė ata u arrestuan dhe u torturuan me qėllim, si tė pafajshėm, pėr njė shpėrthim qė e patėn kryer tė tjerė. Studiuesi Uran Butka e ka provuar me dokumenta arkivore se kush e organizoi dhe kush u dėnua me akuzėn e hedhjes sė eksplozivit nė Legatėn Sovjetike. Atė e hodhėn dy anėtarė tė organizatės “Bashkimi Kombėtar” Hysen Llulla dhe Qazim Laēi. Pjesėtarėt e kėsaj organizate u arrestuan dhe u mbajtėn nė izolim tė fshehtė pėr 8 muaj, Gjykata e Lartė Ushtarake mė 9.10.1951, me dyer tė mbyllura, dėnoi me vdekje: Qazim Laēin, Sejfulla Shimėn, Rustem Thaēin, Zenel Rikėn, Ali Voglin, ndėrsa pėr Mark Zef Palin, Ramiz Voglin, Riza Shehun dhe Adem Kastratin, dėnimi me vdekje u kthye nė burgim tė pėrjetshėm. Reshit Shima u vra nė dhomėn e torturave, Riza Pengili u pushkatua pėrpara derės sė shtėpisė, ndėrsa Hysen Llulla, kryetari i grupit u vra kur desh t’i ikte arrestimit prej agjentit tė Sigurimit tė Shtetit, Besim Selita.’’ 11
    Uran Butka, Masakra e natės sė 26 shkurtit 1951. http://albdreams.blogspot.al/…/bomba...vjetike…)
    Ndėrsa grupin me Sabiha Kasimatin pasi i pushkatuan pėr disa ditė pas arrestimit, pa prova e gjyq , ua sajuan deponimet nė hetuesi dhe nė seancat e gjyqit imagjinar.
    Nuk evidentohen nė procesverbal pyetjet qė bėn trupi gjykues dhe pėrgjigjet e secilit pėr pyetjet. “En block” janė shkurt “reagimet” e secilit tė pandehur pėr akuzėn.
    Ish-anėtar i Gjykatės sė Lartė, Mustafa Qilimi ka deklaruar: “Sa kohė isha unė nė Gjykatėn e Lartė nuk ka pasur dosje hetimore gjyqėsore pėr ngjarjen e bombės nė Ambasadėn Sovjetike, pėr tė cilėn ekziston vendimi i pushkatimit tė 22 personave”. Tė gjitha janė shkelje tė ligjit, qė dėshmojnė se gjyqi nuk ėshtė zhvilluar fare. Procesverbalet janė plotėsuar nga Gjykata e Lartė dhe Ministria e Brendshme, pas ekzekutimit tė personave tė arrestuar. Prova se procesverbali ėshtė falsifikuar ėshtė rasti i Jonuz Kacelit: vritet gjatė torturave, hidhet nga dritarja si i vetėvrarė – rast qė merret si i pandehur nė gjyq, pyetet nga kryetari, u pėrgjigjet akuzave dhe dėnohet me vdekje, kjo provon se procesverbali ėshtė shkruar mė vonė, gjyqi nuk ėshtė zhvilluar si fund tė tij. Vendimi “me vdekje me pushkatim” ishte i formės sė prerė, i paapelueshėm, i ekzekutuar menjėherė dhe i plotėsuar me konfiskimin e gjithė pasurisė sė luajtshme e tė paluajtshme, deri te lugėt dhe pirunjtė! 12 http://www.standard.al/…/26-shkurt-1...ombe-t…/
    Porosia pėr gjyqtarėt e diktaturės: “Duhet tė mbyllet goja e tė mos i thuhet asnjė njeriu se ėshtė sekret i madh shtetėror” Nė vitin 1991, Gjykata e Lartė e Republikės sė Shqipėrisė pas kėrkesės pranė Plenumit tė Gjykatės sė Lartė pėr prishjen e vendimit penal Nr.64 datė 27.02.1951 si tė kundėrligjshėm dhe tė pambėshtetur nė asnjė provė, u vendos prishja e kėtij vendimi dhe pushoi ēėshtjen penale nė ngarkim tė 22 tė pushkatuarve.
    Emri:  SABIHA kASIMATI 1.jpg

Shikime: 591

Madhėsia:  8.1 KB
    “Ē’tė kam bėrė o perėndi?”
    Furtunėn e natės sė 26 shkurtit tė vitit 1951 e shqeu njė klithmė therrėse femre: “Ē’tė kam bėrė o perėndi…?” sėcilės nuk po ia grabisnin jetėn plumbat por kondakė e bajoneta ushtarėsh tė pėrēudnuar. Fshatarėt e Mėnikut pėshpėritėn se pranė urės sė Beshirit qoftėlargu kishte kallur njerėz dhe koha dėshmoi se ata qenė 22 viktima tė pafajshme, mes tyre edhe shkencėtarja Sabiha Kasimati, sė cilės natyra i dhuroi begatinė, bukurinė e menēurinė, por dhe fatin e keq tė pėrballjes me urrejtjen e diktatorit dhe katilėve tė tij. Tashmė ka ardhur koha qė nė atė vend krimi tė ngrihet njė pėrmendore e cila tė pėrjetėsojė tė vėrtetėn qė krime tė tilla tė mos pėrsėriten mė kurrė!
    Kontribut pėr vlerėsimin e Sabiha Kasimatit
    Titullarėt e UT , FSHN, tė Departamentit tė Biologjisė dhe Muzeut tė Shkencave tė Natyrės, kanė mobilizuar punonjėsit e tyre pėrkatės qė t’i pėrkushtohen njohjes dhe vlerėsimit tė martires Sabiha Kasimati.
    Nė njė mbledhje kolektivi i departamentit tė Biologjisė u shpreh: ‘’Znj. Kasimati ėshtė viktime politike e sistemit tė kaluar. Kėsaj zonje, nuk I ėshtė dhėnė mundėsia nga politika e sistemit tė lėrė gjurmė shkencore dhe tė personifikohet si personalitet shkencor pranė Institutit tė Shkencave, ku ajo ka punuar deri nė 1951! Ky emėr ėshtė i panjohur pėr thuajse gjithė brezat e studentėve, qė kanė mbaruar pranė kėtij Fakulteti. Nė respekt tė kontibutit dhe fatkeqėsive nė jetėn e saj, ne jemi dakord me rehabilitimin e saj nga ana jonė nė njė Simposium tė veēantė, njohjen e kontributit tė saj shkencor, i cili ka qenė dhe mbetet i fshirė nga memoria e shkruar nė vend! Pasi tė diskutohet nė mjedise shkencore, mundet qė nė Muzeumin e Shkencave, pranė QKFF, ku ka njė pavion Iktiologjie, kėtij pavioni mund t’i vendosej emri Sabiha Kasimati, shoqėruar me fotografi dhe jetėshkrimin e saj; ose emrin e saj mund t’ ia vendosim njė laboratori.’’
    Nė kėtė mėnyrė dashamirėse shprehet kėrkesa dhe nevoja pėr studime shkencore tė thelluara pėr pėrkrahjen e studiuesve qė tė sigurojnė provat pėrkatėse qė tė pėrligjin vendimmarrjen. Si punonjės i fakultetit kam dhėnė kontributin modest pėrkatės me shkrime e organizim aktivitetesh dhe nė kėtė pėrvjetor po publikoj edhe pėrkthimin tim (nga italisht nė shqip) tė studimit sė saj:’’Fauna iktike e ujrave tė ėmbla tė Shqipėrisė’’ (“Fauna ittica d’acqua dolce dell' Albania, tesi di laurea”) qė deri mė tani njihet si puna e saj shkencore mė e rėndėsishme e publikuar ku pėrpjekur tė ruaj formėn e tė shprehurit tė autores si dhe tė pėrzgjedh fjalėt shqipe tė ngjashme me ato tė gjuhės italiane.
    Nė pėrmbyllje uroj pėr shumėēka tė pėrkushtuarėn Ina Kasimati, pasardhėse e denjė e familjes, me tė cilėn u njohėm rastėsisht dhe po bashkėpunoj me aq sa mund pėr tė lartėsuar vlerat e shkencėtares martire.

