Ferit RAMADANI:
PROFESOR SULEJMAN ELEZI - SIMBOLI I PAPĖRSHTATSHMĖRISĖ !
Parimi i individualitetit dhe vullneti i tėrėsishėm pėr tiu pėrkushtuar arsimimit tė popullit tė vet, e bėnė profesor Sulejman Elezin njė personalitet unikat! Sado i penguar nga tė gjitha mundėsitė pėr tiu pėrkushtuar profesionit tė tij, ai ėshtė absolutisht i pandarė nga zemrat e bashkatdhetarėve, nga konsiderata qė e ruajnė gjeneratat pėr tė! Sepse, pėr aq sa iu mundėsua nė atė kohė pėrndjekjesh tė gjashtėdhjetės, e pastaj gjatė shtatėdhjetės kur ai e mori ditarin nė dorė dhe doli pėrpara voglushėve tė mbjellė dritėn e diturisė, u bė aq i dashur nga ata pėr tu shpėrndarė dashamirėsia e tij prej mėsuesi gjithkah , dhe ai me elokuencėn e tillė, u shndėrrua nė nxitės pėr ta marrė hovin shqiptarėt e Kėrēovės drejt vijimit tė mėsimit!
Sa ishte i qartė rreth temave qė i shpjegonte pėr gjuhėn shqipe, po aq ishte i mishėruar pėr ta zbardh gjithė veprimtarinė e kombit shqiptarė qė institucionet e sistemit nėpėr librat shkollor qyshkur e kishin vėnė nė pikėn e heshtjes! Por, Mėsues Sula, i cili kishte vrullin e gurrės nuk mundi tė ndalej nė pikėn e heshtjes! Ai u zgjėrua pėr tia shtuar kuptimin gjithė asaj domethėnie qė stėrkeqej dhe me tendencė ecte drejtė ligėsimit. Drejtė zhbėrjes!
Qysh nė bangat shkollore kėtė tendencė tė kobshme e pa Sulejmani. Prandaj, u pėrpoq tė grumbullojė njohuritė pėr kulturėn, letėrsinė dhe historinė shqiptare, e cila gjatė gjithė jetės sė tij do tė mbesė preokupim parėsor. Me kėtė pėrkushtim, ai i mbajti orėt e mėsimit ! Shpjegoi pėr Rilindasit dhe veprimtarinė e tyre! Stigmatizoi pesėqindvjetorin e Skenderbeut mė gjashtėdhjetetetėn, i cili u bė vit i njė randėsie tė madhe pėr procesin e shqiptarėve! Veēmas kishte shpjeguar pėr Luigj Gurakuqin dhe plumbat e tradhėtarėve. Pėr Mjedėn! Kishte qarė pėr Nolin i cili ndėrroi jetė nė Amerikė! Dhe, si Migjeni i Vargjeve tė Lira, u bė tok me zemrat e vogėlushėve qė i ngjanin Lulit tė Vocėr, pėr tua ndezur dashurinė rreth dijes dhe pėr tua shtuar shpresėn e guximit se ditėt e mira paskėtaj do tė vijnė!
Nė kohėn kur pikėpamjet dominuese tė ideologjisė sė federalizmit jugosllav u bėnė kulminante pėr ta heshtur qenėsinė e shqiptarėve, Sulejmani u thellua nė trajtimin e temave tė cilat kishin mbetur tabu dhe nuk prekeshin fare. Megjithatė guximi i tij i shpaloi edhe pėrpara kolegėve, edhe pėrpara qytetarėve tė asaj ane pėr ta mbajtur gjallė gjithė atė idealizėm atdhetari ! Por, sistemi i cili kishte pėrgatitur strategjinė e pengesave i ra nė gjurmė vetėdies sė tij! Dhe ia pėrgatiti mashat pėrndjekėse pėr tia hapur Dosjen e zezė e cila u kualifikua e papėrshtatshme. Dhe, i ndėrseu ata ta pėrgjojnė me cilin shoqėrohej nė Novosellė, fshatin e lindjes ! Me cilin dilte nė qytet. Nga shkonte nė punė! Dhe, ēka fliste nė orė tė mėsimit!
Pėr ti mbledhur faktet qė tia ngrisin ndėrkambsat e xhezasė, inkuizitorėt e sistemit i detyruan mashat e asaj kohe, tė hyjnė edhe nė shifonjerin e klasės (siē rrėfente ai), qė ta pėrgjojnė kur tė shpjegojė! Pastaj i nxorėn edhe dėshmitarė se Sulejmani u fliste nxėnėsve pėr Naimin i cili kėndoi pėr lisat e lartė tė Shqipėrisė! Pėr Asdrenin i cili shkroi Himnin e Flamurit. Pėr Ismail Qemalin dhe Ditėn e Pavarėsisė! Tė tjerat, sipas dėshirės sė pėrndjekėsve u shtuan dhe u vulosėn nė kaptinat e hapura tė Dosjes sė zezė pėr Simbolin e papėrshtatshmėrisė! Aq u duhej atyre qė tia ngrisin akuzėn e mė pastaj tia presin xhezanė me tri vjet e gjashtėmuaj!
