Hadithet dhe Synneti

[Sefedini_PZ]

Mënyra tjetër e frymëzimit dhe synneti i Pejgamberit

U kuptua se Kur’ani është fjalë e Allahut, kjo do të thotë, edhe shprehja edhe kuptimi janë prej Allahut, përveç transmetimit, as Xhibrili as Muhammedi a.s. nuk kanë pjesë në të.
Mënyrës tjetër të frymëzimit i thuhet: “vahjun bin-nefethi” ose “en-nefethu fir-ruhi” – frymëzimi në thellësi të zemrës. Ajo ishte një mënyrë tjetër. Në atë mënyrë njeriu frymëzohet për ndonjë punë apo detyrë. Pejgamberi ynë ishte frymëzuar në atë mënyrë.
Në këtë mënyrë qenë frymëzuar edhe pejgamberët tjerë si edhe njerëz të tjerë të mirë.
Njerëzit e frymëzuar në këtë mënyrë dinin se ai ishte frymëzim prej Zotit, ngase porositen për punë të mira e të mbara, andaj janë të bindur dhe të vendosur në zbatimin e asaj për çka porositen.
Nëpërmjet atij frymëzimi Pejgamberi ynë është njoftuar, përveç domethënies ose qëllimit të ndonjë pjese të Kur’anit, edhe me ndonjë çështje tjetër.
Edhe hadithi i Pejgamberit ka për burim atë frymëzim, pra edhe synneti është frymëzim prej Allahut.
Këtë e vërteton Kur’ani kur thotë:

“Ai (i dërguari) nuk flet nga hamendja e vet, ai (të folur) nuk është tjetër vetëm se frymëzim me të cilin frymëzohet” (En Nexhm: 3-4).

Edhe hadithi kudsij ishte frymëzim i asaj mënyre.
Në hadithi kudsij nuk ka ndonjë dispozitë të sheriatit, në to theksohet madhëria dhe fuqia e pakufishme e Zotit, mëshira e tij, të mirat dhe begatitë me të cilat i ka pajisur njerëzit, etj.
Asnjë pjesë e Kur’anit nuk e kishte atë mënyrë të frymëzimit.
Për të kuptuar edhe më mirë dallimin ndërmjet shpalljes së Kur’anit dhe ndërmjet mënyrës së frymëzimit në synnet, Sujutiu shënon thënien e Xhuvejnisë:
Shpallja e Allahut ishte prej dy llojesh. Një lloj ishte: Allahu i thotë Xhibrilit: Thuaj pejgamberit, tek i cili po të dërgoj, puno këtë dhe këtë, urdhëro për këtë dhe për atë! Xhibrili e kuptoi atë ç’i tha Zoti, vjen te pejgamberi dhe ia thotë atë, por jo edhe tekstin e fjalës, por vetëm kuptimin, kurse pejgamberi e shpreh atë me gjuhën e vet, pra teksti i fjalës është tjetër. I atij lloji ishte synneti, prandaj synneti mund të kumtohet vetëm në kuptim pa e lexuar tekstin, kurse Kur’ani jo. Lloji tjetër ishte: Allahu i thotë Xhibrilit: Lexoja pejgamberit këtë! Xhibrili vjen dhe ia lexon tekstualisht, fjalë për fjalë, pra i thotë lexoja këtë, e jo kumtoja këtë. I këtij lloji ishte tërë Kur’ani.

Marrë nga Kur’an-i Përkthim i Sherif Ahmetit

Shkroi: Sefedin Muçaj, Prizren, Kosovë.

[Gostivari_usa]

Nuk di a te shkruaj ose jo ne kete teme , sepse kam frige do te etiketohem si "qafir".
Po nejse pa marre parasysh se si etiketohem , e verteta duhet te dali ne shesh.
Shpesh here kam thene se ne mesin e haditheve te Buharit ka edhe shum hadithe tjetra qe jane plotesisht fabrikime ose pjeserisht fabrikime nga llogjike.

Psh hadithi i marrut nga Vellimi 1, Libri 1, hadithi me Nr 6.

