Postuar me pare nga
veletini:
Solomon,Dea,DeuS,
kjo pune e juaja ne fushenb e gramatikes se gjuhes shqipe eshte me shume se sa testim.Kjo eshte forma me praktike e mesimit te gjuhes dhe rregullave te saj permes internetit.
Edhe une te falenderoj gjithashtu per pyetjet me alternativa qe postove
(vazhdim)
19. Rishkruaj secilėn fjali, duke zėvendėsuar pėrcaktorin me njė PN:
a. Mė hodhi fati nė njė ishull tė pabanuar.
b. Pėr kėtė punė pėrdorja njė hu tė trashė.
20. Rishkruaj secilėn fjali, duke zėvendėsuar rrethanorin me njė PN:
a. Nganjėherė mė duheshin dy ditė pėr t’i shpėnė nė banesėn time.
b. Pėr tė kėnaqur oreksin tim tė pangopur, kam gllabėruar shumė desh.
21. Gjej rrethanorin dhe trego llojin e tij:
a) Verės mbajti shumė nxehtė.
b) Ajri i natės dridhej nga kėnga e fyellit.
c) Retė ndiqnin njėra-tjetrėn dhe treteshin nė horizont.
22. Rishkruaj fjalinė duke ruajtur emrin qė kryen funksionin e kryefjalės:
Mali ishte i vetmi burim tė ardhurash pėr fshatarėt.
a. Kryefjala tė jetė shprehur me grup emėror+mbiemėr
b. Kryefjala tė jetė grup emėror emėr+emėr:
c. Kryefjala tė jetė grup emėror pėremėr dėftor+emėr+mbiemėr:
d. Kryefjala tė jetė pjesė e nėnrenditur e njė fjalie tė pėrbėrė:
Dukej qartė___________________________________________
e. Nėnvizo vetėm kallėzuesorin e fjalisė nė krye tė ushtrimit
f. Me se ėshtė shprehur ky kallėzuesor
g. Shkruaj vetėm kallėzuesorin
h. Shkruaj foljen-kallėzues
23. Listo gjashtė folje me tė cilat mund tė ndėrtohen fjali qė pėrveē kryefjalės, tė kenė edhe kallėzuesor tė kryefjalės:
Emėroj; gradohem; kam; jam; propozoj; quhem; zgjidhem; them; thėrres; shpallem; bėhem; ruaj; qėndroj; tingėllon.
Po listoj vetem tre per ndihme (gradohem, jam, quhem) tre te tjerat gjejini vete.
Me tri nga foljet qė listove ndėrto nga njė fjali. Nėnvizo kallėzuesorėt.
Shėnime pėr rifreskim e sistemim njohurish.
Fjalitė qė janė ndėrtuar me foljen jam ose me folje tė ngjashme me tė (bėhem, dukem, quhem, zgjidhem, emėrohem, mbahem etj.), pėrveē kryefjalės kanė edhe kallėzuesor tė kryefjalės. Kallėzuesori i kryefjalės shpreh njė gjendje ose njė cilėsi tė personit a tė sendit qė shėnohet nga kryefjala. Ai mund tė shprehet me mbiemėr, me emėr me gup emėror.
Kallėzuesori i kryefjalės pėrshtatet me kryefjalėn nė gjini, nė numėr dhe nė rasė (kur ėshtė mbiemėr) ndėrsa, kur ėshtė emėr, pėrshtatet nė numėr (shpesh pėrshtatet edhe nė rasė, kurse nė gjini mund tė mos pėrshtatet).
Kallėzuesori i kryefjalės vendoset zakonisht pas foljes. Nė raste tė veēanta mund tė zėrė vend para foljes, madje nė krye tė fjalisė. Nė kėto raste vihet shumė nė dukje, theksohet, vishet me ngjyra emocionale gjendja ose cilėsia qė ai shpreh:
Unė jam shqiptar. Shqiptar unė jam.
24. Nėnvizo kallėzuesorėt nė secilėn fjali:
a. Rrezet e diellit arrinin tė dobėta nė tokė.
b. Dy kuaj i gjetėm tė lidhur nė pyll.
c. Ismail Qemali u zgjodh president i qeverisė provizore.
d. Mė kanė emėruar mėsues nė shkollėn tuaj.
e. Mos vdeksha pa e parė nipin tė martuar!
f. Ai mbahej pėr trim, po s’doli gjė.
g. Pikat e shiut binin tė rralla mbi rėrėn e nxehtė tė plazhit.
h. Mėsuesi atė e njihte pėr nxėnės tė zellshėm.
i. Sytė i kishte tė mėdhenj e tė shndritshėm.
j. Nxėnėsit u bėnė shqetėsimi i tij i pėrhershėm.
Grupo fjalitė e mėsipėrme:
A. Fjali me kallėzuesorė tė kryefjalės: (ndihme c;f;g;j)
B. Fjali me kallėzuesorė tė kundrinorit tė drejtė:
Trego me se shprehet kallėzuesori nė fjalinė:
a, c, e, h, i.
Grupo foljet a-j sipas llojit:
A. Folje kalimtare (ndihme e;d;e;j)
B. Folje jokalimtare
25. Pėr secilėn fjalė a grup fjalėsh me shkronja tė zeza, qarko Rr, nėse ėshtė rrethanor, ose Ku, nėse ėshtė kundrinor:
Vajza u ul me kujdes nė anė tė rrugės.
Ajo bisedoi nė telefon me shoqen e saj tė punės.
Rrugėve u ėshtė shtuar gjelbėrimi.
Rrugėve sheh njerėz tė moshave tė ndryshme.
Erdha tek ti qė tė studiojmė sė bashku.
Rehatohem sa herė vij tek ti.
26. Nėnvizo rrethanorėt nė fjalinė:
Konicėn pėr herė tė parė e kam pjekur mė 1906 nė Boston tė Amerikės.
a. Rishkruaj fjalinė aq herė sa tė jetė e mundur, duke zhvendosur rrethanorėt:
b. Rishkruaj fjalinė vetėm njė herė, duke lėnė vetėm rrethanorin qė tė duket si mė i domosdoshėm:
27. Plotėso vendet bosh me pėrcaktorėt e dhėnė nė fund tė tekstit.
(kujdes pėrshtatjen e pėrcaktorit me fjalėn qė pėrcakton)
Festa qe e bukur. E madhe. Qyteti s’mbante mend njė gėzim _________. Ishte ditėlindja ______. Darka qe shtruar nė lėndinė pas spitalit. Nė krye ishin shtruar _____ tavolina, kurse rreth e qark, pranė zjarreve _________, ku piqeshin mishrat nė hell, qenė shtruar mėsalla tė ndryshme, tė mbushura me meze, shishe ________, qepė e hudhra, djathė e gjizė, mollė e dardha, arra e gėshtenja. Gjithė vjeshta _______ ishte shtruar kėmbėkryq dhe priste ēudinė: tė ndizeshin dritat. Njė kordon _______ llambash i rrinte rreth e qark lėndinės. Poēat ____________ ishin lyer me ngjyra _________.
(disa, i bardhė, indryshėm, elektrik, i tillė, i ndezur, i tij, i begatė, i gjatė)
28. Ndėrto GE qė tė pėrmbajė pėrcaktorė tė shprehur me emėr:
a. nė rasėn emėrore:
faqe nga romani
letėr_________
kujtime tė pashlyera _________
fragment __________
kujtime ________
episode prekėse ____________
b. nė rasėn gjinore:
libri i leximit
rrugėt ___________
diskutimi entuziast ________
zhurma gazmore ____________
vargu ______________
konkursi _____________
mendimet _____________
c. nė rasėn kallėzore:
rrugicat nėpėr lagje
rrugė ________
njė mal ________
diskutim _____________
agronom ____________
i dashur ___________
d. nė rasėn rrjedhore:
filxhan qelqi
shkolla ___________
kosh _____________
rruga _______________
vend ________________
lot tė nxehtė _______________
29. Lexo tekstin:
“ Respekto shokėt nė klasė. Duke vepruar kėshtu, tregon se je nxėnės i kulturuar. Mos harro se nė jetė ēdokush duhet tė punojė e tė veprojė sipas normave tė edukatės”.
a. Veēo njė emėr tė lakimit II dhe shėno veēoritė e tij gramatikore:
b. Veēo njė emėr nė trajtėn e shquar dhe shėno veēoritė e tjera gramatikore:
c. Ndėrto njė fjali ku emri jetė tė pėrdoret si emėr konkret:
Vazhdo mė tej:
+ Emri qė pėrdoret nė fjalinė mė lart, ėshtė (Qarko):
A. I pėrveēėm B. I pėrgjithshėm
+ Shkruaj:
----> tė paktėn dy emra tė pėrgjithshėm konkretė qė kanė si rrėnjė fjalėn jet(ė):
----> tė paktėn dy emra tė pėrveēėm mashkullorė qė kanė si rrėnjė fjalėn jet(ė):
----> tė paktėn dy emra tė pėrveēėm femėrorė qė kanė si rrėnjė fjalėn jet(ė):
Shėnime pėr rifreskim e sistemim njohurish
Kur bėjmė analizėn e njė emri tė pėrdorur nė fjali, duhet tė pėrmendim kėto tetė veēori (kategori) gramatikore tė tij: lloji (i pėrgjithshėm apo i pėrveēėm), konkret ose jokonkret (abstrakt), gjinia (mashkullore, femėrore ose asnjėanėse), lakimi (i parė, i dytė ose i tretė), numri (njėjės ose shumės), trajta (e shquar ose e pashquar) rasa (emėrore, gjinore, dhanore, kallėzore ose rrjedhore), formimi (fjalė e thjeshtė, e prejardhur, e pėrbėrė ose e pėrngjitur).
30. Shėno D pėr pėrdorimin e drejtė dhe G pėr pėrdorimin e Gabuar tė pėremrave pyetės. Pėr rastet me G, shkruaj pėremrin qė duhej pėrdorur:
a. Kush u shpall fitues i festivalit?
b. Kė lojtar pėlqeve mė shumė? ( G duhet Cilin)
c. Kujt i flet? – e pyeti gjeli qenin.
d. Kujt do t’ia dėrgosh mesazhin e parė?
e. Pėr kė film po diskutonit?
f. Pėr kė djalė e ke fjalėn?
g. E kujt fshatari ėshtė kjo shtėpi?
h. Nuk po vendoste ēfarė t’i thoshte kur tė takohej.
i. Dukej qartė se s’kishe ēfarė t’i bėje mė shumė.
j. Ai s’po gjente me ēfarė ta trazonte zjarrin.
Shėnime pėr rifreskim e sistemim njohurish
Pėremri pyetės zėvendėson njė emėr a njė GE tė pashprehur, por qė do tė shprehet nė pėrgjigjen pėr pyetjen e bėrė. Pėremrat pyetės janė: kush?, cili?, ē’?, ēfarė?, sa?, i sati?, se?, me se?.
Kanė veēorinė gramatikore tė gjinisė, tė numrit dhe tė rasės pėremrat pyetės: cili?, i sati?
Kanė veēorinė gramatikore tė rasės pėremrat pyetės: kush? Dhe sa?
Nuk kanė asnjė veēori gramatikore pėremrat pyetės: ē’?, ēfarė? Dhe se?
Pėremri pyetės kush? Pėrdoret pėr tė pyetur vetėm pėr njerėz. Ai nuk shoqėrohet kurrė me emra. Gjithashtu, ky pėremėr pėrdoret vetėm nė numrin njėjės.
Pėremri pyetės kush? Nuk duhet pėrdorur asnjėherė pėrpara emrave si pėrcaktor i tyre, ky pėremėr pėrdoret pėr tė pyetur pėr njė person tė panjohur ose tė papėrmendurnė bisedė.
Pėremri cili? Mund tė pėrdoret si pėrcaktor i njė emri ose mė vete.
Krijoni Kontakt