Pas ndalesės nė burg, i cili bėhej nė emėr tė popullit, sipas diktatit tė sistemit titoist tė socialfederalizmit jugosllav, vetėm vogėlushėt e pritėn tu hyjė nė klasė! E mėsuesi mungonte! Ai qė nuk e shkonte kot as minutin, as sekondėn! Ai qė kishte synimin ta zhdukė errėsirėn dhe ta mbjellė dritėn e diturisė, tė dashurisė dhe sinqeritetit! U pengua pėr tu shndėrruar nė pritje tė vogėlushėve nė shkollė! U shndėrrua nė mall e dhembje pėr nėnėn, babain e gjithė farefisin! U shdėrrua nė krenari e simbol qėndrese pėr shqiptarėt! Megjithat, pėr sistemin i cili e veēoi si tė rrezikshėm, ai u shndėrrua nė person i papėrshtatshėm me numėr tė veēantė kaushi , qė sa herė hapej dera rėndė - rėndė me kėrcėllimė pėr tė hyrė rrezet e dritės, nė prak tė saj qėndronin xhandarėt hijena qė e merrnin duarlidhur dhe e shpienin nė repartin e Shllajfernos! Atje ku kishte kaluar shumė kohė pėrpara tij Avni Elmazi, dhe kishte shkruar ditarin : Idrizova - Shtėpia e ferrit!
Kėto pikėpamje origjinale tė qėndresės sė profesorit Sulė, rrezatuan njė shkėlqim tė guximshėm tek tė gjithė tė burgosurit. Edhe nė pėrmasėn e Kėrēovės , edhe nė rrafshin mbarė kombėtarė, mbetėn filozofi e qėndresės! Konceptimi i gjithė asaj u shpėrnda anė e mbanė se Sula ėshtė i paluhatshėm nė ideal. Ai ka mbetur i njėjti nė qėndrime. Mė kot u pėrpoqėn ta fusin nė binarėt e luhatjeve edhe ata qė iu kėrcėnuan , edhe ata qė i premtuan se do ta gradojnė me poste tė larta shtetrore nėse u shkon sipas taktit ! Ai , mbeti e vetėpėrcaktuar nė pozicionet se klasa sunduese e cila damkoste zhvillimin e drejtė tė qytetarėve patjetėr duhej zhbėrė. Prandaj , profesori Sulė, e vuri edhe nė theksin e kritikės, tė ironisė, sistemin dhe moralin e tij tė prishur nė konceptin e bazuar nė tė pavėrtetat shkencore!
Gjithė kėto qėndrime tė tij ishin kontradiktore me ato qė deshėn ti jetėsojnė organizatat bazė tė lidhjes sė popullit punues dhe tė lidhjes sė komunistėve xhuxhė! Prandaj u shndėrrua nė shenjėzim tė pėrhershėm pėr ta goditur e pėr ta burgosur edhe njėherė si separatist dhe irredentist pas ngjarjeve tė tetėdhjetėenjėshit, me pretekst se ai ėshtė direkt i lidhur nė atė proces! Edhe kėtė radhė, profesori Sulė u bė jehona e njė kushtrimi ! Gjegjėsisht, u bė mbrojtėsi i kauzės tė cilėn e kishin pėrēudnuar pushtuesit duke ia shtuar trajtėn asimiluese gjithkah! Duke filluar nga vaja e parė e lindjes sė shqiptarit e deri nė lamtumirėn e fundit nga jeta. Prandaj, profesori Sulė u ngrit kategorisht ti mohojė kėto trajta tė stėrzgjatura tė asimilimit kolonizues. Dhe foli pėr toponimet, pėr mbiemrat, pėr emėrimet e foshnjeve, qė bėheshin arkitekturė e ngritjes ortodokse ! Edhe pėr shumė padrejtėsi tė tjera qė e karakterizuan etapėn e tetėdhjetės! Dhe, sistemi, pėr kėto e gradoi me largimin nga puna si i papėrshtatshėm ndėrsa pėr prehje e dėrgoi nė pushimoren e burgut tė Kėrēovės tremuaj, pėr tė ngrėnė groshėn langurinė nga pjata qė kishte ngrėnė edhe garushi i gardianėve!!!
Tė gjitha kėto ishin bilans i shėmtive dhe i ēorroditjeve qė sistemi inkuizitor i hartoi nė pėrndjekjen e intelektualve. Tė gjitha kėto, u bėnė ekuilibėr i pėrqėndrimit tė profesorit Sulė qė ti mbijetojė me nisjen e tij tė heshtur pėr nė mėrgatė pa pasaportėn e udhėtimit, dhe pa vizėn e daljes! Nėpėr atė natė tė errėt tė tetėdhjetegjashtės ai u bė drita e vėrtetė ! Kaptoi male e fusha tė vendlindjes pėr tė qėndruar me mall e dashuri jashtė rrėmujės dhe rrėmmetit! Megjithatė, gjithmonė me shpirt e me zemėr i qėndroi pranė kauzės e cila buroi si etikė e zėrit tė largėsisė atje larg nė Kanada e mė pastaj nė Amerikė plotė pesėmbėdhjetė vjet! Profesori Sulė, simboli i papėrshtatshmėrisė, njeriu me numrin e kaushit tė Idrizovės, u shndėrrua nė emblemė tė azilantit tė pėrndjekur! Edhe si i tillė nuk u mposht! Qėndroi nė ballė tė ēdo aksioni qė nisej pėr Kosovėn e pavarur! Pėr rritėn dhe zhvillimin shqiptarė!
Nėse mali me malin stakohen , Atdheu me bijtė e vet do tė takohet! Megjithatė, profesori Sulė, ashtu siē doli i heshtur , u kthye i heshtur tė prehet nė gjirin e tij! Vetėm jehona e dhembjes dhe lotėt qė derdheshin atė tė diel tė 10 dhjetorit 2000, u shndėrruan nė njė rilindje tė vėrtetė! Ai det i gjatė i njerėzve tė pikėlluar qė ecėn pas automorgut , flisnin me heshtjen se nė tokėn e atdheut u kthye trupi i pajetė i tė pėrjetshmit profesor Sulejman Elezi...!
Krijoni Kontakt