Shqiptaret qe bene emer ne kulturen osmane, duhen respektuar?

[ILMGAP]

Sulejman NAIBI


Sulejman Naibi, also known as Sulejman Ramazani, was a gifted Albanian poet of the Muslim tradition, a contemporary of Nezim Frakulla. He was born in Berat where he lived most of his life and died in 1771 [1185 A.H.]. Little else is known of him except that he got married in Elbasan and is thought perhaps to have spent some time in Turkey or the Middle East.

Sulejman Naibi is the author of a 'divan' of poetry in Albanian, a manuscript of which survived in Fier until 1944, but was then unfortunately lost. As a result, we know Sulejman Naibi's verse only from the few poems which have surfaced in other manuscripts or which have survived orally in central Albanian folk songs, such as Mahmudeja e stolisurë (Mahmude, Well-Adorned One). Among the little of this eight and twelve-syllable verse which has been published, we find delicate lyrics of a certain metrical precision. Naibi is the first Muslim poet to devote verse to the beauty of women, most other poetry in the Oriental tradition being composed by men to the beauty of young men. Naibi's language is less imbued with orientalisms than that of Nezim Frakulla.

[ILMGAP]

Një libër që të bën krenar se je shqiptar!


Libri “Arnavudët” s’është një libër mirëfilli shkencor historik, sidoqë tepër serioz dhe një mëtues i paanshëm për të sjellë kokëfortësinë e fakteve dhe ashpërsinë e kronikës. Ai i ngjan më fort një asilloj libri, ku e dhëna historike shkencore prehet paqësisht mbi supet e brishtë të shpjegimit artistik, ndonjëherë imagjinatës dhe shpërthimeve lirike të mendimit, sikurse është dashuria e kritikut ndaj fuqisë migruese të fjalës ose ajo e artistit ndaj ngjyrës dhe linjës. Mbase kjo,pasi edhe vetë autori është një nga studiusit e mirënjohur të artit pamor si dhe piktor i shquar i dizajnit. Ndihet në kapitujt ndarës të librit padurimi, por edhe habia e gjallërisë dhe energjisë krijuese, që vinte prej shqitarëve vite më parë nga dherat e huaja. Njihet ky fakt: rëndom shqiptarët i shkrinë talente e tyre të habitshme në vende të tjera dhe për kombe të tjera duke shkruar libra,duke ngritur katedrale e xhami madhështore, duke bërë luftëra (çlimtare ose robëruse) e duke shtypur (ose çliruar) të tjerët për hesap po të të tjerëve, duke themeluar institucione të llojllojshme që u bënë gurë themeli për shtetet e kulturat pritëse. Shqiptarët, e quajtur Arnavud prej otomanëve, kurse vend i tyre Arnautllëk,sidoqë të ndarë në tri fe (por asnjëherë në armiqësi me njëri-tjetërin), në katër vilajete, të copëtuar e të gjymtuar, krijuan vlera të vërteta kulturore, artistike e civile, po ashtu administrative e ushtarake, fituan poste me rëndësi të dorës së parë në Perandorinë Otomane. Pikërisht si pjesë e kësaj kulture rrumbullakësohet edhe lënda e librit “Arnavudët”. Poetë të njohur si Mesini Prishtinas, Jahja bej Dukagjini, Akif Mehmet Pejani; piktorë si Hajdar Arnavud, Kasem Arnavud dhe Ajaz Arnavud; arkitektë të mëdhenj me famë botërore si Atik Sinani, Sedefqar Mehmet Aga, Kasem Aga dhe Mehmet Isa; po ashtu edukatorë, mjeshtra e zanatçi të mbaruar, fearë të lartë, politikanë e administratorë në rang perandorie derdhën energji të shumta intelektuale, talente e gjeniume të lakmuara, duke dëshmuar forcën kijuese të kombit prej nga vinin: Shqipërisë.
Në malet, rrëpirat dhe shtigjet e ngushta të Ballkanit u zbraz fuqia e një supershteti, të cilin Evropa e lodhur nga kryqëzatat dhe grindjet nuk mundi ta mbante, as ta përballonte dot. Betejë pas beteje (Marica, Savra dhe mbi të gjitha ajo e Fushë –Kosovës më 1389) osmallinjtë do të vinin nën “hyqëm” viset shqiptare. Akti heroik i pashembëllt i vrasjes së sultan Muratit I Brenda në çadrën e tij nga një djalosh shqiptar, Millosh ose Mëhill Kopili, u regjistrua në kronikat e kohës dhe mbeti e ngulur fort edhe në këngën popullore autentike shqiptae drenicake. Serbët e kanë përvetësuar këtë akt si të tyren, dhe djaloshin e kanë quajtur Millosh Kopiliqi ose Obiliqi. Mirëpo kujtesa e këngës shqipe drenicare flet bash për të kundërtën dhe, tok me dëshmitë e kronistit turk Evlia Jelebia, autori i librit Shyqri Nimani ngulmon që kjo krenari historike është pikërisht bëmë e shqiptarëve, ndaj dhe s’duhet kush të na i grabisë. Inferioriteti, qoftë edhe ai “shkencor”, shërben si një gur themeli më pak për kulturën e shpirtin tonë. Në esencë ai ka qenë mëkues dhe përligjës i eksodeve rrënuese të vetëdijes kombëtare. Pas çdo batërdie që ka ardhur ose që na është imponuar si e “vërtetë” prej ushtrive të grafomanëve shovinistë, sidomos atyre sllavë, lipset të kontestohet. Ky mendim parimisht është i drejtë, porse shkenca lipset të ngulmojë më fort për të gjetur dhe argumentuar të vërtetën. Nga kjo pikpamje libri “Arnavudët” rreket të kryej gjithsesi një mision të tillë rivendosës.
Më, tutje pas zulmës së Skëndërbeut dhe islamizmit masiv të shqiptarëve në shekullin XVII dhe XVIII, Nimani qëndron pikërisht në ndihmesën e dhënë nga shqiptarë të shquar në voli të Perandorisë Osmane, të artit dhe kulturës së saj. Qysh nga koha e Sulltan Sulejmanit, periudha e artë e kulturës osmane, ku krijonin artistëtë mëdhenj në fushën e arkitekturës, poezisë e pikturës, mes artisëve të ftuar nga vendet e krishtera kishte edhe artistë shqiptarë, nakkas (piktorë të miniaturave, të ornamenteve dhe të dekorimeve të mureve dhe të formësimeve floreale) dhe musavvir (piktor të portreteve). Studiuesi I mirënjohur bashkëkohor turk Metin And, ndër të tjera shkruan:
“Nga 29 artistët 14 ishin turq. Të tjerët përbënin një numër artistësh persianë e disa shqiptarë, qerkezë dhe moldavianë”. Ndërkaq në hapësirat e trojeve shqiptare filloi një process urbanizimi, veçanërisht ngritja e objekteve të kultit islam si xhami, mesxhide, teqe,tyrbe, medrese etj.”shumica e këtyre objekteve ndërtohej nga mjeshtërit vendas të profileve të ndryshme,- nënvizon studiuesit Sh. Nimani.- Të tilla janë Xhamia e Mbretit në Elbasan (1492), e Mirahorit në Korçë (1496), e Muradies në Vlorë (1542). Njëra nga xhamitë më të mëdha dhe më të bukura është Xhamia e Sulltan Muratit (1436) në Shkup, e cila për mundësitë e mëdha të grumbullimit të besimtarëve quhej Ubi-Cami –xhami festive”. Po kështu nga mjeshtërit shqiptarë u ngritën edhe Xhamia e Mustafa Pashës në Shkup, e Sinan Pashës në Prizren, Xhamia e Mehmet Fatiut në Prishtinë, Xhamia e hadumit në Gjakovë, Xhamia e Larme në Tetovë dhe Xhamia e Ethem Beut në Tiranë. Po kështu u ndërtuan pazare, rrugë, ura. Më tutje, shqiptarët në Greqi, të quajtur ndryshe arvanitas, nëpër krahinat e Atikës, Megarindhos, Egjinit, Thivës, Korinthit, Agros, Trifilias (që më parë i thoshnim More), si dhe çamët dhanë shumë emra në fushën e muzikës, pikturës, arsimit, diplomacisë, ushtrisë, tok me 12 kryeministra (i pari ndër ta ishte Gjergj Kondurjoti).

