Jusuf ZIMERI
http://www.breziiri.com/modules/news...hp?storyid=732
Nga mrekullitė e Allahut xh.sh. qė krijoi nė univers, pėrveē ndryshueshmėrisė dhe llojllojshmėrisė sė krijesave, ėshtė edhe fakti se Ai, ēdo krijesė krijoi ēift (mashkull dhe femėr).
Allahu xh.sh. nė Kuranin Famėlartė thotė: O ju njerėz, kini frikė Zotin tuaj, qė ju krijoi prej njė veteje (njeriu) dhe nga ajo krijoi palėn tjetėr (shoqen e saj), e prej atyre dyve u shtuan shumė burra e gra.[1]
Dallimi midis dy gjinive, mashkullit dhe femrės nuk bėhet pėr shkak tė faktorėve shoqėrorė, siē po theksohet shpeshherė nė shoqėri, por pėr shkak tė faktorėve biologjik qė ndikojnė edhe gjatė krijimit tė tyre, respektivisht para lindjes. Dallimet midis mashkullit dhe femrės nuk janė vetėm nė gjymtyrė si pjesė organike siē janė uni i saj dhe paraqitja e shtatzėnėsisė, por dallimet kanė tė bėjnė me natyrėn e krijimit tė saj. Dallimet janė tė rezultuara nga vetė krijimi i pėlhurės dhe nga sistemi i absorbimit tė elementeve kimike qė dalin nga vezorja. Andaj, kėto fakte po i injoron shoqėria jonė duke prishur rendin nė emėr tė ligjit dhe drejtėsisė qė nė emėr tė josdiskriminimit tė njė pakice tė diskriminojnė tėrė shoqėrinė duke disbalansuar tėrėsisht mes gjinive. Islami i koncipon funksionet e tyre nė shoqėrinė myslimane, jo si antagoniste por si komplementariste. Ēdonjėri ka detyrat qė janė nė pajtim me natyrat dhe konstitucion specifik.[2]
Homoseksualizmi sėmundje e jo civilizim
Nga ky ajet qartė vihet nė pah se mashkulli dhe femra janė dy pjesė tė njė tėrėsie, janė pjesė tė vetme pėrbėrėse tė familjes, kurse nga ana tjetėr familja ėshtė bėrthama e shoqėrisė[3].
Askush nga njerėzit e menēur, dijetarė, sociolog, pedagog, teolog apo ndonjė profil tjetėr, qė din ta pėrdorė logjikėn e tij tė shėndoshė nuk mund ta kontestojė realitetin se sot, nė mileniumin e tretė, bota bashkėkohore, bota e shkencės dhe teknologjisė, ballafaqohet me problemin mė serioz qė i kanoset qenies njerėzore e qė ėshtė ērregullimi i familjes. Njeriu ėshtė i krijuar qė tė jetojė, logjikojė dhe veprojė, e njėkohėsisht pėrmes tė tė logjikuari dhe veprimit tė adhurojė Krijuesin e tij. Gjatė kėsaj periudhe, ska dyshim se do tė ballafaqohet dhe sprovohet me probleme tė ndryshme jetėsore, por ato duhet zgjidhur me durim, logjikė tė ftohtė, menēuri dhe aktivitet konkret. Kjo zaten ėshtė dhe karakteristika qė e dallon qenien njerėzore nga qeniet tjera. Mirėpo shpeshherė vėrejmė, se njeriu pėr tė zgjidhur problemet nė ekzistencė nuk pėrdorė logjikėn e shėndoshė, por epshet dhe teket e tij, qė nė favor tė tij janė vetėm pėr momentin, kurse mė pas janė fatale.
Nė tė shumtėn e rasteve pasojat e kėsaj anomalie (homoseksualizmit) sociale duhet kėrkuar te disa faktorė qė kanė tė bėjnė me lirinė e pakufizuar ēoroditėse dhe tė pakontrolluar tė shoqėrisė. Faktori mė me rėndėsi qė nxitė nė kėtė, e qė duhet patjetėr theksuar ėshtė zhveshja e qenies njeri nga petku i devotshmėrisė dhe idealit shpirtėrorė, dhe dhėnia e tij pas epsheve, pasioneve dhe materializimit tė plotė tė tij.
