Close
Faqja 3 prej 3 FillimFillim 123
Duke shfaqur rezultatin 41 deri 57 prej 57
  1. #41
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Ndarja e atyre qe merren me hadithin dhe studimin e tij.

    1) Musnidi dhe talibul hadith

    Me siper ne kemi permendur se Musnidi eshte individi qe angazhohet ne transmetimin e haditheve. Kjo eshte grada me e ulet e atyre qe merren me hadithin dhe studimin e tij. El-Hamdulilah shumica e muslimaneve qe i permbahen sunetit te profetit hyjne ne kete grade. Kjo kategori perfshin gjithekend qe angazhohet me transmetimet e haditheve edhe nese nuk ka njohuri per zinxhiret e transmetimit dhe detajet e riwajetit dhe dirajetit.

    Nga ana tjeter Talibul hadith (nxenesi i hadithit) eshte ne nje shkalle me te larte se musnidi dhe pervec transmetimit te haditheve ai angazhohet edhe me tej duke studiuar riwajetet dhe dirajetet e transmetimeve si edhe aspektet e tjera dhe me specifike qe lidhen me shkencat e hadithit.

    2) Muhadithi (dijetari i hadithit)

    Kjo eshte grada e atyre qe jane dijetare ne studimin e shkences se hadithit dhe njohin dobesite e zinxhireve te transmetimit si edhe dobesite e teksteve dhe defektet e tyre dhe jane ne nje grade te bejne diferencimin mes transmetimeve te dobeta dhe te sakta. Persa i perket dijes se tij ne hadithe si edhe numrin e transmetimeve qe ai duhet te kete memorizuar ka mendime te ndryshme por ajo qe zakonisht pritet nga keta individe eshte qe te jene familjare me 6 koleksionet e haditheve si edhe te pakten te kete memorizuar (kjo eshte shifra me e ulet qe eshte permendur) 1000 hadithe nga keto 6 koleksione.

    3) Hafidhi (hafizi i hadithit)

    Ky eshte ai muhadith qe ka memorizuar te gjitha hadithet e sakta dhe qe mund te citoje sipas nevojes keto transmetime nga memorja e tij. Po ashtu kjo vlen edhe per transmetimet e dobeta. Po ashtu ky dijetar njeh mire edhe individet e zinxhireve te transmetimit si edhe graden e tyre dhe njeh detajet dhe hollesite e termave te ndryshem te perdorur nga dijetaret e hadithit. Persa i perket numrit te transmetimeve qe ky individ duhet te dije eshte thene 20 000 dhe eshte thene 100 000.

    4) Huxhe

    Ai qe e meriton kete grade kuptohet qe jo vetem duhet te jete hafidh ne hadith por ne shtese te tij duhet te kete nje dije me te gjere se hafidhi si edhe numri i haditheve te memorizuara nga ai eshte me i madh. eshte thene se ai duhet te kete memorizuar mbi 300 000 hadithe.

    5) Hakim

    Ky eshte edhe rrangu me i larte ne dijen e hadithit dhe kjo kuptohet qe arrihet vetem nga ai qe eshte i perparuar ne te tera shkencat e hadithit dhe eshte i afte te kape difektet e fshehta ne hadith si edhe njeh mire jo vetem hadithet dhe transmetuesit por ka dije te detajuar per te tera keto pra eshte maksimumi qe mund te arrihet nga nje individ ne shkencen e hadithit.

    Sikurse kuptohet hakimi eshte edhe huxha edhe hafidh edhe muhadith edhe talebe edhe musnid. Por e kunderta nuk ndodh.

    Kjo nuk do te thote se nuk mund te perdoren edhe terma te tjere ne lidhje me dijetaret e hadithit por keto jane rrangjet ku te tere termat vertiten dhe kuptohet se secili rrang ka edhe diferencimet e tija per dallimet e individeve qe kategorizohen ne kete rrang.


    Si na arrijne hadithet neve dhe cilat jane kategorite ne kete ceshtje?

    Hadithet qe ne na arrijne jane dy llojesh dhe secili lloj ndahet ne nenkategori te tjera. Keshtu hadithet qe na arrijen ne jane:

    1) Me zinxhir transmetimi (me sened ose isnad).

    2) Pa zinxhir transmetimi (pa sened apo isnad).

    Me siper kemi permendur se isnadi eshte nga feja dhe isnadi eshte dallimi mes nesh dhe umeteve te tjera ne ate qe transmetohet ne autoritetin e te derguarve te Allahut. Keshtu qe kuptohet se hadithet qe nuk kane zinxhir transmetimi nuk perbejne as obligueshmeri per tu ndjekur dhe nuk perbejne as dije qe mund te derivohet prej tyre por sikurse theniet e cdo individi merren dhe lihen pasi fjalet e secilit mund te merren dhe te lihen pervec profetit. Keshtu qe behet e nevojeshme dhe e domosdoshme verifikimi i origjines se fjaleve qe na arrijne dhe jo gjithecka qe na arrin pranohet ashtu sikurse jo gjithecka qe degjojme, transmetohet.

  2. #42
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithet qe na arrijne me zinxhir transmetimi

    Hadithet qe na arrijne me zinxhire transmetimi jane te llojeve te ndryshme por ato mund te klasifikohen ne:

    1) Hadithe me numer te pa percaktuar zinxhiresh transmetimi.

    2) Hadithe me me teper se dy zinxhire transmetimi.

    3) Hadithe me dy zinxhire transmetimi.

    4) Hadithe me nje zinxhir transmetimi

    Hadithet me nje numer te pa percaktuar zinxhiresh transmetimi.

    Kjo kategori hadithesh konsiston ne ato hadithe qe jane quajtur transmetime Mutewetir.

    Hadithet Mutewetir jane ato hadithe qe na arrijne nepermjet aq shume burimeve sa qe eshte e pa imagjinueshme qe te tere keta te bashkohen ne te njejten genjeshter.

    Persa i perket kushteve te tij:

    1) Duhet te transmetohet nga nje numer i madh njerezish. Me e pakta qe eshte thene per kete eshte qe te mos kete me pak se 4 individe. Po ashtu eshte thene edhe 5, 7, 10, 20, 40, 70 e me teper .

    2) Ky numer te jete i pranishem ne cdo nivel te isnadit. Pra ne cdo nivel te isnadit te mos kete me pak se 4 individe (apo numrat e tjere qe permendem).

    3) Te jete e pamundur qe keta te kene rene dakort ne te njejten genjeshter.

    4) Ata duhet te transmetojne si nga mendjet e tyre edhe nga senset e tyre. Pra jo vetem te transmetojne nga memorja e tyre por edhe te kene degjuar shikuar etj.

    Hadithi mutewetir ndahet ne dy kategori:

    1) Mutewetirul-Lefdhi (mutewetir ne tekst/shprehje)

    2) Mutewetirul-Ma'nawi (Mutewetir ne kuptim)

    Mutewetirul-Lefdhi

    Kjo kategori konsiston ne ato hadithe qe si teksti edhe kuptimi i tyre jane ne perputhje me njeri-tjetrin. Keshtu si shembull mund te permendim transmetimin: "Kush genjen per mua qellimisht le te marre nje vend ne zjarr". Ky hadith eshte transmetuar nga sahaba te ndryshem duke perfshire ketu edhe Ali bin ebi Talib, Zubejr bin el-Awam, Enes ibn Melik, Salama bin el-Ekwa dhe Abu Hurrejra. Po ashtu nga secili prej tyre shume te tjere kane transmetuar kete hadith dhe prej tyre po ashtu te tjere e keshtu me rradhe.

