Si tė gjykojė vajza, nėse djali qė ka kėrkuar dorėn e saj ėshtė i pėrshtatshėm ose jo?
Ndodh shpesh, qė me t’u prezantuar dhe takuar vajza me djalin qė ka kėrkuar dorėn e saj, ajo thotė se nuk ndihet e qetė dhe e sigurtė me kėtė djalė. E njėjta gjė mund tė ndodhė dhe me djalin. Ai pohon qė vajza ėshtė e mirėedukuar dhe shumė e mirė, por nuk ndihet i sigurtė nėse dėshiron qė ajo tė bėhet bashkėshortja e tij.
Si duhet t’a trajtojmė kėtė problem tek tė rinjtė? Si duhet t’i ndihmojnė tė marrin vendimin e duhur nė raste tė tilla?
Nė raste tė tilla, tė rinjtė duhet tė pėrdorin ligjin prioriteteve. Qė nė takimin e parė me vajzėn, djali duhet t’a pyesė dhe tė diskutojė me tė mbi gjėrat primare sipas radhės.
Shikimi dhe prezantimi mes djalit dhe vajzė, ėshtė caktuar me qėllim qė tė dy tė sigurohen para se tė ndėrmerret njė vendim fejese.
Sot, diēka e tillė ėshtė bėrė akoma mė e lehtė, pasi mjetet e telekomunikacionit janė shtuar. Sot, si djali ashtu dhe vajza mund tė prezanohen nė telefon – nėse banojnė shumė larg njėri-tjetrit – ose me anė tė internetit, ku secili e shikon tjetrin dhe bisedojnė.
Para disa kohėsh, ndodhesha nė njė konferencė me disa dijetarė, tė cilėt ngulmonin nė faktin se gruaja ėshtė mirė tė mos dalė, veēse me lejen e burrit tė saj.
Unė ndėrhyra dhe u thashė qė teknologjia moderne i ka ndryshyar dhė shndėrruar plotėsisht shumė koncepte. Sot, edhe pse gruaja mund tė qėndrojė e mbyllur nė shtėpi, ajo e ka shumė tė lehtė tė dalė dhe tė shohė gjithė botėn pa dalė jashtė shtėpisė. Me tė hapur internetin, ajo ėshtė e lirė tė bredhė, vizitojė dhe bisedojė me miliona njerėz. Me anė tė internetit, ajo mund tė shohė kė tė dojė dhe njėkohėsisht mund t’a shohin tė tjerėt me anė tė kamerės.
Kėshtu, kriteri i parė pėr tė gjykuar nėse njė vajzė i pėrshtatet njė djali dhe anasjellta, ėshtė kriteri pamor.
Kriteri i dytė, ėshtė kriteri mendor dhe i arsyes. Ne mundemi t’a zbulojmė arsyen dhe llogjikėn e tjetrit, vetėm duke u ulur dhe biseduar me tė.
Kriteri i tretė dhe i fundit ėshtė zemra. Pasi syri tė ketė parė dhe mendja ka gjykuar, ėshtė zemra ajo qė merr vendimin final.
Nėse njė djalė ėshtė takuar me njė vajzė dhe anėn e saj tė jashme e vlerėson me 33 %, mendjen dhe arsyen 16 %, kurse ndjenjat e tij pėr tė 33 %, kjo pėrqindje ėshtė e mjaftueshme pėr tė hedhur hapin e fejesės.
Nėse pėrqindja e tre kritereve sė bashku, ėshtė mbi pesėdhjetė, atėherė vendimi pėr fejesė ėshtė mė i lehtė.
Nėse edhe pas njė vlerėsimi tė mirė, dyshimet dhe lėkundja vazhdon, atėherė qoftė djali, qoftė vajza kanė nevojė tė ulen pėrsėri me njėri-tjetrin. Sa mė shumė t’a shohin njėri-tjetrin, tė bisedojnė dhe tė mbledhin informacion, aq mė shumė forcohet bindja, bien dyshimet dhe lehtėsohet marrja e vendimit.