Fol per takimin e Abu Sufjanit me Perandorin bizantin Haraklius, ne nje periudhe kur Ebu Sufjani ka qene idhujtar (armik i Islamit), ajo cfar eshte interesante se Ebu Sufjani lene qe nuk e shan a.s. Muhamedin dhe fene e re Islame ( te cilen ai e luftoj pa meshire fare) por e levderon !!!
Akoma me interesante eshte lene Ebu Sufjanin, por nese shikon pyetjet qe Herakliusi i ben Ebu Sufjanit, dhe pasi degjon pergjigjet nga Ebu Sufjani, Herakliusi ben komentimin e pyetjeve dhe pergjigjeve te marrura, ku ne baze te pergjigjeve ai haptas pranon qe a.s. Muhamedi eshte profet i Zotit duke thene citim: " se e dija qe do te paraqitet ( bazuar ne Bibel) por nuk e dija se do te jete nje nga ju" !!!
Pra ne baze te kesaj Herakliusi pohon qe a.s. Muhamedi eshte profet!!!!
Parashtrohet pyetja nqs se Herakliusi pranon qe a.s. Muhamedi eshte profet, valle pse nuk e pranoi fene Islame, por zgjodhi rrugen e luftes ?!!!

Yes, e vertete eshte se hadithet jane thene nga profeti dhe se ne duhet ti besojme, por ama po ashtu eshte e vertete qe ne mesin e atyre haditheve jane futur ca hadithe qe nuk e kane vendin aty.
Psh si ky hadithi i lartpermendur ( qe nuk ka te bej me jeten e profetit aspak biles nuk flet per profetin ne menyre direkte por flet per Ebu Sufjanin).

GV_USA

[paridi26]

Nuk di a te shkruaj ose jo ne kete teme , sepse kam frige do te etiketohem si "qafir".
Po nejse pa marre parasysh se si etiketohem , e verteta duhet te dali ne shesh.
Shpesh here kam thene se ne mesin e haditheve te Buharit ka edhe shum hadithe tjetra qe jane plotesisht fabrikime ose pjeserisht fabrikime nga llogjike.

Psh hadithi i marrut nga Vellimi 1, Libri 1, hadithi me Nr 6.

Fol per takimin e Abu Sufjanit me Perandorin bizantin Haraklius, ne nje periudhe kur Ebu Sufjani ka qene idhujtar (armik i Islamit), ajo cfar eshte interesante se Ebu Sufjani lene qe nuk e shan a.s. Muhamedin dhe fene e re Islame ( te cilen ai e luftoj pa meshire fare) por e levderon !!!
Akoma me interesante eshte lene Ebu Sufjanin, por nese shikon pyetjet qe Herakliusi i ben Ebu Sufjanit, dhe pasi degjon pergjigjet nga Ebu Sufjani, Herakliusi ben komentimin e pyetjeve dhe pergjigjeve te marrura, ku ne baze te pergjigjeve ai haptas pranon qe a.s. Muhamedi eshte profet i Zotit duke thene citim: " se e dija qe do te paraqitet ( bazuar ne Bibel) por nuk e dija se do te jete nje nga ju" !!!
Pra ne baze te kesaj Herakliusi pohon qe a.s. Muhamedi eshte profet!!!!
Parashtrohet pyetja nqs se Herakliusi pranon qe a.s. Muhamedi eshte profet, valle pse nuk e pranoi fene Islame, por zgjodhi rrugen e luftes ?!!!

Yes, e vertete eshte se hadithet jane thene nga profeti dhe se ne duhet ti besojme, por ama po ashtu eshte e vertete qe ne mesin e atyre haditheve jane futur ca hadithe qe nuk e kane vendin aty.
Psh si ky hadithi i lartpermendur ( qe nuk ka te bej me jeten e profetit aspak biles nuk flet per profetin ne menyre direkte por flet per Ebu Sufjanin).

GV_USA

ne rrall te par ku e ke argumentin qe ky eshte hadith i shpifur ?mos je gje muhadith?

shum mushrik e shanin resulin alejhi selam,i marr i çmendu r apo magjistar ,e me pas po vet pohonin qe ai nuk ishte i till.

edhe faraoni e besonte Zotin e Musait alejhi selam ,pse nuk u be musliman faraoni ?

[Gostivari_usa]

ne rrall te par ku e ke argumentin qe ky eshte hadith i shpifur ?mos je gje muhadith?

shum mushrik e shanin resulin alejhi selam,i marr i çmendu r apo magjistar ,e me pas po vet pohonin qe ai nuk ishte i till.

edhe faraoni e besonte Zotin e Musait alejhi selam ,pse nuk u be musliman faraoni ?

Dale pak paridi26 dale. NEse e lexon bukur hadithin, Herakliusi pranon qe a.s. Muhamedi eshte ne te vertete profet i Allahut!
Paramendoje Herakliusi i thot Ebu Sufjanit sikur te me jepet rasti te jem me te (dmth me a.s. Muhamedin) une mesiguri do tia laja kembet atij!!!