    Mutewetirul-Ma'nawi

    Ky eshte ai hadith ku kuptimi eshte i njejte dhe ne perputhje me ate qe te gjithe transmetuesit e tij kane transmetuar edhe pse kane perdorur shprehje apo tekste te ndryshme per te qofte plotesisht apo pjeserisht.
    Keshtu si mutewetirul-ma'nawi mund te permendim faktin se profeti i ngrinte duart e tija ne dua. Per kete deshmojne shume transmetime dhe edhe pse tekstet e tyre ndryshojne nga njeri-tjetri te gjithe perputhen ne faktin se profeti i ka ngritur duart e tija ne dua.

    Kur kushtet e hadithit mutewetir plotesohen, kjo perben "el-ilm el-jakin" (dije te sigurte) dhe ky transmetim nuk mund te kontestohet nga dyshime apo pretendime por perben prove decizive dhe te pa kontestueshme.

    Persa i perket mutewetirul-lafdhi, dijetaret kane dhene mendime te ndryshme me te. Keshtu Ibn Hibban el-Busti ka thene se ky hadith nuk egziston fare. Ibn Salah ka thene se ky lloj eshte i rralle. Nga ana tjeter Ibn Haxhar Askalani, Ibn Hazm edh-Dhahiri, Kadi Ijad, Xhelaludin Sujuti dhe shume te tjere vec tyre kane thene se mutewetirul-lafdhi nuk eshte aspak i rralle. Madje Ibn Haxheri e ka kritikuar Ibn Salah qe tha se ky lloj hadithi eshte i rralle. Madje Sujuti ka shkruar nje liber ne lidhje me kete qe e titullon: "El-Azhar el-mutenedhira fi'l akhbar el-mutewetira". Po ashtu edhe Muhamed ibn Xhafer el-Katani ka shkruar: "Nazmul mutenedhir min el-hadithil mutewetir".

    Pra ajo qe eshte e sakte eshte mendimi i shumices se dijetareve se mutewetirul-lafdhi nuk eshte aspak i rralle por eshte me i rralle se mutewetirul-ma'nawi.

  3. #43
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithet me nje, dy, me shume se dy zinxhire transmetimi.

    Hadithet qe vijne me nje, dy ose me shume se dy zinxhire transmetimi por qe nuk plotesojne kushtet e hadithit mutewetir futen ne nje kategori qe eshte quajtur hadithul-ahad ose khaberul-ahad.

    Pra cdo hadith me zinxhir transmetimi qe na arrin por qe nuk ploteson kushtet e hadithit mutewetir quhet hadithul-ahad ose khaberul-ahad.

    Mutekelimunet (njerezit qe i referohen filozofise) ishin te paret qe u munduan qe te bejne dallime mes dy kategorive duke thene se e para perdoret ne ceshtjet e besimit dhe te fikhut nderkohe qe e dyta nuk mund te perdoret ne ceshtjet e besimit. Kjo ndarje kuptohet qe eshte pa baze dhe e gabuar dhe si gjithmone nese individi mundohet te zgjidhe ceshtjet e fese duke u larguar nga burimet fetare dhe duke iu kthyer filozofise patjeter qe do te humbe dhe devijoje. Imam Shafi dhe Imam Darimi jane nga ata qe kane shkruar dhe debatuar ne menyre te shkelqyer filozofet ne humbjen e tyre dhe edhe sot e kesaj dite el-hamdulilah njerezit e dijes vazhdojne te ecin ne hapat e tyre dhe nje liber kontemporan qe qarteson gabimet e filozofeve ne kete ceshtje eshte edhe libri i muhadithit te famshem te shekullit tone, imamit te shkences se hadithit ne ditet tona sheikh Muhamed Nasirudin el-Albanit (Allahu e meshirofte) qe qarteson se hadithi ahad eshte i vlefshem dhe vendimtar si ne ceshtjet e besimit edhe ne ceshtjet e sheriatit. Nuk e di nese ky liber eshte i perkthyer ne shqip apo jo por nese eshte rekomandoj cilindo nga ata qe duan te studiojne hadithin qe ta lexojne dhe te mbajne shenime ne te. Po ashtu nje diskutim i fuqishem por pak me i veshtire per tu kuptuar se libri i sheikh Albanit eshte kapitulli rreth hadithit ahad ne librin er-Risalah nga Imam Shafi' (Allahu e meshirofte).

    Pra si perfundim themi se hadithi ahad nese eshte vertetuar se eshte sahih dhe me te cilin punohet eshte prove e pakontestueshme si ne besim edhe ne ahkam. Po ashtu nuk diskutohet se nese hadithi ahad eshte i shoqeruar me indikues, ky konsiston ne dije te sigurte dhe decizive.

    Nga keta indikues po permend sa per ilustrim: Imamet e medhenj e transmetojne dhe veprojne me kete hadith, Bukhari dhe Muslimi e kane permbledhur ne kompilimet e tyre, hadithi eshte i mirenjohur dhe nuk ka difekte te fshehta dhe nuk ka ne zinxhirin e tij transmetues te dobet....etj.

    Ndarja e haditheve ne te pranueshem (Makbul) dhe te papranueshem (Mardud).

    Kuptohet se hadithet mutewetir jane te gjithe te pranueshem dhe te padiskutueshem keshtu qe kjo ceshtje i referohet haditheve ahad.

    Pra hadithet ahad ndahen ne hadithe te pranueshem dhe te pa pranueshem.

    Per te bere dallimin mes ketyre dy kategorive jane vendosur pese kushte qe merren si kriter per verifikimin e haditheve.

    1) Vazhdimesia e zinxhirit te transmetimit.

    2) Drejtesia e transmetuesve qe perbejne zinxhirin e transmetimit.

    3) Aftesia per te memorizuar e ketyre transmetuesve.

    4) Mos kundershtimi i asaj qe eshte me e sakte se vete hadithi qe shqyrtohet.

    5) Mos pasja difekte te fshehura as ne zinxhirin e transmetimit e as ne tekst.

    Duke pasur parasysh keto pese kushte qe permendem me siper themi se hadithet e pranuara jane ato qe klasifikohen si te sakta (sahih) dhe te mira (hasan) nderkohe qe ato qe nuk pranohen jane hadithet e dobeta (daif) dhe te trilluara (mewdu).

  4. #44
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithi ahad dhe grupet e tij sipas zinxhirit te transmetimit


    Me siper permendem se hadithi ahad ose khaberul-ahad jane ato hadithe qe kane nje, dy ose me teper zinxhire transmetimi dhe nuk ploteson kushtet e hadithit mutewetir.

    Hadithi ahad perbehet nga tre lloje sipas numrit te zinxhireve te transmetimit.

    1) Mesh'hur (i mirenjohur)

    2) Aziz (i forte)

    3) Gharib (i rralle)

    Hadith el-mesh'hur

    Ky hadith eshte ai hadith qe ne cdo nivel (hallke) te zinxhirit te transmetimit ka tre ose me teper transmetues por nuk ploteson kushtet per tu klasifikuar si hadith mutewetir.

    Po ashtu eshte edhe nje lloj tjeter qe i bashkangjitet hadithit mesh'hur. Ky quhet hadith el-Musetfid. Ne lidhje me hadithin mustefid eshte thene se eshte sinonim me hadithin mesh'hur, eshte thene se eshte me i pergjitheshem se mesh'hur, po ashtu eshte thene se eshte ai hadith mesh'hur qe ka te njejtin numer transmetuesish gjate tere zinxhirit te transmetimit.

    Pra hadithi mustefid (sipas mendimit te trete) eshte patjeter mesh'hur por mesh'huri nuk eshte domosdoshmerisht mustefid. Keshtu nese hadithi ka ne secilin nivel tre transmetues eshte hadith mustefid dhe nese ne ndonje nivel te tij ka me teper se tre eshte mesh'hur. Edhe pse kjo ndarje nuk eshte e pranuar nga te tere dijetaret e hadithit eshte mire te njihet si ndarje.