Shkëlqimi i vizionit perandorak

Desha ta emëroja kështu këtë syth të shkrimit për kapitullin “Arnavudët arkitektë”,çdo lexues shqiptar do të ndjehej i përkëdhelur nga maddhështia e gjenisë së atyre artistëve që i dhanë Stambollit, por edhe qyteteve të tjera të perandorisë, një shkëlqim të atillë që kurë nuk shuhet. Është fjalla për arkitektët me famë botërore Atik Sinani, Mimar Sinani, Sedehqar Mehmet Agai, Kasem Agai, Mehmet Isai. Nuk është vetëm madhështia e veprës së këtyre arkitektëve që e bën këtë syth të lexuar me shumë ëndje, po edhe vetë shpriti i autorit që duket sikur shkrifet e këndellet nëpër cilësimet e bëra te faktet, vlera estetike, te vendosja e tyre në relieving historik, te moria e referencave dhe e të dhënave. Kisha e famshme e shën Sofisë, e ngitur dhe e ringritur nëpër rrjedhën e disa shekujve, u shndërrua në xhami me katër minaret e saj, nën sundimin e tre sulltanëve. Sultan Mehmeti II, I quajtur ndryshe Fatiu (ngadhënjyesi), ai që kishte pushtuar Konstadinopojën , me gruan e tij me origjinë shqiptare (Gjylbehares), deshte ta sfidonte edhe shpirtëtërisht kërthizën e Bizantit luksoz, ku ai ngriti edhe perandorinë e tij. I duhej një akitekt me imagjinatë të jashtëzakonshme, por që të trashëgonte kulturën krishterë. Ky duhej të ndërtonte tempullin e madhërishëm, Xhaminë e Mehmet Fatiut; dhe ky ishte pikërisht Atik Sinani (emir në shqip: Kristo Dulloja). “Ai ishte themelues i arkitekturës konstandinopojane të hershme të periudhës osmane dhe me sintetizimin e hamonishëm të kanoneve kristiane islamike”,- përcakton studiuesi Nimani. Jo vetëm xhamia por krejt një kompleks arkitektuor krijonte konceptin e qëndrës së kryeqytetit me gjithë aksesoët dhe institucionet e rëndësishme qarkuese e ploësuese si 8 medresetë (shkollat e larta), tetimet (internatet për studentët), imaret (kuzhina për studentë e varfanjakë), me darusifa (spitale), bujtinë (han), bibliotekë (kitabhane), shkollë fillore (mekteb), çmendinë (timarhane). Ai punoipesë vjet për ta ndërtuar atë me 1000 mjeshtër dhe 10.000 punëtorë. Dhe pas përfundimit të kësaj kryevepre arkitektonike sulltani e rau arkitektin e vet, sikurse ishte bërë rëndom zakon me perandorët e mëdhenj dhe tempujt e tye madhështorë e të papërsëritshëm.
Arkitekt Mimar Sinani, i quajtur edhe Mikelanxhelo i Lindjes, cilësohet si akitekti më i madh osman më i madhi gjithë kohërave. Në 50 vjet at ai projektoi 81 xhami, 50 mexhide, 55 medrese, 26 teqe e tyrbe, 15 imarete, 8 ura, 33 hammame, 33 pallate, 17 karavansaraje, 7 ujësjellsa etj. “Një numër kaq të madh veprash, që mund të duket gati e pabesueshme, ka mundur të krijojë vetëm një artist me energji dhe invencë të jashtëzakonshme dhe me një jetë të gjatë gati 100 vjeçare – çfarë ishte Mimar Sinani – skruan Sh. Nimani. Në gjithë këtë mori veprash dritëson mbi to Xhamia e Sulltan Sulejmanit, ku edhe syri analitik i studiuesit Sh. Nimani sikur i bën të dukshme vlerat, rëndësinë, habitë. Jo pak të bukura kanë qenë edhe Xhamia e Sulltan Selimi, xhamia Shehzade, banjat e sulltaneshës, gjer te xhamia e Muradies në Vlorë.
Duke ecur faqeve të librit “Arnavudët” autori të njeh me arkitektin tjetër të gjakut shqiptar Sedefqar Mehmet Again, projektusin e xhamisë Sulltanahmet, përndyshe e njohur edhe si “xhamia blu”, për shkak të dominimit të ngjyrës blu në të blertë të 21043 pllakave të fajancit, secila me vlerë prej 18 akçe agjendi, që të japin përshtypjen së toku të një kopshti përrallor tëndafillash (sipas studiusit). Ky artist vinte nga Shqipëria e Mesme, Elbasani dhe e pat marr emrin “Sedefqar” përshkak të formësimit artistic të sedefeve deri në përsosmëi. “Arkitekti i katërt i madh, - shkruan më tutje Sh. Nimani, - gjithashtu me prejardhje shqiptare, i periudhës së madhe të arkitekturës osmane të stilit klasik që kurrë nuk do të përsëritet në të ardhmen, është Kasëm Agai. Me të po përmbyllej ajo epokë madhështore, në të cilën në mënyrë maestrale kishin shkëlqyer yjet e mjeshtërisë fascinuese të ndërtimtarisë islame”. Ky shqiptar i shquar do të projektonte pikërisht Xhaminë e Re (Yeni Cami) dhe Misir Çarsisi (tregu egjyptian ose tregu i erërave). Sikundër dihet, një nga 7 mekullitë e gjenisë njerëzore nëpër kohë, Margaritari i Bardhë i Indisë, është Taxh Mahalli, ky monument i pashoq në Agra. Autori i saj, Ustad Isa Muhammad Effendi (mjeshtër Mehmet Isai), ishte shqiptar nga Opari. Ky tempull, ky mauzule, u ngit për dashurinë. Mumtaz Mahalli, gruaja e dashur e perandorit Shah Xhahan, vdiq. Tristimin dhe dhimbjen e tij mund ta shndëronte në një ëndërr e përjetësi veçse gjenia e një arkitekti të përzgjedhur në hapësirat e pamata të dheut, dhe ky ishte pikërisht Mehtet Isai. 20.000 bura, për 22 vjet, nën drejtimin e arkitetektit shqiptar i dhanë formën e sotme këtij varri gjigand, kësaj mrekullie. Perandori i magjepsur, për ta ruajtur të kyçur në mendje dhe në zemër këtë imazh drithërues e hyjnor, urdhëroi që t’ua shkulnin e t’ua prisnin duart mjeshtrëve ndërtues, “i verboi kaligrafët dhe i preu kokën arkitektit, në mënyrë që asnjëri nga ata të mos mund të ndërtonte një godinë që do t’i shëmbëllente taxh Mahallit”.