    Petro Luarasi

  18. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar petrol pėr postimin:

    SERAFIM DILO (11-09-2017)

  19. #75
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Sabiha Kasimati FAUNA IKTIKE E UJĖRAVE TĖ ĖMBLA TĖ SHQIPĖRISĖ

    Nderojme Sabiha Kasimatin ne 105-vjetorin e lindjes

    Petro Luarasi
    Nga kontributi shkencor i Sabiha Kasimatit
    Me kėtė njoftim dėshiroj tė pėrkujtoj me nderim e dhimbje 105-vjetorin e lindjes sė shkencėtares martire Sabiha Kasimati (15.9.1912-26.2.1951) tek kujtoj dhe analizoj, arritjen e saj tė hershme shkencore si studjuese e apasionuar dhe e talentuar e iktiofaunės, tė paraqitur si temė diplomimi ( ‘’Tesi di laurea’’, 1940) me titull ‘’Fauna iktike e ujrave tė ėmbla tė Shqipėrisė’’ (Fauna ittica d’acqua dolce dell' Albania) qė unė e kam pėrkthyer nga origjinali italisht dhe do ta botoj sė shpejti. Ne pėrkthim jam kujdesur te ruaj formėn e tė shprehurit tė autores si dhe tė pėrzgjedh fjalėt shqipe tė ngjashme ne rrenje me ato tė gjuhės italiane.
    Emri:  SABIHA kASIMATI 1.jpg

Shikime: 619

Madhėsia:  8.1 KBLėnda pėrmban hyrje, listė tė specieve dhe varieteteve qė formojnė faunėn e peshkut nė ambjente tė ndryshme iktiologjike, pėshkrim gjeografik dhe biologjik tė mjediseve tė ndryshme iktiologjike, ekzaminim tė materialit tė mbledhur, analizon 7 familje peshqish (Acipenseridae, Cyprinidae, Clupeidae, Serranidae, Mugillidae, Salmonidae, Anguillidae) si dhe njė pėshkrim tė shkurtėr tė industrisė sė peshkimit nė Shqipėri. Studimin e pėrmbyll njė bibliografi me 70 zėra. nga 38 autorė.
    I gjithė materiali pėrmblidhet nė 85 faqe tė daktilografuara.
    Ky studim shkecor paraqet rėndėsi tė madhe pėrsa i pėrket kohės kur ėshtė shkruar, zbulimeve, ceshtjeve tė rėndėsishme qė analizon dhe i paraqet si domosdoshmėri pėr t’u zbatuar. Ai eshte vleresuar me note maksimale dhe eshte nje prove e rendesishme e kontributit shkencor te Sabiha Kasimatit ne iktiofaunen shqiptare. Shpresoj qe te terheqe vemendjen e specialisteve perkates dhe mediave ne pergjithesi qe ta vleresojne S.Kasimatin edhe si shkencetare pertej sajesave, paragjykimeve e spekulimeve politike....

    000000

    FAUNA IKTIKE E UJĖRAVE TĖ ĖMBLA TĖ SHQIPĖRISĖ
    Pėrktheu nga origjinali italisht: Petro Luarasi
    Po publikoj fragmente nga studimi i S.Kasimatit
    Qėllimi i kėtij punimi ishte qė tė kryhej njė studim sa mė i saktė tė qe e mundur mbi faunėn e peshkut nė Shqipėri, pėr aq sa na e lejonin mjetet dhe koha.
    Tema paraqet interes tė veēantė duke patur parasysh se, ndonėse shumė autorė herė pas here kanė pėrshkruar llojet dhe format e peshqve qė jetojnė nė ujėrat e liqeneve dhe lumenjve shqiptarė, ende nuk ėshtė kryer ndonjė punė sistematike mbi kėtė temė dhe as ėshtė hartuar ndonjė listė e llojeve qė p rbėjnė faunėn shqiptare tė peshkut.
    Puna kėrkimore u parapri nga njė pėrgatitje e detajuar, duke konsultuar tė gjitha tekstet dhe artikujt e botuar mbi kėtė temė nga autorė italianė, gjermanė, jugosllavė, apo autorė tė tjerė, qė unė kam patur mundėsi tė kem nė dispozicion nė bibliotekėn e Institutit tė Zoologjisė ose nga miq dashamirės qė jetojnė jashtė vendit.
    Kjo pėrgatitje mė ka mundėsuar ndjekjen e njė drejtimi tė caktuar nė mbledhjen e materialit, qė e kam bėrė nė periudha tė ndryshme tė vitit dhe nė vende tė ndryshme, tė cilat janė: liqeni i Ohrit, liqeni i Shkodrės, liqeni i Prespės, liqeni i Maliqit, liqeni i Belshit, si edhe prurjet dhe rrjedhjet e liqeneve pėrkatės.
    Kam mbledhur edhe shumė ekzemparė tė faunės iktike tė ujit tė kripur nė brigjet shqiptare dhe nė lagunėn e Butrintit, studim i cilit, megjithėse tejkalon temėn e studimit nė fjalė, gjithsesi ėshtė bėrė dhe paraqitur kėtu si njė shtojcė.
    Pėr mbledhjen e materialit tė bollshėm nė kėto mjedise, kam mundur tė pėrfitoj pėrkrahjen dhe mbėshtetjen financiare nga Ministria e Ekonomisė Kombėtare tė Qeverisė Shqiptare si dhe bashkėpunimin e njerėzve dashamirės qė jetojnė nė vende tė ndryshme.
    Materiali i mbledhur u shqyrtua dhe u studiua nga unė nė laboratorin e Institutit tė Zoologjisė; nė disa raste ekzaminimi mė ka lejuar tė gjej karakteristika qė nuk korrespondojnė plotėsisht me ato tė pėrshkruara nga autorėt e pėrmendur nė bibliografi, siē tregohet nė lėndėn e paraqitur.
    E kam gjykuar tė pėrshtatshme tė jap edhe njė pėrshkrim tė shkurtėr tė ambjenteve tė ndryshme ku jeton peshku dhe ku u krye mbledhja e materialeve. Kėtu vijon lista e plotė e komponentėve tė faunės sė peshkut tė ambjenteve tė ndryshme, bazuar nė botimet e konsultuara dhe nga materialet qė kam mbledhur e studiuar.
    Nė listė kam shėnuar me yll speciet dhe nėn-speciet e treguara nė materialin tim, studim i cili mė ka dhėnė rezultate interesante jo vetėm nė lidhje me madhėsinė e variacioneve specifike, por edhe sepse shpesh korrigjon disa pohime tė autorėve qė janė marrė me kėtė temė. Pėr shembull, kam konstatuar praninė e "Barbus prespensis" nė liqenet e Maliqit, tė Ohrit dhe nė lumin Shkumbin, ndėrsa studjuesit Karaman dhe Steindacheer pohojnė praninė e saj vetėm nė liqenin e Prespės; Diēka edhe mė interesante ėshtė ekzistenca e "Solea vulgaris aegyptica" (Chab. 1927) nė ujėrat e brigjeve shqiptar, ndėrsa deri mė tani mendohej se kjo nėnspecie gjendej vetėm nė brigjet egjiptiane. Nė fakt, nė lagunėn e Butrintit gjeta katėr ekzemparė tė tillė, me madhėsi tė ndryshme.
    Studimi pėrmban edhe njė paraqitje tė hollėsishme tė vėzhgimeve tė kryera mbi materialin e mbledhur. Pėr ēdo lloj dhe varietet kam pėrcaktuar karakteristikat dhe i kam paraqitur rezultatet e studimit tim nė tabelė n ku tregohet me:
    N Numri i ekzemparive tė studjuara, tė ndara sipas vendit ku janė mbledhur
    Lung.mm Gjatėsia nė milimetra e secilės mostėr (nga pika e turirit deri nė fund tė pendės sė bishtit)
    Sq.L.lat. Numri i rradhėve pėrgjatė vijės anėsore nga kapakthi i verzave deri nė bazėn e
    pendės sė bishtit
    D Numri i rrezeve tė pendės shpinore (numrat romakė tregojnė numrin e rrezeve tė plota, numrat arabė numrin e rrezeve tė degėzuara);
    A Numri i rrezeve tė pendės anale;
    C Numri i rrezeve tė pendės sė bishtit;
    V Numri i rrezeve tė pendėve tė barkut;
    P Numri i rrezeve tė pendėve tė gjoksit;
    Kompletojnė paraqitjen disa shėnime qė ilustrojnė ndryshimet e gjetura nė lidhje me pėrshkrimet e bėra nga autorėt e konsultuar rreth pamjes sė jashtme, profilit dhe karakteristikave tė tjera qė nuk mbulohen nga tabela e treguara mė lart. Ėshtė interesante tė theksohet se shumė shpesh karakteristikat e gjetura, pėr mostrėn tipike, i tejkalojnė kufijtė e caktuar nga autorė tė ndryshėm.
    Mendova se ėshtė e dėshirueshme tė tregohet emri me tė cilin speciet ose varietetet janė quajtur nga banorėt e vendeve tė ndryshme dhe gjithashtu tė raportoj tė gjitha tė dhėnat statistikore rreth madhėsisė mesatare, peshės sė ekzemplarėve, peshkimin nė stinėt dhe vendndodhjet e ndryshme, tė cilat munda t’i mblidhja mbi bazėn e informacionit tė siguruar nga peshkatarėt dhe tregtarėt e shitjes me shumicė.