    Hadithi mesh'hur ka edhe kuptime te tjera pervec kuptimit qe permendem me siper keshtu shpesh mund te haset qe hadithi eshte mesh'hur por kur heton zinxhirin e transmetimit te hadithit mud te veresh qe ky hadith mund te jete me dy, me nje, madje edhe pa zinxhir transmetimi fare. Kjo ngase kur termi mesh'hur nuk perdoret ne kuptimin e tij specifik qe permendem me lart thjeshte merr kuptimin gjuhesor te tij qe eshte i mirenjohur.

    Keshtu pervec kuptimit specifik te hadithit mesh'hur, mund te hasesh transmetime te ndryshme te kuptuara ndryshe nga kategori te ndryshme njerezish si per shembull:

    Dijetaret e hadithit mund te permendin hadithin e Enesit qe eshte transmetuar nga Bukhari dhe Muslim si hadith mesh'hur qe profeti beri duane e kunutit pas rukuse per nje muaj rrjesht....

    Njerezit ne pergjithesi mund te permendin si mesh'hur hadithin: "kush thote la ilaha ila Allah hyn ne xhenet".

    Mesh'huri ne mesin e fukahave si: "Hallalli me i urryer nga Allahu eshte divorci"

    Mesh'huri tek dijetaret e usulit si: "Umeti im eshte falur per gabimet, harresat dhe ate per te cilen detyrohen".

    E keshtu me rradhe.

    Pra hadithi mesh'hur ka shume kuptime pervec kuptimit te tij specifik. Persa i perket kuptimit te tij specifik (si mesh'huri edhe mustefidi) jane klasifikuar keshtu sipas zinxhirit te transmetimit dhe kjo nuk do te thote se ky lloj hadithi eshte patjeter sahih. Qe te jete i pranuar duhet te plotesoje te gjitha 5 kushtet qe kemi permendur me siper. Pra hadithi mesh'hur/mustefid mund te jete sahih mund edhe te mos jete sahih.
    Hadith el-Aziz

    Hadithi aziz eshte ai hadith qe ne cdo hallke te zinxhirit te transmetimit ka jo me pak se dy transmetues. Per shembull: Bukhari dhe Muslim transmetojne se profeti tha: "Askush nga ju nuk beson derisa une te jem me i dashur per te se i ati, i biri dhe te tere njerezit". Ky hadith ne zinxhirin e tij ka dy transmetues ne cdo nivel/hallke te zinxhirit te transmetimit.

    Profeti

    nga Profeti e transmetojne

    Enesi-------dhe--------Abu Hurrejra

    Nga Enesi e transmetojne

    Katedah------dhe-------Abdul-Aziz bin Suhejb

    Nga Katedah e transmetojne

    Shu'bah------dhe------Sa'id

    Pra ne secilen hallke te zinxhirit te transmetimit gjenden dy transmetues. Po ashtu mund te gjenden per shembull ne hallken e pare dy transmetues, ne te dyten tre transmetues, ne te treten dy transmetues, ne te katerten kater transmetues....etj. Pra ajo qe duhet pasur parasysh eshte qe ne cdo hallke te mos kete me pak se dy transmetues.

    Edhe hadithi aziz nuk do te thote se eshte domosdoshmerisht sahih. Mund te jete sahih por edhe i dobet.

    Disa dijetare kane thene se minimumi i hadithit sahih duhet te jete patjeter aziz por kjo nuk eshte e sakte.

  5. #45
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithi gharib

    Ai transmetim qe ne hallkat e tij ka te pakten nje transmetues. Pra hadithi gharib mund te jete qe ne cdo hallke ka nje transmetues po ashtu mund te jete edhe hadithi ku te pakten ne nje hallke te tij eshte vetem nje transmetues.

    Gharaba mund te jete ne themel te zinxhirit te transmetimit ose ne tjeter nga themeli i zinxhirit.

    Nese gharaba eshte ne themel te zinxhirit te transmetimit domethene nese hadithi eshte transmetuar nga nje sahab i profetit hadithi quhet El-Gharib el-Mutlak ose fard el-mutlak. Nje shembull eshte hadithi i Umarit "veprat jane sipas njetit".

    Nese gharaba nuk eshte ne themel te zinxhirit te transmetimit por ne tjeter vend atehere hadithi eshte Gharibun-nisbi ose fardun-nisbi.

    Pra ai trensmetim qe eshte vetem nga nje sahab eshte gharibul-mutlak nderkohe qe nese gharaba (vetem nje transmetues) ndodh ne tjeter vec nivelit te sahabit eshte gharibun-nisbi.

    Ibn Haxhar thekson se gharib eshte sinonim me fard pervec se zakonisht kur theksohet fard i referohesh fardul-mutlak/gharibul-mutlak nderkohe qe gharib i referohesh zakonisht gharibun-nisbi.

    Llojet e gharibun-nisbi

    Ne pergjithesi do te hasen 4 lloje te gharibun-nisbit

    1) Kur hadithi transmetohet vetem nga nje transmetues i besueshem dhe thuhet: "Askush nga transmetuesit e besueshem nuk e transmeton kete hadith pervec filanit".

    2) Kur vetem nje individ e transmeton kete hadith nga nje individ tjeter sikur te thuhet per shembull: "Vetem Katedah e transmeton kete hadith nga Enes ibn Melik".

    3) Nese hadithi transmetohet vetem nga nje grup njerezish te nje lokaliteti si per shembull kur thuhet: "ky hadith eshte transmetuar vetem nga banoret e Basras".

    4) Kur nje hadith transmetohet nga nje grup njerezish te nje lokaliteti nga nje grup njerezish te nje lokaliteti tjeter si per shembull te thuash: "Ky hadith transmetohet nga njerezit e Kufes prej njerezve te Medines".

    Po ashtu gharaba mund te haset ne zinxhir te transmetimit por edhe ne tekstin e hadithit njekohesisht por gjitheashtu mund te haset edhe qe gharaba gjendet ne zinxhir te transmetimit por jo ne tekstin e tij. Rasti i dyte eshte permendur nga Tirmidhi si "gharib min hadhel wexh'h".

    Hadithi gharib mund te jete sahih por edhe i dobet dhe vetem fakti qe ky hadith eshte gharib nuk e ben domosdoshmerisht hadithin te dobet.
    Ceshte hadithi Musned?

    Ka pasur kryesisht tre mendime ne kete ceshtje.

    1) Hadithi qe eshte i vazhdueshem qe nga fundi i tij deri ne piken ku perfundon ai pa marre parasysh se ku ndalon.

    2) Hadithi arrin deri tek Profeti pa marre parasysh nese eshte i vazhdueshem ose jo.

    3) Hadithi qe eshte i vazhdueshem nga fundi i zinxhirit deri tek profeti.

    Mund te thuhet se mendimi i dyte eshte ai qe ka marre me teper kritika nderkohe qe mendimi i pare nuk eshte kritikuar aq shume ngase termi musned mund te aplikohet ne menyre te kufizuar ne varesi te grades ku perfundon.

    Pra mendimi i trete eshte mendimi i sakte ne kete ceshtje dhe Hakimi ka dhene definicionin e plote te tij si:

    "Hadithi qe transmetuesi transmeton nga sheikhu i tij nga i cili ai njihet se ka degjuar ne nje kohe te pershtateshme per dije (nuk ka qene aq i vogel sa te mos kuptoje cfare i thuhet), e keshtu per secilen hallke te zinxhirit te transmetimit derisa te arrije tek nje sahab i mirenjohur qe transmeton nga profeti".

  6. #46
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    lasifikimi i hadithit ne lidhje me autoritetin transmetues ku zinxhiri perfundon.

    Ne varesi te individit ku zinxhiri i transmetimit perfundon dhe ne autoritetin e te cilit transmetohet, hadithin e ndajme ne kater grada kryesore:

    1) Hadith Kudsi

    2) Hadithi Merfu'

    3) Hadithi Mewkuf

    4) Hadithi Mektu'

    Hadithi Kudsi.

