Pse po na braktis Perėndimi?
Naser Aliu
- Ēka do tė ndodhė pas vrasjes sė policit kosovar? Asgjė! Qeveria mori njė vendim pa u konsultuar me amerikanėt dhe me ata qė i konsideron si aleat. Problemi mirėpo qėndron diku tjetėr: ata nuk na konsiderojnė mė aleat si dikur. Kjo shihet, por nuk dėshiron tė besohet. Kjo shihet edhe nga trajtimi i Serbisė. Mė poshtė do tė arsyetohet ky konstatim, ky mutacion, duke parė si perceptohet tani Kosova jashtė dhe motivet.
Perėndimi ėshtė duke u pėrpjekur tė gjejnė njė rrugė pa humbur nderin tė dalė nga Kosova. Pėrpiqen ta bėjnė kėtė sepse koston e lartė duhet ta arsyetojnė para tatimpaguesve dhe para atyre qė nuk u pajtuan me intervenimin ushtarak. Ēka do tė bėjnė ata tani? Ata do tė ngulim kėmbė tė qetėsohet gjendja, tė ulen gjakrat dhe tė kthehemi nė gjendjen e mėparshme. Forcat speciale tė Kosovė u kthyen prapa me helikopter tė NATO-s. Qeveria nuk duhet tė dėrgojė policėt aty, ku nuk ėshtė e sigurt se do tė mbeten. Ajo e bėri kėtė aksion pėr tė pėrmirėsuar imazhin e vet, qė dėmtoi me nėnshkrimin e marrėveshjes, ku cėnohej suvereniteti i Kosovės. Perėndimi nuk dėshiron konflikt tė ri, as nuk do tė na pėrkrahė ta ēlirojmė veriun. Vet nuk mundemi ta bėjmė atė. Ne nuk kemi ushtri
Pos deklaratave tė ekuilibruara dhe rekomandimeve, nuk do tė bėjnė gjė tjetėr. Gjendja do tė qetėsohet. Hashimi do tė arsyetohet. Pse? Perėndimi ka kuptuar shumė gjėra mė mirė se sa na pėlqen neve t i besojmė. Kosova nuk ėshtė mė ajo e pafajshmja, properėndimorja, ajo e virgjėra, qė e propagandonte Rugova. Ka ndėrruar pamja e saj, dukja. Kosova ėshtė tjetėrsuar aq shumė sa edhe banorėt e saj nė Perėndim, kanė vėshtirėsi tė identifikohen apo tė pajtohen me shfaqjet atje, me atdheun e vet. Imazhin qė propagandoi Rugova nė Perėndim, gati e kemi shkatėrruar. Ai konsideronte mik tė madh SHBA-tė dhe Perėndimin. Thaēi drejtoi barkėn kosovare drejt Detit tė Zi. Ai bėri vėlla Erdoganin, tė cilit akoma nuk iu dėgjua zėri pėr vėllanė e vockėl nė gazep. Kėtu shihet se vėllazėria e tyre kishte prapavija tjera dhe nuk ishte e sinqertė, as nė dobi tė Kosovės. Ai donė ta kthejė krenarinė osmane. Tė bėhet faktor nė Ballkan. Asgjė mė pak. Ajo nuk mund ta ndihmojė Kosovėn, ka Bullgarinė dhe Serbinė nė mes, e as nuk ka fuqi t i ndihmojė palestinezėt. Pėr ta qetėsuar Turqinė, do tė kujdeset Rusia. Mundėsitė tjera janė pėrralla dhe potere turke.
Pse mund tė thuhet se Perėndimi ėshtė largim e sipėr? Kjo mund arsyetohet me sjelljet tona pas luftės. Nė vitin 2004, pas djegies sė kishave, nisi ndryshimi i madh i perceptimit tė Kosovės jashtė. Kėtu qe humbur ai virgjinitet i Kosovės tė cilėn e kishte besuar Perėndimi duke u mbėshtetur nė veprimtarinė e Rugovės. Trajtoheshim gati me aq dhembshuri dhe empati si hebrenjtė. Kjo ndryshoi. Nė njė anė tė krishterėt mbronin shtetin tonė nga Serbia, nė anėn tjetėr vandalistėt shqiptarė digjnin kishat. Mjerimi dhe injoranca botėkuptuese e disa shqiptarėve qėndron nė njėsimin e Krishterimit me serbet. Pas kėsaj ngjarje, nisi rehabilitimi i ngadalshėm, por i sigurt i Serbisė.
Amerika na solli nga mali nė shtėpi, madje edhe na transferoi me avion nė SHBA dhe sapo arritėm atje, ia nisėm pėrgatitjeve pėr tė ushtruar terrorizėm ndaj atyre qė na ēliruan nga Serbia. Pėr fat tė mirė, ata u arrestuan para se ta kryenin veprėn. Kjo ngjarje tronditi skenėn politike perėndimore. Ata menduan se ishte njė rast i izoluar dhe e kapėrdinė kėtė realitet tė hidhur. Sidoqoftė, ata konstatuan se me popullin e Nėnė Terezės dhe Rugovės, nuk ishte diēka nė rregull apo se ky popull, paska edhe njė fytyrė tjetėr: njėrėn ku i ka punėt pisk dhe tjetrėn nė paqe. Aq sa mė shumė largoheshim nga lufta, aq mė shumė faktorizohej radikalizmi fetar, saqė nė fund edhe Thaēi, e pa tė nevojshme tė fotografet duke u lutur. Kjo lutje nuk i solli asnjė njohje. Nė gazetat perėndimore si dhe televizion, herė pas here shfaqen fotografi nga Kosova duke u falur nė rrugė apo duke demonstruar pėr shami. Si pasojė, ēdo qytetar nė Perėndim, pyet veten: ku i kemi dėrguar djemtė dhe pse? Pastaj doli imami i Prishtinės dhe tha: Nėnė Tereza gjendet nė xhehenem, sepse nuk ka besuar Allahun . Kur dėgjuan kėtė deklaratė perėndimorėt, e pėrkthyen ashtu siē kishte dashur ta thotė imami: Nėnė Tereza ėshtė ne ferr, por edhe ushtarėt krishterė qė na mbrojnė, vendin e keni atje. Tė gjithė krishterėt e kanė vendin atje. Atje vendin e kanė 80% e banorėve tė popullsisė sė kėsaj Toke! Ky njeri mbeti pėrsėri imam. Me vrasjen e katėr amerikanėve imazhi jonė mori vulėn mbi letėr, vepėr dhe perceptim. Edhe pse ai ishte rritur nė Gjemani, shteti i Kosovės ėshtė dashur t i dėmshpėrblejė familjet e tyre. Skena politike perėndimore ishte nė rezignacion dhe vėshtirėsi pėr ta shpjeguar: na vranė aq ta qė i shpėtuam dhe u falėm shtet! Nuk vranė serbet amerikan, por shqiptarėt! Nė anėn tjetėr, nė Luginė, Serbia toleron mėsimin e religjionit nė shkollat shqipe dhe nuk do t ishte e ēuditshme, nėse dikujt i pėlqen mė shumė demokracia serbe me miqėsi tė mėdha arabe, se sa demokracia amerikane me miqėsi izraelite.
Gabimet tragjike tė lartpėrmendur mund tė jenė faktorėt kryesor, qė kanė ēuar nė humbjen e simpatisė dhe nė ngrirjen e konfliktit nė veri si dhe trajtimin e Serbisė me dorėza. Ndihma qė i jepet tani Kosovės, nuk bėhet nga dhembshuria dhe empatia, por pėr tė dalė ata nga Kosova ballėlart. Rastet e lartpėrmendur janė arsyet se pse Kosova dalėngadalė por sigurt, do tė rrėshqasė nga dora amerikane nė atė europiane ose turke.
Religjioni ėshtė e drejtė bazė e ēdo njeriu, por ata qė shndėrrojnė religjion nė ideologji politike, luftarake, nuk kanė vendin as nė gazeta, as televizor e as nė rrugė.
Si do tė pėrfundojė? Thjesht do tė qetėsohet gjendja, Kosova nuk do tė ketė kontroll atje dhe do te ngelet ashtu si ishte para vdekjes sė policit shqiptar. Serbia paguan pėr t u krijuar ngjarje nė Kosovė, qė i shkojnė asaj nė favor. Brenda pesė viteve, aq sa ėshtė paraparė tė zgjasin bisedimet, Kosova do t i prodhojė edhe disa gabime tė mėdha dhe njė ditė do tė kuptohet Serbia, insistimi i saj, do tė mėshirohet dhe veriu do t i jepet. Serbia e pret kėtė, e dinė kėtė, ka njerėzit e vetė nė Kosovė dhe njė ditė do ta fitojė atė pėr tė cilėn angazhohet me shumė pėrkushtim dhe me shumė miliona. Pėr fat tė keq, nė Kosovė, ata qė dėmtojnė imazhin e vendit,si radikalėt fetar dhe kriminelėt, posedojnė imunitet
Rasti nė Norvegji, vrasja e amerikanėve nga njė shqiptar, tregojnė se religjioni duhet mbajtur larg nga shkollat, sepse ndikon nė helmimin e tė rinjve dhe kultivon urrejtjen ndėrnjerzore! Europa ka si bazė humane shumėllojshmėrinė, jo zhdukjen e diferencave. Vlerat universale njerėzore burojnė nga filozofėt dhe nismėn e kanė tek revolucioni francez. Jo nga librat fetarė. Urrejtjen fetare mund t i a lejojnė vetes iranianėt, por jo shqiptarėt e Europės. Ai shqiptar qė ėshtė kundėr SHBA-sė dhe Perėndimit, ai shqiptar ėshtė nė shėrbim tė Serbisė dhe paguhet prej saj.
Krijoni Kontakt