Ka ardhur koha e Qytetarit?
Dr. Mimoza Boēari | 19/06/2010 |Shekulli
Pas diktaturės 48-vjeēare, Shqipėria nuk ka pasur asnjėherė njė qeveri demokratike. Qė prej vitit 1992, jeta nė Shqipėri drejtohet nga njerėz tė paaftė, delirantė, tė korruptuar qė me cilėsitė e tyre i kanė bėrė gropėn tė ardhmes sė kėtij populli, qė ka mbijetuar deri sot me sakrifica tė mėdha.
Kur shikoj kėtė realitet shqiptar pyes veten; jemi komb pa dinjitet, qė na shijon mė shumė vuajtja dhe ligėsia? Apo jemi thjesht frikacakė llafazanė, qė mbushim kafenetė ku kritikojmė tėrė ditėn, pa pasur guximin t'i themi hajdutit nė fytyrė se je hajdut?
Vjen kjo nga e keqja e gjatė qė kemi pėrjetuar, qė na ka zhbėrė ēdo cilėsi tė mirė njerėzore? Kaq e dhimbsur qenka kjo jetė pa dinjitet qė bėjmė pėr njė copė bukė, ku shikojmė se si na poshtėrojnė ēdo ditė, pa pasur tė drejtė pėr tė kėrkuar tė drejtėn tonė as nė gjykatat e Shqipėrisė, na punėsojnė vetėm nėse i pėrkasim partisė ose shefave, na vjedhin pronėn, na vrasin fėmijėt me moralin e paskrupullt qė po kultivohet?
Para dhe Karrierė. Imoralitet dhe korrupsion. Ky ėshtė motivi Shqiptar nė kėto vite tė qeverisjes post komuniste saliniane dhe fatosiane.
Klasa qė ka fituar sot nė Shqipėri ėshtė ajo qė mbolli korrupsionin i kėtyre viteve, janė fidanėt e Saliut dhe Fatosit qė tani do mbrojnė ēka kanė vjedhur me dhunė. Ky produkt, anonim si bari i keq, qė vuri paranė me dhunė dhe kriminalitet, me arrogancė dhe brutalitet, vodhi prona dhe bleu diploma, ka marrė drejtimin e jetės dhe ekonomisė.
Vepra e tyre ėshtė tė na mohojnė emrin, pronėn, aftėsitė, moralin. Qėllimi i tyre tė na marrin frymėn e lirisė dhe demokracisė, tė krenarisė dhe dinjitetit.
Ky qėllim do realizohet ndaj tė gjithė atyre qė nuk i pėrshtaten skemės sė bindjes e skllavėrisė. Tė bindurit qė sot u shėrbejnė qeveritarėve, qė vjelin taksat e korrupsionit dhe pėr tė paguar qeveritarėt, do shpėrblehen me dėnim kur nuk do jenė mė tė vlefshėm. Por qeveritarėt kanė bėrė gabime, ata harruan se ē'tė mbjellėsh do korrėsh.
Kėtė e tregon dhe revolta e banorėve tė Vlorės ndaj prishjes sė ndėrtimeve informale. Njerėz qė u lanė tė lirė tė dhunojnė dhe tė vjedhin pronėn e tjetrit dhe tė ndėrtojnė me paratė e kontrabandės njerėzore, ngrihen tani me dhunė kundra kėtij shteti qė jua dha kėto mundėsi.
Sepse fatkeqėsisht, kėta njerėz nuk e kanė kuptuar qė ata deri tani u lanė tė lirė tė ushtrojnė kriminalitetin si vegla tė arritjes sė qėllimeve tė kėsaj qeverie, qė pėr 18 vjet me radhė me ndihmėn e tyre shkatėrroi pronarin e mirėfilltė, qė e vuri pronėn me mund e gjak pėr shumė breza, dhe jo si disa sot pėr shumė ditė. Tani kėta njerėz nuk i duhen mė, tani e kanė radhėn ata. Fatkeqėsisht, kėto politika antinjerėzore nuk i sheh dot ēdo njeri.
Nėnave tė Vlorės nuk u janė tharė akoma lotėt e 1997 e tė kanalit tė Otrantos. Trupat e fėmijėve tė tyre janė akoma nė det, por ato nė vend tė ngrihen tė gjejnė autorin e kėsaj tragjedie njerėzore, qė kjo tė mos pėrsėritet pėrsėri, kėrkojnė tė mbrojnė shtėpitė informale tė ngritura mbi jetėn e tjetėrkujt. Kjo kėrkesė e tyre ėshtė e gabuar. Fjalėt e mia janė tė rėnda, por tė vėrteta.
Rruga e kėtyre njerėzve qė pėrplasen sot me ligjin, ėshtė e gabuar. Ne duhet tė dalim nė rrugė tė gėzojmė kur nė Shqipėri zbatohet ligji, edhe pse nė rastin e Vlorės kjo bėhet vetėm se u ka ardhur ora realizimit tė planeve tė pushtetarėve.