    ooooooooo

    Pėrktheu nga origjinali italisht: Petro Luarasi
    PĖRMBLEDHJE E PĖRGJITHSHME MBI INDUSTRINĖ E PESHKIMIT NĖ SHQIPĖRI
    Brigjet, liqenet dhe lumenjtė e Shqipėrisė, janė tė famshė m pėr bollėkun e peshkut si dhe pėr vlerė n e produkteve tė peshkimit. Megjithatė, industria e peshkimit ėshtė ende shumė e prapambetur, metodat e peshkimit janė kudo tepėr primitive, me rendiment tė ulė t dhe shumė tė dėmshme pėr ruajtjen e pasurisė sė mjedisit tė peshkut tė vendit.
    Zakonisht peshkimi ushtrohet nga peshkatarė tė punė suar nga koncesionarė , tė rallė janė ata qė peshkojnė pė r hesap tė tyre dhe u japin tregtarėve 20% siē kėrkohet nga ligji.
    Pėrveē se nė liqenin Ohrit, kudo anijet janė tė vjetėruara dhe tė papė rshtatshme (piroga me njė rrem); kėshtu dhe rrjetat qė janė tė tipit me tė rhqje; me ato gė rryet, dė mtohet tabani i tokė s dhe bimėsia nėnujore duke u shkatėrruar produkti i hedhjes sė vezėve dhe peshqve tė mitur.
    Peshkimi kryhet pothuajse vetėm nė pranverė dhe verė gjatė hedhjes sė vezėve. Nė kėtė kohė tregjet lokale janė tė mbingarkuar me peshk tė tė gjitha llojeve. Nė dimėr pė rkundrazi, ėshtė i ulėt, kėshtu qė pothuajse tė gjitha familjet lokale blejnė nė verė njė sasi peshku, pė r ta tharė nė diell dhe e konservojnė pėr dimėr.
    Eksporti ėshtė shumė i kufizuar dhe thithet tėrėsisht nga Italia.
    Peshku qė nuk shitet domosdoshmėrisht prishet pėr shkak se mungon akulli.
    Shkatėrrimi sistematik i prodhimt tė vezėve, mungesa absolute e inkubacionit artificial dhe mbjelljes sė farės nuk mund tė mos shkaktojė njė varfėrim progresiv tė faunė s sė peshkut, siē ndodh tashmė nė liqenin e Ohrit, produkt vjetor i tė cilit ka rėnė nė 300-400 ton nė vit.
    Edhe pse ėshtė e ndaluar me ligj, ėshtė e zakonshme pėrdorimi kudo i dinamitit, me pasojat qė mund tė mendohen.
    Peshkimi nė ujėrat e liqeneve ėshtė bėrė me rrjeta tė rheqė se, por mė shpesh pėrdoret peshkimi nga bregu, duke pritur peshkun qė vjen pėr tė kryer funksionet normale riprodhuese.
    Interesante janė impiantet mjaft racionale nė liqenin e Shkodrės; qė pė rbė hen nga njė sistem i mbyllur, tė vendosur nė daljen e lumit tė Bunės.
    Liqeni i Tėrbufit, lagunat e Vlorės, Karavastasė , Durrėsit e Sarandė s, janė shumė tė pasura me peshk, por gjenden nė vende tė infektuara nga malaria, kėshtu qė peshkimi ushtrohet pak, nė krahasim me atė qė mund tė bė het. Rendimenti vjetor i pėrafėrt i peshkimit tregohet nė tabelėn e mėposhtme:
    Vendi Kuintalė nė vit
    Ohėr 350
    Shkodėr 1600
    Tėrbuf 1500
    Butrint 1700
    Nartė 1200
    Durrės 1000
    Karavasta 1100
    Belsh 1300
    Tė dhėnat janė nxjerrė prej informacioneve tė marra nga peshkatarėt e tregtarėt.
    Varietetet mė tė vlefshme janė salmoni (trofta e famshme e Ohrit), levreku. Me shumė bollėk gjenden qefulli, bliri, krapi dhe sidomos ngjalat.
    Mund tė bėhej mė shumė nė favor tė industrisė sė peshkimit dhe mjedisit tė peshkut nė Shqipėri.
    Ndėrhyrja e qeverisė do tė ishte e dėshirueshme pėr shumė arsye.
    Rrugėt kryesore pėr t'u ndjekur janė:
    1) Krijimi i institucioneve tė kulturės artificiale pėr inkubacionin e vezėve, tė cilat tashmė janė duke u shkatėrruar nė sasi tė mėdha, dhe pėr mbjelljen e farės.
    2) Krijimi i ndėrmarrjeve tė pėrpunimit tė peshkut , tė cilat mund tė shėrbejnė si shembull dhe tė inkurajojnė pė rhapjen e metodave racionale tė peshkimit, me pė rfitim dhe jo tė dėmshme.
    3) Mbėshtetja e eksportit, veēanėrisht me Italinė , e cila, nė qoftė se do tė kishte pasur mjete tė pėrshtatshme transporti dhe magazinimi, mundej qė me pėrfitim reciprok, tė thithte sasi shumė tė mėdha tė peshkut.
    4) Reabilitimi i zonave malarike pėrgjatė bregdetit, ku peshkimi mund tė japė rezultate shumė mė tė mira.
    5) Rishikimi i legjislacionit tė peshkimit, ndalimi i metodave tė peshkimit tejet tė dėmshme (pėrdorimi i dinamitit, gėrryerja e tabanit) pėr tė ngritur njė shėrbim mbikqyrės.
    Pėrktheu: Petro Luarasi

  20. #76
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi

    Sabiha Kasimati FAUNA IKTIKE E UJĖRAVE TĖ ĖMBLA TĖ SHQIPĖRISĖ
    Pėrktheu nga origjinali italisht: Petro Luarasi
    Shkencėtarja martire Sabiha Kasimati (15.9.1912-26.2.1951) si studjuese e apasionuar dhe e talentuar e iktiofaunės, ka paraqitur si temė diplomimi ( ‘’Tesi di laurea’’, 1940) me titull ‘’Fauna iktike e ujrave tė ėmbla tė Shqipėrisė’’ (Fauna ittica d’acqua dolce dell' Albania) qė unė e kam pėrkthyer nga origjinali italisht dhe do ta botoj sė shpejti. Ne pėrkthim jam kujdesur te ruaj formėn e tė shprehurit tė autores si dhe tė pėrzgjedh fjalėt shqipe tė ngjashme ne rrenje me ato tė gjuhės italiane.
    Lėnda pėrmban hyrje, listė tė specieve dhe varieteteve qė formojnė faunėn e peshkut nė ambjente tė ndryshme iktiologjike, pėshkrim gjeografik dhe biologjik tė mjediseve tė ndryshme iktiologjike, ekzaminim tė materialit tė mbledhur, analizon 7 familje peshqish (Acipenseridae, Cyprinidae, Clupeidae, Serranidae, Mugillidae, Salmonidae, Anguillidae) si dhe njė pėshkrim tė shkurtėr tė industrisė sė peshkimit nė Shqipėri. Studimin e pėrmbyll njė bibliografi me 70 zėra. nga 38 autorė.
    I gjithė materiali pėrmblidhet nė 85 faqe tė daktilografuara.
    Ky studim shkecor paraqet rėndėsi tė madhe pėrsa i pėrket kohės kur ėshtė shkruar, zbulimeve, ceshtjeve tė rėndėsishme qė analizon dhe i paraqet si domosdoshmėri pėr t’u zbatuar. Ai eshte vleresuar me note maksimale dhe eshte nje prove e rendesishme e kontributit shkencor te Sabiha Kasimatit ne iktiofaunen shqiptare. Shpresoj qe te terheqe vemendjen e specialisteve perkates dhe mediave ne pergjithesi qe ta vleresojne S.Kasimatin edhe si shkencetare pertej sajesave, paragjykimeve e spekulimeve politike....
    Emri:  Tesi di laurea kasimati.jpg