Liria e poezisë,e penelit dhe e mendjes

1- Stambolli, kryeqyteti i katërt dhe i fundit i osmanëve, krahas shkëlqimit të arkitekturës dhe arteve figurative (posaçërisht asaj të miniaturës), do të lëshonte dritë të fortë,ndoshta më shumë se këto, te fjala e thurur ndën ritmet e rimat poetike. Ishte bërë madje zakon që kryeministri dhe vetë sulltani të ushtronin poezinë (le të kujtojmë këtu sultanët Mehmetin II, Sulejman Madhështori dhe të tjerë më pas). Poezia lëvrohej në katër lloje: divan, mesnevi, hamse (ose quintet) dhe antologjia. Pikërisht në elegancën e forcës dhe thellësinë e mendimit poetik do të spikatin poetët e shquar arnavudë në shekujt XV dhe XVI, ku mbërrihet edhe në majat më të larta të mjeshtërisë. Pristinely Mesihi (ose Mesihi Prishtinasi) nga Kosova, poeti qefli, i natyrës dhe i kënaqësive, solli në palitrën e ngjyrave të tij romantikën e parqeve të bleruara dhe pijeve egzotike, këngën e bilbilit dhe buthtimin e pranverës, sikundër i sendërton fort bukur këto në vjershën e tij të njohur Murabba’-i bahar (Odë për Pranverën). Një nga kryeveprat e poezisë klasike osmane e shkruar prej tij, poezia Sehr-engiz (Tmerri Qytetit), me 186 kuplete, që ka për subjekt dyzetë e gjashtë djelmoshat e Edrenesë do të shërbente, siç shprehetNimani, “si një kontrapunkt ndaj një ngopjeje me poezi të tejkaluara mediativo mistike të deriatëhershme”.
Nëse poeti Mesihi Prishtinas nuk ka lënë ndonjë fjalë ose shprehje për origjinën e tij shqipëtare,përkundrazi poetët Jahja bej Dukagjini dhe Akif Mehmet Pejani janë shprehur mëse një herë për shqiptarësinë e tyre .Jahja bej Dukagjini ishte nder dhjetë poetët më të famshëm të kohës dhe,sikurse shkruante Sami Frasheri,”ishte i shpates (luftëtar ) dhe i penës (shkrimtar)”.Në stilin e popullarizuar me trajë politike të distikut (mesnevi), ai ka, së paku , 7 sosh të një bukurie të rallë, ku spikat veçanërisht Shah u Geda (Mbreti dhe Lypësi). Ai ka shkruar gjithashtu një Divan me 2000 vargje të quajtur Suleymanname. Poeti tjetër, Akif Mehmet Pejani, i cilësuar ndryshe edhe si kryepoeti i Turqisë moderne, bëhet pjesë e informimit dhe cilësimit të Nimanit në librin e tij “Arnavudët”. Pasqyrë e poezive të Akif Mehmet Pejanit u bënë temat islame dhe ngjarjet historike që kalonte Turqia midis luftërave ballkanike, Luftës I Botërore dhe luftërave çlirimtare të viteve 1919-1922. “Vargjet e tij, të shkruara në gjuhën osmane, janë gërshetuara me shumë arabizma dhe persizma”. Vepra madhore e këtij poeti themelues të poezisë moderne turke është Safahat (Fytyrat). Në këtë vepër, ndër poemat e tjera është edhe ajo kushtuar shqiptarëve dhe Shqipërisë. Poeti lëngon nga dhimbja për vendin e robëruar, bën thirje për të mbrojtur lirinë në çastet tragjike të vendit kur lakmitë sllave copëtonin trojet tona dhe e ndanin Kosovën e Shkupin nga trungu mëmë. Poema përbëhej prej 96 vargjeve dhe u përfundua më 6 mars 1913. Ajo nis me vargjet:

Tre miljon njerëz po vuajnë nga tri koka pa tru
Shqipëria po digjet… Kësaj here djegjet janë shumë të mëdha.

[ILMGAP]

Mytevelinjtë, bejlerët që hodhën themelet e Korçës


Historia e një familjeje nga Panariti. Iliaz Myteveliu, ushtaraku madhor i perandorisë turke, që vendosi të jetojë përgjithnjë në Shqipëri - Mytevelinjtë, bejlerët që hodhën themelet e Korçës - Dhëndëri shqiptar i Sulltan Bajazitit, ishte korçari që nën komandën e Portës së Lartë, zhvilloi qytetin jugor.