    Hadithi Kudsi eshte ai hadith ku profeti i drejtohet umetit ose tere njerezimit me ate qe Allahu ka dashur te komunikoje tek ta. Po ashtu ky lloj hadithi njihet edhe me terma te tjere si Hadith Ilahi ose Hadith Rabani.

    Eshte quajtur Hadith Kudsi ngase mesazhi eshte nga Allahu nderkohe qe profeti thjeshte eshte komunikuesi i mesazhit. Dallimi mes Hadithit Kudsi dhe Kur'anit eshte se Kur'ani eshte fjala e Allahut e shpallur Muhamedit si ne tekstin e tij edhe ne kuptimin e tij nderkohe qe Hadithi Kudsi eshte kuptimi qe Allahu ka shpallur Muhamedit dhe qe Muhamedi komunikon me fjalet e tij. Po ashtu Kur'ani recitohet ne namaz nderkohe qe Hadithi kudsi nuk recitohet ne namaz. Po ashtu Kur'ani duhet prekur me abdes nderkohe qe kjo nuk eshte kusht per ate qe eshte pa abdes apo gruaja me menstruacione. Po ashtu hadithi kudsi duhet te plotesoje te tera kushtet qe te jete i pranuar nderkohe qe Kur'ani eshte i padiskutueshem ne autenticitetin e tij.

    Hadithi Merfu'

    Ky eshte ai hadith qe transmetohet ne autoritetin e profetit. Pra eshte hadithi qe thuhet se profeti tha/beri/aprovoi/kishte karakteristike.

    Pra hadithi merfu' eshte ai hadith qe transmetohet ne autoritetin e profetit rreth fjaleve te profetit, veprave te tij, aprovimit te tij apo karakteristikave te tija. Mund te jete me zinxhir transmetimi te vazhdueshem ose jo. Nese ehste me transmetim te vazhdueshem eshte i njejte me musnedin por nese nuk eshte me zinxhir te vazhdueshem nuk eshte i njejte me musnedin.

    Pra hadithi merfu' eshte me i pergjitheshem se musnedi ngase cdo hadith musned eshte merfu' por jo cdo hadith merfu' eshte musned.
    Reporto Postime Tė Papėlqyeshme Pėrgjigju Me Kuotė

  7. #47
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithi Mewkuf.

    Ky eshte ai hadith, zinxhiri i tansmetimit te tij ndalet tek sahabi pa dhene qartesisht nese kjo eshte thjeshte fjale e sahabit apo e profetit. Po ashtu edhe ky transmetim mund ti referohet fjaleve, veprave apo aprovimeve apo karakteristikave si edhe mund te jete me zinxhir te vazhdueshem ose jo.

    Nese termi mewkuf perdoret i pakushtezuar, zakonisht i referohet asaj qe eshte transmetuar ne autoritetin e sahabit. Po ashtu termi mewkuf mund te perdoret edhe ne menyre te kufizuar per dike me pas sahabave si per shembull te thuhet se transmetohet si mewkuf nga Tawusi apo Zuhri apo Ata (tabiine) se .....

    Fukahate e Khurasanit kane dhene nje percaktim te tyre duke theksuar se merfu' eshte sinonim me khaber nderkohe qe mewkuf eshte sinonim me etherin. Megjitheate dijetaret e hadithit e perdorin termin ether ne menyre me te pergjitheshme duke iu referuar tere asaj qe transmetohet ne pergjithesi nga tjeter vec profetit.

    Disa transmetime ne pamje te pare jane mewkuf por pasi analizohen mund tu jepet statusi i merfu'.

    Keshtu nese nje transmetim mbetet tek thenia e nje sahabi por eshte dicka per te cilen nuk mund te arrihet thjeshte me deduktim (ixhtihad) si per shembull cfare ka ndodhur ne umetet para nesh apo cfare do te ndodhe ne te ardhmen apo cfare ndodh ne diten e gjykimit apo ne varr etj...

    Ne kete rast mund te ngrihet ne merfu' por ka nje kusht qe duhet plotesuar: Sahabi duhet te jete nga ata qe nuk mbeshteten ne israelijatet (transmetimet nga ehlul kitabet). Nese sahabi njihet se transmeton nga israelijatet atehere fjalet e tij mbeten te statusit mewkuf.

    Po ashtu rastet kur sahabi thote: "ne ishim urdheruar...." apo "ne ishim ndaluar...." apo "ne kohen e profetit ne benim/thonim...." apo "eshte prej sunetit...." ngrihen ne statusin e merfu'-se.

    Persa i perket te njejtave raste kur transmetohen nga nje tabii, transmetimi i tyre mund te ngrihet ne mewkuf dhe edhe pse ka disa mendime qe mund te ngrihet deri ne merfu' ajo qe eshte pranuar unanimisht eshte se hadithi i tabiinit ngrihet ne mewkuf.

    Ky lloj hadithi po ashtu i referohet rregullave te autenticitetit dhe duhet te plotesoje po ato kushte gjate analizimit te tij.

    Hadithi Mektu'

    Ky hadith eshte ai hadith qe i referohet fjaleve, veprave, aprovimeve apo karakteristikave te tabiineve. Ato hadithe mektu' qe jane me me vlere jane hadithet qe transmetohen ne autoritetin e tabiineve te famshem per dijen e tyre apo shoqerimin e tyre me sahabat si per shembull: Said ibn el-Musajib, Muhamed ibn Sirin, Ibrahim en-Nakhai, Mesruk e te tjere vec tyre.

    Shkeputjet ne zinxhirin e transmetimit te hadithit.

    Ne pese kushtet per pranimin e nje hadithi permendem si kushtin e pare vazhdueshmerine e zinxhirit te transmetimit. Po ashtu permendem edhe hadithin musned dhe qe kushti i pare te plotesohet duhet qe hadithi te jete musned.

    Mirepo jo te gjitha hadithet qe na arrijne jane musned dhe ne varesi te gjendjes se zinxhirit te transmetimit te tyre shkeputjet e zinxhirit mund te jene te ndryshme ndaj edhe duhet permendur terminiologjia e zinxhireve me shkeputje.

    Zinxhiri i transmetimit te hadithit me shkeputje bie ne dy kategori:

    1) Shkeputje e dukeshme (Saktun dhahirun)

    2) Shkeputje e fshehte (Saktun Khafijun)

  8. #48
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Shkeputjet e dukeshme (Saktun dhahirun)

    Hadithet qe bien ne kete kategori jane ato qe jane me te lehtat per tu dalluar nga studiuesit e hadithit ngase shkeputja e zinxhirit ne keto raste eshte qartesisht e dukeshme. Me shkeputje te zinxhirit kihet parasysh cdo lloj shkeputje e tij qofte kjo ne fillim ne mes apo ne fund te zinxhirit te transmetimit.

    Kryesisht jane percaktuar 4 kategori te shkeputjeve te dukeshme ne zinxhirin e transmetimit:

    1) Hadithi Mursel

    2) Hadithit Mualak

    3) Hadithi Mu'dal

    4) Hadithi Munkati'



    C'eshte hadithit Mursel.

    Ky eshte ai hadith, ne zinxhirin e te transmetimit te se cilit mungon hallka mes atij qe eshte tabii' dhe profetit. Po ashtu ketu futet edhe transmetimi i sahabit qe transmeton ne autoritetin e profetit ate te cilen nuk e ka degjuar nga profeti . Keshtu ne kete kategori futen dy lloje ne varesi te transmetuesit te fundit qe transmeton direkt nga profeti.

    1) Murseli i tabiinit

    2) Murseli i sahabit

    Murseli i tabiinit eshte ai hadith, zinxhiri i transmetimit te te cilit arrin deri tek tabiini qe transmeton direkt nga profeti. Persa i perket tabiineve ata jane kryesisht ne dy grupe.