Shikime: 768

Madhėsia:  82.0 KB

  21. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar petrol pėr postimin:

    SERAFIM DILO (11-09-2017)

  22. #77
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi

    Petro Luarasi
    Studiuesi Margarit Nilo dhe te mjeret demagoge cinike!
    Historia tragjikomike e studiuesit te apasionuar Margarit Nilo dhe veprės sė tij me pėrmasat e njė institucioni akademik, mė ka degdisur mendjen nė ca ‘’kryevepra’’, ‘’dijetarė’’ e jenicere ‘’tė medias sė lirė‘’ qė kanė gjetur menjėherė frymėzimin tematik dhe parajsėn e bollėkut, duke u rrekur me ca tipa te pamoralshem te perulin vigane te shkences dhe kultures shqiptare, Ēabejn me shoke, me rrena e hamendesime. Tani e kuptoj mė mirė tė shtrenjtin mik, Dionis Bubani dhe pėrmbledhjen e tij te famshme satirike ’’Dardha e ka bishtin prapa’’ nga po shkepus strofėn
    Rreth kazanit tė dollarit
    Shkrihet shpirti i ’’atdhetarit’’
    Kur i bie luga qarit
    Pėr tė mbushur barkun plot
    Sa demagogė e cinikė qė qenkan disa tipa e klane qė i corodisin mendjen gjindjes dhe ia shurdhojnė veshėt ditė e natė, si kinse luftėtarė tė pamposhtur e tė pakorruptueshem ndaj parimeve tė shenjta tė sė drejtės, sė vėrtetės, respektit ndaj pronės intelektuale, personaliteteve tė mirėfillta, Lirise se Fjales, etj, etj. Por pėr hesap tė tyre u bėjnė gjemen ne kah tė kundėrtėn. Tipave tė tillė meritojnė t’iu themi me plot gojen: ‘’Sa te bukur, sa te kamur, sa tė ditur, sa bukur qe flisni per pasterti morale, shpirtėrore, ambjentale, ndonėse jeni tė zhytut deri nė grykė nė tė pėgėrė!’’ Ata u pėrpoqėn tė pėrfshijnė nė gjirizin e tyre te ndyrė te neperkembjes se Ēabejt edhe studiuesin e apasionuar Margarit por nuk ia arriten dot! Ai qendroi ne parimet e tij morale e shkencore, i patundur! Ua plasi ne fytyre : Nuk kam folur kunder Ēabejt! Studiuesi Margarit Nilo e kundershtoi publikisht titullin poshterues te drejtuesit te emisionit ne tv me 17.4.2015 ku shpalli metodiken e tij sensacionale. Ai deklaron se eshte kunder titullit ''spekulativ'' te saj sepse '' une as qe e kisha permend fare Ēabejn!'' Z. M.Nilo deklaron:''Une e kerkova atehere (ishte fillimi i 2015) dhe nuk e gjeta kete bisede, rrofsh re Petro qe e ke gjetur. Hera e pare qe shikoj veten ne Tv. Eh, nuk flas shpejt. Xhaxhiun e takova sot dhe te nesermen me tha te shkoja ne Tv. Gjith naten nuk fjeta fare, por shikoja se cfjale duhet te zgjidhja per te then ne Tv. Kisha pregatit edhe gjera te tjera, por aq ishte emisjoni, 20 min.. Ne Tv vajta fare i pa gjum, dhe nga nje here nuk perqendrohesha se ku e kisha len muhabetin. Xhaxhiu ato budallalleqet ''qe kundershton Ēabejn, etj, etj'' i fuste nga vetja, se une as qe e kisha permend fare Ēabejn. ''
    Kur ia permenda nje miku rastin me studiuesin Margarit Nilo dhe veprėn e tij ‘’tė panjohur’’ u gajas dhe pastaj me seriozitet me tha se gjindja ''e ditur'' hesht se e di mirė kush janė ata qė po dėnden nė sofren e begate te studiuesit fisnik dhe me cuditi me emrat e nje gruaje e tre meshkujve qe kishin botuar disa libra me te njejten tematike e lende te ngjashme si te studiuesit primar, te cilin edhe e njihnin, kishin shkembyer mendime, por nuk ia permendnin kurrkund emrin e vepren.
    Dhe une tashmė e kuptoj mirėfilli nga sytė e shtrembėr dhe zemrat e sterrosura, se sa goje te liga kam kyēur, sa plane grabitqare kam demaskuar, por edhe sa pergezime, miresi e krenari kam fituar, nga njerez te gjalle por edhe te vdekur!

    Per dijenine e publikut: Studiuesi ''i panjohur'' Margarit Nilo ka botime te shumta ne fondet e bibliotekave kombetare te Shqiperi e Kosoves:
    Biblioteka Kombėtare e Shqiperise ka ne skedar 15 regjistrime me libra te studiuesit ''te panjohur'' Margarit K. Nilo
    1. E vėrteta, kush ini ju grek...? : fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetohet se krii'mi i fjalve tė greqishtes sė lasht spiegohet vetėm me shqipen e sotme / Margarit K. Margarit Nilo
    2 E vėrteta, kush ini ju grek...? : fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetohet se krii'mi i fjalve tė greqishtes sė lasht spiegohet vetėm me shqipen e sotme / Margarit K. Nilo
    3 Fialor special etimologjik i shqipes : nė tre volume / Margarit K. Nilo
    4 E vėrteta : kush ini ju grek...? : fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrteto'et se krijimi i fialeve tė greqishtes sė lashtė spiego'et vetėm me shqipen e sotme / Margarit K. Nilo
    5 Fialor special etimologjik i shqipes / Margarit K. Nilo
    6 Fjalor special etimologjik i shqipes / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    7 E vėrteta : fialor etimologjik : permbledhje e disa fialeve nga 5 fialoret tan dhe ni piese fialesh nga romakia, ku vertetoet se shqipia (illirishtia) eshte baza e glues se lashte greke dhe romake / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    8 E vėrteta, kush ini ju grek...? : fialor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetoet se krijimi i fialeve tė greqishtes sė lashtė (=illirishtes) spiegoet vetėm me shqipen e sotme / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    9 Fialor special etimologjik i shqipes / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    10 Fialor romak-shqip rreth 5000 fialė / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    11 E vėrteta, kush ini ju grek...? : fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetoet se krijimi i fialėve tė greqishtes sė lashtė spiegoet vetėm me shqipen e sotme (=illirishten) / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    12 Fialor i plotė special etimologjik i shqipes / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    13 Fialor etimologjik pėrmbledhės i shqipes, romakes, greqishtes sė lashtė dhe rusishtia : (ku gjith fialėt marin kuptim vetėm me shqipen (=illiren) / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    14 A Few of our etymologic vocabulary, about Latin, Greek, Russian language, who make sense only with Albanian language / Margarit K. Nilo; Orges M. Nilo
    15 The Truth : from Quran and Bibles study = E vėrteta : nga studimi i Kuranit dhe Biblės / Margarit K. Nilo
    Biblioteka Kombėtare e Kosovės "Pjetėr Bogdani ka ne skedar 5 regjistrime me libra te studiuesit ''te panjohur'' Margarit K. Nilo
    1. Nilo, Margarit 1952-
    E verteta, kush ini ju grek...? :fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetohet se krii'mi i fjalve tė greqishtes sė lasht spiegohet vetėm me shqipen e sotme /Margarit K. Nilo. -- Tiranė : [s. n.], 2012-2013--libra ; 24 cm.
    2. Nilo, Margarit 1952-
    Fialor special etimologjik i shqipes :nė tre volume /Margarit K. Nilo. -- Tiranė : [Maluka], 2012-213. --libra ; 20 cm.
    3.Nilo, Margarit K 1952-
    Fialor etimologjik romak-shqip /Margarit K. Nilo, Orges M. Nilo. -- Tiranė : Intergrafika, 2016.808 f. ; 25 cm.
    4.Nilo, Margarit 1952-
    Fialor i plote special etimologjik i shqipes. /Margarit K. Nilo, Orges M. Nilo. -- Tiranė : Intergrafika, 2017. 824 f. ; 25 cm.
    5.Nilo, Margarit 1952-
    E vėrteta :kush ini ju grek...? : fjalor etimologjik i greqishtes sė lashtė ku vėrtetohet se krii'mi i fjalve tė greqishtes sė lasht spiegohet vetėm me shqipen e sotme /Margarit K. Nilo ; Orges M. Nilo. -- Tiranė : Ada, 2017.397 f. ; 24 cm.Emri:  Margarit Milo.jpg

