Nė harkun e kėtyre 20 vjetėve tė fundit, ne i patėm 4 ushtri tonat dhe qė tė 4-at na u asgjėsuan, jo prej armikut qė e kishim ballas, por prej aleatėvet, qė duhej tė na mbronin ne, e rrjedhimisht edhe ushtritė tona. Ėshtė njė ēudi e madhe, ndoshta ndėr tė rrallat nė botė. Megjithatė, nė historinė e kombit tonė, kėta 4 raste nuk janė tė vetmit. Po pėrmendim vetėm 2, thjeshtė sa pėr ngacmim tė kujtesės.
1. Nė vitet 1448-1450 qeveria e Venedikut kish caktuar njė shumė prej 10 mijė dukatėsh shpėrblim pėr atė qė vriste Gjergj Kastriotin Skėderbeun. Pėrse donte ta vriste Venediku Heroin tonė Kombėtar?! Pėr shkak tė 2 thasėve kripė, prej tė cilėvet Kastriotasi do tė vilte pėr vete nė doganėn e Vaut tė Dejės?! Apo se Kastriotasi do ta mbronte Republikėn e Venedikut prej Turkut nė thuajse krejt gjysmėn e dytė tė shekullit XV?! Madje fryma kastriotase do ta mbronte Venedikun prej Perandorisė Osmane edhe nė shekullin XVI (kujto qėndresėn e Tivarit e tė Ulqinit deri nė vitin 1571), edhe mė vonė (kujto kuvendet e njėpasnjėshėm tė arbėrvet)!
2. Njė peshkop i Durrėsit, nė kohėn e sundimit osman, shkon nėpėr Evropė, mbledh atje ndihma, blen armė, mbush njė anije me ato armė dhe bėhet gati pėr ti prurė nga Venecia nė Arbėri. Pa pritur, autoritetet e Republikės sė Venedikut e ndalin anijen, i shkarkojnė armėt, kurse peshkopin, bashkė me njė kapiten qė peshkopi e kish me vete, e arrestojnė dhe e dėnojnė me burg. Venediku ishte aleat i natyrshėm i arbėrvet kundėr Perandorisė Osmane. Pse e bėri Venediku kėtė veprim, i cili shkonte nė favor tė armikut tė tij shumėshekullor?..
Kėta ishin 2 shembuj, sa pėr tė ngacmuar tė kujtuarit tonė, gjithsesi tė hidhur. Shohim tani kohėt mė tė afėrta. Qė nga dhjetori i vitit 1990 e kėndej, qė kur u dėgjuan nėpėr Tiranė thirrjet e para E duam Shqipėrinė si gjithė Evropa!, Aleanca Euroatllantike, pra NATO-ja, e kish fare lehtė ta kuptonte qė edhe arsenali ushtarak i Republikės sė Shqipėrisė tashmė ishte potencialisht forcė pro NATO-s dhe jo kundėr NATO-s. Megjithatė, ndėr veprat e para tė nėndheshme (Se dimė kush fshihej konkretisht prapa kėtyre veprave.), ishte asgjėsimi i ushtrisė shqiptare dhe i krejt objektevet tė saj mbrojtės. Mund tė themi tani pėr tani vetėm kaq: Nė vitet e tė kėtillė veprimeve anti-NATO dhe realisht antiperendomorė, nė krye tė ushtrisė shqiptare ka qenė Kiēo Mustaqi, njė grek i mirėfilltė (siē e ka pohuar vetė), tė cilin e pat vėnė aty Ramiz Alia.