    1) Tabiinet e vjeter

    2) Tabiinet e rinj.

    Me tabiine te vjeter do te kihet parasysh individi qe ka takuar shume sahaba dhe ka mesuar prej tyre sikurse Ubejdullah bin Adi bin Khajar, Ata bin Ebi Rabah apo Said ibn el-Musejib a te tjere si keta.

    Persa i perket tabiineve te rinj jane ata qe kane takuar nje apo dy nga sahabat sikurse Zuhri, Abu Hazim, Jahja ibn Said el-Ensari e te tjere si keta.

    Duhet theksuar se ka edhe nje mendim qe nuk ben dallim mes tabiineve dhe i trajton ata te gjithe ne te njejten shkalle por me mire eshte qe te behet dallim mes tyre dhe ky duket mendimi me i sakte per shume arsye disa nga te cilat do te permenden me pas inshallah.

    Ne lidhje me hadithin mursel mbahen qendrime te ndryshme nga dijetaret dhe disa e mohojne plotesisht hadithin mursel nderkohe qe disa te tjere e pranojne ate. Nga ata qe e mohojne plotesisht hadithin mursel eshte edhe Ibn Hazm edh-Dhahiri.

    Nga ana tjeter dijetaret e Kufes e pranojne hadithin mursel ne menyre apsolute dhe per kete jane kritikuar ashper nga dijetaret e tjere.

    Persa i perket shumices se atyre qe e pranojne hadithin mursel ata e pranojne kete hadith veten nese ai ploteson disa kushte. Dijetare te ndryshem kane vendosur kushte te ndryshme per hadithin mursel qe te jete i pranuar dhe disa kane vene me pak kushte nderkohe qe disa te tjere kane vene me teper kushte per te.

    E tere mosmarrveshja rreth kesaj ceshtje kthehet ne faktin se ky transmetim mund te kete si hallke qe mungon ose nje sahab ose me teper se nje individ ku tabiini qe transmeton hadithin nga profeti mund te kete lene menjeane sahabin por mund te kete lene menjeane me teper se vetem sahabin per shembull mund te kete lene pa permendur nje tabii tjeter qe i ka transmetuar atij hadithin nga sahabi qe e transmeton nga profeti.

    Nese tabii-ni ka lene menjejane vetem sahabin, vlera e hadithit nuk bie dhe hadithi eshte ne fakt i pranuar ngase te tere sahabat jane besnike dhe te devotshem pa perjashtim. Problemi qendron nese mungon me teper se sahabi ne zinxhir.

    Nese ka lene edhe dike tjeter vec sahabit atehere:

    Imam Melik dhe Abu Hanifa e pranojne hadithin mursel si argument per aq kohe sa transmetuesi te jete dikush i besueshem.

    Imam Ahmed preferon hadithin mursel mbi perdorimin e analogjise (kijasit).

    Imam Abu Dawud e pranon hadithin mursel nese plotesohen dy kushte: Nuk ka hadith musned ne kete ceshtje qe hadithi mursel trajton dhe nese gjendet nje hadith musned ky hadith mursel nuk eshte ne kundershtim me hadithin musned.

    Po ashtu Ibn Salah nuk e pranon hadithin mursel pervec nese vjen edhe me nje rruge musned.

    Sheikh ul-Islam Ibn Tejmia ka theksuar duke qartesuar se hadithet mursel jane ne tre kategori:

    1) Ato qe jane sahih

    2) Ato qe jane daif

    3) Ato qe kane nevoje per tu egzaminuar me tej

    Kjo thenie i permbledh te tera mendimet ne menyren me te mire dhe Imam Shafi' na ka dhene kriteret qe duhet qe hadithi mursel te permbushe qe te jete i pranuar. Keshtu ai e pranon hadithin mursel duke egzaminuar dy fusha:

    1) Gjendja e hadithit

    2) Gjendja e transmetuesit te hadithit

    Persa i perket vete hadithit, atehere Imam Shafi' kerkon qe hadithi mursel:

    1) Te jete transmetuar si musned nepermjet nje zinxhiri tjeter, ose

    2) Te jete transmetuar si mursel nepermjet nje zinxhiri tjeter, ose

    3) Kuptimi i tij te jete i mbeshtetur nga theniet e nje apo disa sahabave ose

    4) Shumica e dijetareve mbajne qendrim te njejte ne kete mesele si edhe ai qe transmetohet nepermjet hadithit mursel.

    Persa i perket transmetuesit te hadithit, Imam Shafi' kerkon qe:

    1) Transmetuesi te jete nje tabii i vjeter

    2) Nese ky transmetues permend diku tjeter individin (qe mungon), nuk permend zakonisht dike qe nuk eshte i njohur apo dike te pa pranueshem ne transmetimin e haditheve.

    3) Ky transmetues nuk kontradikton dike te besueshem po qe se gjendet me te ne transmetim.

    Persa i perket murseleve te Said ibn el-Musajib dhe te Ata ibn Ebi Rabah keto konsiderohen te pranueshem ngase pasi murselet e tyre jane egzaminuar eshte pare se te tere murselet e tyre jane nga sahabat.

    Imam Dhahabi ka permendur se murselet e tabiineve te rinj si Hasan el-Basri, Zuhri, Katedah dhe Humejd el-Tewil si murselet me te dobeta.

    Murseli i sahabit eshte ai hadith qe sahabi transmeton nga profeti pa e patur degjuar kete hadith nga profeti qofte kjo per shkak te moshes se re te tyre, apo pranimit te vone te islamit apo mungeses se tyre. Ne fakt ka shume transmetime te tilla nga Ibn Abas dhe Ibn Ez-Zubejr. Kuptohet qe edhe ketu ka pasur disa mosmarrveshje megjitheate mendimi i sakte eshte se ky hadith eshte i pranueshem ngase sahabat ne pergjithesi transmetojne nga sahabat dhe te tere sahabat jane te pranueshem ne transmetim. Nese sahabi ka transmetuar nga nje tabii, e keto jane raste te rralla, ai e cileson se nga cili e ka transmetuar ate.

  9. #49
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Hadithi Mualak

    Ky eshte ai lloj hadithi tek i cili fillimi i zinxhirit te transmetimit mungon ose tere zinxhiri i tij mungon. Ky hadith njihet gjitheashtu edhe si Balaghah (i arritur ngase shpesh transmetuesi thote se me arriti mua se profeti....).

    Haset ne dy gjendje:

    1) Tere isnedi mungon dhe transmetohet direkt nga profeti

    2) Isnedi (zinxhiri i transmetimit) mungon deri tek tabiini apo sahabi

    Kuptohet se ky lloj transmetimi eshte i dobet por shpesh haset qofte ne librat baze qofte ne librat dytesore. Me libra baze kuptojme librat themeltare te atyre qe i kane mbledhur transmetimet si Musnedi i Imam Ahmedit, sahihet apo sunenet....etj. Me libra dytesore kuptojme librat qe bazohen ne keto libra baze si per shembull "Rijadus-salihin" apo "Mburoja e muslimanit" apo edhe shkrimet e secilit nga ne neper internet ku thjeshte permendim librin baze dhe transmetimin e permendim ne formen mualak si per shembull kur themi se Bukhari transmeton nga Ibn Abas se profeti tha..... apo kur themi se Muslim transmeton se profeti tha......

    Persa i perket transmetimeve mualak te perdorura ne dy sahihet (Bukhari dhe Muslim) nese eshte thene: "Ai tha...etj" atehere konsiderohen si sahih e nese jo nuk merren domosdoshmerisht sahih por duhen egzaminuar plotesisht. Ibn Haxhar ka shkruar nje liber te tere te titulluar "Teghlikut-taliik" ne te cilin ka mbledhur tere transmetimet mualak te Bukharit dhe ka dhene isnade per to.