Shikime: 591

Madhėsia:  33.1 KBEmri:  2 milo.jpg

Shikime: 573

Madhėsia:  38.6 KBEmri:  milo 3.jpg

Shikime: 577

Madhėsia:  43.7 KB
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

  23. #78
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Pėr: Petro Luarasi

    Te njohim historine tone kombetare: Kongresi i Dyte i Manastirit. Publikojme delegatet e Kongresit te Dyte te Manastirit sipas te dhenave te Skender Luarasit. Dy Kongreset e Manastirit dhe tjetersimi i se vertetes mbi unifikimin e alfabetit te gjuhes shqipe (e deshmuar edhe ne kete video ). Ne Kongresin e Pare te Manastirit(14-22 nentor 1908) u vendos perdorimi i dy alfabeteve te gjuhes shqipe, njeri nga te cilet qe me germa latine, ndersa Kongresi i Dyte (2-3 prill 1910, por disa dite jane mbajtur seanca te fshehta) i cilesuar ''i kosovareve'', ''pėrfundimisht e vendosi alfabetin latin pėr gjuhėn shqipe’’[1] Gazeta “Bashkimi”, nr. 16 i datės 17. IV.1910. Perse studiuesit perdorin termin ''Kongresi i Manastirit'' kur jane dy kongrese?!
    1.Edhe ''Fjalori Enciklopedik Shqiptar'', 1985,, f.512, ne rubriken ''Kongresi i Manastirit'' (1908) pershkruan se ai ka hyre ne histori si Kongresi i Pare i Manastirit sepse jane mbajtur dy kongrese ne Manastir: tek i pari nga tre alfabete u vendos te perdoren dy, Alfabeti i Shoqerise ''Bashkimi'' (ose i Stambollit) dhe alfabeti me germa latine. Ndersa ne f.510 me pak rreshta permendet Kongresi i Dyte i Manastirit (3.4.1910), edhe periudha e mbajtjes e shkruar gabim?! Shtrohen pyetjet: 1. Perse nenvleresohet e madje anashkalohet ne perkujtime, studime akademike e tekste shkollore Kongresi i Dyte i Manastirit? 2.Perse nuk permenden kryetari i tij Bedri Pejani me shoke dhe kontributi i madh i perfaqesuesve kosovare per unifikimin e alfabetit si shprehje e bashkimit kombetar, si dje edhe sot e ne te ardhmen? 3. Perse nuk publikohet gjeresisht fotoja e pjesemarresve ne kete kongres? 4. Perse nuk permendet roli i madh i atdhetareve ortodokse e sidomos atyre protestante, qe organizuan e garantuan mbajtjen e dy kongreseve edhe me ane te vezhguesve te tyre amerikane?! 5.Perse shumica e historianeve dhe institucioneve shqiptare ende heshtin dhe e paskan kaq te veshtire te pranojne te verteten e mirenjohur se ne Kongresin e Dyte te Manastirit vendos perdorimi vetem i alfabetit latin, pra ketu u unifikua alfabeti i gjuhes shqipe? Sipas historianit Skender Luarasi pjesetaret e Kongresit te Dyte te Manastirit jane 26 veta (disa prej te cileve kryen veprimtari ne takime te fshehta per disa dite).http://www.gazetatema.net/2013/11/23/ku-jane-kosovaret/

    Delegatė nė Kongresin e Dytė tė Manastirit, sipas te dhenave te Prof.Skender Luarasit
    1.Abdullah Rushiti
    2, Ali Zaimi
    3. Bedri Pejani,
    4.Bejtulla Gjilani
    5.Ferit Ypi Starja,
    6.Fehim Zavalani
    7.Gani bej Bungu
    8.Hajdar Bloshmi
    9.Hysni Curri,
    10.Ibrahim Naxhi Spahiun (pseudonim Dervish Hima)
    11. Ibrahim Jegeni
    12Jonus Hilmi Dibra
    13. Petro Nini Luarasi
    14.Qamil Bala -Shkupi
    15.Qazim Ilias Dibrėn
    16. Rexhep Mitrovica,
    17.Rifat Zavalani
    18.Sabit Beu nga Vushtrria
    19.Salih Gjukė Dukagjini,
    20.Shefik Efendia i Korēės,
    21.Shyqyri Ramadani nga Prishtina,
    22.Tefik Panariti
    23.Themistokli Gėrmenji
    24. Xhafer Ypi-Kolonja
    25. Xheladin Ohri
    Delegate te fshehte:
    26.Gjergj Qiriazi
    27.Telemak Gėrmenji
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  

  24. #79
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    E vėrteta mbi trillimet e Agron Lukės