Nga znj.Raimonda Moisiu - Hartford, USA

Duke u nisur nga ndjenja e qytetarisë, e atdhetarisë, si edhe për t’u lënë brezave të ardhshëm elemente historike me vlera kombëtare, por edhe si e lindur dhe e rritur në një nga lagjet e dëgjuara të myslimanëve të qytetit tim mondan dhe të bukur, Korçës, kam ëndërruar dhe kam pasur dëshirë për të hedhur disa fakte historike me vlera kombëtare, me shkrim, për pinjollët e parë të familjes së Mytevelinjëve, familje 600 vjeçare.

Pinjolli i fundit i kësaj dere, i cili rron edhe sot e kësaj dite e është në moshën 74-vjeçare, djali i Hysen beut, Rustem Hysen Myteveliu (junior), me profesion ekspert në Zyrën e Urbanistikës së qytetit të Korçës. Duke qenë gjithmonë e mirëpritur në këtë derë bejlerësh, e që në fëmijërinë time njoh zotin Rustem Myteveliu (i riu), pasi ishte shok fëminije dhe shkolle i nënës sime, interesimit tim për të më treguar rreth derës së Mytevelinjve iu përgjigj me një ndjenjë qytetarie, repsekti dhe mirënjohjeje të veçantë.

Historia e fisit së Myteveliut, ku stërnipër janë vëllezërit Frashëri

Tregimin e tij, zoti Rustem Myteveliu (i riu), e fillon me të parin e kësaj dere, rreth 600 vjet më parë, duke u bazuar edhe në pemën gjeneologjike të familjes, ai e fillon me Iljaz bej Mirahorin (Myteveliu). Rustemi është brezi i 16-të dhe fëmijët e tij janë brezi i 17-të i këtij fisi të dëgjuar. Iljaz bej Mirahori lindi aty rreth vitit 1408 në Panarit të Korçës. Ai ishte biri i priftit të Panaritit. Kishte trup të bëshëm, ishte 2 metër i gjatë dhe jetoi 104 vjet. Mësimet e para i mori në trevat e Panaritit. Gjatë kësaj periudhe Shqipëria ka qenë nën sundimin e dinastisë otomane turke dhe Iljazi merret peng, nizam, si jeniçer, nga Porta e Lartë. Në Stamboll ai mori mësimet e para në gjuhën osmanishte turke dhe më pas, vazhdon edhe shkollën. Shkallë mbas shkalle, ai ngrihet në poste të rëndësishme, ku edhe emri nga Ilia, i kthehet në Iljaz bej. Në vitin 1457 ai ishte pjesëmarrës në luftën për çlirimin e Stambollit; më pas si komandant në luftën e Konstandinopojës dhe gradë pas grade mori titullin “Mirahor”, që do të thotë gjeneral i gjeneralëve, kryegjeneral. Rreth Iljaz bej Mirahorit ka shkruar edhe Sami Frashëri si stërnip i tij, nga dera e nënës së Frashërllinjve, Emineja.

Iljazi, shqiptari që i shërbeu Sulltan Bajazitit të Dytë
Iljaz bej Mirahori i ka shërbyer Sulltan Bajazitit të Dytë, i cili i dha gradën “LALE” dhe titullin e “Profesorit të dinastisë turke” të asaj kohe. Iljazi u martua me të bijën e Sulltan Bajazitit të Dytë dhe nga kjo martesë pati edhe tre djem: Muhamet bej, Mehmet bej dhe Sefer bej. Mehmet bej, djali i dytë i Iljaz bej Mirahorit, i quajtur ndryshe edhe Ine beu, u vra në luftën për marrjen e Bagdadit, betejë në të cilën ishte komandant i ushtrisë turke dhe u shqua për trimëri.

Më pas, Iljaz bej Mirahori u zhvendos në Shqipëri, në trevën e Korçës, ku me nënshkrimin e 4 fermaneve nga ana e Sulltan Bajazitit të Dytë, i falin disa fshatra si: Panaritin, Treskën, Trebickën, Katundin, Drenovën, Boboshticën dhe Vithkuqin. Duke bërë martesë me vajzën e Sulltanit, ky i fundit bën shkëmbimin e Panaritit me Leshnjën, dhe Vithkuqit me Korçën, që në atë kohë quhej Peshkëpi. Ai jetoi gati 70 vjetët e jetës së tij në Korçë. Iljaz bej Mirahori ndërtoi xhaminë e Korçës, aty rreth vitit 1496. Më pas ai ndërtoi medresenë, shkollën afër saj, hanet dhe hodhi hapat e para të tregut, d.m.th., ndërtoi Pazarin e Korçës. Në vitin 1504 ai krijoi Imaretin, që do të thotë Vakëf ose në shqipen e sotme, Mision Bamirësie. Dy-tri herë në javë, të varfërit shkonin dhe hanin falas në Imaret. Gjithashtu, gjithë tregtarët që shkonin e vinin për tregti nga Janina e Follorina, nëpërmjet Bilishtit, qëndronin dhe hanin në këtë Imaret, falas.

Një lagje e Stambollit mban emrin e Iliaz Mirahorit, themeluesit të Korçës

Iljaz bej Mirahori, duke ardhur nga Stambolli, ku mori një kulturë të gjerë në të gjitha fushat nga njohja e mirë e qytetit të Stambollit, qytet model i periudhës mesjetare (ku edhe sot një lagje e tërë mban emrin e Iljaz bej Mirahorit, vetë ky i fundit diti me mjeshtëri të shfrytëzojë territorin për zhvillimin e qytetit të Korçës, si nga ana gjeografike, ekonomike, tregtare dhe për lëvizjen e lirë të tregtarëve dhe tregtisë, veçanërisht me Janinën. Ai krijoi bazën social-kulturore të Korçës dhe hodhi themelet e këtij qyteti. Në shpirtin e karakterin e Iljaz bej Mirahorit kishte shumë bamirësi, aq sa këto nuk njihnin kufij. Për këtë arsye, atij i jepet edhe titulli “Myteveli”, që në greqisht do të thotë Epitropos e në shqip Kujdestar, ndërsa, përshtatur me shqipen e sotme, përkthehet Bamirës. Edhe sot dera dhe pasardhësit e Mirahorit të madh njihen me mbiemrin Myteveliu. Këtë titull e trashëgonte djali dhe në rast se nuk kishte trashëgimtar për ta trashëguar, për të drejtuar administratën e Imaretit, e merrte Sulltani, dhe kjo pronë nuk shitej, por mbetej, Vakëf. Martesa e tij me vajzën e Sulltan Bajazitit të Dytë ndikoi shumë në zhvillimin e rajonit të Korçës, duke e përjashtuar këtë rajon nga taksat e dinastisë turke deri edhe në përjashtimin e të rinjve nga detyrimi ushtarak, por edhe për vakëfet, nuk donte taksë.

