Allahu i Madhėruar thotė nė Kuran: Vallė, a nuk i shohin devetė, se si janė krijuar?! [El Gashije, 17].
Enes ibėn Malik (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!) transmeton se njė delegacion nga fisi Ukkel erdhėn tek i Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi tė!) dhe i dhanė besėn pėr pranimin e Islamit. Por ata nuk ju pėrshtatėn ushqimeve tė tokės (sė Medines), kėshtu qė u sėmurėn dhe iu ankuan pėr kėtė gjė tė Dėrguarit tė Allahut. Ai u tha: A nuk dilni dhe shkoni te bariu ynė, qė tė pini nga qumėshti i deveve dhe urina e tyre? Ata thanė: Po, dhe shkuan, pinė nga qumėshti dhe urina e deveve, u shėruan dhe vranė bariun e tė Dėrguarit tė Allahut, dhe morėn tufėn e deveve [Buhariu dhe Muslimi]. Kur Pejgamberi e mori vesh kėtė gjė, dėrgoi qė tė kėrkonin pėr ta, dhe pasi i gjetėn u dha dėnimin e merituar. Nė njė transmetim tjetėr nga Enesi (radiallahu anhu) thuhet se kėtyre iu fry barku, pra kishin sėmundjen e hidropizisė. Ibėn el Arabi thotė se sėmundja e tyre ka qenė sėmundje epidemike, kurse dikush tjetėr thotė se ka qenė sėmundje qė prek organet e brendshme tė barkut.
Qumėshti i devesė konsiderohet ushqimi bazė i beduinėve tė shkretėtirės, tė cilin e konsiderojnė qumėshtin mė tė mirė qė ekziston. Qumėshti i devesė ndryshon pėr nga dobitė dhe pėrbėrja e tij nė varėsi tė prejardhjes sė devesė, fazės sė urinimit dhe mjeljes sė saj, moshės sė saj, llojit tė ushqimit qė ha si dhe nė varėsi tė sasisė sė ujit qė magazinon pėr tė pirė. Qumėshti i devesė ėshtė qumėshti qė afron mė shumė me qumėshtin e gjirit tė njeriut, madje nė shumė raste beduinėt e privilegjojnė atė mbi qumėshtin e nėnės pėr foshnjet e tyre.
Pėrmbajtja e qumėshtit tė devesė:
Qumėshti i devesė konsiderohet si alkalin, por shumė shpejt ai kthehet nė thartor nėse lihet pėr njė farė kohe pas mjeljes. Shija e tij gjithashtu ėshtė e ndryshme dhe sillet nga shumė i ėmbėl deri nė tė kripur. Qumėshti i devesė pėrmban proteinė nga 4-25%, pėrmban lėndė tė ngurta nga 10-15%, yndyrė sidomos nė fillimin e kohės sė mjeljes dhe urinimit, deri nė 2-3%, lėndė sheqerore dhe posaēėrisht lacteous (sheqeri i qumėshtit) nga 3-6%, klorid sodiumi nga 14-27%, minerale si: hekuri, kalciumi dhe fosfori, si dhe vitamina, si: B1, B2 dhe C.
Njė studim i bėrė nga njė organizatė shtetėrore e specializuar, nė Emirate, doli me pėrfundimin se qumėshti i devesė ka dobi tė mėdha mjekėsore, dhe kjo pėr shkak tė pėrmbajtjes sė tij proteinore me veti imune mbrojtėse kundėr njė numri tė madh tė sėmundjeve tė rrezikshme tė brendshme (tė barkut).
Njė studim tjetėr i bėrė nga organizata Zaid pėr kėrkimet bimore dhe mjekėsinė popullore, nė Abu Dhabi, arriti nė pėrfundimin se ekziston mundėsia pėr prodhimin e njė antibiotiku nga qumėshti i devesė, i cili ka mundėsi tė shėrojė sėmundje tė tilla si plasja, sida, infeksioni i mėlēisė (hepatitis) dhe tuberkulozi.