    Hadithi Mu'dal

    Ky eshte ai hadith ne zinxhirin e transmetimit te te cilit mungojne dy apo me teper transmetues. Ka raste kur hadithi eshte edhe mualak edhe mudal njekohesisht ashtu sikurse ka raste ku secili eshte ne dallim nga tjetri. Keshtu:

    1) Nese dy transmetues te njepasnjeshem mungojne ne fillim te zinxhirit hadithi eshte edhe mu'dal edhe mualak njekohesisht.

    2) Nese vetem nje transmetues mungon ne fillim te isnedit hadithi eshte mualak e jo mudal.

    3) Nese nga mesi i zinxhirit mungojne dy apo me teper transmetues te njepasnjeshem atehere hadithi eshte mu'dal e nuk mund te quhet mualak.

    Hadithi Munkati'

    Ai hadith ne zinxhirin e te cilit ka shkeputje qofte kjo mungese e nje transmetuesi apo me teper se nje, quhet hadith munkati'. Keshtu termi hadith Munkati' perdoret per cdo hadith qe nuk eshte musned. Kjo eshte ajo qe eshte thene ne menyre te pergjitheshme por ka disa dijetare te hadithit qe kane bere nje dallim duke perjashtuar nga ky klasifikim hadithin mursel, mualak apo mudal.

    Ky ne fakt eshte mendimi me i njohur dhe keshtu hadithi munkati' eshte ai hadith ne isnedin e te cilit mungon nje apo me teper transmetues jo te njepasnjeshem dhe ata mungojne perpara grades se tabiineve.

    Me mungese te transmetuesit/ve nuk konsiderohet vetem mungesa e transmetuesit por edhe mos njohja e tij sipas nje mendimi te disa dijetareve.

    Kuptohet qe ky transmetim eshte i pa pranueshem.

    Shkeputjet e fshehta (Saktun Khafijun)

    Me shkeputje te fshehta do te kihen parasysh ato shkeputje ne zinxhirin e transmetimit te nje hadithi qe ne pamje te pare duket sikur eshte i sakte dhe i plote por qe pas nje egzaminimi te hollesishem behet e qarte se nuk eshte ashtu. Kjo eshte ajo ku dija ne lidhje me hadithin duhet e thelle dhe me specifike.

    Saktun Khafijun haset ne dy forma:

    1) El-Mudalas

    2) El-Murselul-Khafi

  10. #50
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    El-Mudallas

    Tedlis eshte fshehja e difektit ne zinxhirin e transmetimit duke e bere hadithin te duket me i rregullt se eshte ne realitet.

    Jane dy raste te tedlisit ne hadithin mudallas:

    1) Tedlisul Isned

    2) Tedlisush-shujukh

    Tedlisul-Isned

    Tedlisul Isned ka dy raste:

    1) Tedlis ne lidhje me fshehjen e nje transmetuesi te pranueshem

    2) Tedlis ne lidhje me fshehjen e nje transmetuesi te pa pranueshem (Tedlisut-Teswijeh)

    Tedlisi ne lidhje me fshehjen e nje transmetuesi te pranueshem

    Kjo ka te beje me rastin kur transmetuesi transmeton nga nje transmetues tjeter nga i cili ai ka degjuar me pare, por transmeton ate qe ai nuk e ka degjuar prej tij dhe perdor fjale qe implikojne se ne fakt ky individ ka degjuar/pare ate qe po transmeton edhe pse nuk behet e qarte me siguri se ai e ka degjuar/pare kete.

    Per shembull nese Zejdi dihet se ka degjuar/pare nga Amri ne pergjithesi por ne lidhje me nje hadith te caktuar Zejdi transmeton se Amri ka transmetuar kete e kete kur ne fakt ai nuk e ka degjuar/pare kete nga Amri por nga dikush tjeter qe e ka degjuar/pare nga Amri por Zejdi nuk e permend fare individin nga i cili e mori kete transmetim dhe e transmeton direkt nga Amri duke perdorur shprehje si p.sh "Tha Amri...." apo "Nga Amri...." apo "Sipas Amrit...." por ne te njejten kohe Zejdi nuk perdor terma si "Amri me tha/transmetoi..." ose "Degjova Amrin te thote....." ngase nese ai do te bente kete kjo e ben ate genjeshtar.

    Po ashtu mund te jete edhe rasti kur p.sh Zejdi eshte bashkekohes i Amrit por ne fakt nuk e ka takuar Amrin por qe te ben te kuptosh sikur ky e ka takuar ate. Po ashtu edhe rasti kur Zejdi mund ta kete takuar Amrin ose jo (per shembull te dy jetojne ne te njejtin lokalitet) dhe Zejdi perdor shprehje qe te le te kuptosh se ai mund ta kete takuar Amrin ose jo. Pra perdor shprehje qe te le ne dyshim nese ai e ka takuar apo jo. Edhe ne kete rast ai shmang termat qe te bejne te kuptosh se ai e ka degjuar direkt nga Amri ngase sikurse thame nese ai do ta bente kete do te akuzohej si genjeshtar.

    Tedlisi ne lidhje me fshehjen e nje transmetuesi te papranueshem.
    (tedlisut-teswijeh)

    Ne kete rast transmetuesi transmeton hadithin nga sheikhu i tij qe eshte i pranueshem qe transmeton nga nje transmetues i pa pranueshem qe transmeton nga nje transmetues tjeter i pranueshem. Transmetuesi origjinal heq fare nga zinxhiri i transmetimit te hadithit, transmetuesin e pa pranueshem duke lene ne te vetem sheikhun e tij qe transmeton nga transmetuesi i pranueshem duke e ngritur keshtu hadithin ne grade te larte kur ne fakt eshte e kunderta e kesaj. Shembull:

    Selimi eshte transmetuesi origjinal qe transmeton nga sheikhu i tij Aliu qe eshte transmetues i drejte dhe i pranueshem por qe transmeton kete hadith nga nje transmetues i pa pranueshem Ubej qe transmeton hadithin nga nje transmetues i drejte e i pranueshem Umar. Pra Selimi transmeton nga Aliu qe transmeton nga Ubej qe transmeton nga Umar se......

    Nese Selimi do ta linte zinxhirin sikurse eshte, atehere hadithi do te ishte i dobet por Selimi heq fare transmetuesin e pa pranueshem Ubej dhe le keshtu vetem transmetues te drejte e te pranueshem. Pra Selimi transmeton nga Aliu qe transmeton nga Umari se...... (pra nuk e permend fare Ubej-in).

    Ky eshte lloji me i keq i tedlisit dhe me i veshtiri per tu dalluar. Dy nga individet me te njohur qe kane praktikuar kete lloj tedlisi jane: Bakijeh ibn El-Walid dhe El-Walid ibn Muslim.

    Tedlisush-shujukh


    Kjo eshte kur transmetuesi transmeton nga sheikhu i tij dicka qe ai e ka degjuar/pare por e emerton sheikhun me nje emer apo kunijeh me te cilin ai nuk eshte i njohur keshtu e maskon identitetin e tij.

    Per shembull dikush njihet me emrin Abdullah dhe me kunijeh-n Abu Said dhe ai ka si femije Saidin, Amarin por me nje grua tjeter per shembull me te cilen eshte ndare ka edhe Merjemen. Nxenesi i tij nuk thote qe degjova nga Abu Said por degjova nga Abu Merjem se.... Ose per shembull thote qe degjova nga Abdullah ibn Ebi Abdullah (degjova nga Abullahu i biri i te atit te Abdullahut) se.....

    Ky lloj tedlisi eshte me pak i urryer se Tedlisi i isnedit ngase ne kete rast nuk eshte fshehur transmetuesi por thjeshte eshte maskuar identiteti i tij nderkohe qe ne tedlisin e isnedit transmetuesi nuk permendet fare ose fshihet qellimisht.