Filantropia e Korçës, e para në Evropë
Pjesën më të madhe të pasurisë Iljaz bej Mirahor Myteveliu e bëri Imarete, Vakëfe. Në dokumente që kanë mbërritur deri në ditët tona, del qartë ideja e tij, për të qenë njeriu një filantrop i madh. Madje, në testamentin e tij, testament që ekziston edhe sot, dhe ruhet me shumë fanatizëm nga Rustem Myteveliu (i riu), ai është shprehur: “Pjesën më të madhe të pasurisë sime e bëra Imaret, se është pjesa me jetëgjatë dhe ndikon në zhvillimin e rajonit. Ky Imaret, Vakëf, vazhdoi për 500 vjet dhe drejtohej brez pas brezi nga dera e Mytevelinjve, pasardhësit e Mirahorit të Madh. Deri në vitin 1933, kur drejtohej nga Rustem Myteveliu (i vjetër), d.m.th., gjyshi i Rustem Hysen bej Myteveliut (i riu), nga i cili ka marrë edhe emrin. Format dhe rrugët për të ndihmuar të varfërit kanë ekzistuar në shekuj në Shqipëri dhe ato e kanë zanafillën e tyre që me Iljaz bej Mirahor Myteveliun, që tregon fare mirë se për bamirësi jemi të parët, jo vetëm në Evropë, por edhe në botë.

Iljaz bej Mirahor Myteveliu vdiq më 1512. Varri i tij, i gruas dhe djalit të vogël, Sefer beut, ndodhen në tyrben ngjitur me xhaminë e ndërtuar prej tij në vitin 1496. Pinjollët e ardhshëm të derës se Mirahorit të Madh, nipër, mbesa, stërnipër dhe stërmbesa, do të vazhdonin rrugën e bamirësisë të nisur nga Iljaz bej Mirahor Myteveliu. Ata do të shkëlqenin si atdhetarë dhe patriotë, por edhe si bejlerët e Korçës. Babai i Rustem Myteveliut (junior), Hysen beu, si një atdhetar dhe patriot i ndershëm, mori pjesë në jetën social-kulturore të qytetit të Korçës, si anëtar i grupit “Lira”. Gjyshja e Rustem Myteveliut (i riu) vjen nga dera e Frashërllinjve, rilindasve tanë të shquar, Sami, Abdyl dhe Naimi. Ajo është kushërirë e parë me nënën e Frashërllinjve, Eminenë. Gjylistania, duke ardhur nga kjo derë rilindasish, ndikoi shumë në edukimin dhe formimin e tyre patriotik. Gjatë viteve të pushtimit fashist dhe nazist, kjo derë e bejlerëve të Korçës, pra, Mytevelinjtë, u vunë në shërbim të Luftës Nacional-Çlirimtare, për të cilën shkrinë, po ashtu, edhe pasurinë e tyre. Ata i kanë dhënë luftës pesë partizanë, ku midis tyre, edhe dëshmoren e Atdheut, Floresha Myteveliu, bija e Ruzhdi bej Myteveliut. Dy rrugë, shumë ngjitur me njëra-tjetrën, rrotull xhamisë së ndërtuar nga Mirahori i Madh, mbajnë emrin Iljaz bej Mirahori dhe Floresha Myteveliu. Por gjatë regjimit komunist, dera e Mytevelinjve u godit në heshtje, ku në një mënyrë apo në një tjetër, u konfiskohet pasuria, duke filluar me shtetëzimin e malit të Rungajës, prishjen e disa shtëpive, Imaretin, furrat e pjekjes së bukës dhe gatimit. Varrezat e pinjollëve të Mytevelinjve, pasardhësit e Mirahorit të Madh, ndodhen prapa tylbes, ngjitur me xhaminë 600-vjeçare. Aty ndodhet edhe varri i Rustem bej Myteveliut (i vjetri). Por shumica e varreve të Mytevelinjve do të sheshoheshin nga regjimi komunist dhe mbi eshtrat e tyre do të ngriheshin vendstrehimet në rast lufte, pra, bombardimit të aviacionit armik. Sheshimi i këtyre varreve, jo vetëm ishte shkatërrimi i elementit historik me vlera kombëtare, por do të lëndonte edhe ndjenjat shpirtërore, shqiptare dhe kombëtare të Mytevelinjve.

Rustem Hysen Myteveliu (i riu), me profesion ekspert në urbanistikën e qytetit të Korçës, si një nga stërnipat e Mirahorit të Madh, duke atribuar nga i pari i fisit të tij anët me të mira, shprehet kështu për qytetin e Korçës, të themeluar nga Iljaz bej Mirahor Myteveliu: “Korca ka një truall me një pjerrësi të favorshme dhe të përshtatshme, për zhvillimin dhe ndërtimin e infrasrtukturës së rrjetit rrugor, të lagjeve të banimit, shpërndarjen e zonave ekonomike, industriale apo për çlodhje dhe të gjitha këto, janë të lidhura në mënyrë organike, që i japin qytetit një komoditet, të mjaftueshëm dhe në përshtatje me klimën. Kodrat e qytetit formojnë një kurorë të larmishme ku mbi to ngrihet mali i Moravës, që mbron qytetin nga përmbytjet dhe erërat e forta. Duke shfrytëzuar këto elemente të pozitës gjeografike, Iljaz bej Mirahor Myteveliu i famshëm, hodhi themelet e Korçës sonë”. Duke u ndarë nga Rustem bej Myteveliu (i riu) me këtë histori me shumë vlera kombëtare për popullin tonë, për derën e bejlerëve Mytevelinj, si hedhës të themeleve të qytetit tim, Korçës, në shpirtin tim vlonte krenaria kombëtare, mirënjohja, respekti, nderimi dhe përjetësimi për këtë derë bejlerësh patriotë dhe për Mirahorin e Madh. Duke ecur nëpër rrugët me kalldrëm të lagjes sime, të lagjes së Mirahorit të Madh, në mendjen time ishin të ngulitura 600 vitet e themelimit të qytetit të Korçës, m’u kujtuan vargjet e Mihal Gramenos: “Lumja ti moj Korçë, o lule/që le pas shoqet e tua/si trimi në ballë u sule/ta paçim përjetë hua”. Nuk do rresht së shkruari për historikun e qytetit tim, Korçës, të bukur, mondan, modern, historik, antik, të tolerancës fetare, të dijes e të kulturës, të arsimimit, të ëndërrave të mia, të serenatave, të dashurive të pastra. Përkulem dhe puth me respekt varrin e Mirahorit të Madh për këtë qytet që themeloi dhe na la pas.