Por, ndonjėherė kriteri pamor ėshtė i plotėsuar, po ashtu i mendjes dhe i zemrės, por njė lidhje fejese ose martese e tillė ėshtė plot pengesa. Kėto pengesa mund tė jenė zakonet dhe traditat e ndryshme. Ndonjėherė pengesė mund tė bėhet kombėsia ose nėnshtetėsia e ndryshme mes djalit dhe vajzės. Ndonjėherė mund tė bėhen pengesė dallimet sektare dhe ideologjike.
Para disa kohėsh, njė vajzė mė dėrgoi njė email nė tė cilin mė thoshte:”Unė jam sunnite dhe ka gjashtė muaj qė nėpėrmjet internetit jam njohur me njė djalė shi’i. Duke qenė se ne tė dy e duam njėri-tjetrin, unė i kėrkova qė tė kėrkojė dorėn time. Ai mė tha se familja e tij refuzonin qė djali tė martohej me njė sunnite. Ndėrkohė qė edhe familja ime e refuzojnė qė unė tė martohem me njė djalė shi’i. Nėse unė dhe ai martohemi pa pėlqimin e prindėrve, si prindėrit e mi ashtu dhe prindėrit e tij do na braktisin. Gjithashtu, unė do tė humbas dhe vendin e punės, pasi mė duhet tė largohem nga vendi im, sepse ky djalė jeton nė perėndim. ēfarė mė kėshilloni ju tė veproj?”
Unė iu pėrgjigja:”Nga kjo tablo e shkurtėr, unė mendoj se nėse ti martohesh me kėtė djalė, martesa do jetė e dėshtuar pėr dy shkaqe kryesore:
I pari, ka tė bėjė me dallimet sektare, gjė e cila ndikon drejtpėrdrejt nė familje. Nesėr ju tė dy do tė keni fėmijė dhe do tė pėrballeni me probleme pėrsa i pėrket edukimit tė tyre, do i edukoni si sunni apo shi’i.
I dyti, nėse martohesh me kėtė djalė, ti do tė humbasėsh prindėrit dhe familjen tėnde dhe kjo ėshtė njė humbje e madhe. Martesa juaj mund tė mos vazhdojė pėr njė kohė tė gjatė, por prindėrit i humbe.
Veē kėsaj, ti e ke njohur kėtė djalė nėpėrmjet internetit dhe jam i bindur se ti nuk e njeh mirė atė. Ai mund tė ketė me dhjetėra vajza tė tjera, tė cilave u thotė se i dashuron dhe se dėshiron tė martohet me to. Kėshtu, unė tė kėshilloj t’i shkėpusėsh lidhjet me kėtė djalė dhe tė mos ndėrmarrėsh aventura tė rrezikshme.”
Nė legjislacionin islam, ekziston njė padi krejt e veēantė, e cila njihet me emrin “padia e forcės”. Kjo ndodh kur babai i vajzės refuzon pa ndonjė shkak, t’a martojė vajzėn e tij, edhe pse djali ėshtė i mirė dhe i pėrshtatshėm pėr vajzėn dhe ajo vetė e pranon. Nė njė rast tė tillė, legjislacioni islam i jep tė drejtėn vajzės tė ngrejė padi nė gjykatė kundėr tė atit. Ajo i tregon gjykatėsit qė babai e ka privuar nga martesa pėr shkaqe dhe arsye tė pa llogjikshme. Nė njė rast tė tillė, gjykatėsi e fton babanė dhe i kėrkon sqarime. Nėse babai arrin t’a bindė gjykatėsin se djali qė ka kėrkuar dorėn e vajzės sė tij dhe qė ajo vetė e ka pranuar ėshtė i papėrshtatshėm pėr tė, gjykatėsi nė kėtė rast e hedh poshtė padinė. Nė tė kundėrt, gjykatėsi ndėrhyn dhe e marton vajzėn me djalin qė ka kėrkuar dorėn e saj. Unė personalisht, kur punoja si gjykatės, kam lidhur mė shumė se njė kurorė nė kėtė formė.
Krijoni Kontakt