    Megjitheate tedlisi ne pergjithesi urrehet nga te gjithe ngase krijon konfuzion dhe paqartesi. Shu'bah ka thene se tedlisi eshte vellai falsitetit dhe po ashtu eshte thene nga ai qe me mire te bej zina se te praktikoj tedlis pra e shikonte tedlisin me te keq se zinaja.

    Perse kane praktikuar tedlis disa transmetues?

    Ka shume arsye qe i kane shtyre transmetuesit te praktikojne tedlis nder keto arsye jane permendur:

    1) Per te shkurtuar isnedin e hadithit duke e bere keshtu me te mire se ceshte ne realitet ngase dihet se sa me i shkurter isnedi aq me i mire.

    2) Njihet se transmeton shume nga ky sheikh dhe keshtu ai transmeton edhe kete hadith duke praktikuar tedlis qe te duket se ai e ka degjuar edhe kete nga sheikhu.

    3) Sheikhu nga i cili transmeton eshte ne fakt i dobet ne hadith dhe ky nuk don te nxjerre ne pah se po transmeton nga nje transmetues i dobet.

    4) Sheikhu mund te jete me i ri se transmetuesi dhe ai nuk don te duket se po transmeton nga ata qe jane me te ri se ai.

    5) Sheikhu eshte i nje niveli me te ulet se ai dhe nuk don te duket se po transmeton nga dikush me me pak dije.

    6) Sheikhu eshte i besueshem por nese permendet emri i tij njerezit nuk e pranojne nga xhelozia apo inatet apo keqkuptimi ne lidhje me kete sheikh

    e keshtu me rradhe.

    Si zbulohet tedlisi?

    Ka kryesisht dy menyra te zbulimit te tedlisit:

    1) Kur transmetuesi e pranon vete se ka praktikuar tedlis ne transmetim

    2) Kur ekspertet e nxjerrin ne pah kete praktike te atij qe praktikon tedlis.

    Si veprohet me hadithet ne te cilat gjendet tedlis? (Hadithet Mudallas)

    Ne rastin kur tedlisul-Isned eshte ne lidhje me fshehjen e nje transmetuesi te besueshem dhe te pranueshem, disa kane thene se apsolutisht ky hadith nuk pranohet nderkohe qe mendimi i shumices eshte se behet diferencim mes rasteve te ndryshme dhe nese tedlisi eshte i bute edhe pse krijon dyshime, pas verifikimit te tij pranohet. Merren parasysh individi qe e praktikon tedlisin, individi ndaj te cilit eshte bere tedlisi si edhe hadithi ne shqyrtim dhe shume aspekte te tjera vec ketyre.

    Ne rastin e tedlisush-shujukh sikurse thame se ky eshte lloji me i bute i tedlisit ngase nuk eshte hequr transmetuesi fare por vetem eshte maskuar. Pra edhe ky si rasti me siper pranohet pas verifikimeve.

    Ne rastin e tedlisut-teswijeh, ky hadith jo vetem qe nuk pranohet por ne fakt praktikuesi i tij skualifikohet fare sa qe edhe nese e ka bere kete vetem nje here ai konsiderohet genjeshtar dhe nuk i pranohet transmetimi me. Ka pastaj mosmarrveshje ne pranimin e transmetimeve te tija pasi te pendohet dhe disa e pranojne e disa nuk e pranojne ate pas pendimit.

    Pra sipas rasteve dhe individeve jane kater kategori kryesore te atyre qe kane praktikuar tedlis:

    1) Ata qe rralle kane praktikuar tedlis por qe ne teresi jane transmetues te drejte dhe te pranueshem dhe tedlisi ndodhi ne lidhje me individe te drejte dhe te pranueshem.

    2) Ata qe vete jane te drejte dhe te pranueshem dhe vetem maskuan identitetin e transmetuesit pa e hequr ate nga isnedi.

    3) Ata qe fshehen identitetin e transmetuesve te dobet apo te pa njohur.

    4) Ata qe vete jane te dobet dhe fshehen transmetues te dobet.

    Ne dy rastet e para kryesisht transmetimet pranohen pervec nese ka evidence per te kunderten. Ne rastin e trete dhe te katert, braktiset totalisht. Po ashtu hadithet ne te cilat eshte vertetuar qartesisht se nuk ka tedlis pranohen nese individi qe ka praktikuar tedlis eshte i drejte dhe i pranueshem dhe ky eshte mendimi i shumices.


    El-Murselul-Khafi

    Ky eshte kur transmetuesi eshte bashkekohes me sheikhun nga i cili transmeton madje egziston edhe mundesia qe ai ta kete takuar ate por po transmeton ate te cilen ai nuk e ka degjuar nga ai dhe perdor shprehje te tilla si "ai tha...".

    Pra edhe pse transmetuesi mund te jete bashkekohes me sheikhun nga i cili ai po transmeton dhe mund edhe te jete takuar me te si per shembull disa nga ne qe kane jetuar kur ishte sheikh Ibn Bazz per shembull gjalle, pra te dy jane bashkekohes dhe madje egziston mundesia qe edhe ta kete takuar sheikhun por transmeton se sheikhu ka thene kete e kete kur ne fakt nuk e ka degjuar fare sheikhun te thote kete.

    Kjo mund te zbulohet ne tre menyra:

    1) Vete transmetuesi informon se ai nuk e ka takuar kurre apo nuk ka degjuar nga sheikhu.

    2) Qartesimi qe dijetaret e hadithit kane bere duke theksuar se individi ne fjale nuk e ka takuar sheikhun ose nuk ka degjuar asgje nga ai.

    3) Gjendet nje transmetim tjeter qe ka ne mes te transmetuesit ne fjale dhe sheikhut dike tjeter. (kjo e fundit eshte pak e debatueshme mes dijetareve )

    Dallimi mes Tedlisul-isned dhe murselul-khafit.

    Dallimi mes tedlisul-isned dhe murselul-khafit eshte se ne rastin e pare transmetuesi po transmeton nga dikush prej te cilit ai ka degjuar, ate qe nuk e ka degjuar ndersa ne rastin e dyte transmetuesi po transmeton ne autoritetin e dikujt nga i cili nuk ka degjuar asgje.

    Hadithi Mutasil ose Mausul

    Ky eshte ai hadith zinxhiri i te cilit eshte i lidhur qofte ky Merfu' apo Meukuf. Nese zinxhiri perfundon tek nje tabii nuk mund te perdoret termi mutasil pervec nese specifikohet si per shembull te thuhet se hadithi deri tek Ata apo Zuhri apo Ibn Sirin...etj eshte mutasil.

    Pra ne menyre te pergjitheshme i referohet haditheve pa shkeputje ne zinxhirin e tyre qe arrijne tek profeti ose tek sahabi. Nese nuk arrijne deri ketu ky term mund te perdoret vetem ne menyre te kufizuar duke qartesuar perfundimin e tij.

    Mutasil dhe musned jane te ngjashem ne ate qe te dy llojet jane me zinxhir te lidhur ku secili transmetues ka marre hadithin nga ai qe eshte mbi te ne zinxhir mirepo hadithi musned ne menyre te pakufizuar i referohet hadithit qe eshte mutasil por edhe marfu' njekohesisht. Pra cdo hadith mutasil eshte edhe musned por jo cdo hadith musned eshte mutasil ngase sikurse thame hadithi mutasil mund ti referohet edhe kadithit mewkuf. Megjitheate duhet theksuar se dallimi mes tyre eshte vetem ne piken ku perfundon isnedi.

  11. #51
    i/e regjistruar Maska e Sefedini_PZ
    Anėtarėsuar
    05-03-2009
    Postime
    205
    Selam vella Abdurrahman.

    Ti paske shkruar shume gjate dhe ne detaje per hadithet, flm.

    Une e kam nje pyetje te thjeshte: A jane te verteta keto dy hadithe?

    Nė njė hadith kudsijj thuhet:

    (O robi im) Po tė mos ishe Ti, nuk do ta krijoja gjithėsinė.