KEto Paridi26 jane fjale te medha!!! Fjale te cilat jane thene sipas perendorit te Perandorise Bizantine!!!!
Mendo !!!! Sa ka gjasa qe Herakliusi te shprehet ne ate menyre dhe perseri te vdesi si kristijan !!!
Lene se vdes si kristijan po edhe ngriti ushtrine me te madhe te pare ndonjehere kunder fese islame, mobilizoi 200.000 ushtare !!!!
200.000 nuk i pate as gjate kryqezatave, por Herakliti e ngriti nje ushtri te tille qe fale dinakerise dhe trimerise se Khalid Iben Walidit muslimanet e fituan ate beteje ( me siguri me ndihmen e Allahut ) !!!

Sa i perket faraonit , nuk krahasohet faraoni me Herakliusin. Faraoni tan jeten luftoj kunder a.s. Musait, ndersa sipas haditheve keto fjale Herakliusi i thot ne kohen kur muslimanet dhe kristijanet ishin ne paqe!
Pra nuk kishte lufte kunder muslimaneve dhe kristijaneve, me vone keto dy pale armiqesohen.
Dhe me te vertete nese lexon hadithin me vemendje , Herakliusi haptasi pranon qe a.s. Muhamedi eshte profet!!!! Biles shkon deri ne ate nivel sa qe thot qe sikur ti jepet rasti te takohet me profetin do tia kishte la kembet!!!!
Nqs kjo qe thuhet te kete hadith eshte e vertete, atehere parashtrohet pyetja si ka mundesi qe te pranojsh se A.S. Muhamedi eshte profet i Allahut dhe mos behesh musliman, dhe mos i nenshtrohesh vullnetit te Allahut ?!!!!!!!!!

GV_USA

[Sefedini_PZ]

Gostivar kete teme e kam shkruajtur pikerisht per ceshtjen e haditheve, por te atyre haditheve qe na mesojne si ta zbatojme islamin, si ta falim namazin apo si te jemi te moralshem.
Pajtohem me ty se ka shume hadithe te pasakta.
Ja disa hadithe qe mua me duket se jane te palogjikshme dhe ku njerezit i kane zmadhuar teper gjerat!

Në një hadith kudsijj thuhet:

(O robi im) Po të mos ishe Ti, nuk do ta krijoja gjithësinë.

Ebu Hurejre r.a. transmeton se:

Shokët e pyetën pejgamberin s.a.s, Kur të është dhën pejgamberia o i Dërguari i Allahut? Pejgamberi s.a.s u përgjigj: Kur Ademi ishte ndërmjet ujit e dheut.

Kjo bie ne kundershtim me ajetin vijues:

18:110. Thuaj: "Unë jam vetëm njeri, sikurse edhe ju, mua më shpallet se vetëm një Zot është Zoti juaj, e kush është që e shpreson takimin e Zotit të vet, le të bëjë vepër të mirë, e në adhurimin ndaj Zotit të tij të mos e përziejë askë".

Pastaj, Muhamedi a.s. para vdekjes së tij tha: "Mos më nderoni dhe lartësoni sikurse bënë të krishterët me Isain a.s. birin e ‎Merjemes. Por thoni që unë jam rob dhe i dërguari i Zotit!"

Gjithashtu ne bejme dallim ne te derguarit e Allahut xh.sh. kur pas emrit te Muhammedit a.s. e vendosim fjalen sal Allahu alejhi ve selam kurse kur permendim profetet e tjere sic bie fjala per Isen a.s. themi vetem alejhi selam.
Isa a.s. tere jeten e tij ja ka kushtuar Islamit dhe perveq misionit te tij te pare do te kthehet edhe ne misionin e tij te dyte per ta perhapur drejtesine e Allahut xh.sh. kurse ne po e ulim ate ne nivel me te poshte se Muhammedin a.s.

Kjo qe ne po bejme eshte ne kundershtim me ajetin vijues:

2:285. I dërguari i besoi asaj që iu shpall prej Zotit të tij, e ashtu edhe besimtarët. Secili i besoi All-llahut, engjëjve të Tij, shpalljeve të Tij, të dërguarve të Tij. Ne nuk bëjmë dallim në asnjërin nga të dërguarit e Tij, dhe thanë: “Iu përgjigjëm thirrjes dhe respektuam urdhërin. Kërkojmë faljen tënde o Zoti ynë! Vetëm te Ti është ardhmëria jonë”.

Shtrohet pyetja: hafiz Sherif Ahmeti apo korrektuesi Mensur Halili paskan qene budallenje kur e kan shkruar ne Kur'an Muhammedi a.s. kurse ne qenkemi me te menqur qe themi Muhammedi s.a.v.s.?

Gjithashtu sot shoh rinine qe vetem tallen me pleqte qe falen ne xhami (paramendoni ne xhami!) dhe kjo me duket katastrofe per nje musliman te veproje ashtu.

Edhe nese keta pleq jane per t'u tallur me ta ne duhet te kemi frike Allahun xh.sh. dhe t'ia lejme Atij te beje gjykimin apo ndeshkimin e jo ta marrim ne duart tona!

Allahu na i falte gabimet e bera pa qellim!

[paridi26]

oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo ooooooooo

a u bet dijetar a çfare ?

sa hadithe dini ?

sa ajete dini ?

sa tefsire dini ?

a e dini arabishten ?

çka jeni ty bo re ?

qekur kushdo na vendoska nga llogjika e tij a eshte hadithi i vertet a jo ? kini mend a jo ?subhanallah kini frik Allahun

[Gostivari_usa]

oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo ooooooooo

a u bet dijetar a çfare ?

sa hadithe dini ?

sa ajete dini ?

sa tefsire dini ?

a e dini arabishten ?

çka jeni ty bo re ?

qekur kushdo na vendoska nga llogjika e tij a eshte hadithi i vertet a jo ? kini mend a jo ?subhanallah kini frik Allahun

te gjitha ajetet i di !
te gjitha hadithet i di !
edhe arabishten e di!
Po ti a ke ndermend te pergjigjesh ose jo?
Ose vetem ke ardh ketu te na tregojsh se duhet me pas Allahun frike?!!
Nese ke ardh per kete pune , me fal per ke ardh shum vone, 1400 vite vone!

GV_USA

[halil_gostivari]

tung gostivari si ja kalon a je mire , ka koh qe nuk te kam shkruar , si ja kalon atje ne shba cish eshte jeta , ti vet si ke qene ......

sa u perket haditheve ka te sakta dhe jo te sakta dhe nuk dua te diskutoj me tej per adithet kaq kam .

por kam nje verejtje deri te ti dhe ate te lus si shok dhe si vella musliman , kur e shkruan emrin e pejgamberit tone MUHAMEDIT a.s shkruaje si duhet e jo ne kundershtim me parimet islame sepse shkruhet ( MUHAMED a.s ) e jo (a.s MUHAMED) me mirkupyim dhe besoj se nuk te kam ofenduar , dhe te lutem mos u mundo te me sqarosh dicka ne lidje me kete .

me respekt halil_gostivari....

[GjergjPresheva]

Te nderuar miq dhe dashamir,
sigurisht mund te pyeteni ... se kush jam... cka kerkoj.... pse po pyes.... e keshtu me rradhe.
Un jam i ri dhe kam deshir te di sa me shume.
Kam uri dhe etje per shume gjera fetare, shkencore, filozofike, teologjike etj.
prandaj; deshiroj te pyes dike, ndoshta nuk jam i tepert, qka jane Al Hadith? Synneti? ne sa Grupe ndahen Al Hadith? Cilat jane kriteret per tu pranuar Al Hadith?

Mbasi jam fillestar dhe paqedashes, kam deshire te di sa me teper per keto gjera?

Po e shoh se po shkruhet gjithqka dhe cdo lloj interpretimi, e keshtu shpesh po has edhe ne kundershtime...
besoj se nuk isha i tepert.
Rroni.

[GjergjPresheva]

Hej a ban me dite ne shqip cka d.m.th kjo fjali e huaj adith, synet e keso barbarizma!
Nese jeni shqipetare thuajin ne shqip e lejeni arabishten e turqishten.
Kemi Shqipen!

[Sefedini_PZ]

Hadith d.m.th. fjale apo thenie, kurse Synnet urdher, metode, menyre ose veper!

[GjergjPresheva]

Te nderuar miq dhe dashamir,
sigurisht mund te pyeteni ... se kush jam... cka kerkoj.... pse po pyes.... e keshtu me rradhe.
Un jam i ri dhe kam deshir te di sa me shume.
Kam uri dhe etje per shume gjera fetare, shkencore, filozofike, teologjike etj.
prandaj; deshiroj te pyes dike, ndoshta nuk jam i tepert, qka jane Al Hadith? Synneti? ne sa Grupe ndahen Al Hadith? Cilat jane kriteret per tu pranuar Al Hadith?

Mbasi jam fillestar dhe paqedashes, kam deshire te di sa me teper per keto gjera?

Po e shoh se po shkruhet gjithqka dhe cdo lloj interpretimi, e keshtu shpesh po has edhe ne kundershtime...
besoj se nuk isha i tepert.
Rroni.

a ka kush qe mundet me ma dhene ndonje spiegim?
ju falenderoj e cdo te mire
rroni

[panajot]

te gjitha ajetet i di !
te gjitha hadithet i di !
edhe arabishten e di!
Po ti a ke ndermend te pergjigjesh ose jo?
Ose vetem ke ardh ketu te na tregojsh se duhet me pas Allahun frike?!!
Nese ke ardh per kete pune , me fal per ke ardh shum vone, 1400 vite vone!

GV_USA

jo ky nuk ka ardh von se ti nuk ja ke friken allahut , e ti qe thua i din te gjitha ajetet , i din hadithet ti paske qen i udhezuar por paske deviju, po flas keshtu se ne shum komente tuaja je ka paraqitesh si armik i islamit

[altruisti_ek84]

Hej a ban me dite ne shqip cka d.m.th kjo fjali e huaj adith, synet e keso barbarizma!
Nese jeni shqipetare thuajin ne shqip e lejeni arabishten e turqishten.
Kemi Shqipen!

Mos na mbaj leksione ti ne, por ik shikoj shoket dhe shoqet tuaj, qe me kullerizm e kan bastardizu, shqipen dhe per tu duk me "king" perdorin fjal te huaj.
Sipas teje edhe mjeket e kan bastardizu shqipesn, seps po perdorin terma latinisht e jo shqip.

[Gostivari_usa]

tung gostivari si ja kalon a je mire , ka koh qe nuk te kam shkruar , si ja kalon atje ne shba cish eshte jeta , ti vet si ke qene ......

sa u perket haditheve ka te sakta dhe jo te sakta dhe nuk dua te diskutoj me tej per adithet kaq kam .

por kam nje verejtje deri te ti dhe ate te lus si shok dhe si vella musliman , kur e shkruan emrin e pejgamberit tone MUHAMEDIT a.s shkruaje si duhet e jo ne kundershtim me parimet islame sepse shkruhet ( MUHAMED a.s ) e jo (a.s MUHAMED) me mirkupyim dhe besoj se nuk te kam ofenduar , dhe te lutem mos u mundo te me sqarosh dicka ne lidje me kete .

me respekt halil_gostivari....

Halil Gostivari, e kam verejt qe gjat kohe nuk je fut ne forum, biles vet me vete mendoja mos valle te ka ndodhur dicka e keqe!!! Dhe tani qe te shikoj se shkruan perseri te pakten e di qe je mire dhe shendosh , dhe kjo me gezon.

Sa i perket emrit te profetit a shkruhet a.s. Muhamedi ose Muhamedi a.s. , eshte njelloj sikur me thene psh Mbreteresha Teuta ose Teuta Mbretereshe !!!
Fjala Alejhi Selam eshte titulli i profetit, pra nuk ka gabim nese permend titullin para ose pas emrit te tij.

E per hadithet i kam dhene fjalen dikujt ketu ne forum andaj nuk do te shkruaj haptas mendimet e mija, por kete pune do te bejme permes emailava.

Sinqerisht,
GV_USA

[Gostivari_usa]

jo ky nuk ka ardh von se ti nuk ja ke friken allahut , e ti qe thua i din te gjitha ajetet , i din hadithet ti paske qen i udhezuar por paske deviju, po flas keshtu se ne shum komente tuaja je ka paraqitesh si armik i islamit

Ore panajot ne cilen kohe jeton ti a ?!!! Ne mesjete ?!!! Ne kohen e faraonave ?!! Ose valle ne kohen moderne?!!!
Te gjitha hadithet i ke ne internet, ti me trego vellimin, librin dhe numrin e hadithit , une do ta sjell ketu ne forum jo vetem ne shqip, por ne arabisht, ne anglisht, ne gjermanisht , ne cilen gjuhe te kesh qef!
Sa i perket Kuranit , e njejta pune , e ke ne internet edhe ate ne te gjitha gjuhet e botes.
Sot Kuranin dhe hadithet nuk i din vetem ai qe eshte analfabet, qe nuk din shkrim dhe lexim, dhe te tille jane shum pak.

GV_USA

[abdurrahman_tir]

Inshallah ne kete teme pak e nga pak fusim disa postime sa per introduksion te kesaj shkence Islame duke u bazuar ne ato qe dijetaret e hadithit kane thene rreth saj (kuptohet kjo do jete shume shkurtimisht). Te gjithe vellezerit inshallah do te kontribojne ne te sipas mundesive dhe kohes dhe ne fund inshallah dikush prej vellezerve i sistemon keto postime qe te jete dicka rreth hadithit ku vellezerit mund te lexojne dhe te njihen me hapat e para te kesaj shkence fisnike inshallah.

Cfare eshte mustalahul hadithi?

El-Mustalah el-hadith eshte shkenca e studimit te hadithit qe mundeson njohjen e terminiologjise, principeve, kushteve dhe rregullave nepermjet te cilave mundesohet stabilizimi i gjendjes se transmetuesve dhe i asaj qe transmetohet ne lidhje me pranimin apo braktisjen.

Pra kjo eshte shkenca qe mundeson qartesimin mes haditheve te pranuara dhe te braktisura sipas autenticitetit te tyre. Kjo eshte nje nga shkencat me te nderuara dhe njohesit e saj jane nga dijetaret me te nderuar te Islamit pasi ata jane ata qe qartesojne per umetin gjendjen dhe vertetesine e gjykimeve duke iu referuar asaj qe eshte padyshim e sakte.

[abdurrahman_tir]

Allahu ka urdheruar te Derguarin e Tij duke i thene:

"....Ne ta kemi shpallur shpalljen ty qe tu shpjegosh njerezve cfare shpallet per ta dhe qe te bejne kujdes" (16:44)

Ky urdher ne vetvehte konsiston ne dy pjese:

1-Urdheri ndaj Profetit qe te shpalle shpalljen dhe ta shpjegoje ate

2- Urdheri per ne qe ti permbahemi shpjegimit te Profetit

Dhe ky urdher eshte perforcuar ne vende te ndryshme ne Kur'an sikurse:

"O ju që besoni! Mos i vini vehtet tuaja para Allahut dhe të dërguarit të Tij, por kini frikë Allahun..." (49:1)

"Nuk i takon asnjë besimtari apo besimtarje që kur Allahu dhe i dërguari i Tij kanë vendosur për një çështje, që ata të zgjedhin ndonjë zgjidhje tjetër për atë çështje. E kush nuk i bindet Allahut dhe të dërguarit të Tij, kanë dalë në rrugë të shtrembër dhe në humbje të hapët.” (33:36)

“Ata që nuk besuan dhe penguan të tjerët nga rruga e Allahut edhe pse u qe sqaruar rruga e drejtë dhe kundërshtuan të dërguarin, ata s’mund t’a dëmtojnë aspak Allahun. Ai do t’ua shkatërrojë veprat e tyre.O ju që besoni! Bindjuni Allahut dhe të dërguarit dhe mos i shkatërroni veprat tuaja”.(47:32-33)

“Kush kundërshton të dërguarin pasi i bëhet e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga besimtarët i japim ç'ka zgjedhur dhe do t’a hedhim në xhehenem. Sa përfundim i keq. (4:115).

Duke pasur parasysh qe nje urdher i tille eshte aq preciz dhe aq me pasoja po qe se nuk ndiqet, eshte e natyreshme qe dikush duhet te sigurohet mire per gjithecka qe i ofrohet nga dija/feja se vertete kjo gje qe i ofrohet eshte nga profeti ose jo. Nese eshte nga profeti nuk levizet as djathtas e as majtas por i duhet nenshtruar asaj e nese eshte nga tjeter vec profetit, duhet pare dhe analizuar. Imam Melik Allahu e meshirofte tha te verteten kur tha se secilit do ti pranohen dhe do ti refuzohen theniet e tija pervec profetit.

Pra te siguruarit e dijes/fese se ajo vjen nga burimi kryesor nga vete profeti per te cilin Allahu te ka urdheruar qe ti referohesh per cdo ceshtje qofte kjo e madhe apo e vogel eshte pjese e fese dhe eshte detyrimi i pare qe bie mbi robin e Allahut. Vertete qe Allahu nuk mund te adhurohet pos me ate qe Ai ka kerkuar nga ne dhe sipas menyres qe Ai ka percaktuar per ne. Kjo nuk mund te arrihet pos me ndjekjen e te derguarve te Tij. Allahu e ka perfeksionuar dhe percaktuar rrugen qe duhet ndjekur me ardhjen e Muhamedit tek tere njerezit dhe xhinet bashke. Pra askush nuk mund te njohe, te adhuroje dhe te afrohet tek Allahu pos sipas asaj me te cilen u dergua Muhamedi. Kjo ka dy fusha:

1-Permbajtja me te cilen Muhamedi u dergua

2-Menyra e plotesimit te saj

Qe te dyja keto duhen plotesuar plotesisht dhe njekohesisht. Dhe nuk mund te plotesohen asnjera nga keto pervec sipas transmetimeve te sakta dhe precize te vertetuara qe kane ardhur nga ai qe "....nuk flet nga mendja e tij. Seshte tjeter vec shpallje qe i shpallet" (53:3-4).

Dhe transmetimet qe te verifikohen dhe te saktesohen apo braktisen duhet qe te behet kjo mbi dije te qarte dhe precize. Kjo dije e qarte dhe precize duhet te jete nje dije e kodifikuar drejt dhe e percaktuar si ne princip edhe ne detaje. Dhe shkenca qe kryen kete funksion eshte mustalah el hadith.

[abdurrahman_tir]

Principi i pare qe duhet njohur:

Diferencimi mes pranueshmerise dhe braktisjes se informacionit/transmetimit duke marre parasysh mbartesit e saj.

Di, Allahu te udhezofte ne ate me te cilen Ai eshte i kenaqur se kjo fe eshte e bazuar mbi argumente te qarte dhe precize. Kjo fe eshte transmetuar nga besniket e saj tek besniket pasardhes e keshtu me rradhe. Kjo fe eshte sikurse hallkat e zinxhirit te lidhura fort njera me tjetren dhe ne harmoni me njera tjetren. Per aq kohe sa hallkat e zinxhirit jane te pa demtuara sigurohet vazhdueshmeria dhe zgjatja e ketij zinxhiri e nese ne te hyn nje hallke e ndryshkur dobesohet tere pjesa e varur mbi kete hallke.

Domosdoshmerisht behet e qarte dhe e obligueshme kujdesi dhe perzgjedhja e hallkave qe te sigurohet vazhdimesia e shendeteshme e ketij zinxhiri sa qe hallka e fundit e tij te arrije te jete ne harmoni totale me te paren.

Di, Allahu te meshirofte dhe te drejtofte ne bindje ndaj tij se nuk i lejohet askujt te flase per kete ceshtje (Islamin) sipas deshirave dhe epsheve te tij/tija perkundrazi secili duhet te sigurohet qe ta marre fene e tij/saj te kulluar dhe kristal te qarte ne menyre qe te mos bie ndesh me ate qe Ligjvenesi ka urdheruar apo te mos kundershtoje ate qe i Derguari ka percaktuar. Kjo ne vetvehte sjell domosdoshmerine e perkujdesit ne pranimin e asaj qe sillet duke permbushur keshtu urdherin e Allahut:

"O ju qe besoni! Nese nje fasik vjen tek ju me nje lajm, verifikojeni ate qe te mos demtoni njerezit gabimisht dhe me pas te pendoheni per ate qe bete" (49:6)

Perkundrazi jo vetem qe verifikojme lajmin e fasikut por ne te njejten kohe pranojme:

"...te tille qe ju i pranoni si deshmitare" (2:282)

"...dy burra te drejte nga mesi juaj" (65:2)

Natyrshmerisht del qarte fakti se lajmi i fasikut nuk pranohet sikurse edhe deshmia e jo te drejtit braktiset dhe pranimi i transmetimeve edhe pse ndryshon nga deshmia ne disa aspekte, eshte e ngjashme me te ne aspektin me kryesor ngase deshmia e fasikut nuk pranohet nga fukahate sikurse edhe deshmia e te pa drejtit braktiset.

Ky pranim dhe braktisje nuk duhen bazuar ne epshe apo inate apo deshira personale pasi kjo do te qe ne vetvehte nje kundershtim i urdherit te Allahut. Perkundrazi, veprohet me drejtesi dhe barazi pasi ceshtja qe kerkon gjykim eshte ceshtje madhore dhe mbit te varet fati i individit prandaj duhet kujdes dhe drejtesi ne te.

Ibn Kajim thekson në "Risalat et-Tebukijah": Allahu i komandon besimtarët që të stabilizojnë barazi dhe drejtësi. Kjo i duhet drejtuar gjithëkujt si armikut edhe mikut. Është tepër e rëndësishme që të stabilizohet drejtësia në lidhje me pozicionet, opinionet dhe animet ngase ato i referohen urdhëresave të Allahut dhe mësimeve të Tij. Të stabilizosh pozicionet, opinionet dhe animet duke u bazuar në dëshira dhe paragjykime, bie ndesh me urdhëresat e Allahut dhe udhëzimit të të Dërguarve. Përkundrazi, stabilizimi i tyre me drejtësi është misioni i pasardhësve besnikë nga ndjekësit e çdo të Dërguari në ymetin e tij. Askush nuk e meriton të përshkruarit e drejtësisë përveç atyre që stabilizojnë drejtësi të plotë në këto çështje dhe kështu duke plotësuar këshillën e kërkuar për Allahun, Librin e Tij, të Dërguarin e Tij dhe adhuruesit e Tij. Ata janë në vërtetësi trashëgimtarët e mesaxhit dhe jo dikush që merr shokët apo miqtë e tij, opinionet, dhe animet si masa dhe kritere të drejtësisë. Sa larg është një person i tillë nga stabilizimi i drejtësisë që Allahu ka obliguar mbi gjithëkënd sidomos në çështjet e besimit ku obligimi i drejtësisë është shumë më i madh...".

Dhe ajo qe kihet parasysh ne drejtpeshimin e individeve qe transmetojne eshte pozicioni i tyre fetar dhe veprimtaria e tyre sikurse Bukhari transmeton nga Umari se ai tha: "Njerëzit qenë gjykuar sipas shpalljes gjatë kohës së Profetit por tani nuk ka më shpallje. Tani ne do u gjykojmë ju sipas veprave që bëni".

[abdurrahman_tir]

Principi i dytë

Zinxhiri i transmetimit është pjesë e fesë dhe transmetimi i takon vetem te besueshmeve. Kritikimi i transmetuesve si pasoje e asaj qe gjendet tek ta jo vetëm që është e lejuar por është obligim. Kjo nuk është ajo që është ndaluar si mbajtje neper gojë e dikujt por përkundrazi është nga mbrojtja e fesë Islame.

Imam Muslim ne Mukadimah-n e sahihut të tij transmeton se Ibn Sirin tha: "Vërtetë që kjo dije është fe, pra kujdes se nga e merr fenë tënde".

E Abdullah Ibn Mubarek thoshte: "Zinxhiri i transmetimit të haditheve tek unë është pjesë e fesë. Sikur të mos kishte qenë për zinxhirin e transmetimit, kujt ti tekej do te fuste në fe çfarë ti tekej".

Dhe Ibn Sirin tha: "Nuk pyetej për zinxhirin e transmetimit por kur fitneja u bë e pranishme, ata (njerëzit e dijes në fe) thoshin: Na tregoni njerëzit tuaj (nga të cilët i keni marrë transmetimet)! Ata që ishin nga njerëzit e sunetit, u pranohej hadithi ndërkohë që ata që ishin nga bidatçinjtë nuk u merrej hadithi".

Ibn Ebi Zinad transmetoi nga i ati që: "Unë kam takuar në Medina 100 individë (që transmetonin hadithe). Të tërë ishin të besueshëm. Dhe transmetimi nuk merrej prej tyre e thuhej: ata nuk janë nga njerëzit e tij (transmetimit që janë verifikues dhe kërkues).

E sa i përket denoncimeve te gënjeshtarëve dhe braktisjes së trilluesve librat e dijetarëve të hadithit janë të mbushur plot e përplot dhe kjo nuk është konsideruar nga marrja nepër gojë e dikujt dhe vetë hadithet e transmetuara nga Profeti dëshmojnë për këtë hadithe të ndryshme dhe prej tyre:

"Dikush kërkoi të leje të hynte të takonte profetin dhe profeti tha:- Le të hyjë por ai është i keq me familjen e tij". (Bukhari dhe Muslim nga Aisha)

Profeti tha: "Unë nuk besoj se filani dhe filani (dy hipokritë) pëlqejnë diçka nga besimi ynë" (Bukhari nga Aisha)

Profeti tha: "Sa i përket Muawijes ai është i varfër dhe nuk ka pasuri. Abu Jahm nuk e lëshon shkopin nga dora. Martohu me Usamën më mirë..." (Bukhari dhe Muslim nga Fatima bint Kais)