Pasojat janė tė dukshme, ngase njeriu ka filluar tė anashkalojė dhe tė harrojė se ėshtė qenie dualiste, dhe nė asnjė mėnyrė nuk guxon tė lė pas dore njėrin prej dy komponentėve pėrbėrės tė qenies sė tij. Gabimi edhe mė fatal ėshtė kur njeriu heton gabimin e tij dhe nuk pendohet nga pėr tė, por me kokėfortėsi vazhdon qė edhe mė tutje tė veprojė nė tė njėjtėn vijė, bile edhe duke e arsyetuar me faktorin kohė, por harroi se koha nuk ka qenė asnjėherė e as qė do tė jetė ndonjėherė fajtore pėr devijimin e njeriut.
Udhėheqėsit e botės bashkėkohore nė akademitė, qeveritė, parlamentet dhe institucionet shoqėrore, civile shkencore dhe politike, nė vend se tė merren me sanimin e gabimeve dhe anomalive sociale meqė nuk kishin paraparė masa preventive me kohė, ata nė emėr tė lirisė tė pakicave grupore po hartojnė dhe sjellin ligje pėr tė ligjėsuar anomalinė. Sipas bindjeve tė mia, pakicat e tilla janė grupe tė sėmura, qė nėse shoqėria njerėzore nėse dėshiron qė vėrtetė tu ndihmojė dhe duhet tu ndihmojė, atėherė duhet shėruar ata njerėz, e jo tė legjitimohet sėmundja e tyre me ligj dhe normativė.
Natyrshmėria nė tė cilėn ėshtė krijuar njeriu ėshtė martesa nė mes dy gjinive tė kundėrta, sepse vetėm aty fillon zanafilla e shėndoshė e familjes si bėrthama e parė e shoqėrisė njerėzore. Homoseksualizmi apo lezbeizmi , si dhe kurorėzimi mes dy personave tė sė njėjtės gjini ėshtė qė alarmon pėr njė anomali dhe sėmundje, te disa persona tė kufizuar nė numėr, kurse sjellja e ligjit nga njerėzit e menēur pėr ti dhėnė legjitimitet kėsaj sėmundje alarmon se e tėrė shoqėria ėshtė e sėmurė.
Me qė ėshtė realitet se prej tė gjitha krijesave qė krijoi Allahu xh.sh., njeriun e ngriti mbi tė gjitha, duke i dhėnė mendjen pėr tė logjikuar, dhe atė e bėri mėkėmbės dhe sundues nė tokė, kurse tė gjitha krijesat tjera i vuri nė shėrbim tė tij. Po si duket njeriu nga mendjemadhėsia e tij po keqpėrdorė kėto begati duke i devijuar nga natyrshmėria e saj. Ja njė shembull: theksuam mė parė se tė gjitha krijesat janė tė krijuara ēift dhe tek (mashkull dhe femėr) dhe shtimi i tyre ėshtė pėrmes bashkimit tė dy gjinive. Por nuk dihet se ndonjė krijesė tjetėr nga kafshėt apo bimėt tė ketė lejuar kurorėzimin mes dy gjinive, pėrveē njeriut qė, jo vetėm qė po e lejon, por edhe po e arsyeton me ligj! Kjo ėshtė logjika e sėmurė e njeriut, qė e degradon atė nga tė gjitha krijesat e tjera. Andaj e vėrteta ėshtė ajo qė e thotė Allahu xh.s. nė Kuranin Famėlartė ku thotė: Vėrtet, Ne e krijuam njerin nė formėn mė tė bukur. Pastaj e zbritėm atė nė mė tė ultin e tė ultėve. (Et-Tin: 4-5)
Homoseksualizmi dhe e drejta Islame
Homoseksualizmi sipas parimeve dhe principeve tė pėrgjithshme tė jurisprudencės islame pėrveē se sėmundje, ėshtė vepėr e ndytė qė konsiderohet vepėr penale. Se homoseksualizmi ėshtė veprim penal nė tė drejtėn islame, tė kėtij mendimi janė tė gjithė juristėt islam pavarėsisht nga vendi dhe koha. E vetmja ēėshtje qė juristėt islam kanė kundėrthėnie mes tyre e qė debatojnė pėrmes argumenteve ėshtė lloji i sanksionit qė duhet zbatuar ndaj kryerėsit tė kėsaj vepre penale. Andaj nė shoshitjen e shumtė tė mendimeve mes dijetarėve dhe juristėve islam, pėrfitojmė dy mendime mė pėrmbajtjesore qė duhet theksuar.