Erdhi 1991-shi dhe erdhėn gjithė vitet mbas 1991-shit. Kryefjala e punėvet nė Republikėn e Shqipėrisė ishte ēarmatimi i ushtrisė sė saj deri nė predhėn e fundit. Ushtria shqiptare, deri nė kėtė kohė, ka qenė e kompletuar me ēdo gjė qė i nevojitet njė ushtrie mbrojtėse. Armė kėmbėsorie, pėr tė gjithė shtetasit, tė aftė pėr tė luftuar. Burra e gra, pleq e tė rinj, qė tė gjithė e kishin nė depot pėrkatėse, nė afėrsi tė ēdo vendbanimi, nga njė pushkė automatike ose kallashnikov, caktuar me numėr vendi e me numėr arme pėr secilin banor. Municion ka pasur pėr disa vjet luftė tė pandėrprerė. Artileria tokėsore ka qenė e atillė qė asnjė ushtri invaduese tė mos mund tė hyjė nė kufijtė e shtetit, pa u gozhduar nė vend dhe pa u zbrapsur. Artileria kundėrajrore ka qenė e aftė tė mbrojė qiellin nga ēdo lloj sulmi ajror. Ndėrlidhja ishte, pėr kohėn, nė nivelin mė tė lakmueshėm. Republika e Shqipėrisė kish nė atė kohė rreth 300 avionė lufte dhe rreth 2000 tanke. I gjithė territori i Republikės sė Shqipėrisė ishte i fortifikuar si rrallė ndonjė shtet tjetėr nė botė. Kuptohet, fortifikimi nuk bėhet pėr tė sulmuar dikėnd, por pėr tu mbrojtur. Shtetasit e kėtij shteti kishin pėrballuar shumė mangėsi, deri edhe nė ushqime, vetėm e vetėm qė tė jenė nė gjendje pėr tu mbrojtur nga pushtuesit. Nga ata pushtues, qė kurrė se patėn lėnė kėtė popull tė rrojė i qetė nė atdheun e vet.
Erdhi 1991-shi. Logjikisht, i gjithė ai potencial ushtarak po bėhej tashmė pjesė e fuqisė mbrojtėse (dhe paqėruajtėse) tė Aleancės Ushtarake tė NATO-s. Pse nuk e ruajti NATO-ja, aleati ynė, kėtė potencial ushtarak tashmė tė vetin? Tė 2000 tanket dhe mijėra topa u ēuan pėr skrap nė Zhelezarėn e Nikshiqit. Bunkerėt, tashmė tė NATO-s, u shkulėn, u shkatėrruan, u copėtuan dhe, hekuri i tyre, nxjerrė me 1000 belara nga dheu, u rishkri nė Kurumin e Elbasanit.
Si rezultat, para 100 vjetėsh, forca e armatosur e Ismail Qemalit ka qenė mė nė gjendje tė mbrohet nė drejtim tė Himarės dhe Gjirokastrės, se ēėshtė sot nė gjendje ushtria shqiptare tė mbrojė Himarėn dhe Gjirokastrėn. Ndėrkaq, shteti grek, edhe nė ditėn e vet mė tė vėshtirė financiare, po blenė prej Gjermanisė miliarda euro armė nga mė tė sofistikuarat. Shteti grek thotė, me kėtė rast, qė kėto armė i duhen, sepse ka frikė nga Turqia. Kjo sėshtė e vėrtetė. E vėrteta ėshtė se shteti grek planifikon tė marrė jugun e Republikės sė Shqipėrisė. Vetėkuptohet, jo brenda ditės, por kur ti vijė rasti, dhe, atėherė, doemos qė do tė ketė punė edhe me Turqinė. Mirėpo, e gjithė kjo sėshtė shenjė e mirė pėr NATO-n. Pėr NATO-n do tė kish qenė mė mirė qė nė Republikėn e Shqipėrisė tė ish ruajtur e pacėnuar aftėsia mbrojtėse. Shtesat e reja mund tė bėheshin mbi ato qė ekzistoni, jo mbi asgjė.