    Petro Luarasi
    E vėrteta mbi trillimet e Agron Lukės
    Skėnder Luarasi tek pėrmbledhja “Migjeni” sqaron:
    ‘’Megjithėse Migjeni ka rrojtur e ka punuar nė kohėn tonė dhe shumė prej nesh e kanė njohur e kanė folur personalisht me tė, nė sa ėshtė shkruar pėr tė, janė thėnė edhe gjėra qė nuk i pėrgjigjen sė vėrtetės. Pėr tė dėftyer se tė ē’natyre janė kėto gabime, tė cilat na bie pėr barrė t’i ndreqim, po e nisim me datėlindjen e Migjenit.
    -E bazuar nuk e di se nė ē’dokument, “Literatura Jonė”, viti 1948, jep motin 1910. Sipas librit tė shtėpisė, nė tė cilin janė shėnuar ngjarjet kryesore tė gjithė familjarėvet, gjejmė datėn e vėrtetė tė lindjes sė Migjenit: 13 tetor 1911- me stilin e ri kalendarik (30 shtator 1911, me stilin e vjetėr); dhe u nda nga jeta nė moshėn 27-vjeēare mė 26 gusht 1938 (me stilin e ri).
    -Mė tej nė librin e cituar S.Luarasi nė mėnyrė tė hollėsishme dėshmon gjakun shqiptar tė Migjenit: I gjyshi i Migjenit, Nikolla e kishte origjinėn nga Dibra e Madhe, nga fshatrat ortodokse shqiptare tė Rekės (andej ka qenė edhe poeti patriot Josif Jovan Bagėri) - qe shpėrngulur nė Shkodėr nga mezi i shekullit tė 19-tė. Kemi plot kėso familje tė shpėrngulura nė kėtė qytet tė Veriut: Gjergaj,Trimēev,Siliqi, Banushi, Kadiqi,Dibra,etj. Kur shkonte si murator nėpėr katundet e ndryshme, nė Mal tė Zi, Nikolla u njoh dhe u martua me Stakė Milanin nga Kuēi, e cila edhe ajo si gjithė banorėt e asaj krahine, kishte shqipen pėr gjuhė amėtare. Ata lindėn dy djemjergjin (Gjokėn) dhe Kriston. Gjergji, tregtar mė 17 shtator 1900 u martua me Sofi Anastas Kokoshin. Nga kėta prindėr shqiptarė lindi Millosh Gjergj Nikolla, nga familja dibrane e Nikollave dhe ajo shkodrane e Kokoshėve…, etj. ‘’
    Trillimet e Agronit tė Lukajve e tė tjerėve ‘’Mbi origjinėn etnike, biografinė, ndryshimet nė emėr e mbiemėr, datė dhe vitlindjen e Migjenit!’’ prej vitesh synojnė tė tjetėrsojė, por mė kot, vlerat e mirėfillta tė Migjenit dhe familjarėve tė tij. Asgjė tė re nuk ofroi pas shumė vitesh diskutimi mes nesh: Dokumentat qė i ka dorėzuar tjetėrkush nė arkiv dhe konkluzionet e studiuesve ndėr vite, ai i quan zbulime personale… Mendimet e perifrazimet e tij tė shoqėruara me thonjėza i konsideron citime autorėsh… Ngjarjeve dhe fakteve tė mirėnjohura u heq e vė vellon enigmatike duke mahnitur veten…
    Por Agroni i Lukajve nuk do t’ia dijė pėr faktet. Ai publikon materiale tė dorėzuara nė arkiv prej Skėnder Luarasit, familjarėve e miqve tė Migjenit, ku shkruhet p.sh. datėlindja e Migjenit 30 shtator 1911 dhe bėn sikur zbuloi ‘’datėlindjen e re’’ qė nė fakt ėshtė sipas kalendarit tė ri 13 tetor 1911, sikurse e ka sqaruar edhe S.Luarasi, etj. Sa dėshirė ka Agroni i Lukajve pėr ta bėrė Migjenin ‘’tė huaj’’ edhe nė gjen, edhe nė mendėsi, nė jetė e nė vepėr, apo pėr tė tjetėrsuar kontributin e mirėnjohur tė Skėnder Luarasi, vetėm se ai ka zbuluar e mbrojtur tė vėrtetėn e jetės dhe tė veprės migjeniane, ku i ati i Agronit, ish-nxėnės i Skėnder Luarasit, ka kryer mėkatin e deformimit dhe pėrvetėsimit. Ndėrkohė dihet mirėfilli miqėsia e hershme e Skėnder Luarasit me Milloshin, dashamirėsia e tij pėr botimin e ‘’Vargjeve tė Lira’’, mbrojtja publike qė i bėnte jetės dhe veprės sė tij duke u pėrballur me pikėpamjet tė mjaft personaliteteve mbi tė cilat koha i dha tė drejtė: mbi gjenin e ndjesinė shqiptare tė familjes ortodokse tė Migjenit, pėrbėrjen familjare, ditėlindjen, pikėpamjet, rolin dhe rėndėsinė qė paraqiste nė letrat dhe arsimin shqiptar. Por ka njė lidhje edhe mė tė hershme historike mes familjeve Luarasi e Nikolla nė bindjet atdhetare dhe ortodoksinė shqiptare. I ati i Migjenit dhe djali i madh i Petro Nini Luarasit, Dhimitri, qenė respektivisht delegatė tė Shkodrės e Kolonjės nė Kongresin Themelues tė KOASH, nė Berati, 1922, ku edhe firmosėn si ortodoksė atdhetarė shqiptarė…
    Pėr njė revistė tė re dhe ’’Koha Jonė‘’.
    Shkarrashkrimin me subjekt tė ripėrsėritur kushedi sa herė ndėr vite dhe qė ka marrė pėrgjigjet pėrkatėse, Agroni i Lukajve e botoi edhe nė gazetėn ‘’Koha Jonė‘’, emėrtim qė na kujton njė ngjarje interesante. Pėrkundėr hipotezave tė Agronit tė Lukajve, Skėnder Petro Luarasi dhe Millosh Gjergj Nikolla qenė intelektualė atdhetarė me interesa tė gjera, ardhetare e kulturore. Nė pranverė tė vitit 1935 njė grup intelektualėsh pėrparimtarė menduan tė botonin nė Shkodėr njė revistė kulturore ku tė shpalosej fjala e lirė shqipe dhe pikėpamjet pėrparimtare. Sipas studiuesit Iliaz Gogaj ‘’ Skėnder Luarasi ishte organizator shoqėror i veprimtarisė sė kėtyre mėsuesve, me tė cilėt u lidh njė shoqėri e miqėsi e vėrtetė, duke i vėnė edhe kėto ndjenja tė fuqishme nė funksion tė ēėshtjes kombėtare’’. ( Iliaz Gogaj: Skėnder Luarasi – shėmbėlltyrė e pėrkryer e mėsuesit atdhetar e demokrat’’Mėsuesi’’, 2 maj 1992) Realizimi i kėtij qėllimi paraqiste vėshtirėsi tė mėdha pėr shkak tė ligjit tė rreptė pėr shtypin dhe censurės qeveritare. Takimi i intelektualėve u bė nė sallėn e shoqėrisė ''Vllaznia'’. Nė mbledhje morėn pjesė anėtarė tė shoqėrisė ''Besa Shqiptare’’, anėtarė tė kolektivit mėsimor tė gjimnazit dhe drejtori i konviktit, mėsuesi i letėrsisė Skėnder Luarasi . Nė procesverbalin e mbajtur mė 19.5.1935 nga Masar Bushati shėnohen emrat e pjesėmarrėsve me kėtė renditje: Skėnder Luarasi, Selim Shpuza, Gani Dizdari, Salo Halili, Millosh Nikolla, Teufik Gjyli, Rragip Gjylbegu, Malo Beci, Rrefik Shpuza, Ahmet Ēaku. Ēėshtjet kryesore qė u diskutuan qenė: ''mundėsia e nxjerrjes sė njė reviste nė Shkodėr'', ku secili nga pjesėmarrėsit ‘’tė paguante proporcional shpenzimet e shtypit…e tė zgjeronte qarkun e veprimit tue sjellė edhe tė tjerė shokė tė interesuem’’ pajtimtarėve tė rinj ndėr kolegė, bashkėpunėtorė e studentė. Gjithashtu synohej qė tė kishte mė shumė krijuesish ''shpirtra tė rinj …dhe drejtime tė rinj''.
    Sipas procesverbalit: ‘’Mė 20.5.1935, ditėn e hėnė ora 6,30 mb.dite ''nė mbledhje do tė diskutohej pėr emrin e revistės dhe pėrcaktimin e programit, tė pėrcaktohej drejtori pėrgjegjės dhe nxjerrja e lejes sė botimit.’’
    Skėnder Luarasi propozoi qė revista tė quhej ‘’Koha Jonė‘’, Gani Dizdari ’’Drita’’, Millosh Nikolla ’’Sot’’, Teufik Gjyli ’’Drita e Djelmėnisė‘’, Rragip Gjylbegu ’’Zgjimi’’ Malo Beci ‘’Kultura’’, Refik Shpuza ’’Erdhi Koha’’.
    Nė mbledhjen e datės 29.5.1935 u vendos qė revista tė titullohej ''Vepra'' dhe tė kishte njė karakter kulturor e laik. Komisioni qė do tė hartonte programin e revistės u vendos tė pėrbėhej prej pesė vetėsh, tė kryesuar nga Skėnder Luarasi e Selim Shpuza. Nė procesverbal u shkrua se ''Komisioni mori pėrsipėr gatimin e programit tė revistės, nė vija tė shkoqituna, tue kėrkue njė afat prej njė javė ditėsh'' pėr nė mbledhjen e ardhshme mė 17.6.1935.
    Por autoritetet e regjimit nuk e lejuan botimin e revistės. Ndėrsa ‘’Koha Jonė‘’ me stafin e saj botues, viteve tė para tė demokracisė, u sulmua e u shkrumbos, por nuk u mposht.