Historia e qytetit të Korçës

Zona e Korçës ka qenë e banuar qysh në kohët e hershme. Rrënojat neolike të gjetura në këtë qytet tregojnë vazhdueshëm pushtimin e tij brenda këtyre 6000 vjetëve. Është një numër i madh qendrash arkeologjike të pazbuluara në këtë qytet, shumica e të cilave besohet të janë të së njëjtës kohë me civilizimin mycenian në Greqi. Kjo zonë luajti rol të rëndësishëm në shpërndarjen e kristianitetit bizantin në Shqipëri; një kishë u themelua më 898. Qyteti modern e ka filluar ekzistencën e tij në shek. e 15-të, kur Iljaz bej Mirahori, nën komandën e Sulltan Mehmetit II, zhvilloj Korçën. Për një kohë të gjatë qyteti rivalizohej nga Voskopoja, por me shkatërrimin e saj në shek e 18-të, Korça mori një pozitë në këtë zonë që kurrë nuk e humbi. Ajo ishte një pikë qëndrimi për rrugët e karvaneve dhe, në një kohë nuk kishte më pak se 16 hane në qytet. Ky qytet u bë në mënyrë të veçantë edhe qendër e rritjes së ndërgjegjes kombëtare shqiptare. Në mars 1878 u ngrit shkolla e parë që mësonte shqip në Shqipëri dhe më 1891 shkolla e parë shqipe për vajza. Zona ishte në trazira gjatë luftërave ballkanike dhe pati dëme të mëdha në popullsi dhe ndërtesa, nën shtypjen e lëvizjeve iridentiste greke në atë kohë. Korça u pushtua nga forcat greke më 6 dhjetor 1912. Së shpejti u tërhoqën nga vendimet e Komisionit të Kufijve, por u mor përsëri nga ta më 10 korrik 1914. Gjatë Luftës së Parë Botërore qyteti u pushtua nga Austro-Hungaria, përsëri nga grekët dhe më vonë nga trupat franceze në vitin 1916, që shpallën Republikën Autonome të Korçës, njohur kjo edhe nga Greqia, si Korica. U vendos, por u rrëzua për shkak se Greqia u hodh në luftë në anën e aleatëve; Themistokli Germenji u qëlluan nga një skuadër pushkatimi në Selanik. Pushtimi francez mbaroi në vitin 1920, por influenca kulturore vazhdoi me Liceun Francez të Korçës. Në vitin 1929 banorët e Korçës ishin aktivë në agjitacionin për kthimin e Vidit si monark i Shqipërisë. Gjatë viteve ‘30-të lëvizjet punëtore, u rrit shumë shtresa e grupit komunist të Korçës; u bë bërthama e PKSH-së. Në vitin 1936, një demonstratë e të papunëve u shyp brutalisht nga xhandarët e Zogut dhe gazeta liberale e Korçës, “Bota e Re”, u ndalua nga qeveria. Në Luftën e Dytë Botërore qyteti ishte një pikë qëndrese e lëvizjeve partizane dhe pikë e luftës antifashiste. Një demonstratë kundër pushtuesve u ndalua nga trupat gjermane në vitin 1943.

Personazhe të famshëm të historisë - Elita shiptare e Turqisë

Jahja bej Dukagjini
Është një nga djemtë e familjes së Lekë Dukagjinit, që mund të jetë strehuar ose marrë peng dhe është rritur në oborrin e Sulltanit, dalluar si ushtarak i zoti. Ka marrë pjesë në luftimet që komandonte Sulltan Sulejman Kanuni në Tameshvar (Hungari)

Osman bej Dukagjini
Nipi i vezirit hero, Ahmet Pashë Dukagjinit, dhe biri i Mehmet Pashë Dukagjinit. Ai ishte dijetar i urtë e punoi si kadi në Stamboll. Hartoi veprën biografike “Kaditë e Stambollit”

Arkitekt Kasem Agai
Ka lindur në fshatin Grëmsh, të krahinës së Tomoricës. Rininë e parë e kaloi në Berat. Pastaj i ati e dërgoi në Stamboll për studime profesionale. U bë asistent pranë Koxha Mimar Sinanit (të madh) dhe Sedefqar Mehmet Elbasanit. Duke u dalluar në punime arkitekturale, më 1595 u afirmua arkitekt i pallatit. Më 1622 u bë kryearkitekt. Ka ndërtuar JENI XHAMI (Xhaminë e re) të Stambollit dhe ka edhe shumë vepra të tjera.

Kryemjeshtër Mehmet Isa
Është arkitekt me origjinë shqiptare, një nga kryemjeshtërit e Tyrbes së famshme TAXH-MAHAL në INDI. Mehmet Isai kishte lindur në Opar

Arkitekt Sinan Atik Agai
Ky arkitekt quhet edhe Sinan Isuf. Megjithëse nuk dihet plotësisht jeta e tij, shumë shkrimtarë thonë se Sinan Atiku ka qenë shqiptar, edukuar në pallatin osman. Ishte arkitekti që kishte ndërtuar XHAMINE FATIH të Stambollit

Arkitekt Mehmet Sedefqar
Është marrë nga Elbasani më 1562 dhe u bë nxenësi dhe asistenti i Koxha Mimar Sinanit. Bëri studime në Rumeli dhe Lindje të Mesme. Në vitet 1597–1598 ai ishte drejtor i përgjithshëm i krojeve të Stambollit, ku shërbeu 8 vjet. Më 1606 u bë kryearkitekt, ndërtoi dhe zbukuroi mjaft faltore dhe pallate. Kryevepra e tij është Xhamia e Sulltan Ahmetit (Xhamia Blu).

