-
Myderriz Haki Sermaxhaj (1914-1948)
MYDERRIZ HAKI SERMAXHAJ
(1914-1948)
Nga Mexhid YVEJSI, Gjakovė
Myderriz Haki Sermaxhaj ishte hoxhė, dijetar, pedagog, profesor, drejtor, atdhetar, komandant, luftėtar...Ndrroi jetė nė burg, nė Srem tė Sėrbisė, luftoi pėr ēlirimin e Kosovės e bashkimin e Shqipnisė...
Unė jam i gatshėm pėr bashkpunim me ēdo shqiptar, pa dallim feje, vendi, ideje apo edhe bindje politike, unė skam gajle qė ju jeni komunistė... Jam i gatshem tė bashkpunoi edhe me komunistė, por vetėm pėr bashkimin e Kosovės me Shqipni, por kurrėn e kurrės pėr bashkimin me Serbi...
(Tetor, 1944, -Myderriz Haki Sermaxhaj)
Haki Sermaxhaj lindi me 14 tetor 1914, nė katundin Hogosht tė Kamenicės, sot ish Kamenica quhet Dardanė. Ėshtė djali i atdhetarit, luftėtarit,Taip Salih Doshi, i cili u vra nė frontin e luftės, me 26 korrik 1944, duke mbrojtur kufirin e Kosovės, pėrkrah Mulla Idriz Gjilanit (Hajrullahut), Mulla Veselit tė Vojnovcit...
Mėsimet fillestare i kreu nė vendlindje, nė gjuhėn serbe, sepse natė kohė mėsimi nė gjuhėn shqipe ishte i ndaluar dhe menjėherė u regjistrue nė Medresenė Meddah tė Shkupit.
Nė medresenė e Shkupit mėsoi e studioi, pėrfitoi njohuri hyjnore, profetike e njerėzore, aty u formue, u frymėzue, u ndriēue pranė Myderrizit Ataullah Kurtishi, njėri prej dijetarėve, atdhetarėve mė tė njohur tė kohės. Nė medresenė e Shkupit, pėrveē diplomės, Haki Sermaxhaj hyri edhe nė provime shtesė, pėr tė cilat e fitoi titullin e nderuar: Myderriz (Profesor), nė vitin 1940.
Myderriz Haki Sermaxhaj e filloi shėrbimin nė vitin 1941, si profesor (myderriz) e drejtor nė Medresenė ATIK tė Gjilanit, ku brenda katėr viteve nxorri nė dritė njė brez intelektualėsh, tė cilėt u bėnė pishtarė tė arsimit, tė edukimit fetar e kombėtar...
Nė kohėn kur ishte profesor e drejtor nė Medresenė Atik tė Gjilanit, gjatė vitėve 1941-1944, pėrveē detyrave zyrtare, tė cilat i kryente me pėrgjegjėsi, Myderriz Haki Efendiu zhvillonte edhe veprimtari kombėtare, kundėr forcave armike, tė cilat ishin organizuar nė formacionet partizane-ēetnike...
Veprimtaria e tij ishte nė lidhshmėri me forcat vullnetare shqiptare tė Mulla Idriz Hajrullahut tė Gjilanit, me forcat e Mulla Hysenit tė Pėrlepnicės, tė Mulla Iljaz Brojės tė Drenicės etj...
Myderriz Haki Efendiu e zhvillonte veprimtarinė e tij politike-ushtarake nė pėrputhje me programin e Lidhjes sė Dytė tė Prizrenit.
Lidhja e Dytė e Prizrenit, organizatė politike-ushtarake, themelue nė Prizren, gjatė Kuvendit Themelues, qė i zhvilloi punimet prej 16-20 shtator 1943. Cilat ishin pikat kryesore tė programit tė Lidhjes sė Dytė tė Prizrenit?
Sipas gazetes Kombi tė Tiranės, gazetari i sė cilės ishte pjesėmarrės nė Kuvendin Themelues, informonte lexuesit me kėto fjalė:
Pika e parė e programit tė bisedimeve pėrmban kėrkesėn e bashkimit tė pėrhershėm tė tė gjithė krahinave tė banueme qysh prej mija vjetsh prej popullsinash shqiptare.