U krijua ndėrkohė edhe nė Kosovė Ushtria Ēlirimtare e Kosovės. U armatos, me 1000 halle dhe privacione. Madje, me armė fare tė lehta dhe fare tė pakta. As topa, as tanke, as avionė, as raketa. Megjithatė, UĒK-ja e bėri luftėn ashtu si mundi, mė shumė me trimėri se me forcėn e armėvet. E luftoi pushtuesin sėrb mė shumė me atdhedashuri, se me mjete lufte, me tė cilėt ushtria sėrbe ishte 100-fish mė e kompletuar. Them 100-fish, por druaj se kam thėnė pak. Ushtria Ēlirimtare e Kosovės ishte aleatja mė e predispozuar e forcavet tė NATO-s, jo vetėm nga ardhja e R.Hollbrukut e kėndej, por qysh nė zanafillėn e saj. Gjatė gjithė kohės sė bombardimevet, UĒK-ja ishte, praktikisht dhe faktikisht, ndonėse jo burokrato - zyrtarisht, forca e vetme tokėsore e NATO-s, e cila vepronte nė Kosovė. Megjithatė, megjithatė, megjithatė! Puna e parė qė bėnė aleatėt tanė, fill pas nėnshkrimit tė njė letre nė Kumanovė, ishte: tė mbledhė pushkėt tona, ti rreshtojė nėpėr sheshe, ti sharrojė tytat e tyre me fresibla specialė dhe ti filmojė krejt kėto, nė mėnyrė qė sėrbėt tė binden se nuk ka mė UĒK e, rrjedhimisht, nuk ka mė as Kosovė me liri tė garantuar. Sėrbia, qė ish agresorja, nuk u ēarmatos. Sėrbia, qė i kish drejtuar tytat e artilerisė sė vet dhe raketat e veta kundėr aviacionit tė NATO-s, nuk u ēarmatos. Topavet tė Sėrbisė nuk iu sharruan tytat. Iu sharruan tytat pushkėzavet tė shqiptarėvet. Pse e bėnė kėtė punė kaq tė keqe aleatėt tanė?!
Pse pranuam ne, qė tė na merren pushkėt dhe pse nuk i bindėm aleatėt tanė se skishim ndėrmend (Kurrė nė botė!) tua kthenim atyre ato pushkė dhe prandaj nuk kishin asnjė arsye pėr tė na i marrė ?! Tė njėjtin lloj ēarmatimi e kishim pranuar nė Prizren, nė vitin 1945, nga aleatėt tanė tė atėhershėm jugosllavė. E kishim pranuar ēarmatimin dhe ishim ēarmatosur nė Prizren. Jugosllavėt na kishin grahė si berrat nėpėr malet e Kukėsit e tė Pukės dhe, sapo na kishin nxjerrė nė breg tė Tivarit, na kishin grirė, me armė, tė ngjashme me ato qė ua kishim dorėzuar vetė.
Ēfarė duhej tė bėnte NATO-ja nė Republikėn e ardhshme tė Kosovės, nėse do tė ndiqte njė politikė proshqiptare, dmth provetėvetes? NATO-ja, nėse nuk do tė kish brenda vetėvetes Kolonė tė Pestė anti-NATO, duhej tė bėnte qė forcat e UĒK-sė, jo tė ēarmatoseshin, por, bashkė me forcat e KFOR-it, tė zinin pozicionet deri nė pikėn mė veriore dhe tė ushtronin nė krejt territorin e vet tė drejtat qė i kishin fituar me luftė.
Nuk u veprua ashtu. Tani na duhet ti ēojmė me helikopter doganierėt deri nė Jarinjė. Tani, sado qė e kemi njė tė quajtur Forcė Sigurie, konstatimi ynė, i hidhur sa ska ku tė vejė, ėshtė ky: Isė Boletini, para 100 vjetėsh, me trimat e tij, ish mė nė gjendje ta mbronte Mitrovicėn.
E krijuam njė ushtri tė vogėl edhe nė Anamoravė. E bėmė bam 2 a 3 herė. Erdhėn ndėrkombėtarėt, aleatėt tanė, dhe na thane: Mos! Mos bėni kėshtu, se destabilizohet rajoni! Heu dreq! Ne nuk dimė ti themi mikut: Nuk ėshtė ashtu! Rajonin e destabilizojnė tė tjerėt, jo ne. Sidomos, kur miku ynė ėshtė i fortė. Na u mbush mendja se vėrtet ashtu mund tė ndodhte, se mund tė bėheshim ne e jo sėrbėt shkaktarė kiametesh nė kėto anė dhe i dorėzuam armėt. U filmuan edhe ato Pas disa vjetėsh, B.Tadiqi erdhi dhe ngriti njė garnizon tė fuqishėm ushtarak mu nė tokėn shqiptare, mu nė kufi me Republikėn e Kosovės. Askush nuk e filmoi, as nuk i tha se po e destabilizon rajonin.