Dedë Ismail Efendi
Ka lindur në Stamboll, por rrjedh nga një familje shqiptare. Babai i tij, Sulejman Agai, ishte shpërngulur nga Elbasani për në Stamboll. Kishte blerë një hamam dhe nga ky mbante mbiemrin Kosturi, që e shndëroi në Hamamizade (bir hamamxhiu). Këngët e tij u pëlqyen edhe nga Oborri i Sulltanit. Më pas atë e emëruan kryemuzikant në Pallat. Këngët ishin me karakter popullor dhe hartuar me një turqishte të thejshtë. Kënga e titulluar “Fati im i zi, varet te flokët e tua”, u pëlqye shumë prej Sulltan Selimit. Dede Ismail Efendiu kishte kompozuar më tepër se 200 vepra muzikore. Sot kanë mbetur të paharruara dhe dëgjohen me kënaqësi, 160 këngë klasike turke. Dijetarë të shquar turq, me origjinë shqiptare

HALIL PASHA BUSHATI
Poet dhe dijetar

HUSEIN QAMIL BEJ TEPELENA
Nipi i Ali Pashë Tepelenës, poet, ka vepra të botuara dhe rreth 15 dorëshkrime.

SELIM SIRRI PASHA
Nipi Ali Pashë Tepelenës, poet lirik i dalluar

MUSTAFA RESHIT SALIH PASHA
Lindi në Janinë, biri i Vezir Mehmet Aqif Pashës. Kishte hartuar poema filozofike.

HASAN HAKI PASHA
Ka lindur në Shkodër dhe padishahut i qe paraqitur me petka shqiptare. Shërbeu si zëvendësvali

NUMAN MENEMENXHIOGLU
Diplomat i dalluar, shërbeu si ambasador në Paris në fillim të Luftës II Botërore. Deputet gjatë viteve 1955-1956 dhe 1957-´58.

TURHAN PASHA
I lindur në Janinë, diplomat dhe burrë shteti. Në kohën osmane shërbeu si ambasador në Vjenë, Moskë, Madrid etj. Pas Luftës I Botërore mori pjesë në qeverinë shqiptare. Në Konferencën e Paqes, mbajtur në Paris më 25 shkurt 1919, mbrojti të drejtat shqiptare, duke bashkëpunuar me shumë delegacione të diasporës shqiptare.

[ILMGAP]

Mimar Sinani


Mimar Sinani apo Arkitekt Sinani lindi në kohën e Perandorisë Osmane dhe vdiq më 1490 në Stamboll, Turqi, ishte arkitekt shqiptar.

Data e lindjes së arkitetkt Sinanit si duket është ngatërruar përshkak të ndryshimeve të kalendarëve krishterë dhe Islam. Si i ri, Sinani ishte rradhitur në repartet ushtarake të Sulltanit. Gjatë fushatave të repartit të cilit i takote, në vendet Aziatike, Evropiane dhe Afrikane u interesua për arkitekturen e këtyre vendeve.
Kariera e tij si arkitek është e njohur pas ndërtimit të urës mbi lumin Prut, Moldavi. Këtë urë, Sinani e projektojë ashtu që të mund të ndërtohej brenda 13 ditëve dhe të i shërbente ushtrisë së Sultan Sulejmanit (të ashtëquajturit "Kanuni") i cili po merrte pjesë në fushatën e Kara Budanit. Nga ky moment, Sulltan Sulejmani e mbante Sinanin në afërsi të tij dhe më vonë puoi si kryeartitekt i perandorisë. Evropianët krishterë, Sinanin e krahasonin me Mikel Anxhelon dhe e thërrisnin “Mikelanxheloja i Orientit”. Sinani si kryarkitek punoi edhe gjatë kohës së sundimit të Selimit II, dhe Muratit III.
Nga këtu projektet e kryera nën mbikëqyerjen e tij ndahen në tri drejtime: ndërtimet teologjike, urbane dhe ushtarake.
Gjatë punës së tij Sinani projektoi objektet më simblike të perandoris më të madhe të asaj kohe siq janë xhamia Shehzade Mehmetit dhe Sulejmanien në Stamboll si edhe Selimijen në Edrene. Për shërbimet e bëra u quajt Koxha Sinan (Sinani i Madh)
Nga artitektet modern të ditëve tona, puna e Sinanit vlersohet lart për përdorimin e gurit dhe për akustikën e objekteve.
Historianët e arqitekturës mendojnë se ai e kishte ndarë veprimtarin e tij në tri periudha. Në të parën, fazën e çirakllëkut në arkitekturë, ai ndërtoi Xhaminë e Shezade Mehmetit në Stamboll. Periudha e dytë është ajo e kallfës në të cilën ndërtoi Sulejmanien Madhështore po në Stamboll në një hark kohor prej 7 vjetësh, kushtuar Sulltan Sulejmanit. Në fazën e tretë dhe e fundit, pra në atë të ustallëkut-mjeshtërisë, Sinani ndërtoi Selimijen në Edrene, në kohën kur mbretëronte Selimi i Tretë.
Po ashtu Sinani është i njohur për ndërtimin e ujësjellësit ``40 çezmat`` (Kërkçeshme) në Stamboll të paramenduar nga Justiani. Arkitekt Koxha Mimar Sinani ka vdekur në një natë vere të vitit 1490 në shtartin e tij duke kërkuar një gotë (kupë) ujë.
Deri më tani si veprat më të njohura të Arkitekt Sinanit, janë: 84 xhamia. 52 xhami të vogla mesxhide, 57 medrese, 7 spitale, 22 mazoleume, 17 strehë vorfënore, 5 ujësjellësa, 8 ura , 20 hane dhe 48 hamame. Po ashtu ka edhe disa objekte por të cilat nuk kanë ndonjë rëndësi të nivelit perandorak.

Mirnjohjet

Sipas burimeve historike osmane, një natë vere të vitit 1490, ai do lutej për një kupë me ujë në shtratin e vdekjes. Njeriu i cili i shoi etjen një qyteti të tërë, tashmë do bënte lutjen e fundit për një pikë ujë që të shuante zjarrin, dhe kërrkush nuk do t`ja japte.
Rreth 15 milionë turistë në vit vizitojnë Turqinë, ndërsa tre pikat më kryesore që vizitohen janë Porta e Lartë (Pallati i Sulltanit), Sulejmania hijerëndë si Vatikani pra xhamia e Sinanit dhe Xhamia Blu, vepra e Mehmet Sedefqarit.
Veprat e tij, në ish-hapsirën osmane, janë tashmë vepra dhe vlera të gjithë njerëzimit

[ILMGAP]

Arkitekt Mehmet Sedefqar


Arkitekt Mehmet Sedefqar
Është marrë nga Elbasani më 1562 dhe u bë nxenësi dhe asistenti i Koxha Mimar Sinanit. Bëri studime në Rumeli dhe Lindje të Mesme. Në vitet 1597–1598 ai ishte drejtor i përgjithshëm i krojeve të Stambollit, ku shërbeu 8 vjet. Më 1606 u bë kryearkitekt, ndërtoi dhe zbukuroi mjaft faltore dhe pallate. Kryevepra e tij është Xhamia e Sulltan Ahmetit (Xhamia Blu).