Pika e dytė e Programit pėrmban bashkimin me Shqipni tė krahinave tė Mitrovicės, Vuēiternės, tė Pazarit tė Ri dhe tė Senicės toka shqiptare tė kėrcėnueme nga shumė anė nga bota slave
Pėr kėto parime, hoxha, Myderriz Haki Efendiu bėri pėrpjekje tė vazhdueshme, duke luftuar kundėr forcave armike, partizane-ēetnike, bėri pėrpjekje pėr bashkimin e forcave atdhetare, pėr bashkimin e trojeve shqiptare, bėri pėrpjekje heroike pėr njė Shqipni Etnike....
Pėr ti realizue kėto synime, hoxha, Myderriz Haki Efendiu, nuk hezitonte nė takime, bashkėpunim e bisedime, jo vetėm me forcat nacionaliste, por edhe me ato komuniste...
Nė muejin tetor, 1944, u takue me pėrfaqėsuesit e Partisė Komuniste, qė njihet nė histori si Takimi i Bujanovcit, ku i drejtohet Abdullah Preshevės, me kėto fjalė tė paharrueshme:
Unė jam i gatshėm pėr bashkpunim me ēdo shqiptar pa dallim feje, vendi, ideje apo edhe bindje politike, unė skam gajle qė ju jeni komunistė... Jam i gatshem tė bashkpunoi edhe me komunistė, por vetėm pėr bashkimin e Kosovės me Shqipni, por kurrėn e kurrės pėr bashkimin me Serbi...
Pas Luftės sė Dytė Botėrore, kur forcat komuniste e marrin pushtetin e Kosova mbeti nėn Sėrbi, nėn Jugosllavi, hoxha, Myderriz Haki Efendiu e vazhdoi luftėn pėr liri dhe pėr bashkimin e Kosovės me Nanėn Shqipni...
Veproi nė organizatėn ilegale Besa Kombėtare, e cila i kishte degėt nė tė gjitha trojet shqiptare...
Falė diturisė, besnikėrisė, trimėrisė, drejtėsisė e shumė cilėsive tjera, Myderriz Haki Sermaxhaj u vue nė krye tė institucionit edukativ-arsimor, siē ishte Medreseja Atik e Gjilanit, u vue nė krye si komandant i vullnetarėve luftėtarė pėr ēlirim kombėtar dhe mė nė fund nė krye tė Komitetit tė Qarkut tė NDSH-sė pėr rrethin e Gjilanit, qė pėrpiqeshin pėr bashkimin e ēlirimin e Vatanit...
Kur pėrpjekjet arritėn nė kulmin e veprimtarisė, nė muejin gusht 1946, hoxha, Myderri Hakiu u zbulue nga OZNA e Jugosllavisė...Nė burgun e Shkupit e torturojnė nė mėnyrat mė ēnjerėzore, madje edhe kur alavinosej nuk i ofronin ndihmė mjekėsore....!
Pėr shėrbimet qė i kishte bėrė Kosovės, Atdheut, Vatanit, hoxha, Myderriz Hakiu, dėnohet me 20 vjet burg tė rėndė nga Gjykata e Gjilanit... Pėr vuajtje tė dėnimit hoxhėn e dėrgojnė nė Sremska Mitrovicė tė Sėrbisė, ku pa u mbush njė vit ndrroi jetė, pikėrisht mė 27 janar 1948.
Hoxha, Myderriz Haki Sermaxhaj ndrroi jetė nė burg, nė moshėn 34 vjeēare, si pasojė e torturave barbare... Hoxha, sa ishte gjallė, ia bėri shėrbimin Kosovės, Shqipnisė, por a ka kuptim pėr tė gjallėt sot, qė trupi i tij tė qėndroi ende nė varrezat e burgut nė Srem tė Sėrbisė...!?
Mexhid YVEJSI, Gjakovė
-
Regullat e Postimit
- Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
- Ju nuk mund tė postoni nė tema.
- Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
- Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
-
Rregullat e Forumit
Krijoni Kontakt