    Skėnder Luarasi dhe Arshi Pipa
    Kush ia zbėrthen logjikėn, i beson dhe publikon lajthitjet e Agronit tė Lukajve se kinse ‘’Enveri dhe Mehmeti, mė vonė ia miratuan S.L., sajesat me merita e ngarkesa barrash, me copa letrash manoscrite, pastaj ia ulėn, pastaj e ringritėn… pastaj medemek e goditėn “e pėrjashtuan nga Lidhja se mbrojti Kadarenė” e tėrci e vėrci. Ato janė fantazi e kulluar sepse dihet mirėfilli marrėdhėnia e Skėnder Luarasit me diktatorin, se si u pėrjashtua nga Lidhja e Shkrimtarėve nė Konferencėn e Tretė, 1949, pėr qėndrimin parimor nė mbrojtje tė parimeve demokratikesi bashkė me Sejfulla Malėshėvėn e Ymer Dishnicėn, dhe u cilėsuan ‘’armik i Partisė‘’jo vetėm nė raportin e publikuar tė kryesisė, por edhe nė veprėn e gjashtė tė Enver Hoxhės. Sa pėr mbrojtjen qė i bėri Kadaresė dhe romanit tė tij ‘’Gjenerali…’’ , u pėrjashtua vetėm nga klubi i Shkrimtarėve, tė mos pinte kafe me sheqer, me shokėt, si ‘’sherrxhi, ngatėrrestar’’. Ndėrsa shpifja tjetėr e Agronit se kinse S. Luarasi aso kohe ‘’gjuante kundra A. Pipės etj, duke u pėrpjekur tė tėrhiqte direkt vėmendjen e M. Shehut dhe E. Hoxhės…’’ nė fakt meriton ndėshkim penal, por po e mėshirojmė vetėm me gjykimin e opinionit publik. Skėnder Luarasi i ka patur nxėnės tė dy vėllezėrit Myzafer e Arshi Pipa, nė gjimnazin e Shkodrės nė vitet 1934-35, krahas Qemal Stafės, Vasil Llazarit, Xhemal Brojės, Fadil Hoxhės, Lazėr Radit e qindra tė tjerėve, prej tė cilėve kurdoherė ėshtė nderuar e vlerėsuar, pėr kontributin atdhetar e intelektual, si mėsues dhe mik i rinisė sė emancipuar. Arshi Pipa ka shkruar njė letėr ku i referohet mėsuesit tė tij Skėnder Luarasi:
    7 janar 1992
    I dashur bashkatdhetar , Z.Petro Luarasi,(*)
    Ju falem nderit shumė pėr dorėshkrimin e ēmueshėm tė hartimit tim (‘’Mosha mė e begatė ėshtė rinia’’) pėr babanė tuaj , qė atėherė, d.m.th. gjatė vjetit akademik 1935-1936 ishte profesor i shqipes nė gjymnazin e Shkodrė. Ju e keni botuar kėtė hartim te gazeta “Republika” e datės 16 qershor 1991, dhe mė keni dėrguar faqen e gazetės me hartimin tim. Ju falemderit pėr dhuratėn se kjo juaja ėshtė vėrtetė njė dhuratė pėr motin e ri. Ju dėshironi qė tė ju them diēka pėr atin tuaj…
    Do ta karakterizoja atė si revolucionar i sė mėngjėrės. Nuk e dij nė ishte komunist kur erdhi nė Shkodėr, si profesor i shqipes. Por dij tė them se ai ka lozur njė rol tė dorės sė parė nė mbjelljen e ideve revolucionare nė Shkodėr gjatė qėndrimit tė tij tė shkurtėr. Ishte njė folės shumė i mirė, me prirje tė fortė aktori dhe me dashuri tė veēantė pėr dramaturgjinė gjė qė duket qartas nga pėrkthimet e tij…Gjatė vjetit akademik 1935-36 ai u pėrqėndrua tek komentimi i ''Vilhelm Telit'', pėrkthyer nga ai vetė. Ishte karizmatik prej natyre dhe tėrhiqte nxėnėsit me tė cilėt kishte bisedime tė shpeshta. Revolucionarizmin e tij militant antifashist Skėnderi e tregoi kur vate nė Spanjė tė luftojė bashkė me plot antifashistė tė kombėsive tė ndryshme tė radhitur nė Brigadat Ndėrkombėtare. Por ai bėnte pjesė qė kur ish student n'Austri nė pararojėn e rinisė kombėtare, ushqyer me idealet atdhetare tė babait tė tij Petro Nini Luarasit si edhe tė patriotėve tė tjerė shqiptarė. Mė vonė, pas luftės sė dytė botėrore, qe Skėnderi ai qė bashkė me Sejfulla Malėshovėn organizoi mbledhjen dhe themelimin e Lidhjes sė Shkrimtarėve tė Shqipėrisė, me praninė nė tribunėn e nderit tė klerikėve katholikė si Imzot Vinēenc Prendushi dhe Dom Ndoc Nikaj. Ideologjia te Skėnderi nuk vinte nė radhėn e parė, nė kėtė radhė vinte ideali i tij atdhetar-kombėtar. Kuptohet pse ai u tėrhoq dalngadalė nga jeta politike,duke iu kushtuar profesoratit tė shqipes dhe punės shkencore.
    Studimi im shkruar frėngjisht mbi Migjenin ''Mythi i prendimit nė poezinė e Migjenit'' (Sudost-Foschungen,1971) ėshtė bazuar nė vėllimin Migjeni, Vepra (1961) tė pėrgatitur nga Skėnder Luarasi.
    Me Skėnderin jam takuar pas lirimit tim nga burgu mė 1956. Ka qenė i vetmi ndėr shokėt dhe tė njohurit qė mė dha tė njohur botėrisht, tė tjerėt mė mėnjanoheshin.Kemi shėtitur bashkė disa herė nė bulevardin e Tiranės, duke folur pėr letėrsi, art dhe mbi thema jo politike. Tė jeni kryelartė pėr njė baba tė kėtillė, duke ndjekur shembullin e tij.
    (Kjo letėr ėshtė botuar e plotė nė gazetėn ‘’Drita’’, 16 janar 2002, f.12. Origjinali ruhet nė familjen S.Luarasi)


    Ja si shkruante nxėnėsi Arshi Pipa nė hartimin me temė: ‘’E vjetra shembet/Kohėt po ndryshojnė/Njė jetė e re/ Po lulėzon gėrmadhash, tė dhėnė nga mėsuesi i letėrsisė S.Luarasi

    "Nji provė e re hedh poshtė tė vjetrėn e raskapitur, sikurse nji ndėrtesė e vjetėr, kalbun themelesh,rrzohet pėr me i lshue vendin nji tjetre ma tė bukur e ma tė madhnishme,ashtu pej gėrmadhave tė kulturės sė vjetėr tė mbijė lulja e djelmnisė sė sotme...Nė shekullin e XX duhet me shporrė mendimet e vjetra,qi nji bar i ri tė lulzojė aty ku mbinin ma parė ferrat"( Arshi Pipa. Klasa V-A,Shkodėr 19-IV-1935)