Qumėshti i devesė ka veti parandaluese tė llojeve tė ndryshme tė kanncerit, pėr shkak se ai pengon formimin e lėndėve tė quajtura Alentrosaminac, tė cilat janė pėrgjegjėse pėr shkaktimin e kancereve. Po kėshtu, qumėshti i devesė mund tė konsiderohet si lėndė antiokside, gjė e cila ndihmon nė mbrojtjen e indeve tė ndryshme tė organizmit nga vdekja, dhe kjo pakėson mundėsinė e prekjes sė njeriut nga llojet e ndryshme tė kancerit.
Deveja zotėron njė sistem imun tė mrekullueshėm dhe tė ndryshėm nga ai i njeriut dhe i kafshėve tė tjera, pasi qė ai pėrbėhet nga njė fushė e vetme imune, vargu i rėndė dhe nuk e ka vargun e lehtė. Vargu i rėndė imun pėrmban njė forcė lidhėse dhe harmonizuese tė rrallė, e cila i bėn ballė tė gjitha llojeve tė sėmundjeve, si dhe ka mundėsinė e harmonizimit dhe barazimit tė shumė prej gjallesave mikroskopike sėmundjeprurėse dhe vrasjes dhe asgjėsimit tė tyre. Ky varg i rėndė imun ka fuqinė qė tė asgjėsojė indet dhe helmet e huaja nė trupin e kafshės, me vetitė qė i ka dhėnė Zoti i fuqishėm.
Sėmundjet, nė trajtimin e tė cilave ndihmon qumėshti i devesė:
Qumėshti i devesė ndihmon nė trajtimin e shumė sėmundjeve, si: hidropizia, verdhėza, problemet e shpretkės, tuberkulozi, astma, anemia, hemorroidet, problemet nė funksionet e mėlēisė, diabeti (ėshtė zbuluar se qumėshti i devesė ka vetinė e prodhimit tė hormonit insulinė dhe pakėson pėrqindjen e kolesterolit nė trup, gjė e cila ndalon arteriosklerozėn dhe goditjen e njeriut nga sėmundjet e ndryshme tė zemrės), rrufa, bronkiti, shto kėtu edhe ulēėrėn e stomakut, kancerin dhe sėmundjet e mėlēisė dhe inflamacionet e saj (hepatitin). Qumėshti i devesė ndihmon gjithashtu nė uljen e peshės pėr shkak tė pėrmbajtjes sė tij tė pakėt tė energjisė dhe yndyrės, dhe njėkohėsisht ai forcon trupin dhe shikimin.
Nisur nga fakti se qumėshti i devesė tretet dhe thithet shumė shpejt nga trupi i njeriut, me suksesin qė na ka dhuruar Allahu, ne kemi bėrė tė mundur harmonizimin e kurave bimore me qumėshtin e devesė, pėr tė gjitha sėmundjet e pėrmendura mė sipėr, dhe rezultatet kanė qenė tė mrekullueshme, dhe kjo ėshtė nga mirėsia e Allahut dhe bujaria e Tij, ndaj edhe ne vetėm Atė falėnderojmė, sepse vetėm Ai i meriton tė gjitha lėvdatat dhe falėnderimet, i Lartėmadhėruari, Madhėshtori.
Burimet:
1. Kapitulli Mjekėsia dhe farmaceutika, nga vėll. 11, i Enciklopedisė kulturore popullore, nė Mbretėrinė e Arabisė Saudite. Pėrgatitur nga Dr. Xhabir Salim Musa el Kahtani dhe grupi i tij.
2. Libri: Devetė tek Shiraratėt, i Sulejman el Afnas esh Shirari, Botimi i parė, 1412 H.
3. Gazeta Er Riyad, Dt. 5/2/1425 H 2004.
Krijoni Kontakt