    Ebu Hurejre r.a. transmeton se:

    Shokėt e pyetėn pejgamberin s.a.s, Kur tė ėshtė dhėn pejgamberia o i Dėrguari i Allahut? Pejgamberi s.a.s u pėrgjigj: Kur Ademi ishte ndėrmjet ujit e dheut.

    Sipas hadithit te pare del se Allahu xh.sh. vetem per dashurine qe ka pas ndaj Pejgamberit a.s. e paska krijuar gjithesine kurse te derguarit e tjere apo ne njerezit e thjeshte qenkemi vetem kukulla teatri apo mbeturina!?
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Sefedini_PZ : 24-03-2009 mė 13:23
    Vetėm Zoti mund tė mė gjykojė!

  12. #52
    … ßriläntě … ΅ Ų λŁŁї Ϊм Maska e [Perla]
    Anėtarėsuar
    07-09-2006
    Vendndodhja
    Aconteceu !!! Estava escrito assim...
    Postime
    6,577
    Shko shiko Biblen tende qe lejon maredhenie seksuale midis babase dhe bijave te tij.
    Vertete i lejon e ? E ke lexuar mire ?

    Kur do te kundershtosh mos perdor arme te ulta, s'te kane hije.
    Un amigo verdadero es algien que cree en ti aunque tu hayas dejado de creer en ti mismo.

  13. #53
    فقيـــر إلـى الله Maska e rapsod
    Anėtarėsuar
    04-08-2002
    Vendndodhja
    Mbi libra
    Postime
    796
    Citim Postuar mė parė nga Sefedini_PZ Lexo Postimin
    Selam vella Abdurrahman.

    Ti paske shkruar shume gjate dhe ne detaje per hadithet, flm.

    Une e kam nje pyetje te thjeshte: A jane te verteta keto dy hadithe?

    Nė njė hadith kudsijj thuhet:

    (O robi im) Po tė mos ishe Ti, nuk do ta krijoja gjithėsinė.

    Ebu Hurejre r.a. transmeton se:

    Shokėt e pyetėn pejgamberin s.a.s, Kur tė ėshtė dhėn pejgamberia o i Dėrguari i Allahut? Pejgamberi s.a.s u pėrgjigj: Kur Ademi ishte ndėrmjet ujit e dheut.

    Sipas hadithit te pare del se Allahu xh.sh. vetem per dashurine qe ka pas ndaj Pejgamberit a.s. e paska krijuar gjithesine kurse te derguarit e tjere apo ne njerezit e thjeshte qenkemi vetem kukulla teatri apo mbeturina!?
    Hadithi i pare: Leulake leulake we ma khalektu el-Eflak, nuk eshte Sahih
    Hadithi i dyte kam dyshime prandaj nuk po kthej pergjigje.

    Persa i perket pejgamberllikut te Muhamedit s.a.v.s. ate e ka ditur edhe Ademi para se te zbriste ne toke kur ai kerkoi meshire tek Allahu me emrin e Muhamedit te cilin e pa ne proten e xhenetit te shkruar "La ilahe il'la Allah Muhamed resulullah", ndersa caktimi i Muhamedit si profet normal qe eshte qe ne ezel, sepse Allahu gjerat i ka percaktuar qe ne ezel, por kjo eshte teme e thelle prandaj nuk po i futemi.
    "Allahu ka ekzistuar dhe s'kish vėnd, Ai ėshtė ashtu siē ka qėnė" Hzr. Aliu r.a.

  14. #54
    فقيـــر إلـى الله Maska e rapsod
    Anėtarėsuar
    04-08-2002
    Vendndodhja
    Mbi libra
    Postime
    796
    Citim Postuar mė parė nga [Perla] Lexo Postimin
    Vertete i lejon e ? E ke lexuar mire ?

    Kur do te kundershtosh mos perdor arme te ulta, s'te kane hije.
    Zemra, Noe tek dhjata e vjeter shkon me vajzen e tij, Solomoni te dhjata e vjeter shkon me gruan e Davidit, Letra e Ezdres ishte ndaluar para ca kohesh ne gjermani qe te lexohej nga nen 18 vjecaret sepse ishte leter seksi, Tamara ne dhjaten e vjeter tregon per "hallatet" e egjiptjaneve se ishin si te gomarit...keto te mjaftojne?
    "Allahu ka ekzistuar dhe s'kish vėnd, Ai ėshtė ashtu siē ka qėnė" Hzr. Aliu r.a.

  15. #55
    HUNDLESH Maska e altin55
    Anėtarėsuar
    01-02-2003
    Vendndodhja
    Vlore Al
    Postime
    1,324

    Talking

    Citim Postuar mė parė nga [Perla] Lexo Postimin
    Vertete i lejon e ? E ke lexuar mire ?

    Kur do te kundershtosh mos perdor arme te ulta, s'te kane hije.
    A ta kishe lexuar biblen moj e shkret, do tja kishe futur vrapit, sepse bibla per femrat qe nuk mbulohen, i quan prostituta dhe urdheron ti qethin zero.

  16. #56
    Nderi i Universit Maska e Gostivari_usa
    Anėtarėsuar
    12-08-2005
    Vendndodhja
    Atje ku nuk me gjeni dot!
    Postime
    3,639
    Citim Postuar mė parė nga [Perla] Lexo Postimin
    Vertete i lejon e ? E ke lexuar mire ?

    Kur do te kundershtosh mos perdor arme te ulta, s'te kane hije.
    Lexo Zanafillen, kapitullin e 19 nga fillimi deri ne fund , dhe pasi te lexojsh urdhero dhe eja ketu dhe na sqaro se cfar po pershkruhej aty.

    Me Respekt
    GV_USA
    WE WILL NOT GO DOWN!

  17. #57
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    20-01-2009
    Postime
    454
    Citim Postuar mė parė nga Sefedini_PZ Lexo Postimin
    Selam vella Abdurrahman.

    Ti paske shkruar shume gjate dhe ne detaje per hadithet, flm.

    Une e kam nje pyetje te thjeshte: A jane te verteta keto dy hadithe?

    Nė njė hadith kudsijj thuhet:

    (O robi im) Po tė mos ishe Ti, nuk do ta krijoja gjithėsinė.

    Ebu Hurejre r.a. transmeton se:

    Shokėt e pyetėn pejgamberin s.a.s, Kur tė ėshtė dhėn pejgamberia o i Dėrguari i Allahut? Pejgamberi s.a.s u pėrgjigj: Kur Ademi ishte ndėrmjet ujit e dheut.

    Sipas hadithit te pare del se Allahu xh.sh. vetem per dashurine qe ka pas ndaj Pejgamberit a.s. e paska krijuar gjithesine kurse te derguarit e tjere apo ne njerezit e thjeshte qenkemi vetem kukulla teatri apo mbeturina!?
    alejkum selam

    thenia e pare nuk eshte hadith

    ndersa e dyta po eshte hadith

    dhe kuptohet se pejgamberia e tij ka qene e caktuar shume heret, qe nga krijimi i Ademit.

Faqja 3 prej 3 FillimFillim 123

Tema tė Ngjashme

  1. Duke lexuar hadithet :)
    Nga Gostivari_usa nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 85
    Postimi i Fundit: 18-11-2010, 18:14
  2. Bibla Kur'ani Dhe Shkenca
    Nga Florim07 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 8
    Postimi i Fundit: 15-04-2009, 21:26
  3. Kurani, hadithet dhe grate!!!
    Nga Gostivari_usa nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 30-03-2009, 10:13
  4. A ben dikush te me sqaroj metodat e punes...
    Nga Gostivari_usa nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 154
    Postimi i Fundit: 12-12-2008, 16:47
  5. Me kerkese te Farukut
    Nga Gostivari_usa nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 16-03-2007, 07:56

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •