Lavdim Hamidi & Enis Veliu | 22-03-2011
Institucionet e Kosovės nuk heqin dorė nga luksi i tepruar as kėtė vit, pėrkundėr gjendjes sė rėndė ekonomike me tė cilėn po pėrballen qytetarėt e vendit. Pavarėsisht se mijėra vetura zyrtare janė nė dispozicion tė institucioneve vendore, ato edhe nė buxhetin e kėtij viti kanė paraparė shuma tė majme pėr blerjen e veturave tė reja.
Shpenzimi i parasė publike pėr vetura luksoze kritikohet ashpėr nga pėrfaqėsuesit e shoqėrisė civile nė vend dhe ekspertėt e ekonomisė, tė cilėt thonė se gjysma e popullatės pėrballet me mungesė tė ushqimit tė mjaftueshėm, ndėrsa klasa politike abuzon me fonde publike.
Sipas projektbuxhetit tė vitit 2011, tė cilin e ka miratuar Qeveria e Kosovės, shihet se vetėm niveli qendror gjatė kėtij viti do ti shpenzojė rreth 1.5 milionė euro pėr blerjen e veturave tė reja. Kosto e pėrafėrt e shpenzimeve pėr qėllime tė njėjta parashihet edhe nė buxhetin e vitit 2012 dhe 2013.
Hiē mė pak se rreth 350 mijė euro pėr vetura do tė shpenzojnė Ministria e Financave, bashkė me Doganat dhe Administratėn Tatimore tė Kosovės.
Ministria e Punėve tė Jashtme e Kosovės pėr blerjen e veturave pėr misionet diplomatike kėtė vit do ti shpenzojė mė se 309 mijė euro, 200 mijė euro nė vetura do ti shpenzojė edhe Kėshilli Gjyqėsor i Kosovės pėr nevoja tė gjykatave.
Pėrfaqėsuesit e zgjedhur nga vota e popullit nė Kuvend, deputetėt, do ti shpenzojnė 130 mijė euro pėr tė njėjtin qėllim. Agjencia Kosovare e Pronės do ti shpenzojė 100 mijė euro pėr vetura, Komisioni i Pavarur pėr Miniera dhe Minerale 80 mijė euro dhe Paneli Zgjedhor pėr Ankesa dhe Parashtresa pėr blerjen e njė veture i ka paraparė 20 mijė euro buxhet kėtė vit.
Shoqėria civile ka reaguar duke thėnė se nė kohėn kur Kosova po pėrballet me varfėri tė skajshme, Qeveria po keqpėrdorė paratė e po kėtij populli.
Avni Zogiani nga organizata pėr dinjitet dhe antikorrupsion Ēohu thotė se Kosova ka arritur nė pikėn kritike tė varfėrisė, ku gjysma e popullsisė jeton nė varfėri, ndėrsa nė anėn tjetėr institucionet nuk e ndalin luksin duke abuzuar me fonde publike.
Qeveria e Kosovės ka njė kosto mė tė lartė se secila qeveri nė rajon. Politika kosovare krejtėsisht ėshtė shkėputur nga mbrojtja e interesit tė qytetarit. Nė vend se me u mundue me i racionalizuar shpenzimet, tek ne po ndodh e kundėrta, ato po rriten pėr luks tė pushtetarėve,tha ai.
Sipas tij, nga papėrgjegjėsia e politikės Kosova po pėrballet me njė gjendje tė rėndė sociale e ekonomike, ngase, siē thotė ai, gjysma e popullatės nuk kanė bukė tė mjaftueshėm, ndėrkaq njė numėr i vogėl keqpėrdorin djersėn e tyre duke bėrė luks tė tepruar.
Ramadan Ilazi, drejtor ekzekutiv i Lėvizjes FOL, thotė se neni 120 i Kushtetutės sė Republikės sė Kosovės thekson se shpenzimet publike dhe mbledhja e tė hyrave
publike duhet tė bazohen nė parimet e llogaridhėnies, efektshmėrisė, efikasitetit dhe transparencės. Sipas tij, Qeveria e Republikės sė Kosovės nė vazhdimėsi ka dėshtuar ti pėrmbahet kėtij neni tė Kushtetutės.
Ėshtė e dhimbshme qė sektorė tė tjerė, si Gjyqėsori, Shėndetėsia dhe Arsimi nuk e kanė tė njėjtėn vėmendje financiare, sikurse vetė qeveria, thotė ai. Ilazi ka shtuar se buxheti pėr Gjyqėsorin ėshtė diku rreth 1.6% e buxhetit total tė vendit, kjo nuk ėshtė nė pėrputhje me deklaratėn e Qeverisė se sundimin e ligjit e ka prioritet. Sipas tij, ka mungesė tė transparencės dhe pjesėmarrjes cilėsore nga Shoqėria Civile dhe hisedarė tė tjerė nė procesin e ndarjes sė buxhetit tė shtetit.
Lumir Abdixhiku, drejtor i institutit Riinvest nė Prishtinė thotė se nė vazhdimėsi kryeministri, Hashim Thaēi, ka deklaruar se do tė zvogėlohen mjetet pėr mallra dhe shėrbime pėr vitin 2011, por sipas tij, njė gjė e tillė nuk po ndodh.
Pėrkundrazi, nė kėto kategori ka rritje tė buxhetit. Ai thotė se ėshtė koha e fundit qė qeveritarėt tė heqin dorė nga luksi i tepruar.
Luksi vazhdon tė jetė pjesė e qeverisė, pėrkundėr nevojave tė mėdha qė kanė qytetarėt e Kosovės. Mė shumė se 700 mijė kosovarė jetojnė me mė me pakė se 1,4 euro nė ditė, ndėrsa institucionet e vendit i ndėrrojnė veturat e tyre ēdo vit, tha ai.
Sipas tij, ulja automatike e shpenzimeve pėr mallra dhe shėrbime ėshtė domosdoshmėri, sepse, siē thotė ai, Kosova po futet nė krizė tė thellė ekonomike.
Qeveria e Kosovės ėshtė nė presion tė vazhdueshėm edhe nga Fondi Monetar Ndėrkombėtar pėr shkak tė vendimit pėr rritje pagash pėr shėrbyesit civilė deri nė 50%, ndonėse marrėveshja e arritur mes kėtyre institucioneve ishte qė pagat kėtė vit tė rriten prej 7-8%.
Shpenzimet pėr vetura
Ministria e Financave= 180, 231 euro
Dogana= 100, 000 euro
ATK = 67,400 euro
Kuvendi i Kosovės = 130 000
Ministria e Punėve tė Jashtme =309 000 euro
Ministria e Punėve tė Brendshme= 180 000 euro
Kėshilli Gjyqėsor i Kosovės= 200 000
Agjencia Kosovare e Pronės = 100 000
Komisioni i Pavarur pėr Miniera dhe Minerale= 80 000
Paneli Zgjedhor pėr Ankesa dhe Parashtresa =20 000
Krijoni Kontakt