Nė qoftė se ky shtet do zbatonte ligjin qė nė fillim kur e shkroi atė, sot nuk do kish prishje tė shtėpive informale, s`do kish tragjedi gomonesh, droge, prostitucioni, vrasjesh, Gėrdeci, Otranto, firma piramidale, 1997, e sa e sa shumė tė tjera.
Por, ne nuk kemi qeveri, ne kemi vetėm qeveritarė qė abuzojnė me jetėt tona, duke keqpėrdorur besimin tonė.
Pyetja ėshtė deri kur do lejojmė tė na vėnė brirė? Deri kur do vazhdojmė tė sakrifikojmė jetėt tona pėr tė mirėn e qeverisė?
Analiza e karakterit tė shqiptarit ėshtė tronditėse. Ne jemi gati tė luftojmė pushtuesit shumė mė tė mėdhenj nė numėr, tė hipim nė anije dhe tė vdesim nė fund tė detit, jemi gati tė vrasim vėllanė e shokun, tė shesim vajzat e fėmijėt, tė braktisim atdheun e tė dergjemi burgjeve pėr kriminalitet, por s“kemi kurajė as ta kundėrshtojmė Saliun qė e kemi zgjedhur vetė.
Nuk ia bėj kėtė pyetje atij fukarait qė s“ka bukė tė hajė, por atyre qytetarėve, qė rrinė kafeneve dhe diskutojnė plot zjarr nė se ėshtė mė e mirė PS apo PD, Edi apo Saliu, kur para u shtrohet pyetja Diktaturė apo Demokraci, korrupsion apo moral shoqėror. I drejtohem qytetarit, qė duke dyshuar gjithmonė tek e mira i bėhet mbėshtetje sė keqes.
Shoqėria ėshtė njė familje e madhe ku njerėzit jetojnė me njėri-tjetrin duke respektuar rregullat, normat dhe ligjet qė ajo ka vėnė vetė. Mosrespektimi i tyre tė ēon nė anarki dhe kjo ėshtė faza qe tė ēon nė luftė civile.
Nė ēdo shoqėri ka njerėz tė ligj dhe tė mirė. Ėshtė detyra e kėtyre tė fundit qė tė angazhohen nė kėtė proces. Njerėzit e njė shoqėrie qė konstatojnė tė keqen dhe nuk bėjnė asgjė kundra saj, tregojnė se nuk kanė mirėsi tė mjaftueshme.
Pohimi i kėtyre tė vėrtetave ėshtė i hidhur dhe tė dekurajon, por unė kam shpresė se qytetari shqiptar qė e ka nė gen tė transmetuar mirėsinė do gjejė forcė dhe kurajė t'i thotė ndal edhe njėherė kėsaj murtaje tė madhe tė korrupsionit qė na kanė imponuar qeveritė.
Korrupsioni, pėr tė cilin unė flas, janė qeveritė e kėtyre 18 viteve nė Shqipėri qė me paaftėsinė, keqpėrdorimin e besimit tė votės sonė kanė shkaktuar qė Shqipėria nė vitin 2010, tė jetė vendi mė i varfėr i Europės, (megjithėse nė bazė tė burimeve natyrore qė ka, ēdo shqiptar lind i pasur), me shkallėn mė tė lartė tė korrupsionit 92%, me emigracion 30%, trafikimi i qenieve njerėzore, drogės, vrasjeve, vetėvrasjeve.
Nė shoqėrinė tonė, ku sot fiton imorali s'ka ē'tė duhet morali, ku fiton paaftėsia s“ka ē'tė duhet aftėsia. Ėshtė kjo ėndrra e qytetarit shqiptar?? E imja, jo. Dhe jam e bindur qė si unė jam shumė. Ne kemi vetėm njė problem, nuk kemi thėnė mendimin dhe nuk kemi kėrkuar tė drejtėn tonė. Ka ardhur koha pėr ta bėrė kėtė.
Me dhimbjen qė jetojmė ēdo ditė, nė vend qė tė tkurremi nė guaskėn e frikacakut, llafazanit, indiferentit, tė kėrkojmė realizimin e qėllimit tonė pėr njė shoqėri demokratike dhe tė drejta njerėzore. Nė anėn tjetėr pėrballė dobėsisė sonė, ngrihet arroganca e hajdutit, imoralit, tė paaftit qė njė ditė do na marrin edhe "qetėsinė e kafesė" qė kemi aq qejf.
Njė klasė injorante, imorale, abuzive sado tė zhvillohet do tė zhduket njė ditė. Kėtė e ka treguar historia njerėzore kudo ku mbiu kjo farė e keqe, qoftė dhe nė mbretėritė dhe diktaturat mė tė mėdha tė kohės. Domethėnia ėshtė qė njeriu synon gjithmonė tė shfrytėzojė njeriun, por gjithmonė ka pasur pėrkohėsisht sukses. Dhe suksesit tė kėsaj kategorie i ka ardhur fundi.
Krijoni Kontakt