Ēfarė duhej tė bėnin ndėrkombėtarėt perendimorė nė Anamoravė, nėse do tė ndiqnin njė politikė proshqiptare, dmth provetėvetes? Ta zėmė se nuk u levėrdiste tė kėrkonin ndryshim tė kufijvet shtetėrorė. Nėse nuk u levėrdiste tė kėrkonin ndryshim tė kufijvet shtetėrorė, ndėrkombėtarėt perendimorė, nė vend qė ta ēarmatosnin UĒPBM-nė, duhej ta shndėrronin nė polici vendore dhe ta detyronin Beogradin qė ti japė Anamoravės statusin e republikės breda shtetit tė Sėrbisė.
Nuk u veprua ashtu dhe tani na duhet tė konstatojmė: Idriz Seferi ish mė nė gjendje ta mbronte Anamoravėn nė kohėn e vet, se ne, 100 vjet mė vonė.
Bėmė si bėmė dhe ia krisėm edhe nė Tetovė. Sllavėt na vranė gjithandej. Na gjurmonin me helikopterė. Na hynin nėpėr fshatra e na i vrisnin nga 10 e nga 15 djem tė rinj. Na i vranė babė e bir mu nė mes tė Tetovės Por ata nuk i ēarmatosi askush. Na ēarmatosėn ne. Nuk na ēarmatosėn sllavėt, por miqtė tanė, aleatėt tanė. Po Izraelin pse spo e ēarmatosin, xhanėm! Nuk po e ēarmatosin, sepse Izraeli ėshtė i zoti i vetes. Ne nuk jemi tė zotėt e vetes!
Nė anė tjetėr, do pohuar me siguri tė parrėzueshme, se as aleatėt tanė, sado tė fortė qė e ndiejnė veten, nuk po tregohen aspak largpamės. Duke ēarmatosur ne, ata, aleatėt tanė, po bėjnė njė politikė miope dhe po zbatojnė njė strategji mė se tė verbėr, nė radhė tė parė pėr vete. Ata nuk po e kuptojnė dot qė shqiptarėt, nė kėto hapėsira, janė faktor shumė i rėndėsishėm properendimor. Natyrshėm properendimor! Historikisht properendimor! Ata gjithashtu nuk po e kuptojnė dot qė, duke lejuar qė ne shqiptarėt tė dėmtohemi prej fqinjėvet tanė edhe nėpėrmjet tyre, e dėmtojnė pandreqshėm edhe vetėveten.
Ēfarė duhej tė bėnin ndėrkombėtarėt dhe NATO-ja, nėse do tė ndiqnin njė politikė proshqiptare dhe paqėruajtėse afatgjatė? Ata duhej tė hynin nė ish-Republikėn Jugosllave tė sė quajturės Maqedoni (nė tė cilėn sbėn pjesė as 10% tė Maqedonisė Antike). Tė hynin atje mė 2001-shin, ashtu siē patėn hyrė nė Republikėn e Shqipėrisė mė 1997-n. Ta ēonin punėn deri atje, qė vetė qeveria e Shkupit ti ftonte dhe tė vendosnin armėpushim midis tė 2-ja palėve. Jo ti ēarmatosnin shqiptarėt, por ti linin tė armatosur ashtu siē ishin dhe, nė ata kushte, tė realizonin njė marrėveshje midis 2 etnive. Pika mė kryesore e Marrėveshjes sė Ohrit duhej tė ishte: 30% deri 40% e oficerėvet tė ushtrisė atij shteti tė ishin shqiptarė. Pikė tjetėr duhej tė ishte: Tė gjithė fėmijėt e atij shteti, nga klasa V, jo nga klasa I, tė ishin tė detyruar tė mėsojnė gjuhėn e njeri-tjetrit. Por nuk ndodhi, veē tjeravet, edhe sepse perendimorėt, aleatėt tanė, kanė brenda strukturavet tė veta njė Kolonė tė Pestė antiperendimore shumė tė rrėzikshme.
Me qėllim pėr ta pėrforcuar edhe njėherė kėtė qė thamė pėr aleatėt, po sjellim kėtu edhe 3 shembuj.