Sipas juristit tė njohur dhe themeluesit tė shkollės sė juridike malakite, Imam Malikut, sanksioni ndaj homoseksualizmit ėshtė kapital, qė ėshtė gjuajtja me gurė deri nė vdekje. Sipas mendimit tė Imam Malikut, nė kėtė rast, pra nė zbatimin e sanksionit tė homoseksualizmit nuk ka dallim mes personit qė e ka kryer kėtė vepėr e qė ėshtė i martuar apo i pa martuar.[4]
Juristėt e dy shkollave juridike islame (medhhebeve) shafiite dhe hambelite janė tė mendimit se dispozita dhe tretmani i sanksionit tė veprės penale homoseksualizmit ėshtė identike me dispozitėn e sanksionit tė veprės penale tė prostitucionit. Nga kjo nėnkuptohet se kryerėsi i veprės penale homoseksualizėm, homoseksuali i cili ka kryer kėtė vepėr, nėse ėshtė individ i cili akoma nuk ka krijuar familje tė rregullt, pra ėshtė i pa martuar, sanksioni i tij ėshtė njėqind shkopinj, kurse nėse kryerėsi i veprės ka kryer veprėn duke qenė i martuar, ndaj tij zbatohet sanksioni i Rexhmit (mbytjes)[5]
Kurse siē duket qėndrim pak mė tė butė ndaj kėsaj ēėshtje ka imam Ebu Hanife, qė sipas mendimit tė tij, homoseksualizmi konsiderohet veprim penal, por imam Ebu Hanife, ėshtė i mendimit se homoseksualizmi nuk konsiderohet prostitucion i cili sanksionohet me sanksion tė pėrcaktuar (Had). Arsyeja se pse Ebu Hanife e dallon sanksionin e homoseksualizmit nga sanksioni i prostitucionit ėshtė se me kryerjen e kėsaj vepre nuk bėhet ngatėrrimi dhe pėrzierja e pasardhėsve. Andaj, ai mendon se sanksioni i kėsaj vepre ėshtė sanksion i pa pėrcaktuar diskrecional (Taziri) qė do tė thotė se lloji dhe sasia e sanksionit ėshtė nė kompetencat e gjykatėsit, dhe ai sjell aktvendim sipas asaj qė e parasheh dhe konstaton gjykatėsi gjatė trajtimit tė lėndės nė procedurėn gjyqėsore.[6] Nga kjo nėnkuptohet se sipas mendimit tė Ebu Hanifes gjykatėsi ka drejtė ligjore qė kryerėsin e kėsaj vepre ta sanksionojė me sanksion mjaft kapital qė ėshtė privim nga liria deri nė vdekje apo deri sa tė pendohet. Megjithatė sipas mendimit tė tij, nėse kjo dukuri anomali shtohet dhe merr pėrmasa tė mėdha nė shoqėrinė islamė, atėherė, gjykatėsi ka tė drejtė ligjore qė vepruesin e kėsaj vepre tė sanksionoj me sanksion kapital qė ėshtė vdekja, por ky sanksion, tani mė konsiderohet sanksion politik e jo sanksion i pėrcaktuar Hadd.
Nė kėtė rast do tė theksojmė edhe njė fakt qė ėshtė mjaft interesant nė shkollėn juridike hanefite, e qė pėrfaqėson lirinė e shprehjes dhe tė menduarit nė kėtė shkollė. Bėhet fjalė pėr dy juristėt eminentė tė medhhebit hanefi, qė janė edhe nxėnėsit e Ebu Hanifes, pra imam Ebu Jusufi dhe Imam Muhamedi, tė cilėt nuk mbėshtetin mendimin e mėsuesit tė tyre nė kėtė ēėshtje, pasi qė janė tė mendimit se homoseksualizmi ėshtė veprim penal qė sanksioni i tij ėshtė i ngjashėm me sanksionin e veprės penale tė prostitucionit. Pra bashkohen me mendimin e Imam Shafiut dhe tė Imam Ahmedit.
________________________________________
[1] En- Nisa : 01
[2] N. Ibrahimi, Islami nė trojet tona iliro-shqiptare gjatė shekujve, f.95
[3] H. Gjozo, Hyrje nė Islam, f. 260
[4] Abdul Kader Auvde 2/386 - Dr. Vehbe Zuhejli El Fikhul Islamij 6/66
[5] I njėjti burim 2/386. Dr. Vehbe Zuhejli El Fikhul Islamij 6/66
[6] Dr. Vehbe Zuhejli El Fikhul Islamij 6/66
____________
Gusht, 2009
www.breziiri.com
Krijoni Kontakt