[ILMGAP]

Dedë Ismail Efendi


Dedë Ismail Efendi
Ka lindur në Stamboll, por rrjedh nga një familje shqiptare. Babai i tij, Sulejman Agai, ishte shpërngulur nga Elbasani për në Stamboll. Kishte blerë një hamam dhe nga ky mbante mbiemrin Kosturi, që e shndëroi në Hamamizade (bir hamamxhiu). Këngët e tij u pëlqyen edhe nga Oborri i Sulltanit. Më pas atë e emëruan kryemuzikant në Pallat. Këngët ishin me karakter popullor dhe hartuar me një turqishte të thejshtë. Kënga e titulluar “Fati im i zi, varet te flokët e tua”, u pëlqye shumë prej Sulltan Selimit. Dede Ismail Efendiu kishte kompozuar më tepër se 200 vepra muzikore. Sot kanë mbetur të paharruara dhe dëgjohen me kënaqësi, 160 këngë klasike turke.
Dijetarë të shquar turq, me origjinë shqiptare

[ILMGAP]

HALIL PASHA BUSHATI
Poet dhe dijetar

HUSEIN QAMIL BEJ TEPELENA
Nipi i Ali Pashë Tepelenës, poet, ka vepra të botuara dhe rreth 15 dorëshkrime.

SELIM SIRRI PASHA
Nipi Ali Pashë Tepelenës, poet lirik i dalluar

MUSTAFA RESHIT SALIH PASHA
Lindi në Janinë, biri i Vezir Mehmet Aqif Pashës. Kishte hartuar poema filozofike.

HASAN HAKI PASHA
Ka lindur në Shkodër dhe padishahut i qe paraqitur me petka shqiptare. Shërbeu si zëvendësvali

NUMAN MENEMENXHIOGLU
Diplomat i dalluar, shërbeu si ambasador në Paris në fillim të Luftës II Botërore. Deputet gjatë viteve 1955-1956 dhe 1957-´58.

TURHAN PASHA
I lindur në Janinë, diplomat dhe burrë shteti. Në kohën osmane shërbeu si ambasador në Vjenë, Moskë, Madrid etj. Pas Luftës I Botërore mori pjesë në qeverinë shqiptare. Në Konferencën e Paqes, mbajtur në Paris më 25 shkurt 1919, mbrojti të drejtat shqiptare, duke bashkëpunuar me shumë delegacione të diasporës shqiptare.

[Darius]

Une se kuptoj pse ke kopjuar Historine e Letersise Shqiptare (kapitullin e letersise gjate pushtimit osman) dhe e ke risjelle ketu? Cpune kane veprat letrare, poezite dhe bejtet ne nenforumin e historise?

[Homer]

A i lexo kush gjith k'to Copy/Past ?! lol

ILMGAP, duke lexu afersishte 13 faqe ( u lodha lol ) ne kyt Teme dhe duke pa gjith publicitetin qe u bo "horoive" tuj, kam dal ne konkluzjonin:

Ti je Turk qe flet shqip !

Nuk eshte ndonje çudi e madhe te jesh Turk ne Kosove ka Turq boll atje dhe qe flasin shqipen shum mir ... ashtu si ka dhe Kinez ne shqiperi qe flasin shqip ... dhe gjith historia mbaro me kaq !!!

[strider]

Shqiptaret qe bene emer ne kulturen osmane, duhen respektuar?

Jo aspak,dhe ne fakt nuk i ka respektuar kush,e thjeshte fare, sepse ne nuk respektojme "kulturen" osmane qe ne fakt eshte antikulture.

Kta njerez nuk bene emer ne kulturen Shqiptare keshtu qe nuk ja vlen te merremi me kta kellira.

[Gordon Freeman]

Nëse kan qen Shqiptar edhe kan luftu Perandorine Osmane edhe kan qen per Shtetin Shqiptar at'her po te mire sepse un di disa qe kan qen musliman por edhe pashallek mirpo kan luftu perandorine Osmane dhe jan rebeluar Portes se larte kjo gje me pelqen

[ILMGAP]

Une se kuptoj pse ke kopjuar Historine e Letersise Shqiptare (kapitullin e letersise gjate pushtimit osman) dhe e ke risjelle ketu? Cpune kane veprat letrare, poezite dhe bejtet ne nenforumin e historise?

E Kam kopjuar për të ju bërë juve të ditur që edhe ata ishin Shqiptarë.
Dhe ju këtë e mohoni, e dini pse e mohoni ...!?
Vetëm se ishin Musliman.

[ILMGAP]

A i lexo kush gjith k'to Copy/Past ?! lol

ILMGAP, duke lexu afersishte 13 faqe ( u lodha lol ) ne kyt Teme dhe duke pa gjith publicitetin qe u bo "horoive" tuj, kam dal ne konkluzjonin:

Ti je Turk qe flet shqip !

Nuk eshte ndonje çudi e madhe te jesh Turk ne Kosove ka Turq boll atje dhe qe flasin shqipen shum mir ... ashtu si ka dhe Kinez ne shqiperi qe flasin shqip ... dhe gjith historia mbaro me kaq !!!

Zbulim Interesant, shpresoj të vazhdosh me këto zbulime, gjithashtu shprsoj të të shërbejnë në të ardhmen...!


Me Rrespekt : ILMGAP

[Darius]

E Kam kopjuar për të ju bërë juve të ditur që edhe ata ishin Shqiptarë.
Dhe ju këtë e mohoni, e dini pse e mohoni ...!?
Vetëm se ishin Musliman.

Ti ske nevoje te me besh te ditur as mua dhe as te tjereve gjera qe ne rradhe te pare une vete i kam postuar. E dyta forumi nuk eshte vend ku te propagandohen preferencat personale dhe te trajtohen temat sipas qejfit. Cdo nenforum ka specifiken e tij dhe nuk mund te lejohet qe te hapen tema e te behen postime komplet jashte vendit. Kjo teme mbyllet ketu.