1. Nė pranverė tė vitit 1944 Ulqinin e kanė bombarduar aeroplanėt angloamerikanė. Nė librin Cafobeg Ulqini tė autorit Fahri Buēinca, botim i v.2009, f.143, thuhet: nė Ulqin nga aeroplanėt anglo-amerikanė u bombarduan (lagjet) Mėhalla e Re dhe Meraja, ku jetonin vetėm shqiptarė, me ērast u vranė mbi 100 vetė. Nė (lagjen) Meteriz, ku jetonin (kolonistėt, Gj.D.) malazezė, nuk u hodh asnjė predhė.
2. Nė tė njėjtin libėr kemi edhe shembullin e dytė, moralisht tė njėjtė, por numerikisht 30-fish mė tė rėndė se tė parin. Aty thuhet: Mė 13 qershor tė vitit 1944, njė skuadrilje aeroplanėsh anglo-amerikanė prej 28 bombarduesish e bombardoi Pejėn, me ērast (u vranė) mbi 3000 (tre mijė, Gj.D.) qytetarė pejanė dhe (pati) po aq tė plagosur. aeroplanėt anglo-amerikanė bombarduan lagjet ku jetonin shqiptarėt. asnjė qytetar i kombėsisė sėrbe nuk ėshtė vrarė nė kėtė bombardim. (f.143).
3. Nė qershor tė vitit 1999 ka ndodhur i njėjti episod. Nė Korishė tė Prizrenit, komanda sėrbe kish marrė informata, sigurisht nga dikush i komandės sė NATO-s, se atė natė NATO-ja do tu bombardonte njė repart tankesh. I hoqėn tanket nga vendi ku i kishin dislokuar dhe nė vend tė tankevet vendosėn njė kolonė tė dėbuarish shqiptarė. U dhanė urdhėr tė ndalen aty, me gra e fėmijė, dhe nuk i lejuan tė lėviznin prej andej, deri sa u krye bombardimi, me ērast, nė vend qė tė vriten tanket, u vranė mbi 60 shqiptarė.
Tė gjithė e kemi tė qartė qė vrasja e civilėvet shqiptarė, nė mėnyrė kaq mizore, nuk ka qenė dhe nuk ėshtė politikė shtetėrore as e Britanisė, as e SHBA-sė dhe as e Aleancės sė Atllantikut si tėrėsi, por megjithatė, nuk kemi dėgjuar deri mė sot qė, qoftė komanda e atėhershme e aleatėvet tanė, qoftė kjo e sotmja e NATO-s, tė kenė zbuluar ndonjė fajtor, qė nė tė 3 rastet ska qenė tjetėr veēse spiun prosėrb, pėrgjegjės pėr tė kėtilla masakra mbi popullsinė civile shqiptare. Prandaj, nė kėta kushte, duke e pasur krejt tė qartė se kujt i intereson ti ēarmatosė shqiptarėt (nė mėnyrė qė tė mund edhe ti masakrojė), ne, nė formė paralajmėrimi, miqėsor por mjerisht ogurzi pėr aleatėt tanė, pėr dashamirėsit tanė, po bėjmė kėtė paralelizėm: Strategu Franko, kur e pyetėn nėse do tė mund ta merrte Madridin me 4 kolona, pat thėnė: Kam edhe Kolonėn e Pestė. Ndodhi pikėrisht ashtu siē tha ai: Republikėn e Madridit e shkatėrroi, e shpartalloi, kryesisht Kolona e Pestė. Gjenerali Franko mund tė ketė qenė monarkist, fashist e ēfarėdo tjetėr, por qė ishte njė strateg i pėrkryer, kėtė nuk mund ta mohojė askush. Dua tė them: Ata, tė cilėvet u intereson asgjėsimi i ushtrivet shqiptare e, nė vazhdim, asgjėsimi i krejt kombit shqiptar, mund tė jenė megalogrekė, megalosėrbė, megalorusė, por strategė e takticienė tė kėqinj nuk janė. Ne bėhemi strategė e takticienė tė kėqinj, pėr 2 thasė kripė. Kini kujdes, zotėrinj tė nderuar, se edhe Republikėn e NATO-s ka pėr ta shkatėrruar pikėrisht njė e tillė Kolonė e Pestė. Antishqiptare, por thelbėsisht anti-NATO!
(Durrės, 31. 03. 2012, pashtriku)
Krijoni Kontakt