    Ndėrsa nė hartimin ‘’Mosha ma e begatė asht rinija’’ shkruan:
    Po pleqnija , kishte me thanė shum kush , a nuk asht e begatshme? Kush qeverisė shtetin e mban detyrat ma tė nalta , plaku apo i riu? Kush qe ay qi me kshillat e veta t’urta ndaloi sa lufta? A nuk qenė pleq Bismarku e Cavouri, themeluesat e dy shteteve tė kalbun ē’prej rrajet?
    E ma nė fund si nji shembull patriotizme thjesh shqyptare, asht nji plak ay Ismail Qemal qi shpalli pamvarsin e Shqypnisė.
    Tė vėrteta e t’arsyeshme kto, por tė cillave na i pėrgjegjemi shpejt me nji varg pyetjesh tjeraush u dha shqelmin ndjenjave dhe zakoneve tė prishuna tė Mesjetės? Cili qe ay qi s’skursei jetėn tue luftue pėr atdhe?A s’qe gadi gjithmonė nji djalosh ay qi bani hapa tė ri nga pėrparimi?A nuk qenė nė lulen e moshės sė tyne, Napoleoni, Leka, Skanderbeu kur korrėn lavdina nė fushėn e betejės? E si pėrfundim, cila asht gjallnia, shtylla, shpresa e nji Kombit? Nėse sė parės i pėrgjegjet fjala plak,e dyta na kumbon ambėl nė veshinia. Dy moshė kto me parime krejt tė kundėrta: Nė sa plaku vepron me durim, kadali, gjakftoftsi , i riu vepron me shpejti, guxim, vullnet. Nė sa i pari kufixohet tė rrijė i qetė nė gjėndjen qi asht, i dyti don tė lėvizi e tė veprojė qi gjithnji tė naltshet, deri nė shkallėt e epėrme.
    Para se tė flasim mbi rininė, le t’i shigojmė kto dy moshė tė kundėrta, e kemi me pa se janė nė nji mardhanie tė ngushtė njėna me tjetrėn. Plaku drejton, i riu vepron. Pleqt ma tė shumtėn janė diplomata, njerz tė zotėt e fjalės, veti qi e fitueme prej experienceės sė jetės. Por nė qoftė se pleqnia ka pasunin mėndore tė zhvillueme, rinia ka veprimin. E shpesh veprimi ia kaloi mėndjes.
    Nji djalė i zoti nė rini, ka pėr tė pasė sigurisht po at vullnet, po ato dėshira qi ka pasė nė djalėrin tė tij. E kshtu pra shofim se nji pleqni e begatė, rrjedh prej nji rinie tė begatė. Por ka raste ku nji plak diftohet ma djalė se djali i ri. Asht pėt t’u admirue, po nji plak me flokė tė bardhė q’i del pėrpara popullit pėr me i predikue rinisė se asht gja e shejtė me vdekė pėr atdhe.Ose pėr me u dhanė zemėr e guxim tė rijve nė luftė, del me flamur e me gjoks tė hapun ball anmikut, tue britė:’’Pėrpara,pėrpara djalėri!’’nsa plumbat e anmikut e rrxojnė vdekun pėdhe.
    Pra duhet tė dijmė se nė mes tė pleqvet e tė rijvet ka pleq me shpirt djali e djalosha me shpirt plaku.
    Tashti le t’flasim mbi rininė.Mbassi un jam i ri , m’ka hije tė flas e t’a lavdoj ktė.Jeta e djaloshit, asht shum ma e kandshme se jeta e plakut.’’Sa tė jesh i ri, gjith bota asht e ytja, thotėnji frazė arit’’.Sa e sa herė keni ndie nji plak tue thanė:’’Ah! sikur t’ishem i ri!Sikur gjith kjo barrė vjetėsh mos tė peshonte mbi mue;Edhe un do t’dija se ē’do tė baja!’’E kujtimet e kandshme tė rinisė i pėrshkohen ndėr mend e lotėt i kullojnė.Por kurr s’keni ndigjue as do t’ndigjoni nji djalosh tue thanė:’’Ah sikur t’isha plak.’’
    Jeta djeloshare asht nga njėna anė mosha e qefevet, e kangvet, shetinavet, gzimevet, dhe nga tjetra anė, mosha nė tė cilėn njeriu fillon tė kuptojė qėllimin e jetės, mendon t’adhshmen e tij. Prej edukimit moral edhe fizik bahet ay i shkathėt nga mėndja e trupi. ’’Mens sana in corpore sano’’thot latini, frazė qi i pėrshtatet plotsisht rinis.I riu ka besim nė vetvedi , me fuqi,guxim e vullnet ēeliku i pėrballon vėshtirėsinat e jetės. Sa herė qi i lypė nevoja, tue u ba udhheqsi i vetvetes i ēilė rrugė vehtes e gja s’ia ndalė hovin si kurgja s’mund t’pengojė e t’kundėrshtojė nji prrue tė rrėmbyeshėm qi shungullueshėm ulet prej malit tue marrė me vedi gur e shkambija. Kshtu kemi pa djelm tė ri frėng e ma vonė rus qi i kan kundėrshtue rregjimit tė mbretėnvet tyran tė cilėt dojshin me shtypė popullin.Por gjaku i tyne i njomė , i derdhun pėr ideal nuk shkoi kot pse djalėria ja mbrrijti ma nė fund qėllimit.
    Kah ti i kan drejtue sot syt, o rini tė gjitha kombet.Ti je shtylla e shtetit, shpresa e popullit.
    Zgjoju edhe ti pra, o djalėri shqiptare, e shif shoqet t’uaja tė pėrparueme.Edhe pėr ty ka ardhė sot koha me veprue. Shporu prej intrigavet damprurse tė mbrendshme. Luftoji zakonet e kqija tė pleqnisė fanatike.Ti duhesh tė jesh e lidhun, e bashkueme, e fortė.Edhe pleqnija qi na ka sundue po prendon.Prendon si dielli i lodhun mbas malit, e n’horizontin e kaltėrt po del agimi i gzueshėm tue shndritė me rreze shprese tė reja, tė flakta: rreze zgjuese.
    Ti je agimi e flladi i freskėt i prandverės t’t’ande t’mbushi me hare zemrat e popullit, e atij populli qi tė brohoritė e t’adhuron.
    E ardhshmja asht e ytja.Vepro pra!…
    Arshi Pipa 1935
    (Ky hartim ėshtė botuar nė gazetėn ‘’Republika’’16.6.1991f.4 nga Petro Luarasi)
    Nė librin ‘’ Origjina e realizmit socialist shqiptar’’ Arshi Pipa ka shkruar:
    ‘’Nė njė atmosferė tė tillė kulturore, u mbajt nė Tiranė Kongresi i Parė i Shkrimtarėve Shqiptar (tetor 1945). Nė tribunė ndodheshin edhe Dom Ndoc Nikaj e monsinjor Prenushi. Fjala e hapjes sė Malėshovės u prit me brohoritje prej pjesmarrėsve. Punimet e Kongresit i drejtoi Skėnder Luarasi. (Luarasi, profesori im nė gjimnazin e Shkodrės, ka marrė pjesė nė Brigadat internacionale nė Spanjė. Studimet i ka mbaruar nė Austri dhe ka pėrkthyer mjaft vepra nga letėrsia e huaj. Luarasi ishte i vetmi intelektual komunist qė pati guximin tė mė njohė publikisht fill pas lirimit tim prej burgut, mė 1956.
    (Arshi Pipa.Origjina e realizmit socialist shqiptar, 1991. Perktheu nga origjinali anglisht Piro Dollani)
    Pėrdorimi i shprehjes ‘’intelektual komunist i ndershėm’’ qė Arshi Pipa ia dedikonte Skėnder Luarasit pėr veprimtarinė nė vitet 1930-1950, meriton njė analizė tė thelluar shumėdimensionale, nė lidhje me pikėpamjet politike dhe me ndjesitė njerėzore tė Arshi Pipės. E shkruante kėtė pėr vitin 1949, kur Skėnder Luarasi u cilėsua ‘’armik i partisė’’, i bėnte mirė apo keq Skėnder Luarasit?! Uran Kalakulla shkruan:
    ‘’Ndryshe nga sa mund te paragjykohet apo spekulohet nga ndonje “adhurues kemishezi”: “Arshi Pipa qe realisht njė simpatizant i ideve politike tė majta. Ai pa qenė kurrė ndonjėherė nė jetė anėtar i ndonjė partie politike shqiptare, qe njė socialdemokrat, njė i majtė evropianoperėndimor. Lexuesi ynė duhet tė dijė se Arshi Pipa ishte njė studiues pasionuar i Antonio Gramshit...’’
    Mbaj mend se kur Arshi Pipa erdhi ne Shqipėrinė demokratike nė shkurt 1992
    nė njė intervistė nė televizionin shteteror pėrmendi me konsiderata Skėnder Luarasin jo vetėm si atdhetar , por edhe pėr kontributet e tij nė kulturėn dhe letėrsinė shqipe.
    Kėto fakte i publikova pėr ata qė respektojnė logjikėn dhe tė vėrtetėn se sa pėr Agronin e Lukajve ‘’nuk kam mendje tė pakėt e kohė tė tepėrt qė tė mbush qypat e shpuar’’.
    Petro Luarasi
    Emri:  skender Luarasi shkoder.JPG

Shikime: 562

Madhėsia:  33.4 KBEmri:  S. Luarasi qemal stafa.jpg

Shikime: 575

Madhėsia:  31.1 KBEmri:  migjeni_vepra.jpg

Shikime: 538

Madhėsia:  34.1 KBEmri:  migjeni deshmia lindjes.jpg

Shikime: 636

Madhėsia:  55.4 KBEmri:  protesta Skender Luarasi.jpg

Shikime: 578

Madhėsia:  37.1 KBEmri:  migjeni, vepra, Luarasi.jpg

Shikime: 599

Madhėsia:  49.0 KB

  25. #80
    petrol
    Anėtarėsuar
    20-05-2009
    Vendndodhja
    Rr.''Luigj Gurakuqi'', p.15,sh.4, a.25,Tirane, Albania
    Postime
    485

    Petro Luarasi Mbrojtja e idealeve tė LANĒ-it (jo vetėm me vargje satirike)

    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga petrol : 25-05-2019 mė 17:23 Arsyeja: gabim

Faqja 4 prej 5 FillimFillim ... 2345 FunditFundit

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •