Close
Faqja 0 prej 2 FillimFillim 12 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 34
  1. #1
    Nderi i Forumit Maska e Acid_Burn
    Anėtarėsuar
    02-05-2002
    Postime
    1,028

    Gratė Nė Kur'an

    GRATĖ NĖ KUR'AN

    Gratė nė histori

    Studimi i historisė sė civilizimit tė njeriut tregon se rrallė gruas i ėshtė dhėnė pozita e drejtė nė shoqėri. Shumė filozofė, dijetarė dhe mėndimtarė nė periudha tė ndryshme tė historisė kanė dhėnė mėndime tė ndryshme pėr gruan. Nganjėherė ajo ėshtė konsideruar si burimi i tė gjitha tė kėqijave e nganjėherė ajo ėshtė adhuruar si perėndesha e pjellurisė. Midis kėtyre dy mendimeve ekstreme gruaja nė tė vėrtetė ka humbur pozitėn natyrore tė saj.

    Civilizimi Grek

    Civilizimi Grek konsiderohet si njė ndėr civilizimet mė fisnike nė histori. Nė periudhėn e hershme tė kėtij civilizimi gruaja konsiderohej si krijesė jo njerėzore, inferiore ndaj burrit. Filozofėt Grek si Sokrati, Plato, Aristoteli, Herodoti dhe tė tjerė e konsideronin gruan tė aftė vetėm pėr tė kryer punėt shtėpiake.

    Plato i sjell nė njė kategori "fėmijėt, gratė dhe shėrbėtorėt". Gruaja ėshtė mbyllur nė shtėpinė e sajė me virgjėrinė e saj si thesar i ruajtur me xhelozi. Dhomat e mashkullit dhe tė femrės nė shtėpi ishin tė ndaranga njėra tjetra.

    Atėherė erdhi periudha e ēoroditjes dhe e lirisė sė tepruar nė Spartė shtet-qyteti i famshėm i Greqisė. Spartakėt donin qytetarė tė fortė dhe trima. Pėr kėtė ata lanė burrat dhe gratė tė lirė nga tė gjitha ndalesat morale qė mė pas tė sjellin fėmijė tė shėndetshėm. Meqė e mira supreme e shtetit ishte "prodhimi i fėmijėve tė shėndetshėm" nuk kishte asgjė jomorale nė mardhėnjet midis njerėzve jashtė lidhjeve martesore, ēdo herė dėshmohej qė burrat dhe gratė tė cilėt plotėsonin kėnaqėsitė e tyre ishin nė nivel tė latrė tė shėndetit fizik.. kjo dashuri e lirė ishte e pakundėrshtuar dhe jo e turpshme ndėrsa beqaria ishte mėkat dhe krim.

    Nė periudhėn e mėvonshme plotėsimi i nevojave tė trupit filloi tė njihej si art dhe estetikė. Kjo ndikoi nė mėnyrė direkte nė pozicionin e gruas nė shoqėrinė Greke.

    Civilizimi Romak

    Nė fazėn e hershme tė kėtij civilizimi gjejmė gruan krejtėsisht tė mvarur nga burri. Para matresės ajo ishte nėn autoritetin dhe mbikqyrjen e babait dhe mbas martesės tė burrit tė saj. "E kėtillė, ajo nuk mundte tė bėnte asnjė punė publike ose civile, ajo nuk mund tė merrej si dėshmitare, tė firmoste testament, nuk mund tė bėnte kontratė dhe nuk trashegonte pasuri nga askush."

    Gradualisht, megjithatė, me kalimin e kohės gruaja filloi tė fitoj pozitė mė tė mirė nė shoqėri. Edhepse burri ishte kryetari i familjės autoriteti i tij ndaj saj u dobėsua shumė. Me zhvillimet e mėtejshme nė civilizim gruaja romake u bė ekonomikisht e pavarur dhe arriti pozitė tė lartė nė pushtet dhe sistemin legal. Divorci u bė mė i lehtė dhe martesa mund tė prishej lehtė. Burrėshteti dhe filozofi i njohur Romak Seneka ka thėnė: "Tani nė Romė divorci nuk konsiderohet turp. Gratė llogarisin moshėn e tyre me numrin e burrave qė ato kanė patur." Kodo e konsideronte delikuencėn e tė rinjėve tė justifikuar.ciceroni gjithashtu pėlqente mospėrfilljen morale tek tė rinjtė.

    Kur kontrolli i moralit nė publik humbi, vėrshoi shthurja dhe, imoraliteti seksual shpėrtheu nė Romė. Teatret u bėnė skemė tė ēoroditjes. Shtėpitė ishin tė zbukuruara me vizatime lakuriqe dhe imorale. Prostitucioni u bė diēka e zakonshme. Gratė dhe burrat laheshin bashkė nė banjot publike. Letersia pėrmbante tema jomodeste dhe amorale. Tė gjitha kėto ēuan nė rėnien dhe dėshtimin e Pėrandorisė Romake.

    Evropa e Krishterė

    Krishtėrimi filloi me vendosjėn e mėsimeve morale tek njerėzit. Ai ndalonte tradhėtinė bashkėshortore. Gratė ishin tė lavdėruara pėr dėlirėsinė e tyre. Krishtėrimi i hershėm kishte pėr qėllim pastėrtinė e moralit tė dy palėve, femrave dhe meshkujve dhe pėr kėtė martesa konsiderohej institucion i domosdoshėm social. Po shpejtė kėto mėsime tė shenjta u ndryshuan. Kleri shikonte femrėn si tė keqe dhe pėrgjegjėse pėr mekatin e parė tė njeriut.

    Prifti Tertulian (A.D. 150) ka thenė pėr femrat:

    "A e dini se secila nga ju ėshtė njė Evė, gjykimi i gjinisė suaj nga Zoti bėhet nė kėtė kohė, faji ekziston gjithashtu, ju jeni dera e shejtanit, ju jeni qė veproi lirshėm me pemėn, desertori i parė i ligjit tė shenjtė. Ju jeni ajo e cila ja mbushi mėndjėn ati mbi tė cilin shejtani nuk kishte mjaft guxim tė sulmojė. Ju shkatrruat lehtė imazhin e Zotit, Njeriun."

    Njė ndėr priftėrinjtė e Kishės Greke thotė:

    "Ajo ėshtė e keqe e paevitueshme, njė ligėsi e pėrjetshme, njė fatėkeqėsi tėrheqėse, rrezik shtėpiak, pafatėsi joshėse dhe zbukuruese."

    Kėto ide ndikuan dėmshėm nė statusin e gruas nė shoqėri. Ajo u bė plotėsishtė e mvaruar nga Burri. Ajo u privua nga liria e saj me pretekst pėr ta mbrojtur nga mėkati. Ajo nuk kishte tė drejtė prone as trashėgimie.

    Beqaria konsiderohej e shenjtė. Martesa kuptohej vetėm si rrugėdalje e ligjeruar nga epshi.. Prishja e martesės - divorci ishte i ndaluar. Vejusha dhe vejani tė martoheshin pėrsėri ishte diēka e ndyrė dhe mekat. Kėshtu, pozita e femrės nė Krishtėrizėm ishte shumė e palakmueshme.

    Arabia para Islamike

    Nė arabinė para islamike konsiderohej turp pėr tė patur vajza, kėshtu tradita ishte qė ato tė vorroseshin pėr sė gjalli. Femra konsiderohej thjesht si njė lodėr pėr tu luajtur. Ishte privilegj dhe e drejta e babait tė saj, vėllait ose mbikqyrėsit ta martonte atė me kė tė donte ai. Seid Amr Ali thotė:

    "Nė mesin e Arabėve pagan, femra konsiderohej thjesht plaēkė; ajo ishte pjes pėrbėrėse e pasurisė sė burrit tė saj dhe vejushat e burrit kalonin - trashėgoheshin tek djali apo djemt e tij me tė drejtė trashėgimie si ēdo pjesė tjetėr e pasurisė."

    Poligamia dhe poliandria praktikoheshin nga arabėt antikė. Nuk ekzistonte ndonjė ligj konstant pėr rregullimin e martesės dhe divorcit dhe kjo krijonte komlikime serioze nė jetėn shoqėrore tė Arabėve.
    Ishte nė kėtė ambient shoqėror ku i zbriti Porofetit Kur'ani i shenjtė me mesazhin qė tė gjithė njerėzit, meshkujt dhe femrat, janė krijuar nga Allahu dhe Ai nuk preferon njėrin mė shumė sesa tjetrin nė bazė tė gjinisė sė tyre.

    Krijimi i Njeriut

    Kur'ani i shenjtė nuk ėshtė as libėr shkence dhe as traktat i evolucioni por nė tė ne gjejmė referenca pėr periudha tė ndryshme gjatė se cilės jeta kaloi nė kėtė botė. Kėto periudha mund tė rradhitėn si mė poshtė:

    1. "All-llahu ju krijoi prej dheu." (35:11)
    2. Dhe (pėrkujto) kur Zoti yt engjėjve u tha: "Unė po krijoi njeriun nga balta e tharė, e zezė e me erė. (15:28)
    3. Pėr All-llahun, Ne krijuam njeriun prej njė ajke (lėngu), e njė balte. (23:12)
    4. Dhe Ai nga uji (fara) krijoi njeriun. (25:54)
    5. "Ai ėshtė qė ju krijoi (filloi) prej njė njeriu". (6:99)
    6. "Ai ju krijoi juve prej njė njeriu, mandej prej tij e krijoi palėn (ēiftin) e tij." (39:6)
    7. "Dhe Ne krijuam prej ēdo sendi dy lloje (mashkull e femėr) qė ju tė pėrkujtoni (madhėshtnė e Zotit)." (51:49)
    8. "Dhe Ne u krijuam juve nė ēifte." (78:8)
    9. "O ju njerėz, vėrtetė Ne ju krijuam ju prej njė mashkulli dhe njė femre." (49:13)
    10. "Ai ėshtė krijues i qiejve e i tokės. Ai nga lloji juaj krijoi pėr ju bashkėshorte, edhe nga kafshėt krijoi ēifte, ashtu qė t'ju shumojė." (42:11)
    11. "All-llahu krijoi pėr ju bashkėshorte nga vetė loji juaj, e prej bashkėshorteve tuaja - fėmijė e nipa dhe ju furnizoi me (ushqime) tė mira." (16:72)
    12. "Ai krijoi nga vetė lloji juaj palėn (gratė), ashtu qė tė gjeni prehje te ato dhe nė mes jush krijoi dashuri dhe mėshirė." (30:21)
    13. "Ne e krijuam atė prej njė pike uji (fare)." (36:77)
    14. "Le tė shikojė njeriu se prej ēkahit ėshtė krijuar? Ai ėshtė krijuar prej njė uji qė hidhet fuqishėm." (86:5, 6)
    15. "Pėr All-llahun, Ne krijuam njeriun prej njė ajke (lėngu), e njė balte. Pastaj atė (ajkė - baltė) e bėmė (e shėndrruam) pikė uji (farė) nė njė vend tė sigurtė. Mė pas, atė pikė uji e bėmė copė gjaku, e atė gjak tė ngurtė e bėmė copė mishi, e atė copė mishi e shndėrruam nė eshtra, dhe eshtrave ua veshėm mishin, pastaj atė e bėmė krijesė tjetėr (me shpirt). I lartė ėshtė All-llahu, mė i miri Krijues!" (23:12-14)
    16. "All-llahu ju nxorri nga barqet e nėnave tuaja (si foshnje) qė nuk dinit asgjė. Ju pajisi me (shqisa pėr) tė dėgjuar, me tė parė dhe me zemėr, ashtu qė tė jeni falėnderues." (16:78)
    17. "Dhe do t'i japė atij shpirtin qė ėshtė krijesa Imja." (15:29)
    18. "Ai ėshtė qė krijoi vdekjen dhe jetėn, pėr t'ju sprovuar se cili prej jush ėshtė mė vepėrmirė." (67:2)
    19. "Ai e filloi krijimin e pastaj e pėrsėrit atė pėr t'i shpėrblyer me tė drejtė ata qė besuan dhe bėnė vepra tė mira." (10:4)

    Ademi dhe Havaja

    Rasti i shejtanit kur ngacmon Ademin dhe gruan e tij Havanė rrėfehet nė Kur'an por jo sikurse nė tregimin e rrėfyer nė Ungjill ku Eva (Havaja) ishte e para ajo qė ju dorėzua ngacmimit. Qė tė dy, Ademi dhe Havaja vepruan sėbashku,: gabuan sėbashku dhe mbasi u pėnduan u falėn sėbashku. Nuk ekzistojnė shėnime tė shenjta qė fajėsojnė femrėn pėr mėkatet e njeriut. Prindėrve tonė tė parėve u ėshtė dhuruar aftėsia pėr tė zgjedhur qė len tė kuptojė qė ata kishin mundėsi pėr tė vepruar keqė pėr ēka edhe ishin paralajmėruar. Ata e realizuan tė keqėn me gabimin e tyre, por Zoti me Mėshirėn e Tij iu siguroi atyre mundėsinė pėr ta rikthyer pozitėn qė e kishin. Allahu nuk tregoi asnjė preferencė apo dallim mes Ademit dhe gruas sė tij.

    Ajete nga Kur'ani i Shenjtė pėr Ademin dhe Havanė

    "(Ne i thamė) o Adem, ti dhe bashkėshortja jote zini vend nė Xhennet, hani nga tė doni, e mos iu afroni kėsaj peme, pse do tė bėheni prej zulumqarėve (tė vetvetes suaj). Shejtani i nxiti ata tė dy (i mashtroi), qė t'ua zbulojė atyre pjesėt e turpshme qė u ishin tė muluara dhe tha: "Zoti juaj nuk ua ndaloi ju dyve atė pemė vetėm qė tė mos bėhi meleqė (engjėj), ose tė mos bėheni prej tė pėrjetshmėve . Dhe ju bėri be atyre (duke u thėnė) se: unė jam kėshillues pėr ju. Atėherė me mashtrim i zbriti (nė nivel tė palakmueshėm). E kur e shijuan pemėn u zbulua vendturpi i tyre dhe filluan tė mbulojnė atė (duke vėnė gjeth mbi gjeth) nga gjethet e (pemėve tė) Xhennetit. Zoti i tyre i thirri (duke u thėnė): "A nuk ua ndalova ju dyve atė pemė dhe a nuk ju thashė ju dyve se shejtani ėshtė armik i haptė pėr ju?!" Ata tė dy thanė: "Zoti ynė, ne i bėmė tė padrejtė vetvetes, nė qoftė se nuk na falė dhe nuk na mėshiron, ne me siguri do tė jemi prej tė shkatėrruarve!" (7: 19-23)

    "Ne i thamė: "O Adem, ti dhe bashkėshortja juaj banoni nė Xhennet dhe hani lirisht nga frutat e tij kah tė doni, po mos iu afroni asaj bime (peme) e tė bėheni zulumqarė (tė vetvetes suaj)." (2:35)

    "Po djalli i bėri qė ata tė dy tė mashtrohen nė atė (pemė ose Xhennetin) dhe i nxori ata nga ajo (e mirė) qė ishin nė te, e Ne u thamė: "Zbritni (dilni), jeni armik i njėri-tjetrit, e ju deri nė njė kohė nė tokė keni vendbanim dhe dėfrim." (2:36)

    "Ai (All-llahu) u tha: "Zbritni prej aty qė tė gjithė, do tė jeni armiq tė njėri-tjetrit. Nėse u vjen na Unė udhėzim (libėr e pejgamber) kush i pėrmbahet udhėimit Tim, ai nuk ka pėr tė humbur (nė dunja) e as nuk ka pėr tė dėshtuar (nė etėn tjetėr)." (20:123)


    Barazia e gjinive

    Pozita e gruas nė tė ashtuquajturat civilizimet e mėdha tė sė kaluarės zbulon qė "gruaja nė periullėn e jetės sė sajė nuk ka patur ekzistencė tė pamvarur".Burri atė me raste e shikonte si pėrėndeshė, zakonishtė si robreshė dhe rrallė herė si dhoqe apo bashkėpunėtore. Madje edhe Evropa moderne e cila pohon se gruan e liroi krejtėsishtė nga shovinizmi i burrit, dėshtoi pėr tia dhėnė asaj rolin e drejtė nė shoqėri. ishte pėr tė parėn herė qė Islami i dhuron tė drejta tė barabarta gruas.

    Nė Kur'anin e Madhėruar gjindet komplet njė kaptinė (Sure) pėr gruan (En-Nisa). Kėtu, nė kėtė kaptinė, Allahu qartazi zbriti doktrinėn e barazisė.

    Kur'ani i madhėruar i drejtohet gjithė njerėzimit, si burrave ashtu edhe grave. Kjo dėshmohet nga fragmente tė caktuara qė ju drejtohėn tė dy palėve, burrave dhe grave. "Nuk ka dyshim se pėr myslimanėt e myslimanet, besimtarėt e besiamtaret, adhuruesit e adhurueset, tė sinqertit dhe tė sinqertat, durimtarėt dhe durimtaret, tė pėrvuajturit dhe tė pėrvuajturat, sadakdhėnėsit dhe sadakdhėnėset, agjėruesit dhe agjėrueset, ruajtėsit e nderit dhe ruajtėset e nderit, shumė pėrmendėsit e All-llahut e shumė pėrmendėset e All-llahut , All-llahu ka pėrgatitur falje (mėkatesh) dhe shpėrblim tė madh." (33: 35)


    Ditėn e gjykimit edhe burrat edhe gratė do tė ringjallėn dhe do tė shpėrblehėn apo dėnohėn nė baz tė veprave qė ata i kan bėrė. "Ditėn kur hipokritėt dhe hipokritet atyre qė besuan u thonė: “Na pritni (ose na shikoni) tė ndriēoheni prej dritės suaj!” U thuhet: “Kthehuni prapa jush (nė dynja) e kėrkoni ndonjė dritė!” Atėherė vihet ndėrmjet tyre njėfarė muri qė ka njė derė, e brendia e tij ėshtė mėshirė (Xhenneti), e ana e jashtme e tij ėshtė dėnimi (zjarri). (Hipokritėt e mbetur nė errėsirė) i thėrrasin ata (besimtarėt): “A nuk kemi qenė edhe ne sė bashku me ju!? (Besimtarėt pėrgjigjen): “Po, por ju e shkatėrruat veten (me hipokrizi), ju prisnit kob tė zi pėr besimtarėt, ju dyshonit ēėshjtet e fesė dhe ju mashtruan shpresat e kota deri kur ju erdhi caktimi i All-llahut (vdekja) dhe ashtu, mashtruesi ju mashtroi." (57: 13-14)

    "O ju njerėz! Kinie frikė Zotin tuaj qė ju ka krijuar prej njė veteje (njeriu) dhe nga ajo krijoi palėn (shoqėn) e saj, e prej atyre dyve u shtuan burrra shumė e gra..." (4:1)

    Kjo ėshtė dėshmi qė tė gjitha qėnjet humane janė tė barabarta. Nė Islam nuk ka dallim race, gjinie apo ngjyre dhe tė dy, burrat dhe gratė barabartė gėzojnė tė drejtat themelore humane sepse nė fund tė fundit tė gjithė rrjedhin nga i njėjti burim.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 27-04-2005 mė 23:25

  2. #2
    Nderi i Forumit Maska e Acid_Burn
    Anėtarėsuar
    02-05-2002
    Postime
    1,028

    ....



    ja se c'bejne muslimanet ne nder te grave
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albioni : 26-05-2002 mė 18:32
    RIPPR

  3. #3
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    08-12-2002
    Vendndodhja
    Gostivar
    Postime
    61

    Kėshilla motrave muslimane

    E'udhu bil-lahi minesh shejtanir-raxhim,
    Bismil-lahir-rahmanir-rahim





    1. Pakushtėsisht besoi All-llahut si Zot tė Vetėm, i cili tė ka krijuar dhe beso se Muhammedi u (paqja qoftė mbi tė) ėshtė i Dėrguari i fundit i Zotit.

    2. Mos u mbėshtet nė askė pos All-llahut. Dije se Ai ta cakton fatin dhe fatkeqėsinė. Lutju qė tė tė ndihmojė, por nėse te gjen ndonjė fatkeqėsi, duro.

    3. Frikėsoju vetėm All-llahut dhe dije se njė ditė do te japėsh llogari para Tij.

    4. Kėrko nga All-llahu falje mėkatesh se Ai pranon pendimin, por tė jesh e vendosur se mė nuk do t'i pėrsėrisėsh gabimet.

    5. Ruaju nga mėkati mė i madh - shirku (kur i pėrshkruan All-llahut shok). Ēdo vepėr qė e bėn, bėje vetėm pėr All-llahun, ndėrsa nga shirku kėrkoi ndihmė All-llahut me kėtė lutje:

    "All-llah, nė Ty mbėshtetem nga shirku qė e njoh

    dhe kėrkoj falje prej Teje pėr shirkun qė nuk e njoh"

    6. Shpesh pėrmende All-llahun, se Ai ėshtė me ata qė e pėrmendin.

    7. Dije se All-llahu vėzhgon ēdo hap tėnd.

    8. Beso se krijesa tė All-llahut janė edhe engjujt (melekėt), tė cilėt i zbatojnė urdhėrat qė ua jep All-llahu.

    9. Mėso sa mė shpejt tė falesh (nėse akoma nuk din) dhe filloja tė falurit, sepse ky ėshtė njė ndėr kushtet pėr tė qenė muslimane. Me anė tė tė falurit do ta pastrosh shpirtin dhe trupin, e nga ana tjetėr nuk do tė tė ngelė kohė pėr gjėra tė kota.

    10. Agjėroje ndėr muajin Ramazan (kjo ėshtė gjithashtu njė kushtet pėr tė tė qenė muslimane), ndėrsa ditėt qė tė ngelin paagjėruara agjėroi sa mė shpejtė, madje menjėherė pas festės sė Bajramit.

    11. Ēdo punė filloje me qėllim tė mirė dhe duke thėnė:

    "Bismil-lahir-rrahmanir-rrahim"
    (Nė emėr tė All-llahut, Mėshiruesit, Mėshirėberėsit)

    12. Lexoje Kur'anin sa mė shpesh qė tė njohtohesh me urdhėrat dhe ndalesat e All-llahut. Gjithashtu lexo libra qė pėrmbajnė Hadithe tė vėrteta (fjalė tė Muhammedit u) sepse kėto mė sė miri e shpjegojnė Kur'anin.

    13. Respektoi dhe ndihmoi anėtarėt e familjes (posaēėrisht prindėrit) dhe lute All-llahun pėr to, lutja yte shpejt do tė pranohet nėse do Zoti.

    14. Lexo sa mė tepėr se kjo ta pėrmirėson tė shprehurit dhe nėse ke mundėsi studjo ndonjė shkencė.

    15. Ruaju nga mendjemadhėsia, se mendjemėdhenjtė i urren ēdo njeri.

    16. Buzėqeshju shoqeve dhe jepju dhurata, qė tė shtohet dashuria dhe mėshira mes jush.

    17. Mos gėnjej, mos pėrqesh dhe mos u bė dyftyrėshe, se kėto ta nxijnė nderin, ndėrsa i bėn njerėzit qė ta humbin respektin ndaj teje.

    18. Asnjeherė mos u bė kokėforte dhe mos hy nė konflikt me shoqet, por nėse vjen deri te konflikti sillu sa mė butė (ashtu siē i pėrngjan njė muslimaneje) se vetėm nė kėtė mėnyrė mund tė ngadhnjesh.

    19. Bėhu e drejtė dhe e vendosur, stabile nė qėndrimet e tua, por kur ta shohėsh se ke gabuar, pranoje haptazi.

    20. Mos pėrgojo (kjo bėri kėshtu, ajo bėri ashtu) qoftė edhe nėse je nė tė drejtė dhe mos paragjyko, sepse shpesh kėto janė mėkate dhe traditė e injorancės.

    21. Kurre mos shpif. Shpifja ėshtė ėshtė mėkat edhe mė i madh se pėrgojimi.

    22. Asnjėherė mos u vetmo me ndonjė djalė dhe shmangiu bisedave me djemtė.

    23. Gjithmonė kur takon ndonjė tė varfėr jepi diēka sado qoftė e vogėl dhe pėrpiqu qė kėtė ta bėsh fshehurazi duke shpresuar nė shpėrblim mė tė madh tek All-llahu.

    24. Pėrpiqu qė sa mė pak tė tė duken pjesėt (islamikisht) tė turpshme tė trupit: mos vish tesha tė shkurta, tė ngushta ose tė tejdukshme. Burri yt le tė martohet pėr bukurinė tėnde shpirtėrore, e jo atė trupore (trupi humb bukurinė pas njė kohe, kurse shpirti ėshtė i pėrjetėshėm).

    25. Gjithmonė ha me dorėn e djathtė, ndėrsa tė majtėn pėrdore pėr pastrim.

    26. Pastroi dhėmbėt para dhe pas fjetjes, si dhe para ēdo namazi.

    27. Mos lexo revista dhe libra me tematikė "tė ndytė", sa mė pak shiqo filma dhe sa me pak dėgjo muzikė, se kėto ta robėrojnė shpirtin, tė bėjnė tė jetosh nė botėn e ėndėrrave dhe ta dobėsojnė tė mbajturit mend.

    28. Shoqėroju me besimtare, qė tė kėshilloheni njėra me tjetrėn.

    29. Respektoje ēdo urdhėr tė All-llahut dhe tė Lajmėtarit tė All-llahut s.a.s (bekimi dhe paqja e All-llahut qofshin mbi te).

    30. Kudo qė je, bėju shembull pėr muslimanet dhe vajzat tjera.
    Cka eshte ne Tok eshte vetem Tok

  4. #4
    I sinqert me tė gjith Maska e Shkupjani
    Anėtarėsuar
    07-01-2003
    Vendndodhja
    Maqedoni Shkup
    Postime
    124

    Gruaja E Natyrshme

    Islami shėnoi njė pikė tė madhe kthimi nė historinė e gruas. Pėrmes Islamit gruaja rifitoi tė drejtat e nderit tė saj prej te cilave kjo kishte qenė e privuar pėr shekuj me rradhė nė errėsirėn e periudhės para islamike. Islami pėrtėriu tė drejtat e saj tė plota pėr tė filluar njė jetė fisnike nėn hijen e sistemit tė civilizuar dhe tė lavdishėm Islam.

    Pėr tė parėn herė nė histori gruaja ishte nė gjendje tė gėzonte tė drejtat e larta njerėzore,sipas legjislacionit dhe ligjeve islame. Padrejtėsitė u larguan prej saj dhe ajo mund tė jetonte si njė qėnie njėrzore duke pasur dinjitetin e saj,rangun dhe nderin e barabartė me burrin. Kėtu tė drejta u praktikuan brenda kufijve tė pėrcaktuar nga Allahu i lartėmadhėruar i cili i dha gruas aftėsitė dhe e pėrgatiti pėr misionin e saj,pėr pjesmarrjen nė ndėrtimin e jetės,lavdisė,pėrhapjes sė vėrtetės se qendrueshme dhe pėrhapjen e sė mirės. Ky koncept mund tė qėndrojė si njė gjė qė duket sheshit pavarsisht se disa njerėz nuk duan apo nuk e kuptojnė kėtė. Shoqėritė e injorancės para islamike ose tė injorances muderne insistojnė nė tė konsideruarit e gruas si njė objekt mallkimi,njė pikė qėndrore pėr mendime tė liga,apo krahasimin e saj me njė qėnie pa ndjenja. Kur zbriti Kur'ani,deklarui falsifitetin e kėtyre opinioneve tė cilat kundėrshtojnė realitetin dhe tė vėrtetėn. Kur'ani thekson foqimisht qė gruaja dhe burri janė palė nga e njėjta esencė:

    "O ju njerėz ! Kinie frikė Zotin tuaj qė ju ka krijuar prej njė veteje (njeriu) dhe nga ajo krijoi palėn (shoqen) e saj,e prej atyre dyve u shtuan shumė burra e gra…"(4:1)

    "Ai (Allahu) ėshtė Ai qė ju krijoi prej njė vete…"(7:189)

    Pas deklarimit nė njė mėnyrė mjaft tė qarte tė pozicionit tė gruas nė jetėn njerėzore Kur'ani i shenjtė thekson gjithashtu edhe ndalimin e keqtrjatimit nga burri:

    "ēoni njė jetė tė mirė me to. Nėse urreni ato,bėni durim,pse ndodh qė Allahu tė japė shumė tė mira nė njė send qė ju urreni."(4:19)

    Ndėrsa Muhammedi a.s thotė :

    "Mė i miri ndėr jush ėshtė ai qė sillet mė mirė me gruan e tij."
    "Nuk ėshtė besimtar i mirė ai njeri i cili nuk sillet mitė me gruan e tij."

    Gjithashtu Kur'ani e ndalon rreptėsisht mbytjen apo braktisjen e fėmijėve femra ose meshkuj.

    "…tė mos i mbytni fėmijėt tuaj pėr shkak tė varfėrisė,sepse Ne ju ushqejmė juve dhe ata…"(6:151)

    Islami deklaroi se themelet e ndėrtimit nuk varen nga gjinia,por nga pastėrtia e punėve dhe e besimit ne All-llahun xh.sh. Kushdo qė vepron diēka do ta gjejė atė qoftė mashkull apo femėr.

    "Nuk ka dyshim se pėr muslimanėt e muslimanet,besimtarėt e besimtaret,adhuruesit e adhurueset,tė sinqertit e tė sinqertat,durimtarėt e durimtaret,tė pėrvuajturit e tė pėrvuajturat,sadakadhėnėsit e sadakadhėnėset,agjėruesit e agjėrueset,ruajtėsit e nderit e ruajtėset e nderit,shumpėrmendėsit e Allahut e shumpėrmendėset e Allahut,Allahu ka pėrgatitur falje (mėkatesh) dhe shpėrblim tė madh."(33:35)

    Islami gjithashtu insiston qė besimtarėt e besimtaret janė ruajtės tė njeri-tjetrit dhe ato shpėrndajnė mirėsi mes tyre dhe ndalojnė tė keqėn:

    "Besimtarėt dhe besimtaret janė ruajtės tė njeri-tjetrit,urdhėrojnė pėr tė mirė,ndalojneė nga e keqja,e falin namazin,dhe e japin zekatin,respektojnė All-llahun dhe tė dėrguarin e tij. Tė tillė do ti mėshirojė All-llahu. All-llahu ėshtė ngadhėnjyes i urtė."(9:71)

    Pėrveē kėtyre ka mjaft pjesė tė tjera kur'anore tė cilat flasin pėr gruan dhe e vendosin atė nė pozicionin e saj natyral nė jetėn shoqėrore.

    Pra, Islami njekohėsisht e respekton rolin e saj nė aspektin ideologjik dhe cakton pėrgjegjėsitė e saj nė pjesmarrjen shoqėrore drejt progresit tė shoqėrisė sipas ligjeve tė cilat Islami i pėrcakton mjaft qartė.

    Me respekt
    p.s e mirseardhur cdo kritik...
    Nese njeriu nuk e ka nji gjė pėr tė cilėn duhet tė vdes,ska vler jeta e tij nė kėt botė...

  5. #5
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    23-01-2003
    Vendndodhja
    gostivar
    Postime
    16

    Nje faqe per motrat muslimane

    Pse mbulesa?
    Sheriati Islam i ka dhene rendesi te madhe gruas muslimane, me qellim qe ta mbroje femerine e saj, ta beje krenare dhe me pozite te rendesishme ne shoqerine ne te cilen jeton. Te gjitha kufizimet qe i jane bere ne veshjen dhe zbukurimin e saj, jane me qellim qe te mbyllin deren e ēorodise dhe amoralitetit, te cilat perhapen nga zbuluarja dhe shfaqja e bukurise. Kjo qe ka bere Islami, nuk eshte kufizim i te drejtave te njeriut, por mbrojtje nga renia e saj ne gropen e nenēmimit dhe te pavleres. Per kete shkak, do te perpiqemi qe ta permendim vleren e hixhabit (mbuleses Islame), te nxiturit ne te, perfundimin e mire per ata qe e praktikojne kete urdher dhe shemtimin e lakuriqesise, te terhequrit verejtjen nga kjo veper si dhe tregimi i perfundimit te keq te individit qe vepron keshtu ne dunja dhe ahiret. All-llahu e di qellimin tone dhe Ai na mjafton, sa mbrojtes i mire qe eshte.
    VLERA E HIXHABIT Mbulesa eshte respekt ndaj All-llahut dhe Pejgamberit alejhis-selam All-llahu ka bere vaxhib (detyre te domosdo-shme) respektin ndaj Tij dhe respektin ndaj Pejgamberit alejhis-selam duke thene: “Aty ku All-llahu ka vendosur per nje ēeshtje, ose i derguari i Tij, nuk i takon asnje besimtari dhe besimtareje qe ne ate ēeshtje te bejne ndonje zgjidhje tjeter. E kush ben mekat ndaj All-llahut dhe te derguarit te Tij, ai eshte larguar shume larg te Vertetes.” (El-Ahzab 36) “Per Zotin tend jo, ata nuk jane besimtare derisa te mos zgjedhin ty per te gjykuar ne konflikt mes tyre, e pastaj te mos ndiejne pakenaqsi nga gjykimi yt dhe derisa te mos binden sinqerisht”. (En-Nisa 65) All-llahu i ka urdheruar grate duke thene: “Thuaju edhe besimtareve t’i ndalin shikimet e tyre, t’i ruajne pjeset e turpshme te tyre, te mos i zbulojne stolite e tyre, perveē atyre qe jane te dukshme, dhe le t’i vene shamite mbi kraherorin e tyre.” (En-Nur 31) All-llahu thote: “Dhe rrini ne shtepite tuaja e mos shfaqni bukurine tuaj siē shfaqej ne injorancen e hershme” (El-Ahzab 83) “E kur te kerkoni prej tyre (grave te Pejgamberit) ndonje send, ate kerkojeni pas perdes, kjo eshte me paster per zemrat tuaja dhe te tyre” (El-Ahzab 53) “O pejgamber, thuaju grave tuaja, bijave tuaja dhe grave te besimtareve, le t’i vene shamite e veta mbi trupin e tyre.” (El-Ahzab 59) Pejgamberi alejhis-selam thote: “Gruaja eshte avret” d.m.th. ajo duhet te mbulohet.

    HIXHABI ESHTE NDER All-llahu beri mbulesen titull nderi duke thene: “O pejgamber, thuaju grave tuaja, bijave tuaja dhe grave te besimtareve le t’i vene shamite e veta mbi trupin e tyre, sepse kjo eshte me afer qe ato te njihen se nuk jane rrugaēe e te mos ofendohen” (El-Ahzab 59) pra, te mos jene te demtuara nga te amoralshmit. Pjesa e ajetit “e te mos ofendohen” aludon ne ate se njohja e bukurive te gruas eshte ofendim per to dhe hyrje e fitnes (perēarjes) dhe te keqes. All-llahu lejoi qe grate e moshuara, te cilat nuk i terheqin burrat, t’i heqin mantot (mbulesat). “Nuk eshte mekat per grate e moshuara, te cilat nuk deshirojne me martese, qe ta heqin mbulesen e tyre, por duke mos i zbuluar bukurite, megjithate, me se miri per to eshte qe te jene te permbajtura. All-llahu degjon dhe di.” (En-Nur 60) Pra, Ai cilesoi hixhabin si nder per grate e moshuara. A thua valle, ē’thuhet per te rejat? HIXHABI eSHTe PASTeRTI All-llahu thote: “E kur kerkoni prej tyre (grave te pejgamberit) ndonje send, ate kerkojeni pas perdes, kjo eshte me paster per zemrat tuaja dhe te tyre.” (El-Ahzab 53) Pra, tregoi se hixhabi eshte pasterti per zemrat e besimtareve dhe besimtareve, ngase nese nuk shiqon syri, zemra nuk e kerkon mekatin, kurse nese e sheh syri, mund qe ta kerkoje zemra. Per kete shkak kur nuk sheh, eshte me paster per zemren dhe nuk mund te biesh ne ēorodi, ngase hixhabi i nderpret deshirat e atyre qe i kane zemrat e semura: “Andaj mos u llastoni ne te folur e te lakmoje ai qe ka semundje ne zemren e tij.” (El-Ahzab 32)

    HIXHABI ESHTE MBULESe Pejgamberi alejhis-selam thote: “All-llahu i Lartmadheruar eshte i Turperueshem dhe i Mbuluar, dhe e do turpin dhe mbulesen.” Gjithashtu thote: “Ajo grua, e cila e nxjerr mbulesen ne shtepite tjera perveē shtepise se vet, All-llahu grise mbulesen e saj.” Pra, shperblimi behet sipas punes.

    HIXHABI ESHTE TAKVALLeK (frike-respekt ndaj Zotit) “O bijte e Ademit, Ne zbritem per ju petk qe ju mbulon vendet e turpshme dhe petk zbukurues. Por, petku i devotshmerise eshte me i miri.” (El-A’raf: 26)

    HIXHABI ESHTE BESIM All-llahu nuk u eshte drejtuar me urdherin e Tij per mbulese jobesimtareve, por besimtareve. Ai thote: “Dhe thuaju besimtareve...” dhe thote: “dhe grave te besimtareve...” Nje dite, te nena e besimtareve, Aishja radiallahu anha hyne disa gra nga vendi Benu Temin me rroba te holla. Ajo iu drejtua duke u thene: “Nese jeni besimtare, kjo nuk eshte veshja e besimtareve, e nese nuk jeni besimtare, atehere kenaquni me to.” HIXHABI eSHTe PeR ATO Qe TURPeROHEN Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ēdo fe ka moralin e vet, kurse morali i Islamit eshte turpi.” “Turpi eshte prej imanit, kurse imani (te shpien) ne Xhennet” “Turpi dhe imani jane te pandare. Nese njeri ngrihet, ngrihet edhe tjetri” Trasmentohet nga Aishja radiallahu anha nena e besimtareve, e cila thote: “Hyja ne shtepine ne te cilen ishin varrosur Pejgamberi alejhis-selam dhe babai im (ebu Bekri r.a.) pa mbulese, ngase aty ishin (te varrosur) burri dhe babai im. Kurse kur u varros edhe Umeri r.a., per Zotin nuk kam hyre pos me mbulese, ngase me vinte turp prej Umerit r.a.” Pra, mbulesa eshte ne perputhshmeri me turpin, i cili eshte ne natyren e gruas.

    MBULESA ESHTE XHELOZI Mbulesa eshte ne perputhshmeri me xhelozine (e lejuar), e cila eshte prej natyres se burrit te drejte, i cili nuk toleron qe te hidhen shiqime pervjedhese kah gruaja ose bijat e tija. Shume luftera kane filluar mu per shkak te tradhetise se gruas, qe ka filluar me shikim te thjeshte. Aliu r.a. thote: “Me kane treguar se grate tuaja perzihen me burrat e huaj ne treg (pa prezencen tuaj)? A nuk keni xhelozi? Nuk ka hajr prej atij qe nuk xhelozon!” Kuptohet, xhelozia ndaj gruas se pafajshme dhe te ndershme nuk preferohet, por duhet pasur gjithmone kujdes nga cytjet e shejtanit alejhi lanet.

    DeMET E LAKURIQeSISe Te zbuluarit eshte mekat ndaj All-llahut dhe Pejgamberit alejhis-selam. S’ka dushim se ai qe ben mekat ndaj All-llahut dhe Pejgamberit alejhis-selam nuk i ben dem askujt perveē vetvetes. Pejgamberi alejhis-selam njehere tha: “I gjith ummeti im do te hyje ne Xhennet, perveē atij qe refuzon.” Thane: “Kush refuzon o Resulull-llah?” Tha: “Kush me respekton do te hyje ne Xhennet, kurse kush nuk me respekton, ka refuzuar.”

    LAKURIQeSIA eSHTe PREJ MeKATeVE SHKATeRRUESE Nje dite, te Pejgamberi alejhis-selam shkoi Umejmetu bint Rukejka per t’iu besatuar per Islam. Pejgamberi alejhis-selam i tha: “Ma jep besen se nuk do te besh shirk, nuk do te vjedhesh, nuk do te besh zina, nuk do ta vrasesh femijen tende, nuk do te trillosh ndonje akuze, nuk do te vajtosh dhe se nuk do te dalesh e zbuluar, ashtu si dilje ne xhahilijet (ne injorancen e hershme).” Pra, Pejgamberi alejhis-selam krahesoi te zbuluarit me mekatet me te medha.

    LAKURIQeSIA SHKAKTON MALLKIMIN DHE LARGIMIN NGA MeSHIRA E ALLAHUT Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ne fund te ummetit tim do te kete gra te veshura, por te zhveshura, ndersa kokat (floket) e tyre do te jene sikur gungat e deves. Mallkoni ato, ngase ato jane te mallkuara.”

    LAKURIQeSIA eSHTe PREJ CILeSIVE Te BANOReVE Te ZJARRIT Pejgamberi alejhis-selam thote: “Populli, i cili mban ne dore kamxhike sikur bishtat e lopes, me te cilet u bine njerezve, si dhe grate e veshura por te zhveshura, te cilat lekunden gjate ecjes, kokat (floket) e te cilave jane si shpina e deves nuk do te hyne ne Xhennet, e as qe do te nuhatin eren e tij, ndersa era e tij ndihet aq larg.”

    LAKURIQeSIA eSHTe DYFTYReSI Pejgamberi alejhis-selam thote: “Grate me te mira jane te dashurat, ata qe lindin dhe ata qe perkrahin burrin, kuptohet, nese i frikohen Zotit, kurse grate me te keqia jane ato te zhveshurat, ato jane dyftyreshe. Ato nuk do te hyne ne Xhennet, perveē nje numer i vogel.”

    LAKURIQeSIA eSHTe TURP Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ajo grua e cila nderron rrobat ne shtepi tjeter perveē shtepise se burrit te saj, ka grise mbulesen qe ka pase ndermjet saj dhe All-llahut a.v.xh. (az-ze ve xhEl-le)”

    LAKURIQeSIA eSHTe ZINA (AMORALITET) Gruaja eshte avret (pjese e cila duhet te mbulohet), kurse zbulimi i avretit eshte zina (amoralitet) dhe shemtim. All-llahu thote: “Kur punojne (idhujtaret) diēka te shemtuar, thone: -Ne i gjetem duke bere keshtu prinderit tane, dhe All-llahu na urdheroi kete (viziten rreth Qabes lakuriq). Thuaj: -All-llahu nuk urdheron te shemtuaren, a po e thoni per All-llahun ate qe nuk e dini?” (El-A’raf 28) Shejtani eshte ai qe urdheron ne kete zina: “Djalli ju frikon nga varferia dhe ju urdheron te keqen...” (El-Bekare 268) E zhveshura eshte mikrob i demshem, i cili ne shoqerine Islame perhape amoralitetin. All-llahu thote: “Ata te cilet deshirojne qe te besimtaret te perhapet amoraliteti, i pret denim i dhembshem ne kete dhe ne boten tjeter. All-llahu di, e ju nuk dini”. (En-Nur 19)

    LAKURIQeSIA eSHTe PASIM I SHEJTANIT Tregimi i Ademit dhe Havase me Iblisin na tregon qarte kujdesin e Iblisit per te zbuluar vendet e turpshme dhe perhapjen e amoralitetit. All-llahu thote: “O bijte e Ademit, te mos ju mashtroje shejtani sikurse i nxori prinderit tuaj nga Xhenneti, zhveshi prej tyre petkun e tyre qe t’ju del ne shesh te zbuluarit e tyre.”(El-A’raf 27) Pra, Iblisi eshte bartesi i thirrjes ne zbulim dhe zhveshje, dhe ai eshte prijesi i prijatareve qe therasin ne “ēlirimin e gruas”. eshte imami i ēdokujt qe e respekton duke bere mekat ndaj Meshiruesit, e sidomos i atyre qe dalin te zbuluara dhe u bejne dem muslimaneve e u shkaktojne probleme te rinjeve. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Nuk kam lene pas meje fitne (sprovim, perēarje) me te demshme per burrat se grate.”

    LAKURIQeSIA eSHTe RRUGA E ĒIFUTeVE Ēifutet kane pervoje te madhe ne shkaterrimin e popujve duke perdore si mjet per kete gruan. Lakuriqesia ka qene arma me e forte e institucioneve te tyre te perhapur anembane botes. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Keni frike dunjane dhe grate, ngase fitneja (sprovimi) e pare e ēifuteve kane qene grate.” Librat e tyre flasin se All-llahu i ka denuar bijat cioniste per zbuluaresine e tyre. “Zoti do t’i denon bijat cioniste per shkak te lakuriqesise dhe krenarise se tyre kur ato bejne zhurme me bylyziket e kembeve...” Edhe pse Pejgamberi alejhis-selam ka terhequr verejtjen nga pergjasimi me kafirat dhe pasimin e rruges se tyre sidomos sa i takon gruas, shumica e muslimaneve kundershtuan kete ndalim te Pejgamberit alejhis-selam dhe u realizua thenia e tij: “Do ta ndiqni rrugen e atyre qe kane qene para jush pellembe pas pellembe, krah pas krahu, madje sikur ata te hyne ne vrime te hardhuces, ju (edhe atje) do t’i ndiqni”. Thane: A jane ata (qe do t’i ndjekim) ēifutet dhe te krishteret? Pejgamberi alejhis-selam tha: Po kush (nese nuk jane ata)”?! Ata, te cilet i respektojne ēifutet dhe te krishteret dhe bejne mekat ndaj All-llahut dhe Pejgamberit alejhis-selam u perngjajne ēifuteve, ne te cilet All-llahu eshte i hidheruar, ndersa ata (ēifutet) jane njerezit te cilet pranuan urdherin e All-llahut duke thene: “Degjuam dhe nuk respektuam” dhe me kete u larguan nga rruga e besimtareve, te cilet kur degjojne urdherin e All-llahut thone: “Degjuam dhe respektuam”. All-llahu thote: “Kush i kundervihet te derguarit, pasi qe i eshte bere e qarte e verteta dhe ndjek rruge tjeter nga ajo e besimtareve, Ne e leme ne ate qe e ka zgjedhur dhe e fusim ne Xhehennem. Sa perfundim i keq qe eshte ai!”. (En-Nisa 115)

    LAKURIQeSIA eSHTe XHAHILIJET (INJORANCe) DHE PRAPAMBETURI Njihet fakti se ne kohen e xhahilijetit (injorances, primitivizmit) njerezit nuk e kane mbuluar trupin e tyre, prandaj All-llahu thote: “Dhe rrini ne shtepite e juaja dhe mos e shfaqni bukurine tuaj siē shfaqej ne injorancen e hershme!” (El-Ahzab 33) Ndersa Pejgamberi alejhis-selam e ka cilesuar thirrjen ne injorance si veper te urrejtur, nga e cila duhet te largohemi: “Ēdo gje qe i perket xhahilijetit eshte nen kembet e mia!” Zhveshja dhe zbulimi i avretit eshte ne natyren e kafsheve, dhe askush nuk mund te tentoje kah ajo, pos kur bie nga posti njerezor, nga pozita, te cilen ia ka caktuar All-llahu , pozite ne te cilen natyra e tij kerkon mbulimin dhe mbrojtjen e trupit (nga shiqimet e te tjereve). Per kete, thenia se te zbuluarit, amoraliteti eshte art ose bukuri eshte argument se natyra e thenesit eshte ndryshuar dhe eshte argument per prapambeturine e ketij personi. Perparimi i njeriut eshte ngusht i lidhur me perparimin e tij ne mbulimin e trupit. Gjithmone perparimi dhe civilizimi ka shkaktuar edhe deshiren per ta mbuluar trupin, kjo njihet nga historia e njerezimit, ndersa degjenerimi gjithmone ka nxitur zhveshjen dhe ēregullirat nga aspekti i moralit. Ekzistojne raste kur kjo manifestohet ne nje shoqeri te caktuar, paraqiten ēregullira aq te medha, te cilat behen shkaktare qe pjesetaret e saj t’i humbin ndjenjat njerezore, ndersa kjo ndikon ne shkaterrimin e tere shoqerise.

    LAKURIQeSIA eSHTe DERe E Se KEQES Se PANDeRPRERe Ai qe mendon mbi tekstet e sheriatit dhe lexon historine, do t’i kuptoje demet e te zbuluarit ne kete bote dhe ne tjetren, sidomos nese kesaj i bashkangjitet edhe perzierja e gjinive.

    KeTO JANe PeRFUNDIMET E PADeSHIRUARA: -grate fillojne te garojne ne zbulimin e bukurive (qe eshte veper e ndaluar), me qellim qe ta terheqin shiqimin e te tjereve, gje qe shkaterron moralin dhe pasurine, dhe e ben gruan mall te lire, i cili i ekspozohet ēdokujt; -shkaterrohet morali edhe te pjesetaret e gjinise mashkullore, sidomos te te rinjte, te cilet me shpejt nxiten ne vepra te ndaluara; -shkaterrohen lidhjet familjare dhe perhapet mosbesimi ndermjet anetareve te familjes; -fillon tregetia me gra (ne forma te ndryshme); -fillon keqtrajtimi i ēdo gruaje, pa mare parasysh moralin e saj; -perhapen semundje. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ēdo here qe perhapet prostitucioni ne nje popull, ne te perhapen edhe semundje dhe epidemi, te cilat nuk kane ekzistuar te paraardhesit e tyre.” -nuk i ipet rendesi zinase se syve. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Zinaja e dy syve eshte shiqimi” dhe gjithashtu behet rende mposhtja e shiqimit, me te cilen veper do ta kenaqnim All-llahun . -merita per te zbrite denime te ndryshme, te cilat jane me te rrezikshme edhe se shkaterrimet me te medha qe i ben njeriu (sepse Zoti eshte me i fuqishem se ai). All-llahu thote: “Kur duam ta shkaterrojme ndonje vend, i urdherojme pasaniket e atij vendi (ta respektojne All-llahun), ndersa ata bejne amoralitet, e atehere zbatohet denimi i merituar kunder tyre dhe e shkaterrojme (vendin) teresisht.” (El-Isra 16) Pejgamberi alejhis-selam thote: “Nese njerezit e shohin ndonje veper te keqe dhe nuk e ndryshojne, kam frike se All-llahu i kaplon edhe ata me denim.” Pra, motra ime muslimane: A nuk e kupton fjalen e Pejgamberit : “Largo pengesen nga rruga e muslimaneve” ? Nese largimi i pengeses nga rruga eshte prej degeve te imanit, a thua valle cila eshte me e demshme: guri dhe therra ne rruge ose fitneja e cila shkaterron zemren, prish trurin dhe perhap amoralitetin nder besimtaret? Per ēdo te ri qe sprovohet prej teje sot, me te cilen veper e largon nga permendja e All-llahut dhe nga rruga e dreje, do te denohesh per kete, kurse denimi i All-llahut eshte i papershkrueshem. Nxito ta respektosh All-llahun dhe leri pas shpine kritikat dhe kercenimet e njerezve, ngase llogaria e All-llahut eshte shume me e madhe dhe me e rende. Mos u mundo te arrish kenaqesine e tyre, por mundohu ta arrish kenaqesine e All-llahut , me te cilen veper do te gezohesh dhe do te jesh e lumtur. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Kush mundohet ta kenaq All-llahun duke i hidheruar njerezit, kenaqet All-llahu prej tij dhe e ben qe edhe njerezit te kenaqen prej tij; kurse kush mundohet t’i kenaq njerezit duke e hidheruar All-llahun, All-llahu hidherohet ne te, e gjithashtu edhe njerezit hidherohen ne te.” Robi duhet ta veēoje All-llahun me frike-respekt dhe devotshmeri. All-llahu thote: “Mos u frikesoni nga njerezit, por frikesohuni nga Une...” (El-Maide 44) “Te ma keni friken vetem Mua” (El-Bekare 40) “Ai eshte i denje per t’iu ruajtur dhe i denje per falje mekatesh!” (El-Muddeththir 56) Te kenaqurit e deshirave te njerezve as qe eshte e urdheruar, e as qe eshte e mundeshme, kurse kenaqja e deshirave te Krijuesit edhe eshte e urdheruar edhe eshte e mundeshme. Imam Shafiu r.a. thote: “Kenaqja e njerezve eshte qellim i paarritshem, kurse ti veproje ate qe ben dobi. Pra, vazhdo dhe mos e merr para sysh ate qe nuk te ben dobi.” All-llahu u garanton te devotshmeve dalje nga udhekryqi dhe furnizim prej nga ata nuk e presin. Ai thote: “E kush i frikesohet All-llahut, atij Ai ia ēele nje rruge dhe e furnizon prej nga nuk kujton fare” (Et-Talak 2,3)

    KUSHTET Qe DUHET T’I PLOTeSOJe MBULESA ISLAME 1) Mbulimi i te gjithe trupit te gruas,sipas mendimit me te sakte. Disa dijetare lejojne zbulimin e fytyres dhe te duarve me kusht qe te sigurohet mosrenia ne fitne e saj dhe nga ajo, e kur nuk plotesohen keto kushte nuk lejohet zbulimi i tyre me pajtim te dijetareve. 2) Te mos jete mbulesa terheqese per meshkujt, sepse All-llahu e ka bere mbulesen mbulim te bukurive, e jo zbulim te tyre. Ai thote: “Mos e shfaqni bukurine tuaj siē shfaqej ne injorancen e hereshme!” (El-Ahzab 33) 3) Te mos jete mbulesa e tejdukshme, ngase nuk mundesh te mbulohesh me nje send i cili eshte i tejdukshem, e nese vepron keshtu ajo behet e mbuluar me emer, ndersa ne realitet eshte e zbuluar. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ne fundin e ummetit tim do te kete gra te mbuluara, por te zbuluara. Kokat e tyre do t’i kene sikur gerbat e deveve. Mallkoni ato, sepse ato do te jene te mallkuara. Ato nuk do te hyne ne Xhennet, e as qe do ta ndiejne eren e tij, kurse era e tij ndihet aq larg!” Pra, ky eshte argumenti se veshja e nje teshe te tejdukshme konsiderohet si mekat i madh. 4) Mbulesa duhet te jete e gjere, sepse qellimi i saj eshte pengimi i fitnes dhe meshehja e formes se trupit. Usame ibn Zejdi r.a. thote: “Pejgamberi alejhis-selam me dhuroi nje manto koptijane, te cilen ia kishte dhuruar Dihjetul-Kelbiu, kurse une ia dhash gruas sime qe ta veshe. Nje dite Pejgamberi alejhis-selam me tha: Perse nuk e veshe manton koptijane? I thashe: E veshi gruaja ime. Ai tha: “Urdheroje qe te veshe diēka nen te, se kam frike mos po ia pershkruan formen e eshtrave te saja.” 5) Te mos jete mbulesa e parfumosur. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ajo grua, e cila parfumoset dhe kalon prane burrave qe ta nuhatin eren e saj, ajo eshte lavire.” 6) Te mos i perngjan veshjes se burrave. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Nuk eshte prej nesh (nuk eshte muslimane) gruaja qe u perngjan burrave, dhe burri qe u perngjan grave.” Transmetohet nga ebu Hurejre r.a. se ka thene: “Pejgamberi alejhis-selam e ka mallkuar ate burre qe vesh veshjen e grave dhe ate grua qe vesh veshjen e burrave.” Pejgamberi alejhis-selam thote: “Tre lloj njerezish nuk do te hyne ne Xhennet, e as qe do t’i shiqon All-llahu ne diten e Kijametit: Ai qe nuk i respekton prinderit, gruaja qe i perngjan burrit dhe ai qe perhap ate qe ndodh gjate marredhenieve seksuale.” 7) Te mos i perngjan veshjes se mosbesimtareve. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Ai qe i perngjan nje populli, eshte prej tyre.” Transmetohet nga Abdull-llah ibn Amri r.a., i cili ka thene: “Pejgamberi alejhis-selam pa ne mua dy rrobe te verdha dhe tha: Keto jane tesha te jobesimtareve, mos i vish!” 8) Te mos kete per qellim me kete veshje afirmim ne popull. Pejgamberi alejhis-selam thote: “Kush vesh veshje afirmimi ne dunja, All-llahu e mposhte ne diten e Kijametit, e pastaj e shtien ne zjarrin e Xhehennemit.” Ne kete hyn ēdo veshje qe te dallon prej te tjereve, pa marre parasysh a eshte veshje e shtrenjte, te cilen e veshe per t’u lavderuar me pasuri, ose veshjen e leckosur dhe te papaster, duke pasur per qellim demonstrimin e asketizmit.

    KE KUJDES NGA Te ZBULUARIT Pasi qe te mendojme rreth kushteve te lartpermendura te mbuleses Islamike, behet e qarte se shumica e femrave, te cilat mendojne se jane te mbuluara ne realitet jane te zhveshura, ngase ne veshjen e tyre nuk gjenden kushtet e lartpermendura. Armiqte e rilindjes Islame mundohen me te gjitha fuqite qe ta asgjesojne ate, mirepo All-llahu i shkaterron mundimet e tyre dhe i perforcon besimtaret edhe me teper ne kete fe. Per kete shkak,ata ndryshuan metodat e tyre. U paraqiten me ide te felliqura, me te cilat donin ta nxjerrin kete rilindje nga drejtimi i saj hyjnor. Paraqiten fotografi te trilluara te mbuleses “bashkekohore” si “zgjedhje e mesme”. (Aludohet ne teshat e ngushta qe mbulojne trupin, por tregojne formen, si dhe teshat e bukura, te cilat i terheqin shikimet e meshkujve.sh.r.) Thane: Edhe Zoti eshte i kenaqur, por edhe shoqeria e pranon.( Behet fjale per shoqerine islamike sh.r.) Kjo u prit shume mire nga disa vajza mosbesimtare, te cilat nuk kishin guxim te dalin te zbuluara nga presioni i shoqerise muslimane, dhe veshen kete “mbulese”, me te cilen armiqte edhe realizuan qellimet e veta, por edhe nuk rane ne kundershtim me shoqerine. Ne kete menyre u perhap kjo lakuriqesi ne emer te “mbuleses bashkekohore”. Per kete shkak, oj vajze me “mbulese bashkekohore” mos mendo se mbulesa yte eshte sipas principeve te sheriatit, ose eshte ajo mbulese e cila e kenaq All-llahun dhe Pejgamberin alejhis-selam Mos u tradheto nga ata, te cilet ta bekojne kete veper dhe fshehin ne vehte keshillimin. Gjithashtu mos thuaj: “Une jam me e mire se ato qe jane te zhveshura”, sepse nuk mirret shembull nga e keqja. Zjarri eshte shkalle-shkalle, mu ashtu siē eshte edhe Xhenneti, shkalle-shkalle. Per kete shkak, meri shembull motrat e tua, te cilat vishen me mbulese te percaktuar me sheriat. Transmetohet se Pejgamberi alejhis-selam ka thene: “Shiqo ne ate qe eshte me poshte se ty ne aspekt te dunjase, kurse ne ate qe eshte me larte se ty ne aspekt te ahiretit. Ne kete menyre nuk do t’i perbuzesh begatite e All-llahut ndaj teje.” Transmetohet nga Hasan El-Basriu se ka thene: “Nese shejtani a.l. e sheh se je i qendrueshem ne respektimin e All-llahut, te kerkon here pas here. Kur e sheh se ti edhe me tej qendron ne respektimin e All-llahut, largohet prej teje. Por nese te sheh se je labil (njehere keshtu, njehere ashtu), atehere te versulet panderprere”. Pra ejani ne perqendrueshmerine, e cila nuk ka lakime ne udhezimin drejt te Vertetes, ejani ne pendim te sinqerte (teube), pas te cilit nuk ka mekat. “Pendohuni te gjithe te All-llahu, o besimtare, qe te gjeni shpetimin” (En-Nur 31)

    DeGJUAM DHE RESPEKTUAM Muslimani i vertete e pranon urdherin e All-llahut dhe mundohet qe se shpejti ta praktikon ne jeten e tij te perditeshme. Ne shenje dashurie ndaj Islamit, krenarie me sheriatin e te Meshireshmit dhe ne shenje respektimi te sunnetit (vepres, tradites, ligjit) te njeriut me te mire, Pejgamberit alejhis-selam Nuk ia ve veshin asaj grupe te humbur, e cila tregon padegjueshmeri ndaj te Vertetes dhe eshte e pavetedijshme ndaj perfundimit qe e pret. All-llahu mohon besimin nga ata qe ia kethejne shpinen Atij dhe Pejgamberit alejhis-selam : “Ata (dyftyreshit) thane: Ne i kemi besuar All-llahut dhe te Derguarit te tij dhe u jemi bindur. Por pas asaj nje grup prej tyre zbrapsen. Te tillet nuk jane besimtare. E kur thirren qe ndermjet tyre te gjykoje All-llahu dhe i Derguari i Tij (me Kur’an dhe hadith), nje grup prej tyre nuk i pergjigjen (thirrjes)...” (En-Nur 47, 48) “Kur thiren besimtaret per gjykim ndermjet tyre te All-llahu dhe te i Derguari i Tij, e vetmja fjale e tyre eshte qe te thone: Degjuam dhe respektuam! Te tillet jane ata te shpetuarit. Kush e respekton All-llahun dhe te Derguarin e Tij, dhe ia ka friken All-llahut, te tillet jane ata qe arrijne ate qe deshirojne.” (En-Nur 51, 52) Transmetohet nga Safija bint Shejbe, e cila thote: “Ishim duke ndejtur te Aisheja r.a. dhe u permenden grate kurejshe dhe vlera e tyre. Ne kete rast Aisheja r.a. tha: S’ka dyshim se grate kurejshe kane vlere, mirepo une nuk kam pare sikur grate e ensareve. Ato aq shume e besonin Kur’anin, saqe kur zbriti ajeti i sures En-Nur “Le t’i vene shamite mbi kraherorin e tyre...” dhe burrat e tyre ua tregonin kete ajet grave, bijave, motrave, nenave, si dhe te afermeve te tjere; e kur e degjuan ajetin secila nxitoi qe ta mbulon koken dhe trupin, ne shenje besimi ndaj Librit te All-llahut...” Pra, nuk kemi zgjedhje para urdherit te All-llahut , e as medyshje gjate realizimit te vendimit te Tij. Per kete shkak, pendohu moj moter muslimane nese vertete je e kenaqur qe All-llahun ta kesh Zot, Islamin fe, Muhammedin alejhis-selam Pejgamber dhe nese do qe per shembull t’i marresh grate dhe bijat e Pejgamberit alejhis-selam Nxito te pendohesh, oj robereshe e All-llahut dhe ke kujdes fjalen “Do te pendohem, do te falem, do te mbulohem...”, ngase vonimi i pendimit eshte mekat, per te cilin duhet pendim tjeter. Thuaje ate qe tha Musai a.s.: “U nguta te Ti, o Zoti im, qe te jesh i kenaqur ndaj meje!” (Taha 84) dhe thuaje ate qe e kane thene besimtaret dhe besimtaret me pare: “Degjuam dhe respektuam (urdherin). Kerkojme faljen Tende, o Zoti yne! Vetem te Ti eshte perfundimi yne!” (El-Bekare 285) Lutja jone e fundit eshte: Falenderimi i takon All-llahut, Zotit te boterave!

  6. #6
    i/e regjistruar Maska e Astriti
    Anėtarėsuar
    14-06-2002
    Vendndodhja
    tirane
    Postime
    67

    Gruaja muslimane

    BISMIL-LAHIRR-RRAHMANIRR-RRAHIM

    ME EMRIN E ALL-LLAHUT TE GJITHEMESHIRSHMIT MESHIRPLOTIT

    QE TE JESH ME E BUKUR TE KESHILLOJ !

    1) Beje mbulimin e shikimit, ngjyren e syve te tua, te shtohet kthjelltesia dhe shkelqimi.
    2) Shto grimca sinqeriteti ne buzet e tua, te behesh me e bukur.
    3) Te kuqin e buzeve tua beje etiketen e turpit qe shihet ne qendren e besimit (zemer).
    4) Perdor sapunin tend per te pastruar cdo gjynah a gabim per te cilin shqetesohesh.
    5) Flokun tend mbroje me hixhabin Islam i cili te ruan nga shikimet perveluese te te ndaluarve.
    6) Perdor si medikament veprues mbi bakteriet, pasten e dhembeve qe eshte edukata Islame.
    7) Sa per stolite te keshilloj te vendosesh ne veshin tend vathin e moralit.
    8) Le te jene dorashkat byzylyket e duarve tua, qe te shtohet thjeshtesia.
    9) E mos u bej kosh plehrash ku kushdo te hedhe papastertite e tij, kur sheh lakuriqsine tende, por falendero Allahun se veshja Islame te ka bere me te bukur se lulja e vetme ne mes te shkretetires.
    10) Mos harro se nuk je si dosa qe han pasardhesit e saj por je ne te vertete fidanishtja e trashegimise Islame.
    11) Bukurine e gjinis qe ta dha Fuqiploti mos ta lepijne qente e ti joshesh me to mengjes e mbremje, por beje zemren tende folene e dashurise per fene Islame se keshtu e ke vendosur ne vend dinjitetin dhe e ke plotesuar me se miri amanetin.

    MOTER E DASHUR!

    Dikur femra ka qene si margaritari ne guacke, e ruajtur me xhelozi ne fund te thellesirave te detit. Njeriu e ka enderruar, e ka paramenduar ka medituar…. Andaj nga mosafrueshmeria e prekjeve trupore dhe puneve te pamoralshme, dhe fale ruajtjes se moralit dhe normave te tij me xhelozi, gjate historise se tyre shume popuj kane krijuar kenge dhe romane te paarritshme. Shkrimtaret dhe poetet per kete vetem mund te enderrrojne, sepse nuk mund te ndjejne ne thelbin e qenies se tyre ate te cilen e kane ndiere koleget e tyre te mepareshem, per kete arsye ne kete kohe fat te keq, nuk ka vepra te tilla kapitale, as ne proze e as ne poezi. Sot, jo qe nuk ka nevoje te notojme thelle ne det dhe te kerkojme guacken, ta paramendojme dhe ta enderrojme, por as qe ka nevoje ta hapim, pasi qe ajo e ka hedhur cdo gje nga vetja, gjoja ne emer te lirise dhe emancipimit, duke mos kuptuar se eshte bere mall per tregeti! Dikur ne treg jane ekspozuar dhe shitur vetem patate, domate, molle etj, ndersa sot, ne tregje dhe ne te gjitha vendet e tjera publike ekspozohen pjese te ndryshme te trupit. Cdokujt i lejohet ti shikoje, ti mate, ti preke , sepse sot nuk ka asgje per tu fshehur. Ndaj sot nuk ka me vepra arti ne keto aspekte se imagjinata ka shteruar vendin e saj e ka zene gara per te shijuar sa me shume placke nga ky treg kaq i lire.
    Islami eshte fe e natyrshme. Ne te egzistojne gjera te dukeshme (dhahir) dhe te padukshme (gajb) te cilat do te mund t’i shohim ne boten e ardheshme. Ate te fshehten besimtari mezi e prźt : i mbushur me shprese te pangopur, duke pritur takimin me te Dashurin – Krijuesin e tij. Dikur edhe i riu e ka pritur takimin me te dashuren e tij e cila ka qene ne guacen e moralit. Dhe paramendo, cfare gezimi per te dy, kur u vinin dasmoret ?!
    Mirpo motra ime, te shumica sot dasmoret jane bere fomalitet i thjeshte, pasiqe guaca qe moti eshte hapur!!!
    Motra ime e dashur, per kete qe moti mendoj. Mirpo kam pritur qe dikush nga dijetaret te shkruaje dhe ta trajtoje imtesisht kete ceshtje. Por atyre goja u eshte ndrydhur dhe penat u jane thare, e per kete vendosa t’ju flas.
    Ne e dime, rregullen e sheriatit: Ai qe mohon te pakten nje obligim te Allahut xhel- leshanuhu qe e ka urdheruar te zbatohet, behet pabesimtar (qafir)! Motra ime, te jem me e qarte: Behet fjale per veshjen, (mbulesen), e femres muslimane.
    Motra ime, per kete po te shkruaj qe rastesisht te mos mohosh kete obligim te Allahut, e as ndonje tjeter, sepse ne ate moment qe ne mohojme obligimet e Allahut na shuhet besimi, e te gjithe veprat tona qe kemi bere na mbeten te pavlera.Une e di qe ky obligim i Allahut, (mbulesa) nuk eshte i lehte dhe se duhet nje kohe e gjate qe te mposhtet djalli ne kete rruge. Porse pikerisht lufta me vetveten dhe me djallin tend te brendshem eshte lufta me e rende ne kete bote.
    Ne mungese te drites (nurit) te Allahut (xh.sh) erresira e inorances fetare na ka mbuluar syte ndaj duhet t’i heqim keto syze shume ngjyreshe qe na kane vene (sepse Islami eshte pa ngjyre) dhe ta analizojme kete obligim ne teresine e mesimeve Islame. Nese e analizojme keshtu, do te shohim se mbulesa te cilen e ka percaktuar Allahu per besimtaret eshte nder dhe respekt per te. I ruan ato nga poshterimi, i mbron qe te mos jene thjesht trup dhe te bien ne nivelin e kafsheve! Pikerisht per kete, mbulesa Islame eshte mburoja dhe arma me e mire per moralin e femres muslimane!.
    Nese thua: Perse vetem une te mbulohem? – Motra ime jane mbuluar shume me te mira se une dhe ti ; jane mbuluar grate e te Derguarit te Allahut, nenat e besimtareve te sinqerte ! Motra ime, nese verejme se shumica e besimtareve te sotme nuk mbulohen - mendon se nuk u eshte garantuar banimi ne xhehenem ?! Mos valle edhe ti kerkon vize per banim te perhereshem ne zjarr?! Nese kerkon te sillesh si shumica e botes – dije se ato do te kthejne nga rruga e Allahut ( xh.sh) A nuk ke verejtur kur ke lexuar Kur’anin, se Allahu ( xh.sh) shpeshhere perserit : «Shumica e njerezve nuk dijne, shumica prej tyre nuk besojne ! »
    Nese nuk mbulohesh per shkak te nxehtesise, se mund te djersish shume ; moter e dashur, mos harro, zjarri xhehenemit eshte me i nxehte dhe me pervelues se dielli dhe rrezet e tij ne korrik dhe gusht. Dhe mos harro se ky i nxehte eshte afatshkurter, kurse i nxehti i xhehenemit eshte i perhershem. Ti je e lire te zgjedhesh!
    Moter e dashur: mosmbulimi i trupit tend, (konkretisht mbulimi i tere trupit pervec fytyres dhe kembeve gjer tek nyjet), eshte haram. Si do t’i japesh pergjigje Allahut nese gjate tere jetes ke ecur e zbuluar? Moter e dashur a nuk e ke lexuar ne Kur’an se cdo njeri do te mbaje mekatet e veta. Moter e dashur a nuk e di se eshtrat e tua jane shume te dobeta per te mbajtur peshen e tere ketyre mekateve.
    Roli yt nuk eshte qe te provokosh, t’u tregosh te tjereve pjeset e trupit tend, te stolisesh, te zbukurohesh dhe te parfumohesh. Moter e dashur mos harro se ti je me e vlefshme se goteza e aromes a parfumit, shume me vlefshme se prerja qe i ndan gjinjte dhe prerja e fundit tend; me e vlefshme se trokitja e kepuceve te tua ne dysheme dhe me e vlefshme se i kuqi i buzeve te tua! Vlera dhe bukuria jote jane bukuria e shpirtit tend dhe nderit tend! Turpi eshte fuqia qe te mbron nga mekatet. I derguari i Allahut ka thene : “ Cdo fe ka moral, kurse morali i Islmamit eshte turpi”
    Perfundimisht duhet te jemi te vetedijeshem qe jemi pergjegjes per veten dhe familjen tone. Allahu ( xh.sh) qarte na e terheq verejtjen duke thene:
    “ O ju qe besuat, ruani veten dhe familjen tuaj prej zjarri, lenda djegese e te cilit jane njerezit dhe guret”.
    ( Et- Tahrim, ajeti 6 )
    “ Jeta e kesaj bote nuk eshte gje tjeter vetem se nje perjetim dhe mashtrim. S’ka dyshim se bota tjeter eshte me e dobishmja per ata qe ruhen. A nuk llogjikoni?!”
    ( En- Ame, ajeti 32)

  7. #7
    i/e regjistruar Maska e Astriti
    Anėtarėsuar
    14-06-2002
    Vendndodhja
    tirane
    Postime
    67
    Cmendoni per nje femer te tille?
    E bukura e tė bukurave. Por?
    Qė nė vegjėli , mė pėlqente kur dėgjoja fjalė tė cilat dėshmonin pėr bukurinė time mahnitėse . Mėsova qė herėt gjithashtu , se bukuria duhet tė pasohet nga eleganca nė sjellje dhe veshje . Mė pas lexova se meshkujt befasohen zakonisht nga njė femėr e bukur , porse mė pas vazhdojnė tė interesohen edhe pėr zgjuarsinė e saj . Ndaj vendosa njė program , qė do tė mundėsonte shastisjen e meshkujve si me bukuri ashtu edhe me zgjuarsi . Fillova tė interesohem nė mėnyrė tepėr intensive pėr librat jashtė shkollorė sidomos gjatė pushimeve verore . Lexoja dhe mbaja shėnim gjėrat mė kryesore dhe interesante , gjė qė mė bėri tė mundur pajisjen me njė bagazh njohurish tė konsiderueshme . Nėna mė thosh : Nėse tregon kėtė interes pėr librat shkollor do tė dalėsh e para nė rang kombėtar . Nuk u vija rėndėsi fjalėve tė saj sepse nuk doja tė grindesha me tė madje nuk doja tė grindesha me asnjė . Nuk doja tė mė preokuponte asgjė tjetėr pėrveē vetes sime . Vetja ime ėshtė e para dhe e fundit gjė qė ia vlen tė merem me tė. Me kalimin e kohės arrita tė grumbulloj njohuri tė mėdha jo vetėm nė Filozofi dhe nė Letėrsi por edhe nė fusha tė tjera .
    Ndėrkohė mbarova gjimnazin me rezultat tė mjaftueshėm pėr tė vazhduar studimet e larta nė fakultetin e Letėrsisė gjė tė cilėn e kisha ėndėrruar gjithmonė . Nuk doja tė mundoja veten me shkencat ekzakte tė cilat kanė nevojė tė qėndrosh me orė tė tėra nėpėr laboratore gjė qė mund tė ndikonte nė bukurinė time . Nė kėtė moment ndaloj , pėr tė parė fytyrėn . Shtrij dorėn tek pasqyra , dhe gjithmonė do tė kem njė tė tillė pranė . Madje po tė shohėsh ēantėn do tė gjesh nė tė njė duzinė pasyrash tė masave tė ndryshme , tė cilat mė mundėsonin tė isha gjithmonė nė dijeni tė paraqitjes sime . Imagjinoj pasqyrėn magjike dhe pėshpėris : Pasqyrė moj : a gjėndet vajzė mė e bukur se unė nė Botė ? Dhe ajo ma kthen : Jo ju jeni mė e bukura e tėrė kohėrave . Ia kthej me modesti , jo,jo gjer nė kėtė gradė ,mė mjafton tė jem mė e bukura e kohės sime . Mbushem me njė zell tė mirėfilltė dhe mendoj se vėrtet unė i meritoj tėrė kėto qė kam arritur . Ndaj nuk do tė lejoj nė asnjė mėnyrė qė tė humb ato ēka kam arritur . Nėna ēuditej me veprimet dhe me mėnyrėn e tė menduarit tim .- Ti je pjellė e shejtanit (djallit ) mė thosh .
    – Vetėm kaq !, jo e keni gabim; unė si ngjaj askuj, si nga familja jote po ashtu edhe nga Babai . Unė s'kam ekzistuar mė parė dhe as qė do tė ekzistojė ndonjė si unė pas meje . Unė jam model i papėrsėritėshėm .
    - Kjo ėshtė prej begative tė Zotit ndaj Jush .Nė botė nuk ka tjetėr me kėtė sedėr qė keni Ju . Cilido mund tė dashurohet me pamjen tėnde por me kalimin e kohės do tė mbytet nga adhurimi yt i pėrhershėm ndaj vetes Tė tėrė do ta kuptojnė se pas kėtyre tipareve tė bukura ėshtė njė shpirt i keq qė nuk i intereson veēse vetvetja mė thosh duke mė prekur fytyrėn ( kjo ish gjėja mė e urrejtur pėr mua ).Ato do tė kuptojnė qė Ju nuk kėnaqeni asnjėherė nga jeta dhe se nuk jetoni si vajzė e zakonėshme por si njė robot i programuar . Shkurt Ju jeni njė skulpturė e bukur tė cilės i ka dhėnė skulptori tėrė cilėsitė e nevojėshme pėr tė qėnė mė e bukura ,por ka harruar ti japė shpirt ,e ajo ka mbetur e tillė pėrjetėsisht . S'duroja mė ; Pėrse nuk gėzohesh me bukurinė e vajzės tėnde tė vetėme ? A nuk i shikon shoqet e tua qė sa s'plasin pėr vajzat e tyre kur mė vėshtrojnė mua Megjithatė nuk qėndrojnė dot pa mė thėnė: Ju e meritoni tė qėndroni kėmbė mbi kėmbė dhe tė zgjidhni atė qė dėshironi pėr shok tė jetės Madje duke ia kėrkuar tė tėrė kushtet pa asnjė mangėsi .Ka edhe prej tyre qė mė kėshillojnė tė hyj nė botėn e kinemasė .Ka ndonjė qė mund tė mė konkurojė nė bukuri i them duke u rrotulluar para saj.
    - Nuk di se ē'mėkat kam bėrė qė mė ka dėnuar Zoti me njė vajzė budallaqe si ti. Unė i frikėsohem bukurisė tėnde dhe lus Zotin tė ju udhėzojė ,kjo ėshtė gjėja pėr tė cilėn keni mė sė shumėti nevojė .E zemėruar thėrras ;Ti bėhėsh xheloze sepse unė jam mė e bukur dhe njerėzit na krahasojnė . Ngren dorėn tė mė godasė por mjaftohet duke mė thėnė ;vėrtet e meriton njė tė tillė ( shuplakė ) por shpresoj qė tė vesh mėnd para se ta paguash shtrenjtė .Vrapoj drejt saj pėr tu pajtuar me tė por ajo me zgjuarsinė e saj mė largon duke mė thėnė : Mė mendon si ato qė konkurojnė nė zgjedhje dhe nuk lėnė gjė pa bėrė vetėm e vetėm tė fitojnė , ik mu hiq sysh ! S'mė mbetet gjė tjetėr veēse tė largohem duke u pėrpjekur qė tė mos pėrsėritet mė njė gje e tillė jo pėr ndonjė gjė por nuk dua tė shqetėsohem nga probleme tė tilla , dua tė jem gjithmonė nė humor dhe nė formė .
    Nė fakultet isha mė e lumtura , qė vitin e parė fillova tė korr frutet e bukurisė nė fakt shijen e tyre e kisha shijuar edhe me parė por mes tyre kish ndryshim si nė cilėsi ashtu edhe nė sasi .Mė vjen tė qesh kur krahasoj adhuruesit e mi tė mėparėshėm me ato tė tanishėmit .Kėnaqem me shastisjen e meshkujve nga bukuria ime , cilėtdo qofshin kėto tė afėrt ose tė largėt .Asnjė si bėn ballė tundimit tė bukurisė sime. Nė fakultet merja pjesė nė organizata tė ndryshėme gjė qė e shtoi akom mė shumė numrin e simpatizantėve tė mi .E si tė mos shtoheshin gjersa unė isha vajza e bukur e zgjuar e cila din tė bisedojė butėsisht tė dėgjojė bashkėbiseduesin qetėsisht dhe mė njė vėshtrim sa tė ėmbėl aq edhe tė turpėshėm gjė qė ia shton edhe mė shumė bukurinė . ēdokush me tė drejtė mund tė pyesė si i arrija tėrė kėto ? Fare e thjeshtė ; duke bėrė prova para pasqyrės . Nuk mė harrohen britmat e nėnės kur mė pa njė ditė duke bėrė prova tė tilla , mendoi se mos jam ēmėndur . Kur i thashė arsyen u trondit akoma mė shumė . Mė pushtoi nė krahėt e saj dhe me sy tė pėrlotur mė tha : Tani po e kuptoj se bukuria mund tė jetė dėnim dhe jo begati .
    Nė universitet tė tėrė djemtė mė ndiqnin me vėshtrimet e tyre , madje edhe ato qė ishin anėtarė tė disa grupacioneve striktė nė drejtim tė kėtyre aspekteve .Madje njė ditė mu afrua njė i tillė dhe mė kėshilloi tė vishesha nė atė mėnyrė qė tė mbroja bukurinė time dhe tė mos ndezja dėshirat e meshkujve . Pse more kaq e bukur tė dukem ? Unė jam e thjeshtė fare , iku pa mė thėnė asnjė fjalė mė shumė .
    Fillimisht u pėrballa me xhelozinė e vajzave , sepse tėrhiqja vėmėndjen e tė dashurve tė tyre. Nė fakt kjo gjė mė pėlqente dhe shpesh hyja nė bisedė me to nė prani tė tė dashurave tė tyre dhe pasi e shikoja qė ishin dhėnė tė tėrė mbas meje ikja .Mė mjaftonte tė u tregoja qė isha e zonja tė kisha cilin mashkull tė doja edhe po tė ish i dashuruar . Xhelozinė e femrave e injoroja ndėrsa shikimeve tė meshkujve dhe ofertave tė tyre u pėrgjigjesha me delikatesė dhe u lija tė kuptonin se s'kisha ndėrmėnd tė lidhesha me ndonjė para mbarimit tė fakultetit .Kjo i bėnte ato tė lidheshin pas meje pa ju dhėnė as mė tė voglėn shpresė .
    Vazhdova tė jetoja kėshtu si flutur e bukur qė bredh degė mė degė gjersa erdh njė ditė dhe e takova nė njė prej kėtyre degėve.
    Ish asistent nė fakultet dhe kishim njė lėndė mė tė .Tėrė vajzat konkuronin pėr tė tėrhequr vėmėndjen e tij .Sigurisht qė edhe unė hyra nė konkurencė duke qėnė e sigurtė se fitorja ish e imja .Kalova orė tė tėra nė bibliotekė duke kėrkuar material pėr njė temė kėrkimore qė na kish dhėnė dhe mė nė fund i paraqita studimin sė bashku me disa pika pėr tė cilat kisha nevojė pėr sqarim . Mbeti i kėnaqur nga studimi i gjėrė por edhe nga paraqitja ime nuk ngeli mė pak i kėnaqur . As vetė nuk e kuptova se si rrodhėn ngjarjet , vetėm se e gjeta veten tė dashuruar me tė . E si tė ndodhėte ndryshe gjersa tek ai ishin mbledhur cilėsitė mė tė mira . I suksesėshėm nė punė , priste tė merte doktoraturėn jashtė gjė qė do t'i siguronte njė tė ardhėme tė ndritur . Rridhte nga njė familje e lartė si nga ana ekonomike ashtu edhe nga ajo shoqėrore . Dhe mbi tė gjitha ish mjaft simpatik dhe i kėndėshėm . Vendosėm qė nė mbyllje tė vitit akademik tė shpallnim fejesėn zyrtarisht . Gjatė kėsaj kohe pėrpiqesha tė isha sa mė nė formė pamvarsisht nga gjėndia shpirtėrore nė tė cilėn mund tė isha . ēdonjėri prej nesh ish kėmbėngulės nė mėndimet e tij ndaj u shmangesha gjithmonė diskutimeve tė gjata me tė ,po kėshtu Iu bėja bisht edhe qortimeve tė tij pėr mėnyrėn e tė sjellurit qė kisha nė shoqėri.
    Nėna mė thosh tė ndryshoja mėnyrėn e tė sjellurit se ai ėshtė njeri i zgjuar dhe i njohur ndaj nuk i lejonte vetes qė e dashura e tij tė tėrhiqte vėmėndjen e tė tėrėve me sjelljen e saj .Vazhdova kėshtu pa ua vėnė veshin kėshillave tė nėnės gjer mėngjesin e asaj dite.
    Vajta nė fakultet dhe e pashė tek qėndronte mes kolegėve tė tij . Fluturova drejt tij duke e pėrshėndetur ėmbėlsisht por u befasova me pėrgjijgien e tij tė thatė . Kur i shfaqa ēudinė time u largua nga bashkėbiseduesit e tij duke mė thėnė ; mė nė fund e hoqe maskėn . Mė nė fund arrita tė shoh fytyrėn tėnde tė bukur nė formėn e saj reale.Mė mbyte me sjelljen tėnde artificiale. Ju jeni si njė lule artificiale e cila sado e bukur tė jetė nuk arrin tek lulja natyrale e cila mbetet e tillė edhe pasi tė vyshket. Ose thėnė mė shkoqur ju jeni statujė e bukur tė cilės skulptori i ka dhėnė gjithēka pėr nga bukuria duke e bėrė vėrtet tė pa'arritėshme ,por ai ka harruar se nė fund tė fundit ju jeni thjesht njė skulpturė e bukur . Gati sa s'i thashė qė tė njėjtat fjalė mi ka thėnė edhe nėna,ēuditem me urrejtjen e personave qė duhet tė mė donin mė shumė se ē'do kush tjetėr .U pėrmbajta me zor dhe duke buzėqeshur i thashė ;pėrse nuk qetėsohesh le ta marim ēėshtien mė shtruar ,nuk duhet ti shkatėrrojmė ndjenjat tona kėshtu nė zemėrim e sipėr.
    -Akoma nuk e keni kuptuar …!? Dua njė vajzė qė tė egėrsohet kur ti them diēka qė e zemėron, nuk dua vajzė qė tė shtiret tėrė kohėn .Dua tė jetė vetėm imja tė kemi mėnyrėn tonė tė komunikimit e cila tė mos jetė e njohur pėr tė tėrė . Endėrroj njė vajzė qė tė mė ndjejė se jam burri i jetės sė saj , edhe po tė jetė e shėmtuar .Nuk dua vajzė qė dėshiron tė tėrheqė vėmendjen e tėrė meshkujve ,edhe pse mund tė jetė e bukura e tė bukurave .S'po dija ēfarė ti thoja dhe ai shfrytėzoi heshtjen time pėr tė vazhduar mė tej .Jam munduar tė tėrheq vėmendjen pėr gabimet e tua por ti u bėje bisht vėrejtjeve nė mėnyra tė ndryshme.U mundova tė kundėrshtoja por mė bėri shėnjė se akoma s'kish mbaruar . Mė ke munduar me sjelljen tėnde gjersa vendosa se nuk jeni ju ajo qė meritoj . Tė imagjinova tė martuar , ika po ika prej teje pėrgjithmonė . Nuk e pėrballova dot artificialitetin tėnd , madje edhe nė ēastet mė intime ishe e tillė , mundoheshe tė ishe mė e mira .Mallkuar ti dhe bukuria jote qė tė ka shėndrruar nė njė pėrbindėsh tė pangopur me komplimentat e atyre qė e rrethojnė Mė mėrzitėn pėrpjekjet pėr tė ndryshuar , ėshtė e sigurtė qė njeriu nuk ndryshon veēse kur tė ndjejė humbjen .Por ti as atėherė nuk ke pėr tė ndryshuar se logjika jote edhe humbjet i llogarit si fitore . A nuk i ke bėrė ndonjėherė vetes pyetjen , pėrse nuk ke asnjė shoqe ? Sigurisht qė do tė thuash qė tė kanė zili . Nuk ėshtė aspak e vėrtetė , ju nuk keni shoqe se ato nuk pėrfitojnė prej bukurisė suaj . Ato nuk kėnaqen me kundrimin e pamjes qė ofroni ju falas pėr tė tėrė . Ndėrsa djemtė po , ato kėnaqen me parjen e kėtyre shfaqjeve falas. Ndaj keni shumė shokė . Por unė s'jam i tillė . Unė respektoj moshėn time dhe nuk dua qė tė humbas njė pjesė tė saj me njė person fallco .
    Pėrkundėr dėshirės lotėt mė rridhnin , dhe pėr ēudi ai s'iu pėrgjigj atyre por shtoi me vrazhdėsi . Kjo ėshtė shprehje reale ,ndonėse e hidhur ajo ėshtė e bukur dhe meriton njė lamtumirė .
    As vetė nuk e di se si mė kanė shpėnė kėmbėt nė shtėpi . U mbylla brėnda pėr shumė ditė duke qarė , s'mė bėhej tė dilja .Ai se mori mundimin as tė mė telefononte , dhe kur e mora vetė kėtė inisiativė mė tha qė skish patur ndėrmėnd tė mė lėndonte
    Mė uroi jetė tė lumtur mė ndonjė tjetėr sepse nėrmjet nesh kish marė fund gjithēka Shpresonte qė tė ēlirohesha prej mentalitetit shkatėrrues madje nuk harroi tė mė kėshillonte njė vizitė tek ndonjė psikolog .
    Mbylla telefonin dhe pėr ēudi s'isha e zemėruar por sikur u ēlirova prej tij . Porse mė vonė mė pushtoi trishtimi, ndonėse isha e sigurtė qė kish sa e sa Tė tjerė qė prisnin tė lidheshin me mua. Falė krenarisė sime iu ktheva pėrsėri mėsimeve me tė njėjtin zell si mė parė . Por ndonėse zbukurohesha, sa herė qeshja e kuptoja se ai kish patur tė drejtė , e qeshura ish e thatė , ajo nuk buronte nga zemra por krijohej artificialisht . Megjithatė mundohesha tė ngushėlloja veten se kjo ėshtė periudhė kalimtare dhe se sė shpejti do ti kthehesha natyrshmėrisė sė mė parėshme .
    Pyes veten , ēfarė natyrshmėrie,a mund tė quhet e tillė sjellja ime e mėparėshme ? Nė kėtė moment mė vijnė ndėrmend tėrė vėrejtjet e tij shto kėtu edhe ato tė
    nėnės . Vėrtet jam e tillė ?Vėrtet tė kem nevojė pėr psikolog , nėse po , sa kohė kam me kėtė sėmundje ? Trishtimi u bė pjesė e imja ndonėse shtiresha si e lumtur . Problemi tani ėshtė se deri kur do tė arrij tė shtirem ???.

    Marė nga libri '' Vajza dhe Dhimbje '' shkruar nga Nexhlį Mahfudh .

  8. #8
    Sami Frasheri Maska e Arrnubi
    Anėtarėsuar
    19-07-2003
    Vendndodhja
    dynja
    Postime
    741
    Gruaja muslimane dhe bashkėsia e saj


    Pėrsa i pėrket detyrave tė Islamit, gruaja muslimane ėshtė e njėjtė me burrin musliman. Ajo ka njė mision nė jetėn e saj dhe kėshtu asaj i kėrkohet tė jetė e efekshme, aktive dhe sociale, sipas kushteve tė veēanta dhe mundėsive, duke kombinuar me gratė e tjera sa tė mundet dhe duke ndarė me to qėndrime dhe sjellje tė vlefshme nė Islam, tė cilat e dallojnė atė nga gratė e tjera. Kudo qė gjendet gruaja muslimane, bėhet pishtar ndriēues i udhėheqjes apo drejtimit dhe njė burim pozitiv i korrigjimeve tė edukatės, me tė dyja, fjalė dhe vepra.



    Qėndrimi i mirė ndaj tė tjerėve.

    Gruaja muslimane ėshtė e njė karakteri tė mirė dhe fisnik e miqėsor, kokėulur dhe e zgjuar. Ajo i pėlqen tė tjerėt dhe pėlqehet nga ata. Duke arritur kėtė veēori, ajo ndjek shembullin e Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) i cili, siē thotė shėrbėtori I tij Enesi, ishte mė i miri prej njerėzve. Enesi pa shumė nga qėndrimet e tij tė mira dhe dėshmoi pėr kėto sjellje qė askush nuk mund t’i imagjinojė se kanė ekzistuar tek ndonjė qėnie tjetėr njerėzore. Ai na tregon pėr njė nga aspektet e karakterit fisnik tė Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) duke na thėnė: “I shėrbeva pėr dhjetė vjet tė Dėrguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) dhe ai kurrė nuk mė tha “uf!” fjalėn mė tė vogėl pėrbuzėse. Nė qoftė se bėja ndonjė gjė, ai kurrė nuk mė thoshte: Pėrse e bėrė kėtė?”

    Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) kishte karakterin mė tė mirė, ashtu siē na lajmėron Allahu i Madhėruar kur ka thėnė: “Dhe vėrtet ti Muhamed je nė njė shkallė tė lartė karakteri” (Kalem, 4)

    Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) u fliste sahabėve pėr efektin e moralit dhe qėndrimit tė mirė nė formimin e personalitetit dhe nė rritjen e statusit tė personit nga ana e Allahut tė Madhėruar dhe njerėzve. Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) i kėshillonte ata duke u thėnė: “Mė i miri prej jush ėshtė ai qė ka qėndrimin mė tė mirė ndaj tė tjerėve.”

    Sahabėt, burrat dhe gratė i dėgjonin mėsimet pėr fisnikėrinė e Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) dhe e shikonin me sytė e tyre mėnyrėn e shkėlqyer nė tė cilėn ai vepronte me njerėzit. Kėshtu u themelua shoqėria e tyre, e cila kurrė nuk u barazonte me ndonjė tjetėr nė historinė e njerėzimit.


    Nėse qėndrimet, morali dhe sjelljet ndėrmjet jomuslimanėve janė rezultat i rritjes dhe edukimit tė mirė, ndėrmjet muslimanėve qėndrime tė tilla tė mira vijnė, mbi tė gjitha, nga Islami, i cili formon moralet e mira, njė karakteristikė bazė kjo e muslimanėve e cila e rrit statusin nė kėtė botė dhe peshon ndjeshėm nė nė tė mirė tė tij nė ahiret. Asnjė vepėr nuk do tė ketė mė shumė peshė Ditėn e Gjykimit sesa morali i mirė i njė njeriu. Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė: “Asgjė nuk do tė peshojė mė rėndė nė peshoren e besimtarėve nė Ditėn e Gjykimit sesa qėndrimi (morali) i mirė ndaj tė tjerėve. Allahu i urren ata qė thonė fjalė tė turpshme (pėrbuzėse) dhe fjalime tė pahijshme.”

    Islami gjithashtu, i pėrshkruan ata qė kanė qėndrimin mė tė mirė ndaj tė tjerėve si mė tė dashurit e Allahut tė madhėruar nga robėrit e tij. Kjo shihet qartė nė hadithin e Usame ibn Shurejh, i cili thotė se ishin ulur me Profetin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) sikur kishim zogj nė kokat tona, askush nga ne nuk fliste. Disa njerėz erdhėn tek ai dhe e pyetėn: “Kush ėshtė mė i dashur tek Allahu nga robėrit e tij?” Ai tha: “Ata qė janė mė tė mirė nė qėndrim (moral) ndaj tė tjerėve.”

    Nuk ėshtė e ēuditshe qė njeriu me moral apo qėndrim mė tė mirė me tė tjerėt, tė jetė mė i dashur tek Allahu sesa tė tjerėt, pasi trajtimi i mirė i tė tjerėve ėshtė njė pikė e rėndėsishme e ligjit islam. Ajo ėshtė vepra mė e rėndėsishme qė mund tė vendoset nė peshoren e muslimanėve nė Ditėn e Gjykimit, siē e kemi parė. Ai (morali) ėshtė i barabartė me namazin dhe agjėrimin, bazat mė tė mėdha tė Islamit, siē thotė Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!): “Asnjė vepėr mė e madhe nuk do tė vendoset nė peshore, pėrveē qėndrimit tė mirė ndaj tė tjerėve. Qėndrimi i mirė ndaj tė tjerėve do ta ngrejė person nė shkallėn e agjėrimit dhe namazit.”

    Ai i cili nis tė zbulojė mėsime islame mbi ēėshtje sociale, do tė gjendet pėrballė njė numri tė madh mėsimesh, tė cilat inkurajojnė ēdonjerėn prej kėtyre karakteristikave tė dobishme. Kjo ėshtė njė tregues i ēėshtjes sė madhe islame pėr formimin e personalitetit shoqėror tė muslimanit nė mėnyrėn mė tė saktė. Kėshtu, ajo nuk ndalon vetėm me pėrmendjen e gjėrave tė pėrgjithshme, por ajo gjithashtu ka tė bėjė me ēdo ēėshtje tė vogėl morale, e cila mund tė formojė aspekte individuale tė personalitetit tė integruar shoqėror. Kjo gjithanshmėri nuk ekziston nė sisteme tė tjera sociale, ashtu siē ndodh nė Islam.

    Tani e tutje, kėrkuesi i cili nis tė zbulojė karakterin e gruas muslimane, nuk ka asnjė alternativė tjetėr, vetėm se tė ekzaminojė tė gjitha kėto tekste dhe tė kuptojė drejtimin (udhėheqjen) dhe legjislacionin qė pėrmban ato. Vetėm ahėherė do tė jetė i aftė tė kuptojė personalitetin fisnik shoqėror, i cili ėshtė i vetėm te muslimanėt, burra apo gra.



    Pėrktheu: M.Tafa
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 27-04-2005 mė 23:20
    Sa budalla eshte "Odisea"

  9. #9
    Sami Frasheri Maska e Arrnubi
    Anėtarėsuar
    19-07-2003
    Vendndodhja
    dynja
    Postime
    741
    Tė drejtat e bashkėshortes ndaj bashkėshortit

    Pėr tė gjitha gratė ėshtė e detyrueshme qė ndaj bashkėshortit tė tyre tė pėrmbushin tė drejtat dhe rregullat e mėposhtme:

    1.Gruaja duhet t’i bindet burrit tė saj nė ēėshtjet nė tė cilat nuk tregojnė mosbindje ndaj Allahut. Allahu i Madhėruar thotė: “…por nė qoftė se ato kthehen pėrsėri tek bindja, atėherė mos kėrkoni kundėr tyre mjete (pėrēmuese e mėrzitėse)…” (Nisa, 34)

    I Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) thotė: “Nėse njė burrė e fton gruan e tij nė shtrat e ajo nuk shkon, ndėrkohė qė ai e kalon atė natė i mėrzitur me tė, engjėjt e mallkojnė atė deri nė mėngjes.” (Buhariu dhe Muslimi) Gjithashtu Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė: “Nėse do tė mė lejohej mua tė urdhėroja dikė t’i bėnte sexhde dikujt tjetėr, do tė urdhėroja gruan t’i bėntė sexhde burrit tė saj.” (Ebu Daud)

    2.Gruaja duhet tė mbrojė nderin dhe dinjitetin e burrit tė saj. Ajo gjithashtu, duhet tė kujdeset pėr ruajtjen e pasurisė sė tij, fėmijėve dhe aspekte tė tjera tė ekonomisė sė tij shtėpiake. Kjo ėshtė e bazuar nė Fjalėn e Allahut tė Madhėruar: “…Kėshtu gratė e drejta janė tė bindura me ēiltėrsi (ndaj Allahut dhe burrave tė tyre) dhe ruajnė nė mungesė tė burrave tė tyre ēfarė Allahu i ka urdhėruar ato tė ruajnė…” (Nisa, 34) Ndėrsa Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė: “Gruaja ėshtė ruajtėse e shtėpisė sė burrit tė saj dhe fėmijėve tė tij.” (Buhariu dhe Muslimi)

    “Tė drejtat e tyre (burrave) ndaj jush (grave) janė qė ju tė mos lejoni ndonjė tė cilin ato nuk e pėlqejnė nė shtresat tuaja dhe tė mos lejoni ndonjė qė ato nuk e pėlqejnė nė shtėpitė tuaja.” (Tirmidhiu)

    Gruaja nuk duhet tė largohet nga shtėpia, pėrveē se me lejen dhe miratimin e burrit. Ajo duhet tė ulė shikimin e saj, tė flasė me zė tė ulėt, tė ruaj duart e saj duke mos i zgjatur drejt tė fėlliqurave. Ajo gjithashtu nuk duhet t’i dėmtojė prindėrit dhe tė afėrmit e saj. E gjithė kjo pėr shkak tė Fjalės sė Allahut tė Madhėruar: “Qėndroni nė shtėpitė tuaja dhe mos e shfaqni veten siē bėnin mė parė nė kohėn e injorancės (para Islamit)” (Ahzab, 33) Gjithashtu, Allahu i Madhėruar thotė: “…mos flisni me zė tė ėmbėl se mos ndonjė me sėmundje nė zemėr (me hipokrizi ose dashakeq) shtyhet nga dėshira e ligė, por flisni nė tė folur tė ndershėm e tė drejtė!” (Ahzab, 32)

    Nė ajete tė tjera thuhet:

    “Allahut nuk i pėlqen qė e keqja tė thuhet hapur para tė gjithėve…” (Nisa,148)

    “Thuaju edhe besimtareve tė ulin shikimin (nga tė vėshtruarit e gjėrave tė ndaluara) dhe t’i mbrojnė vendet e turpshme tė trupit (nga shikimi, veprimet e paligjshme e imorale nė marrėdhėnie me to), si dhe tė mos i nxjerrin hapur zbukurimet e tyre, pėrveē asaj qė ėshtė e dukshme…” (Nur, 31)

    I Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė: “Gruaja mė e mirė ėshtė ajo qė kur e shikon kėnaqesh, kur e urdhėron tė bindet, nėse nuk je me tė (mungoni) ajo ruan veten e saj dhe pronėn tuaj.” (Taberani)

    I Dėrguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) gjithashtu thotė: “Mos i ndaloni robėreshat e Allahut nga shkuarja nė xhamitė e Allahut. Nėse gruaja e ndonjerit prej jush kėrkon leje pėr tė shkuar nė xhami, mos e ndaloni atė.” (Muslimi)



    Pėrktheu: M.Tafa
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 27-04-2005 mė 23:21
    Sa budalla eshte "Odisea"

  10. #10
    Shamikuqja!!! Maska e BRADYKININ
    Anėtarėsuar
    07-01-2004
    Vendndodhja
    In Constant Motion!
    Postime
    498
    Ja nje artikull qe lexova sot ne MSN: Gruaja myslimane: Statusi i saj ne kete besim (ummah). Vecse eshte anglisht. Te interesuarit mund ta lexojne ketu: http://spaces.msn.com/members/ssalafiyyah/

    Ja disa shkeputje.....
    "And We have enjoined upon man to be good and dutiful to his parents. His mother bore him in weakness upon weakness and hardship upon hardship, and his weaning is in two years. Show gratitude and thanks to Me and to your parents. Unto Me is the final destination." [Soorah Luqmaan 31:14]

    And there is no doubt also, that the house in which there is kindness, gentleness, love and care, along with the correct Islaamic tarbiyah (education and cultivation) will greatly effect the man. So he will become – if Allaah wills – successful in his affairs and in any matter – whether it be seeking knowledge, trading, earning a living, or other than this. So it is Allaah alone that I ask to grant success and to guide us all to that which He loves and is pleased with.


    Lexim te kendshem!
    If I Only Could....

  11. #11
    فقيـــر إلـى الله Maska e rapsod
    Anėtarėsuar
    04-08-2002
    Vendndodhja
    Mbi libra
    Postime
    796
    Poligamia?
    Poligamia ka ekzistuar ketu e kohe perpara, qe nga Ademi e deri ne ditet tona!
    Me Ardhjen e Muhammedit a.s. Poligamia iu shtruanje sistemi legjislativ i cili kohe perpara (musaike,) Jehudet martoheshin me sa gra te donin, aq sa edhe Sulejmanit nuk i dihet se sa gra kishte, kete gje Isai (krishti) nuk e ndaloi, por krishterimi si sistem religjoz e ndaloi dhe venosi si kusht per njerezit monogamine, pra ky nje produkt human dhe jo hyjnor, mire po ashtu sic dihet se veprat me te mira jane ato te mesmet, ardhja e Muhammedit me legjislacion universal te ri e beri poligamine te kufizuar dhe jo te ndaluar, per vet natyren mashkullare. Deri ne posluften e 2 boterore u vu si ligj ne Gjermaninen e posluftes perdorimi i poligamise, per shmangjen e shume pasojave humane dhe sociale ne vend. Te ndalosh poligamine do te thote ne rradhe te pare se i ke mohuar te drejten natyrore mashkullit.
    Pse poligamia vetm per mashkullin?
    Vetem per mashkullin per nje arsye shume te thjeshte sociale, une po sjell vetem nje shembull: Cili eshte ai qe mund te ndaj nga nje ene qumshtrat e perzier te Lopes, Dhise dhe Deles? Nga kjo kuptohet se problemet e poligamise femerore jane te dukshme, nje thenie e nje filozofi perendimor eshte : "S'ka me turp per nje femer e cila nuk njeh se te kujt e ka femijen e saj"
    Pershendetje!
    "Allahu ka ekzistuar dhe s'kish vėnd, Ai ėshtė ashtu siē ka qėnė" Hzr. Aliu r.a.

  12. #12
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Mbulesa nėpėr kohėra


    Flokėt e mendjelehtėsisė

    Koha qė mbahet mend, ėshtė periudha e filmave historikė rreth historisė sė Britanisė, ku kur shihej nė to njė grua e mbuluar me shami ishte gjė mjaft normale. Nėse surfojmė nė internet, mund tė fillojmė tė besojmė se shamia (mbulesa, velloja) fillon dhe pėrfundon me Islamin, ose se ėshtė njė pjesė pėrbėrėse e fustanit tė martesės. اėshtja e ndalesės pėr tė mbajtur shami nė Francė shėrbeu vetėm pėr tė treguar se sa shumė ajo ėshtė e bazuar nė reagimin emocional, aq tė thellė sa qė ka njė tė kaluar nė tė. Njė keqinterpretim tjetėr ėshtė se shkaku qė kryetari i Francės Jacques Chirac i ndaloi tė gjitha simbolet religjioze, ėshtė se ai ėshtė njė njeri i dėshpruar qė pėrpiqet tė shtyp valėn e pakontrolluar nė rritje tė anti-semitizmit nė Francė. Hebrenjėt lokalė tė Lindjes sė Mesme janė tė tė njėjtės racė semite si ata qė ndjehen superiorė ndaj palestinezėve (edhe muslimanė edhe krishterė)!. Si tė tilla, sulmet nė rritje kundėr hebrenjėve anembanė Evropės, nė Britani, Gjermani, Itali, Belgjikė, etj., janė tė disejnuara tė kthehen kundėr muslimanėve. Kjo simbolizon se sa larg duhet tė shkojė humaniteti para se tė bėhet humane, ku burrat, gratė dhe fėmijėt kanė dalė nėpėr rrugė nė shekullin XXI pėr tė marshuar pėr tė drejtat e tyre individuale.

    E drejta pėr tė votuar, dikur luftoi pėr tė drejtat e gruas, qė vetėm e burgosėn gruan nė robėri tė bukurisė sė trupit, kundėr diktateve tė Evropės krishtėre qė burgosi gruan pėrjetė ndaj lakmive tė mendjes dhe trupit, kur Islami i ka dhėnė gruas muslimane tė drejtat e saja.

    Ky rregull (diktat) rrjedh nga bibla krishtere, nė 1 e Korintasve:

    ”Mė imitoni mua, ashtu si unė jam imitues i Krishtit. Dhe unė po ju lavdėroj, vėllezėr, qė mė kujtoni nė tė gjitha gjėrat dhe i zbatoni porositė ashtu siē ua kam transmetuar. Por dua qė tė dini se kreu i ēdo njeriu ėshtė Krishti, edhe kreu i gruas ėshtė burri; edhe kreu i Krishtit ėshtė Perėndia. اdo burrė, kur lutet ose profetizon kokėmbuluar, turpėron kryet e tij. Edhe ēdo grua, qė lutet ose profetizon kokėzbuluar, turpėron kryet e saj, sepse ėshtė njėlloj sikur tė ishte e rruar. Sepse nė qoftė se gruaja nuk mbulohet, le t`ia presin flokėt; por nė qoftė se pėr gruan ėshtė turp tė qethet a tė rruhet, le tė mbulojė kryet. Sepse burri nuk duhet tė mbulojė kryet, sepse ėshtė shėmbėllimi dhe lavdia e Perėndisė, kurse gruaja ėshtė lavdia e burrit, sepse burri nuk ėshtė nga gruaja, por gruaja nga burri, edhe sepse burri nuk u krijua pėr gruan, por gruaja pėr burrin”.

    Njė sqarim i mėtejshėm ėshtė dhėnė nė 1 e Timoteut 2:

    “Pėr tė cilin unė u vura predikues dhe apostull (them tė vėrtetėn nė Krisht, nuk gėnjej), mėsues i johebrenjve nė besim dhe nė tė vėrtetė. Dua, pra, qė burrat tė luten nė ēdo vend, duke ngritur duar tė pastra, pa mėri dhe pa grindje. Nė mėnyrė tė njėjtė dua qė edhe gratė, tė vishen hijshėm, me cipė dhe modesti dhe jo me gėrsheta a me ar, a me margaritarė, a me rroba tė shtrenjta, po me vepra tė mira, si u ka hije grave qė i kushtohen perėndishmėri. Gruaja le tė mėsojė nė heshtje dhe me ēdo nėnshtrim. Nuk e lejoj gruan qė tė mėsojė, as tė pėrdori pushtet mbi burrin, por tė rrijė nė heshtje”.

    Kėshtu, nė rregullat e hershme tė krishterizmit ėshtė shkruar se gruaja duhet tė mbulohet me shami. Jo shumė larg nė tė kaluarėn, shamia ėshtė pėrdorė pėr ta shtypur gruan nė krishterizėm. Teologu i parė Latin i shekullit II dhe III, Quinus Septimus Florens Tertullianus me entuziazėm ka shkruar pėr shaminė e gruas:

    ”Pėr atė praktikė qė kundėrshtojnė virgjinet pėrderisa i shfaq ato, asnjėherė nuk do tė ishte miratuar pa asnjė pėrjashtim nga disa burra tė cilėt duhet tė kenė qenė tė ngjashėm nė karakter me vetė virgjinet. Sytė e tilla do tė dėshironin qė virgjinja tė shihet si njė virgjine e cila dėshirontė tė shihet ashtu. Tė njėjtat sy nė mėnyrė reciproke janė pėrplot epsh pėr njėri-tjetrin. Tė shikuarit dhe tė qenurit, i takojnė epshit tė njėjtė…

    اėshtja qė ėshtė lėnė tė zgjedhet, pėr secilėn virgjine tė mbulohet me shami, siē do tė kishte zgjedhur, njėjtė sikur (ajo tė kishte liri tė barabartė)… Por kur fuqia e diskriminimit filloi tė pėrparojė, leja e fituar pėr cilėndo modė ishte duke u bėrė mjet, ku shenja e pjesės sė mirė u paraqit; pėrnjėherė sfiduesi i madh i gjėrave tė mira dhe tė shumė institucioneve tė mira iu kthyen punės sė tyre…

    اdo ekspozim publik tė njė virgjine tė ndershmė ėshtė (pėr tė) njė vuajtje nga pėrdhunimi; nė tė njėjtėn kohė vuajtja nga pėrdhunimi ėshtė mė pak e keqe, pėr shkak se vjen nga njė mėnyrė natyrore. Por kur vetė shpirti i njė virgjineje dhunohet nga abstraktja e mbulimit tė saj, ajo ka mėsuar tė humbė atė qė ka mėsuar ta mbajė…”

    Kėndvėshtrimi perėndimor patriarkal pėr gruan mund tė pėrputhet me shkrimet e Tertullianusit:

    “Nuk ėshtė e lejuar qė gruaja tė flet nė kishė; por poashtu (nuk i lejohet saj), tė ligjerojė, as tė baptizojė, e as tė udhėheqė.

    Kėshtu qė na mbetet neve t’ju kthehemi (virgjineve), t’i pėrfshijmė ato tė pranojnė kėto (sugjerime) me sa mė shumė vullnet…Por ne ju paralajmėrojmė edhe juve poashtu, gra tė (shkallės sė) modestisė sė dytė, tė cilat keni ra nė martesė, tė mos ta rrisni disiplinėn e vellos, madje edhe as pėr njė moment tė orės, pėr shkak se, ju nuk mund ta refuzoni atė, as tė merrni mjete tjera pėr ta anuluar atė, duke shkuar as tė mbuluara e as tė zbuluara…. Femrat e pakonvertuara (nė besim nė zotin e biblės) nga Arabia do tė jenė gjykueset e juaja, tė cilat nuk mbulojnė vetėm kokėn, por edhe fytyrėn, aq shumė sa qė ata janė tė kėnaqura, me njė sy tė lirė, pėr t’ju gėzuar ose gjysmės sė dritės, ose ta prostituojnė tėrė fytyrėm. Njė femėr mė mirė tė sheh se sa tė shihet”.

    E mbėshtjellur nė percepcionin perėndimor tė gruas si “Rėnia e Havės”, qė ka formuar normat shoqėrore perėndimore nėpėr shekuj. Dijetari krishter Leland Haines thotė: “Ishin vetėm tė pasurit ata qė kanė hulumtuar ndjenjėn e tyre tė seksualitetit jashtė rregullave shoqėrore. Mos mbajtja e shamisė implikon liri nga nėnshtrimi ndaj burrit (Haine fq. 3)

    Epoka mesjetare

    Gratė e ndershme e kanė mbuluar kokėn me shamia dhe vello, sidomos pasi kisha lėshoi njė urdhėr qė gratė duhet tė mbajnė flokėt e tyre tė mbuluara.

    Frustrimi i shumė grave tė Perėndimit ndaj gjinisė mund t’i atribuohet kishės, siē i kundėrshtohet krishterizmit dhe kėndvėshtrimit tė pėrgjithshėm tė gruas nė shoqėri. Gjatė kėsaj periudhe, gratė e ndershme, tė vetmet ose tė ndara nga burri kishin tė drejtė tė posedojnė pronė, njė e drejtė qė ėshtė humbur kur ato janė martuar. Gratė kanė mundur tė bėjnė tregti, tė ruajnė tė holla dhe ishin pėrgjegjėse para ligjit deri atėherė. Nėn “Ligjin Salik” francez nė shekullin VI dhe VII, gratė kanė mundur tė trashėgojnė tokė, pėrderisa nuk ka pasur ndonjė tė afėrm burrė. Kjo ishte njė kombinim i teologjive tė Aristotelit dhe Augustinit qė ka kulminuar nė ato tė Toma Akuinit, kreut tė kishės Angleze, qė fuqishėm kanė vendosur nė kėtė periudhė besimin se roli i gruas ka qenė vetėm pėr martesė, lindje dhe rritje tė fėmijėve. اdo ndjekje intelektuale ishte privilegj i burrave. Gratė kanė qenė inferiore dhe shkak i tė kėqijave. Kjo rriti rrjedhėn e grave qė tė bėhen murgesha, ku ato do tė kishin njėfarė shkalle tė kontrollit mbi jetėn e tyre. (usm, fq.1,2).


    Periudha Elizabetiane

    Shamia (rrjetė) qė u paraqit gjatė periudhės Tudoriane, u bė njė mllef pėr udhėheqėsen e veshjes ditore, Mbretėreshėn Elizabeta. Tė mbledhura ose tė lėshuara, shamitė i kanė mbajtur flokėt tė mbledhura dhe tė pastra. Ato edhe sot janė mjaft tė famshme.


    Periudha Viktoriane


    Shpesh e konsideruar si periudha mė shtypėse ndaj gruas nė historinė Perėndimore, periudha e shekullit XIX ishte periudha kur flokėt filluan tė mbahen tė lėshuara pas shpine, me nyje, bisht, kurdela dhe tė gjitha stilet e ‘qendisjes’ sė flokėve. Revolucioni bujqėsor ofroi mė shumė ushqim se sa mė herėt, ndėrsa revolucioni industrial ofroi punėsime tė reja, qytete tė reja, shoqėri tė reja, si dhe komoditete tė shumta. Prezentimi i fustanit martesor nga Mbretėresha Viktoria i dha njė jetė tė re vellos. Ajo vendosi njė trend qė ėshtė bėrė ėndėrr pėr shumė vajza.


    Shekulli XIX

    Me renovime tė mėdha qė ndodhnin nė Paris, mjekėt fuqishėm rekomandonin qė gratė tė mbajnė kapela-shami pėr ta mbrojtur veten nga pluhuri dhe nga sėmundjet (infektimet) nga ajri. Nė fjalė, ishte aq moderne sa qė gratė e shihnin vellon si njė simbol i klasit tė lartė dhe respektit. Historiani i artit Dr Marni Kessler, si mashkull, mbante kėndvėshtrime kundėrshtuese pėr kėtė ēėshtje, por ka theksuar se velloja ofronte njė barrierė ndėrmjet gruas dhe qytetit. “Ajo nuk ishte e verbuar nga velloja, por ajo e mbante atė mbrapa, e mbronte dhe e ruante atė nga jeta moderne”. (Barker, fq.1).

    Pėr kėtė shkak, gratė vareshin nga burrat, si dhe nga pronat e burrit, pa tė drejta tė pronės sė saj, siē ėshtė e bashkangjitur nė mėsimet krishtere.

    A ėshtė kjo e ngjitur dikund nė memorien e tyre ēdoherė qė ata e shohin ndonjė grua muslimane? A nuk mund tė shihet se, ndryshe nga mėsimet krishtere, shamia nė Islam nuk ėshtė rreth nėnshtrimit ndaj burrit, por rreth mos-nėnshtrimit ndaj trupit. A nuk mund tė shihet se tė drejtat e gruas nė Islam janė tė shkruara nė Islam dhe nuk janė tė ndikuara nga askund?

    Gratė e Perėndimit ishin tė shmangura nga ēdo lloj i tė drejtės deri nė shekullin XIX. Ajo e kaluar ishte duke u thyer me pėrparimin e industrializimit, qė respekton vetėm profitet, e jo tė drejtat. Nėpėrmjet automjetit tė lėvizjes pėr fitimin e tė drejtave tė gruas, gratė u liruan nga njė formė e robėrisė dhe hynė nė njė robėri tė trupit. Duke besuar se janė tė lira, gratė Perėndimore nuk ishin tė varura mė nga burri. Ndryshimet e shpejta, pėr disa ishin shumė. U paraqit kisha e lirė, njė pjesė e tė cilės ėshtė grupi krishter Amishėt, qė e ndanė veten nga bota tė cilėn nuk e pranonin dhe pasuan rregullat e ashpra kundėr involvimit ushtarak; madje anėtarėt mė tė vjetėr janė edhe kundėr pėrdorimit tė rrymės elektrike. Shamia ishte pjesė e veshjes sė pėrditshme tė gruas sė Amishit (Headcoverings, fq.1) dhe disa komunitete edhe mė tej i mbahen atyre traditave.

    Dehumanizimi: اoroditja pas flokėve

    Pėr shumė gra sot, flokėt janė bėrė shumė tė rėndėsishme; esenca e feminitetit ėshtė shoqėruar me flokėt. Por, nė Perėndim, deri nė shekullin XX rregullimi i flokėve ishte e kufizuar vetėm pėr pėrkatėsit (pėrkatėset) e klasit tė lartė. Asnjėherė nuk mendojmė se sa shumė i ndotim (helmojmė) flokėt tona me kimikaliet e shumta qė gjenden nė shamponat dhe zbutėsit modernė. Nė pėrgjithėsi, nė ēfarėdo tradite qoftė, flokėt rregullohen dhe stilizohen sė bashku me rrojen, prerjen dhe mbėshtjelljen – me pėrjashtim tė atyre ku ēdo lėvizje (strategji) ishte pėrdorė pėr tė tėrhequr mashkullin, pėr shkak se flokėt e gjata provokojnė mė shumė. Ndryshe, lėshimi i flokėve pas shpine konsideroheshte si jo-higjienike dhe jo-praktike.

    Pėr tė treguar se sa tė preokupuar jemi bėrė, tregon njė anketė nga Yankelovich Partners e zhvilluar nė vitin 2001, qė tregon se 69 pėr qind tė amerikanėve kanė thėnė se veshja, flokėt dhe makiazhi ishin faktorėt mė tė rėndėsishėm dhe vendimtar pėr tė vendosur nėse personi do tė pranohet nė punė, 67 pėr qind kanė thėnė se paraqitja e njė personi ndikon nėse ai do tė fiton ndonjė sfidė tė re, pėrgjegjėsi apo gjasė. A mund tė besoni se 78 pėr qind e amerikanėve thonė se veshja, flokėt dhe makiazhi ndikojnė nė aftėsinė e personit pėr ta kryer punėn? Sidoqoftė, nuk duhet tė harrojmė se ata ishin sponzoruar nga Asociacioni Kozmetik, Tualetik dhe Parfemik (amerikan) pėr tė zhvilluar anketėn! (womenwork.org, fq.1).

    Ata qė marrin rastet pėr tė sulmuar Islamin nėpėrmjet ēėshtjes se gruas, ose pėrdorin gruan muslimane pėr tė shkarkuar atė qė edhe mė tej gjendet e ngjitur nė psikėn e tyre nga e kaluara e shtypjes, e kanė shoqėruar shaminė Islame si njė mjet i shovinizmit mashkullor nėn pretekst tė “Fundamentalizmit Islamik”. Mirėpo, ata nuk kanė ndonjė alternativė praktike pėr ta vendosur nė vend tė saj! Ata pėrdorin lojėn e vjetėr tė “etiketimit” nė kishė. “Teknika e etiketimit pėrdoret pėr tė diskredituar njė person qė kundėrshton besimet e njė personi religjioz. Etiketimi pėrpiqet tė dehumanizon personat, nė mėnyrė qė kundėrshtimi i tyre dhe i opinioneve tė tyre tė jetė mė i lehtė. Duke zgjedhur qė tė mos i drejtohet ndonjė personi qė ka dyshim nė fenė toksike nė mėnyrė individuale, personi religjioz vendos njė etiketė tė zbrazėt negative nė tė gjithė ata qė nuk pajtohen me shprehitė personale tė tij ose tė saj. Nė vend se tė thuhet se personi ka bėrė njė gjė negative ose ka njė qėndrim negativ, personi religjioz thotė se ekzistojnė “armiq”, “tradhėtarė” ose “keqbėrės” qė do ta shkatėrrojnė organizatėn. Etiketimi bėhet njė pikė mbledhjeje nėn tė cilėn pasuesit tjerė mund tė veprojnė pėr tė heshtur revoltėn”! (spiritualbase, fq.1). Pėr kėtė shkak, si tė tilla, ankesat e mbledhjeve janė bėrė dhe ne ngrisim zėrat tonė, pyetja ėshtė jo nėse, por kur do tė arrihet suksesi tė mposhtet gruaja muslimane? Nė fund tė fundit, ideja (plani) ėshtė qė tė bėhet gruaja muslimane tė ndjehet si e prapambetur, dhe kėshtu ta bėjnė atė tė reagojė emocionalisht rreth asaj qė po ndodh dhe pa vetėdije tė humė tė gjithė atė qė pėrkrah bazat dhe mirėqenien e shoqėrisė muslimane-familjen. Tregimi i Rapunzelit ishte tėrheqės vetėm pėr disa, pėr shkak tė gjatėsisė sė flokėve, nėpėrmjet tė cilave kalorėsi nė veshje tė ndritshme ėshtė ngjitur drejt zemrės sė saj. Njerėzit janė bėrė tė ndjehen inferiorė pėr shkak tė flokėve:

    ”Ne edhe mė tej jemi tė robėruar nė mendimet tona.

    Shoqėria na ka formuar nė tė folurit.

    Kam problem me fjalėn shkumė, pėr shkak se ajo nuk shoqėrohet me identitetin tonė tė vėrtetė si tė lumtur.

    Pse duhet tė kem kimikalie nė flokė?

    Nuk dua tė pajtohem me asnjė standard tė tyre.

    Ata janė ata qė imponojnė ndjenjat e tyre tė shtypura tek tė rinjėt e pashtypur.

    Tė cilėt janė duke mėsuar tė dojnė vetveten brenda dhe jashtė.

    Tė rinjė tė cilėt vetėm dėshirojnė tė pėrputhen nė kompletin e standardeve tė bukurisė, pa dyshim.

    Ne si njerėz duhet tė bashkohemi nė kėtė.

    Shumica janė duke jetuar nė lumturi pėr shkak se injoranca ėshtė kėnaqėsi.

    Ata nuk e dinė se nėse thuhet “flokė tė mira” ėshtė degraduese si pėrdorimi i shkronjės N, si njė term i kėnaqėsisė.

    Duke ndryshuar mendimet tona, ne jo vetėm qė mund tė dalim nga errėsira mentalisht, por mund tė dalim nga represioni!” (nappyhair. com)


    Shumica distancohen nga tė tjerėt pėr shkak tė humbjes sė flokėve gjatė sėmundjeve. Njė adoleshente ka shkruar:

    Flokėt e saja. Flokėt e saja ishin si njė oqean me rrudha dhe rrudha dhe valė. Kishte vija tė kuqe, nė flokėt e gjata tė saja ngjyre kafe; sytė e saj ishin smaragd, lėkura e saj bronzė ari. Ajo ėshtė shoqja ime mė e mirė. Do tė bėja ēmos t’i kem flokėt e saja – mėnyra se si lėshohen nė shpinėn e saj, si njė kornizė prej ari nė njė fotografi tė bukur. “اka ėshtė hemo (terapia)?” pyeta, pėrderisa nėna mė tėrhoqi anash. Shpresoj se ajo nuk do tė vdesė. Shpresoj se ajo sėrish mund t’i ketė flokėt e saja. Por; ajo nuk mund, ato i ranė. Ajo e kishtė sėmundjen e Hodgkinsit dhe ajo i humbi flokėt e saja. E shihja atė tė shtrirė nė spital me disa gypa tė dhimbshme tė ngjitura nė gjoksin e saj, me disa maqina ngjyrė hiri tė ngjitura pėr tė – pa flokė. Ishtė rėndė tė shihet. Tė shihet ajo duke vuajtur aq keq, mė bėri edhe mua tė vuaj, mė lėndoi, kėshtu qė i preva flokėt. Nga Ashley Nestor, New City, NY” (Ashley, teenink. com).


    اmimi i lartė i seksploatimit

    Jemi nė refuzim, mendoj, deri nė atė shkallė qė floka ka ndikim vendimtar nė atė se kush jemi, jo pėr shkak tė asaj se ēka bėn floka aktualisht, por pėr disa domethėnie mė tė thella. Ajo ka njė ndikim alogjik nė qeniet njerėzore qė mund ta bėjė dikė tė dojė, urrejė, pėlqejė ose refuzojė dhe pa asnjė shkak. اdo karakteristikė fizike nė trupin e gruas duhet tė ketė njė apel vizuel qė disa gra jo-perėndimore pėrpiqen tė imitojnė. Ai apel vizuel ėshtė paketuar si seks; seksi si komoditet. Gratė e bukura janė bėrė vizuelisht tė afta pėr tė shitur tė pashiturėn. Seksploatimi i fton burrat tė posedojnė me sytė e tyre atė qė ata nuk mund ta posedojnė me duar, duke luajtur me ndjenjat e burrave, duke i ngritur ndjenjat e tyre deri nė atė shkallė qė shumica e kanė vėshtirė tė mos marrin atė nė tė cilėn janė ”ftuar” ta marrin. Iluzioni i tė drejtave tė grave nė perėndim ėshtė zhvilluar nė dėm tė tė drejtave tė burrit, qė vetėm ka shėrbyer nė robėrimin e tė dyja gjinive nė tė drejtėn e pakontestueshme ”pėr tė poseduar”.

    Forma tjetėr e saj ėshtė ”konsumatorizmi” – konsumatorizmi i njėjtė qė ėshtė edhe ēerdhe e industrializimit perėndimor, kolonializmit dhe globalizimit; dhe qė ka ēuar deri te tė gjitha format e dhunės qė paraqiten nė shoqėrinė civile.

    Organizata RAINN qė ofron ndihmė telefonike (hotline) pėr Keqtrajtime Seksuale nė shtetet amerikane jep kėto tė dhėna: “اdo dy minuta, diku nė Amerikė, dikush seksualisht keqtrajtohet”. Nė vitin 2002 ka pasur 247.370 viktima tė pėrdhunimit, 44.000 e tė cilave ishin tė moshės nėn 18-vjeēare. 93 pėr qind e viktimave adoleshente tė keqtrajtimeve seksuale i njihnin sulmuesit e tyre, 34 pėr qind ishin anėtarė tė familjes dhe vetėm 7 pėr qind tė sulmuesve ishin tė huaj (rain. org, fq. 1, 2) Kjo shėrben vetėm pėr tė treguar se sa ėshtė ndryshkur madje edhe koncepti individual i familjes.


    Shpėrbėrja e njė miti

    Kur gratė zgjodhėn tė neglizhojnė tė drejtat e tyre, tė pranuara nga Islami, ato poashtu u bėnė neglizhente edhe ndaj pasojave tė mundshme, jo vetėm pėr vetveten, por poashtu edhe pėr familjet e tyre, dhe shoqėrisė si tėrėsi. Shamia ėshtė mbrojtės i atyre tė drejtave, qė shumė pak (gra) jo-perėndimore kanė filluar tė zgjohen. Pėr transferimin e percepcionit tė zakonshėm perėndimor tė gruas muslimane me shami (tė mbuluar), qė ishte formuar nga e kaluara e tyre, Mary Walker, koordinatore e produksionit pėr serialin “Living in Islam” (Jeta nė Islam) nė televizionin BBC2, pėr revistėn Impact ka thėnė: “Pėr mua mbulesa ka simbolizuar shtypje tė gruas, duke i bėrė ato tė padukshme, anonime dhe tė pazėshme, dhe shkaku i kėsaj shtypje qėndronte nė vullnetin pėr tė ndikuar nė familjen dhe pėr tė mbajtur njė kornizė patriarkale – bazė e shoqėrisė Islame. Mendoja se gratė ishin tėrėsisht tė shtypura nga arsyetimi Hyjnor i rolit tė tyre si grua, nėnė… “Jeta nė Islam” ėshtė gjiruar gjatė dy vjetėve nė 19 shtete tė ndryshme, dhe nė terren unė isha gruaja e vetme nė njė ekip pėrplot meshkuj… Gruan e parė muslimane qė e njoftova nė Mali ishte shumė larg nga parakonceptimi im i gruas muslimane. Ajo ishte grua e njė sheikut tė dedikuar konvertimit tė fshatarėve tė paganė, nė Islam. Njė grua e sofistikuar, e edukuar dhe e arsimuar, paraprakisht e martuar pėr njė diplomat, ajo kishte hequr dorė nga jeta e stilit perėndimor pėr njė jetė nė vetmi…

    Gruaja e emancipuar nė perėndim ballafaqohet me konfliktin ndėrmjet konfirmimimit tė feminitetit tė saj dhe privilegjeve qė ajo i sjell, dhe refuzimit tė kufijve tė rolit tė saj femėror dhe tė gjitha kufizimeve tė tjera qė burri dėshiron ajo ti merr. Nga vendi ku qėndroja, kjo grua i kishte transformuar kėto kufizime nė privilegje… Nė udhėtimin e ardhshėm nė Nigerinė veriore, njoftova edhe dy gra, tė cilat do tė mi ndryshonin kėndvėshtrimet e mia edhe mė tej... Sėrish, ata kishin refuzuar jetėn e stilit perėndimor, tė cilat unė i konsideroja aq superiore ndaj Islamit nė trajtimin ndaj gruas... Gratė flisnin, dhe nė pėrgjigjet e tyre, pash fillimin e ri-vlerėsimit tim personal. Ata argumentuan se mbulesa sinjalizonte njė refuzim tė njė sistemi tė papranueshem tė vlerave qė poshtėronin gruan, ndėrsa Islami ngrit gruan nė njė shkallė tė nderit dhe respektit. ’Nuk ėshtė liri ku mund tė thuash se gratė mund tė shkojnė lakuriqe’. Njėjtė si mbulesa qė na simbolizon neve shypjen muslimane, pėr ato fundet e shkurta dhe gjokset e hapura pėrfaqėsojnė shtypje. Thonė se nė perėndim burrat i tradhėtojnė gratė. Ata na lėnė tė besojmė se jemi tė lira, tė ēliruara, por nė tė vėrtetė na robėrojnė nė vėshtrimet e burrave...”.


    Flokėt e mendjelehtėsisė ranė me njė vallėzim tėrheqės,

    Pėr tė shkėlqyer trupin e saj nė diellin e ndritshėm.

    Ato flokė nuk tėrheqin vetėm syrin e tij, por edhe ndjenjat dhe nuk mund,

    Nuk do tė, ngritet mbi atė ėndėrr,

    Imagjinata e tij zgjėroi pasione brenda, nga tė cilat nuk brengoseshte,

    Sepse gjith atė qė e pa nė atė moment

    Ishte nevoja pėr tė plotėsuar atė se ēka qėndronte brenda asaj qė e pa –

    Kush ishte ajo

    Nuk ishte me rėndėsi, e as nderi i saj.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  13. #13
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Kėtė ata e quajnė “ēlirim tė gruas”


    Si gratė u mashtruan qė tė dalin nga shtėpitė e tyre nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės?

    Nga 1800 deri nė kohėn tonė jeta familjare nė Perėndim ka ndryshuar dukshėm. Ndėrsa Perėndimi e quan kėtė ndryshim, pjesė tė lėvizjes sė grave pėr liri, njė vėshtrim i shkurtėr mbi historinė e kėsaj, do tė na shfaq diēka mė ndryshe.

    Amerika pėrpara 1800 ishte njė vend fermer dhe 90 pėr qind e popullsisė jetonin dhe punonin nė ferma private. Familjet kishin furnizim tė vetėmjaftueshėm, gati ēdo gjė e prodhonin nė shtėpi. Disa gjėra tė pakta tė cilat nuk mund tė prodhoheshin nė shtėpi i blenin. Disa gjėra tė tjera, veēanėrisht importet nga Europa, bliheshin nė dyqane. Meshkujt kujdeseshin pėr fushat dhe femrat kujdeseshin pėr shtėpinė. Ato merreshin me thurje me shtizė, thurje me kashte dhe kujdeseshin pėr kafshėt e fermave.

    Revolucioni industrial

    Revolucioni industrial, i cili filloi afėrsisht rreth 1800, solli njė ndryshim shumė tė madh nė kėtė mėnyrė jetese. Nė 1807, me fillimin e luftės midis Britanisė sė madhe dhe Francės, Presidenti Jefferson nėnshkroi Aktin e Embargos, i cili ndalonte tregtinė midis Europės dhe Amerikės. Akti nėnkuptonte qė mallrat europiane nuk do tė ishin mė nė tregjet Amerikane dhe Amerikanėt do tė duhej t’i prodhonin vetė. Importi mė i madh Europian nė Amerikė ishin rrobat dhe kėshtu tregėtarėt e pėrdorėn kėtė mundėsi pėr tė krijuar njė industri veshjeje nė Amerikė.

    Nė 1814, Francis Cabot Lowell, njė qytetar nga Bostoni hapi fabrikėn e parė moderne. Puna kėtu duhej tė bėhej shumė mė shpejt sesa mė pėrpara. Nė vend qė t’i bėnin gjėrat nėpėr shtėpia, nė dorė, gjėrat filluan tė bėheshin me njė shpejtėsi tė madhe nė fabrikė dhe tė gjithat hapat e punės kompletoheshin nėn tė njėjtėn ēati. Tani ēfarė Lowell kishte nevojė ishin punėtorė. Ai pa se gratė, veēanėrisht vajzat e pamartuara tė fermerėve, ishin mė ekonomike pėr tu pėrdorur pėr punė. Ata kishin dėshirė gjithashtu tė punonin si njerėz me rroga nė fabrikė.

    Por Lowell duhej ta bėnte punėn jashtė shtėpisė, tė pranueshme nė njė shoqėri e cila nuk ishte e mėsuar me diēka tė tillė. Ai i siguroi prindėrit se vajzat e tyre do tė ishin nėn kujdes dhe do t’i mbanin nėn njė disiplinė tė rreptė. Dhe ai ndėrtoi njė ndėrtesė nė shoqėri ku gratė punėtore jetonin dhe punonin sė bashku.

    Sė shpejti, mė shumė e mė shumė fabrika dolėn nė tė gjithė Amerikėn. Pronarėt e fabrikave ndjekėn shembullin e Lowell-it duke punėsuar gra tė pamartuara. Qė nga 1850 pjesa mė e madhe e mallrave tė vendit prodhoheshin nė fabrika. Siē prodhimet e mallrave lėviznin nga fshatet nė qytet, njerėzit gjithashtu lėviznin nga fshatet nė qytet.

    Pėr tė fituar para, njerėzit linin shtėpiat e tyre. Kur gratė punonin nė fermė, ishte shumė e mundshme pėr tė kombinuar punėn dhe familjen. Kur puna pėr gratė lėvizi jashtė shtėpisė, megjithatė, vetėm gratė qė mund ta ndjeknin atė ishin ato pa pėrgjegjėsi familjare ose ato tė cilat nuk kishin bashkėshortė ose nuk kishin tė ardhura. Andaj, vetėm gratė tė cilat kujdeseshin pėr familjet e tyre ishin ato qė nuk punonin.

    Puna jashtė shtėpisė u bė pjesė e jetės pėr gratė e pamartuara. Ata do tė punonin derisa martoheshin. Por koha kaloi, gratė e gjenin jetėn familjare se ndėrhynte me aktivitetin e tyre nė punė dhe nė vend qė ta shikonin punėn jashtė shtėpisė si tė mundshme (ose dytėsore), ata e shikuan jetėn familjare si tė tillė. Shumė gra filluan tė vononin martesėn edhe mė shumė, dhe disa vendosėn tė qėndronin beqaresha.

    Gratė e martuara megjithatė qėndronin nė shtėpia dhe ia dedikonin jetėn e tyre fėmijėve tė tyre. Tani qė nuk kishte mė punė nėpėr ferma, gratė kishin edhe mė shumė kohė pėr fėmijėt. Nė 1900 mė pak sesa 5.6% e grave tė martuara punonin jashtė shtėpive. Nėse njė grua do tė punonte do tė konsiderohej sikur burri i saj ishte invalid ose qė ajo ishte e varfėr.

    Lufta e parė Botėrore

    Hyrja e parė me grumbuj e grave nė fuqinė punėtore erdhi gjatė Luftės sė Parė Botėrore nė 1914. Burrat shkuan pėr tė luftuar dhe vendi kishte nevojė pėr punėtorė nga ata qė kishin lėnė mbrapa. Gratė e pamartuara nuk ishin tė mjaftueshme pėr nevojat e fuqisė punėtore, kėshtu pronarėt filluan tė ftonin gartė e martuara gjithashtu. Mė 1919, 25% e grave nė fuqinė punėtore ishin tė martuara. Por ky ishte vetėm fillimi.

    Nė tjetėr rast qė soli Lufta e parė botėrore ishte hyrja e grave nė ushtri. Rreth 13.000 gra u regjistruan nė Flotėn Amerikane (US Navy), mė sė shumti duke bėrė punė tė vogla- kto ishin dhe gratė e para nė historinė Amerikane qė u aprovuan me rang tė plotė ushtarak.

    Depresioni i madh

    Depresioni i madh erdhi nė 1930. Pėrqindja e papunėsisė u ngrit nga 3.2% nė 1929 deri nė 23.6% nė 1932. Punėt u bėnė mė tė pakta pėr njerėzit e aftė dhe burrat. Baballarėt shkonin pėr tė kėrkuar punė. Disa nga dėshpėrimi dezertonin familjet e tyre. Ashtu nė shumė familje pėrgjegjėsia ra mbi nėnat.

    Pjesa mė e madhe e grave dhe e fėmijėve, megjithatė, gjenin punė mė lehtė sesa burrat pėr shkak tė ndarjes sė punės nė kategori pėr burra dhe pėr gra. Megjithėse 80% e burrave gjatė depresionit tė madh i kundėrshtuan gratė e tyre pėr tė hyrė nė punė, nėn ēdo rrethanė, faktorėt ekonomik e bėnė tė nevojshme pėr gratė qė tė punojnė. Orėt ishin tė gjata dhe paga ishte e ulėt. Njėzet pėrqind e grave tė bardha ishin nė fuqinė punėtore.

    Lufta e dytė Botėrore

    Lufta e dytė botėrore erdhi nė 1940. Burrat ishin duke luftuar dhe Amerika kishte nevojė pėr punėtorė dhe pėr furnizime (pėr tė pėrmbushur nevojat). Pėrsėri, pronarėt shikonin drejt grave pėr punė. Gratė e pamartuara dhe tė martuara ishin tė ftuara nė punė, ashtu siē u bė nė luftėn e parė botėrore.

    Por ende, opinioni publik ishte nė pėrgjithėsi kundėr punės sė grave tė martuara. Media dhe qeveria filluan njė fushatė propagande tė ashpėr pėr tė ndryshuar kėtė opinion. Qeveria federale i tha grave qė fitorja nuk mund tė arrihet pa hyrjen e tyre nė fuqinė punėtore. Puna ishte e konsideruar pjesė e tė qenurit njė qytetar i mirė, njė grua punėtore ishte njė person patriotik.

    Qeveria themeloi Magazine Bureau nė 1942. Bureau-ja publikoj Magazine War Guide, njė udhėzim pėr revistat se ēfarė temash duke tė trajtonin nė editorialin e tyre ēdo muaj pėr tė ndihmuar propagandėn e luftės. Nė shtator 1943, tema ishte “Gratė nė Punė”. Slogani pėr kėtė ishte “Sa mė shumė gra qė punojnė, aq mė shpejt ne do tė fitojmė”. Revista publikonte tregime qė e madhėronin dhe e ngrinin vendosjen e grave nė punė jotradicionale, ku kishte nevojė pėr punėtorė. Ideja ishte qė nėse punėt e vogla dhe tė patėrheqėshme tė ishin portretizuar si tėrheqėse dhe tė ndershme, mė shumė gra do t’i bashkangjiteshin fuqisė punėtore.

    Mediat krijuan Rosie the Riverter, njė karakter mitik pėr t’i inkurajuar gratė qė tė hynin nė fuqinė punėtore. Rosie portretizohej si njė grua patriotike, njė heroinė pėr tė gjitha gratė amerikane. “Gjithė ditėn, nėn shi e nė diell, ajo ėshtė pjesė e fuqisė punėtore. Ajo ėshtė duke bėrė historinė, duke punuar pėr fitore, Rosie Riverter...”.

    Pėrpjekjet e propagandės arritėn efekte tė konsiderueshme. Mė tepėr sesa 6 milionė gra iu ngjitėn forcės punėtore, maxhoranca e tyre e martuar. Nė 1940, pėrpara luftės, vetėm 36% e grave punėtore ishin tė martuara. Nė 1945, pas luftės, 50% e grave punėtore ishin tė martuara. Tabuja e klasės sė mesme kundėr njė gruaje punėtore u shkatėrrua.

    Pas luftės sė dytė botėrore

    1950 shėnoi njė epokė tė prosperitetit nė jetėn e familjeve amerikane. Burrat u kthyen nga lufta dhe kishte nevojė pėr punė. Pėrsėri, qeveria dhe media u bashkuan tė ndėrronin opinionin publik. Kėtė herė, megjithatė, i inkurajuan gratė tė ktheheshin nėpėr shtėpia, e cila tregon qė gratė ishin nxjerrė jashtė (nga shtėpitė e tyre) jo pėr liritė e tyre por sepse kishte nevojė pėr punėtorė.

    Por kjo pėrpjekje nuk ishte e sukseshme dhe u la nė mėnyrė tė shpejt. Sė pari, gratė nga rrangjet e ulta ekonomike u duhej tė qėndronin nė fuqinė punėtore pėr shkak tė nevojės ekonomike. Dhe sė dyti, erdhi ngritja e kulturės konsumatore.

    Bumi i fėmijėve ndodhi gjatė 1950 gjithashtu. Gratė u kthyen nėpėr shtėpia pėr t’iu dedikuar jetėt e tyre edhe njėherė fėmijėve tė tyre. Por rreth tė njėjtės kohė njė ndryshim i rėndėsishėm kishte hyrė nė jetėn amerikane. Ky ishte pėrhapja e televizionit. Nė 1960 90% e popullatės kishte nė pronėsi njė tė tillė. Familjet do tė grumbulloheshin rreth ekranit pėr zbavitje. Mė pėrpara, ēdo gjė duke pėrfshirė edhe reklamat, ishin tė shikuara me interes tė madh.

    Pjesa mė e madhe e familjeve tė mesme nuk mund t’i pėrballonin standartet tė deklaruara nga televizioni apo nuk ishin nė gjendje qė me njė rrogė tė arrin cilėsinė e jetės. Shumė gra u kthyen pėr tė punuar qė kėshtu tė jetonin sipas “standarteve tė jetesės amerikane”, ēfarėdo qė kuptohej me tė nga ana e tyre.

    Numri i grave Amerikane nė fuqinė punėtore qė nga 1940 deri nė 1950 u rrit nė nėntė pėrqind. Nga 1930 deri nė 1940 ka patur vetėm tre pėrqind rritje.

    Efektet

    Ashtu si nėnat ju kthyen punės, televizori u bė kujdestari mė i rėndėsishėm i fėmijės. Fėmijėt nė 1950 shpenzonin pjesėn mė tė madhe tė orėve kur nuk flinin, pėrballė televizorit.

    Nė 1940, mė pak se 8.6% e nėnave me fėmijėt nėn moshė tetėmbėdhjetė vjeēare punonin. Nė 1987, 60.2% e grave me fėmijė nėn moshė tetėmbėdhjetė vjeēare punonin.

    Ashtu si gratė (e martuara) morėn rol mė tė madhe nė mbėshtetjen finaciare tė familjeve, ata e panė tė justifikueshme qė tė kėrkonin qė burrat e tyre tė merreshin me fėmijėt dhe tė bėnin punė shtėpie. Pėrmes viteve, pėrqindjet e divorcit u dyfishuan duke arritur nė njė nivel ku njė nga dy martesa ishte e prirė tė pėrfundon me divorc. Pėrqindja e divorcit dhe lindja e fėmijėve u zvogėluan. Numri i nėnave si prindėr tė vetėm nė familje u rrit mė shpejtėsi. Njerėzit rriteshin tė pakėnaqur me jetėt e tyre, duke u krahasuar me jetėt e njerėzve nė televizion.

    Gratė punėtore patėn njė ndikim nė shoqėri nė shumė mėnyra tė ndryshme. E para dhe mė e rėndėsishmja nga kėto ishte qė fėmijėt me nėnat punėtore ishin tė lėnė pa kujdesin e njė nėne. Ashtu si numri i nėnave qė punonin rritej, numri i fėmijėve qė rriteshin tė pakontrolluar u rrit, dhe me kėtė rritje u rrit edhe krimi midis adoleshentėve.

    Pėrderisa pjesa mė e madhe e grave e vendosėn karrierėn e tyre pėrpara familjes sė tyre, edhe jeta familjare ishte shumė e ndikuar nga gratė e pamartuara qė ishin tė afta tė fitonin mė shumė para sesa gratė e martuara. Pėr shembull, sipas njė studimi tė njė ekonomisti tė Havardit, gratė (doktoresha) tė cilat ishin tė pamartuara dhe qė nuk kishin fėmijė fitonin 13% mė tepėr nė vit sesa ata tė cilat ishin tė martuara dhe 15% mė tepėr sesa ato qė kishin fėmijė.

    Sot

    Maxhoranca e grave ende punojnė nė nivelet mė tė ulėta tė piramidės ekonomike. Pjesa mė e madhe e punėsuar nė punė shitblerje, punė nė fabrika apo shėrbime. Rreth 50% e fuqisė punėtore janė gra. Ndėrsa 78% e tė gjithė shitėsve dhe 99% e tė gjitha sekretareve sot janė gra, vetėm 31 pėqind e menaxhereve dhe administratorėve janė gra. Barazia nė fuqinė punėtore ka qenė njė mirazh por i ka bėrė miliona gra qė tė lėjnė shtėpiat e tyre dhe duke shkatėrruar strukturėn e familjes.

    Ishte vetėm kur faktorėt ekonomik apo politik e bėnė tė nevojshme pėr tė marrrė mė shumė punėtorė, qė gratė u thirrėn pėr tė punuar. Revolucioni industrial, depresioni i madh dhe luftėrat botėrore, tė gjitha kėtė ngjarje tė mėdha rritėn proporcionin e grave punėtore, nė ato kohė kur kapitalistėt kėrkonin mė shumė punėtorė nė mėnyrė qė tė bėheshin tė sukseshėm nė planet e tyre dhe kėshtu ata pėrdorėn gratė.

    Lėvizja e grave nga shtėpitė nė forcėn punėtore publike ka qenė graduale. Sė pari gratė punėtore filluan tė punonin, pastaj gratė e pamartuara dhe pastaj gratė pa fėmijė dhe pastaj gratė e martuara me fėmijė dhe pastaj tė gjitha gratė. E njėjta gjė mund tė shihet se po ndodh nė vendet nė zhvillim rreth botės, ashtu siē Perėndimi po pėrhap propagandėn e tij tė lirisė pėr gratė pėr tė punuar.

    Rezultatet e kėsaj lėvzjeje medoemos do tė jenė tė njėjtat.





    Bibliografi:

    -Hawes, Joseph M., ed. American families:A research Guide and historical handbook. New York: Greenwood Press, 1990.

    -Mintz, Steven. Domestic revolutions. New York: the Free Press, 1988.

    -Gary B. Nash, American Odyssey. New York: Glencoe McGraw-Hill, 2002.

    -Wilson, Margaret Gibbons. American Woman inw transition. Conneticat: Greenwood Press, 1979.

    -Goldstein Joshua S War and Gender: How Gender Shapes the War System dhe Vice Versa. Cambridge University Press, 2001.

    -Us department of labor, Women’s Bureau. Women in the force, 1900-2002.

    -Library of congress Rosie the riverter: Real women workers in the World War II.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  14. #14
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Trupi im ėshtė puna ime


    Unė shpesh mendoj nėse njerėzit mė shohin si njė "fundamentaliste" muslimane qė mban njė AK-47 [kallashnikovė], armė kėrcėnuese brenda veshjes time tė gjatė. Ose ndofta ata mė shohin si njė foto vajzė e grave tė shtypura anekėnd botės. Nuk jam e sigurtė nė tė cilėn prej kėtyre tė dyjave mė vendosin.

    Unė vėrshohem me shikimet mė tė ashprat, vėshtrime tė ēudishtmet dhe tė habitshme. Shihni, unė vesh hixhabin njė shami qė mbulon kokėn dhe fytin tim.

    Unė veproj kėshtu sepse jam njė grua muslimane e cila beson qė trupi i saj ėshtė njė ēėshtje qė i pėrket vetėm asaj.

    Shumė gra muslimane tė reja janė duke thirrur pėr vendosjen e hixhabit dhe duke e riinterpretuar atė nė; pėr ti kthyer grave kontrollin absolut mbi trupave tė tyre.

    Kur’ani na mėson ne qė burrat dhe gratė janė tė barabartė qė individėt nuk gjykohen sipas gjinisė, bukurisė, pasurisė ose privilegjit.

    Gjėja e vetme qė e bėn njė person mė tė mirė se njė tjetėr ėshtė karakteri i atij. Megjithatė njerėzit e kanė tė vėshtirė tė mė kuptojnė. Pas sė gjithash, unė jam njė vajzė e re kanadeze me origjine dhe e rritur atje e edukuar nė Universitet, pėrse do t’ja bėja unė vetes njė gjė tė tillė, pyesin ata.

    Ata pyesin nė mėnyrė tė rafinuar si mund tė pėlqeja tė jetoja nė Kanada dhe tė ftohtėt nuk mė mėrzit mua?! Nėse unė jam nė disponim pėr humor, ai mund tė jetė shumė madhėshtorė.

    Por pse po bėja kėtė unė, njė grua me tė gjitha avantazhet e njė edukimi amerikano-verior papritur nė moshėn 21 vjeēare dėshiron tė mbulojė veten e saj kėshtu qė e veshur me hixhab dhe rroba te tjera tė cilat i zgjodha tė vesh, vetėm tė paraqes fytyrėn dhe duart e mija? Sepse ato mė japin lirinė.

    Tė huajt mė flasin me zė tė trashė, njė anglisht tė ngadaltė dhe shpesh paraqiten si duke bėrė shakara.

    Grave i ėshtė treguar nė fėmijėrinė e tyre qė vlera e tyre ėshtė proporcionalisht me tėrheqshmėrinė nė paraqitjen e tyre. Ne ndihemi tė dhunuara pėr tė pranuar nocionet abstrakte tė bukurisė duke e kuptuar qė njė pranim i tillė ėshtė i pavlefshėm, domethėnė i kotė.

    Kur gratė refuzojnė kėtė formė shtypjeje, ata pėrballen me pėrbuzje dhe sharje.

    Nė rastin qė kėto gra tė cilat refuzojnė tė zbukurohen [tė bėjnė makiazh nė publik] ose te rruajnė kėmbėt e tyre ose tė ekspozojnė trupat e tyre, shoqėria, tė dy edhe burrat dhe gratė e kanė vėshtirė tė merren me to.

    Nė botėn perėndimore hixhabi kuptohet si simbolizimi ose i dhunės nė heshtje ose pėrdorimi i dhunės nė menyrė tė pa arsyeshme.

    Kjo ėshtė njė pohim i gruas qė gjykimi i personit tė saj fizik ėshtė tė mos luaj njė rol sidoqofte nė shoqėrinė e bashkėpunimit.

    Veshja e hixhabit mė ka dhėnė mua lirinė nga shikimi i vazhdueshem i vetes time nė formėn e saj fizike.

    Sepse paraqitja ime nuk ėshtė subjekt i shikimeve kritike tė publikut, bukuria ime ose ndofta e kunderta e saj janė hequr nga sfera e asaj ēfarė mund tė diskutohet nė mėnyrė legjitime.

    Askush nuk e di nėse unė mund tė kem njė nishan prej dhjete centrimetrash ose madje nėse unė kam njolla te shėmtuara.

    Dhe kjo ėshtė sepse askush nuk e di, askush nuk do t’ia di.

    Ndjenja qė ka femra kur takon mashkullin, i cili kėrkon tė pamundshmėn nė standartet e bukurisė ėshtė ė lodhshme dhe shpesh poshtėruese.

    Unė e di kėtė sepse kam shpenzuar tėrė adoleshencėn time duke u pėrpjekur ta arrija atė.

    Unė isha njė vajzė qė pėrdorte shumė makiazhet dhe unė kam shpenzuar shumė para nė pudra e kremra me shpresė qė tė bėhesha Cindy Cravvford [fotomodeliste] e ardhshme.

    Pėrkufizimi i bukurisė ėshtė nė ndryshim: Klasikja ėshtė e mirė, klasikja ėshtė e keqe, eleganca ėshtė e mirė, eleganca ėshtė e keqe. Vetulla tė holla shumė tė mira? Vetulla tė holla shumė tė kėqija?

    Gratė nuk janė duke arritur barazinė me tė drejtėn pėr tė shfaqur gjokset e tyre nė publik si disa njerėz duan t’ju bėjnė tė besojnė. Kjo do tė na bėjė ne vetėm qesharake tė vetė personit tonė.

    Barazi tė vėrtetė do tė ketė vetėm kur gratė nuk do tė kenė nevojė tė zhveshin vetet e tyre pėr tė tėrhėqur vėmendjen e tė tjerėve dhe nuk do tė kenė nevojė pėr tė mbrojtur vendimin e tyre pėr tė mbajtur trupat e tyre pėr vetet e tyre.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  15. #15
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Puna e gruas nė Islam


    Islami ėshtė njė fe e cila e nderon femrėn dhe e mbron atė duke pasur pėr qėllim sigurinė dhe celibare sepse kjo mbron tėrė shoqėrinė. Kėshtu gruaja i ofron rehati burrit dhe ėshtė konfidentja dhe mjekja e tij ajo qė i jep gji fėmijės dhe e mjekon atė. Kėshtu nėse ajo ėshtė e drejtė atėhere ajo pėrgatit njė gjeneratė pėr tė ardhmen.

    Shtėpia ėshtė kėshtjella e gruas baza a saj e veprimit nė jetė. Kurani dhe Sunneti i urdhėron gratė tė qėndrojnė nė shtėpiat e tyre. Allahu i ka dhėnė tė dy bashkėshortėve tė drejtat e tyre dhe i ka vendosur tė dyve detyra, kėshtu qė struktura e familjes dhe e shoqėrisė mund ta plotėsojė njėra tjerėn. Kėshtu burri duhet tė punojė dhe tė kėrkojė tė fitojė jetesėn dhe tė shpenzojė pėr familjen e tij dhe gruaja duhet tė kujdeset pėr gjidhėnien ,tė ushqyerit dhe rritjen e fėmijėve. Nėse ajo i largohet detyrave shtėpiake atėhere e tėrė familja vuan emocionalisht dhe fizikisht.

    Nė kohėn e Pejgamberit, salallahu alejhi ves sel-lem dhe Hulefa el-Rashidinėve gratė morėn pjesė me burrat nė fusha tė ndryshme tė tilla si kėrkimi i dijes. Kishte gra tė cilat transmetonin hadithe dhe raporti me gra tė shkolluara dhe poetesha dhe gra tė cilat ishin tė pajisura mirė me njohuri shkencore dhe punime artistike.

    Gratė e Pejgamberit, salallahu alejhi ves sel-lem dhe gratė e sahabeve, radiallahu anhum, shkonin nė ekspedita ushtarake me burrat duke i sjellur ujė dhe pėrgatitur ushqim,duke u kujdesur pėr tė sėmurėt dhe duke i inkurajuar ushtrinė tė luftojė tė gjitha brenda mbulesės sė rregullt dhe sjelljes sė pėrmbajtur.

    Ka lloje punėsh tė cilat janė esenciale dhe janė shumė tė nevojshme qė tė kryhen nga gratė tė tilla si mėsimdhėnia. Nėse ne nuk do t'i lejojmė gratė tė mėsojnė vajzat e reja kush do t'i mėsojė ato? A duhet t'i lėmė ata injorante apo duhet t'i sjellim burra pėr t'i mėsuar ato me gjithė risqet qė janė tė pėrfshira?

    Kjo gjithashtu aplikohet praktikės sė mjeksisė dhe infermjerisė. Nėse gratė i mėsojnė vajzat ka mė pak rrezik tė pėrfshirė sesa tė mėsohen nga burrat.

    Fushat e shėrbimeve shoqėrore dhe punėve vullnetare pėr gratė janė zonat tė cilat duhet tė ndėrmerren nga gratė kėshtu qė ne mund tė bėhemi tė vetmjaftueshėm dhe tė kemi njė fuqi punėtore femėrore tė specializuar.

    Koncepti i punės sė gruas nė islam ėshtė mė i kuptueshmi dhe mė i thelli sesa proklamimi nga ata qė mbrojnė idenė qė gruaja duhet tė ēlirohet nga shtėpia se vetėm kėshtu ata mund tė paguhen. Puna e nėnės ėshtė punė, rritja e fėmijėve ėshtė punė, punėt e shtėpisė janė punė, mbajtja e vlerave tė shoqėrisė ėshtė punė.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  16. #16
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Gratė po punojnė sepse punėtorėt kanė dalė nė grevė


    Lėvizja pėr tė nxjerrė gruan nga shtėpia ka filluar me pėrmasa tė mėdha nė botėn perėndimore pas revolucionit industrial i cili ēoi nė migrimin e burrave nė qytete kėshtu qė gratė morėn pjesėn e punės tyre ndėr fshatra. Kur sindikatat dolėn, pronarėt e ndėrrmarrjeve i pėrdorėn gratė pėr t'iu kundėrvėnė kėtyre sindikatave. Kjo siē studiuesit dhe historianėt do ta kofirmojnė ishte plani i ca elementėve ēifut qė patėn pėr qėllim shkatėrrimin e shoqėrisė, duke shkatėrruar familjen pėr tė marrė nė kontroll shoqėrinė.

    Roli i grave nė punė u rrit mė pas si njė rezultat i luftėrave tė mėdha tė cilat ēuan tek humbja e shumė burrave tė rinj. U rrit edhe nga mediat tė cilat propoganduan idenė e grave pėr tė punuar dhe i premtuan asaj “liri” dhe njė rrugėdalje, nė kohėra tė shtangjes sė intelektit dhe prapambetjes sociale, gjatė sė cilės gratė kanė qenė shėrbėtore mė tė bindura duke marrė pėrsipėr punėt e shtėpisė pa asnjė status tė tyrin. Gratė gjithashtu u pėrdorėn si materiale tė fitimit dhe pėrmbushjes sė prostitucionit dhe korrupsionit.

    ثshtė thėnė se koncepti i punės sė gruas dhe interesi nė kėtė koncept shkojnė mbrapa tek revolucioni industrial nė Europė kur punėtorėt e ndėrmarrjeve filluan grevat pėr shkak tė lodhjes sė tyre tė shkaktuar nga orėt e gjata tė punės pėr njė pagė tė kufizuar.

    Gratė nė perėndim nuk hynė nė fuqinė punėtore pos vetėm pasi burrat e tyre nuk mund ti bėnin ballė nevojave atėhere ata ishin tė detyruara tė punojnė.

    Dr Jusuf Musa, rahimahullah, tregon se gjatė qėndrimit tė tij nė Francė familja nė tė cilėn ai qėndroi pėr njė farė kohe kishte njė shėrbyese e cila nga sjelljet dhe paraqitja dukej qartė se ishte nga njė familje e mirė. Unė e pyeta zonjėn e shtėpisė: "Pse ne e kemi kėtė vajzė si shėrbėtore? A nuk ka ajo ndonjė tė afėrt pėr ta mbajtur, kėshtu duke e shpėtuar atė nga puna? Ajo u pėrgjigj qė vajza vjen nga njė familje e mirė nė qytet dhe ajo ka njė xhaxha tė pasur por ai nuk kujdeset pėr tė. Unė e pyeta: "Pse nuk e hedh ajo ēėshtjen nė gjyq kėshtu qė gjykatėsi mund ta urdhėrojė atė pėr tė shpėnzuar pėr tė? Zonja ishte e madhėngjyer nga kjo dhe mė tha qė nuk ishte e lejuar me ligj.

    Kur unė i thashė asaj pėr gjykimin e islamit nė tė tilla ēėshtje ajo tha: "Kush do tė sjell kėtė legjislacion tė kėndshėm tek ne? Nėse ne do ta kishim kėtė lloj legjislacioni ne nuk do tė kishim vajza dhe gra tė punonin nė kompani dhe fabrika?"

    Babai nė vendet perėndimore nuk ėshtė i obliguar nga shteti ose tradita pėr tė shpenzuar pėr vajzėn e tij kur ajo arrin moshėn 18 vjeē. Kėshtu baballarėt i detyrojnė vajzat e tyre tė gjejnė punė kur ata arrijnė kėtė moshė ose tė paguajnė qiranė e shtėpisė nė tė cilėn ata jetojnė.

    Puna e gruas nė perėndim ka rezultuar nė dizintegrimin e familjes dhe bredhia e fėmijėve.

    Kjo ėshtė ajo qė ka ēuar akademitė e perėndimit dhe mendimtarė tė ngrejnė zėrat e tyre pėr tė paralajmėruar shoqėritė e tyre kundėr rrezikut tė gruas qė punon jashtė shtėpisė.

    Anna Rhode ka thėnė: "Puna e vajzave tė tyre nė shtėpitė e tė tjerėve si shėrbėtorė dhe tė ngjajshme me kėte ėshtė mė e mirė dhe mė me pak rrezik sesa puna e tyre nė fabrika ku ata ndonten dhe humbin bukurinė e tyre pėrgjithmonė. Sa mirė do ishte nėse vendi ynė do tė ishte si vendet muslimane! ثshtė njė turp qė Anglia i ka bėrė vajzat e saj njė shembull tė imoralitetit dhe poshtėrsisė. Pse ne nuk pėrpiqemi pėr ti gjetur vajzave tona njė punė qė i pėrshtatet natyrės sė tyre".

    Aleksis Carrel ka thėnė: "Shoqėria moderne ka bėrė njė gabim tė madh me zėvendėsimin e mėsimeve tė familjes tėrėsisht me mėsime tė shkollės".

    Dr VVayne Dennis ka thėnė: "Inteligjenca e fėmijės dhe aftėsia pėr tė folur dhe zhvilluar dhe bėhet i fuqishėm kur ai rritet midis prindėrve ė tij dhe nuk i ėshtė lėnė kujdesi i edukuesve, sherbėtorėve dhe mėsuesve".

    Bernard Russell e ka konfirmuar: "Familja ėshtė dizintegruar pėr shkak tė punėsimit tė grave nė publik. Jeta reale na tregon qė gratė rrebelohen nga traditat e moraleve tė mira dhe refuzojnė pėr tė qėndruar besnik burrave tė tyre kur ata fillojnė tė bėhen financiarisht tė pavarura".

    Futja e gruas nė fuqinė punėtore ėshtė e shoqėruar me ndryshime sociale nė strukturėn e familjes dhe nė marrėdhėnie midis burrave dhe grave, fėmijėve dhe prindėrve.

    Disa studiues akademik kanė dalluar konfliktin midis punės sė gruas dhe rolin e saj si nėnė dhe si grua, gjė e cila ndikon shumė tek ata emocionalisht dhe fizikisht kėshtu qė ata duhet tė kėrkojnė ndihmė tė tjerėve pėr tė rritur fėmijėt e tyre.

    Ka fakte shkencore pėr tė treguar qė gjidhėnia e bėn fėmijėn mė tė shoqėrueshėm. Pra fėmija ka nevojė pėr nėnėn pėr t'iu pėrkushtuar njė kohė tė mjaftueshme pėr t'i dhėnė gji kėshtu qė ai do tė jetė mė vetėkonfident dhe tė rritet natyralisht.
    Si shtesė pėr tė mėsipėrmen ka rrjedhoja tė tjera negative tė shkaktuara nga gratė jashtė shtėpisė pėr nė punė. Kėto pėrfshijnė :

    Mungesa e gjatė e nėnės e cila punon e pret periudhėn e gjidhėnies dhe redukton rrjedhjen e qumėshtit. Disa gra kanė qenė tė detyruara pėr t'i lėnė mėnjanė fėmijėt nė njė moshė tė vogėl sepse puna e tyre nuk i jep mundėsi atyre pėr t'i ushqyer vetė, e cila gjė ėshtė esenciale gjatė kohės sė periudhės sė gjidhėnies.

    Kur gratė shkojnė nė punė me ore te zgjatura kjo i dobėson lidhjet e dashurisė midis anėtarėve tė familjes dhe mund tė ēojė nė dizintegrimin dhe kolapsin e saj. Ngritja e numrit tė divorcuarve ndėr ata gra qė shkojnė nė punė ėshtė i mirėnjohur.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  17. #17
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Kur karavanin e udhėheq i verbėri


    “A ėshtė i njėjtė ai qė e di se ajo qė t'u shpall ty nga Zoti yt ėshtė e vėrtetė, si ai qė ėshtė i verbėr? Vetėm njerėzit e arsyeshėm qė kanė mendje tė shėndoshė e kuptojnė tė vėrtetėn”. (Er-Rad: 19).


    Kur tė pėrzihen gjėrat, kur pamundėsohet shikimi i qartė, pėrzihen llambat e mbetet nė mėdyshje kapiteni i anijes, arti i shpėtimit qėndron nė kthimin e gjėrave tė paqarta nė bazat e veta, pėrcellja e mėdyshjeve nė rrėnjėt e saja. Vetėm nė kėtė rast dallohen tė kundėrtat, sqarohen tė paqartat, shikimi bėhet mė i qartė, pėr ate qė dėshiron shpėtim.

    Nėse i kthehemi bazave historike tė lėvizjes pėr emancipimin e gruas nė europė dhe amerikė, ku ėshtė burimi i kėsaj lėvijze dhe ku kanė ndodhur hapat e para tė saja, do tė shohim se perendimi para shekullit tė njėzetė e ka kufizuar nė mėnyre ekstreme gruan me gjėra qė as fetė e devijuara nuk e aprovojnė. Shoqėritė laike nė perendim pas luftės historike mes kishės dhe shkencės kanė dalur me shkollė tė re, e cila thėrret nė ndarje tė plotė nga feja dhe izolimi i fetarėve nė qoshe tė caktuara pėr rite fetare. Si alternativė e kėsaj ishte edhe nxjerja e ligjeve tė ēuditshme pozitive, qė nė brendėsi kanė bartur, ate qė e kanė pasur tė zakonshme burrat qė nga shekujt e parė nė drejtim tė gruas dhe epsheve tė tyre tė pakontrolluara. Kjo na solli para disa ligjeve abnormale, revolucioni kundėr tyre ishte njė pjesė e revolucionit tė madh kundėr tė kaluarės nė europė. Pėr ta sqaruar kėtė do tė sjellim disa shembuj tė ligjeve tė Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės qė kanė tė bėjnė me gruan:

    1- Nėse burri i jep dhurata gruas, rroba ose stoli, pronėsia e tyre nuk kalon te gruaja me aktin e dhuratės, por mbetet pronė e burrit, pa marė parasyh sa zgjatė kjo vepėr, saqė edhe me ligj i lejohet qė ta mer prapė kur tė dėshirojė, duke mos iu lejuar gruas qė ta pengojė nga ky veprim.

    2- Burrit amerikan i lejohet me ligj ta rrah gruan e tij kur tė dėshirojė, me kusht qė tė pėrdorė shkop, kurse njė e treta e trashėsisė sė shkopit nuk duhet tė jetė me e trashė se sa gishti i madh i tij.

    3- Nė njė tė tretėn e shteteve tė Amerikės nuk i ėshtė lejuar gruas tė posedojė prona nė emėr tė sajė. Ligji nuk i ka njohur asaj asnjė pronėsi, edhe nėse ka qenė nė gjendje tė jashtėzakonshme, nėse ka punuar pėr tu kujdesur pėr burrin e saj tė paaftė, sepse ēdo gjė qė ka tė bėjė me punėn e sajė, nuk konsiderohet pronė e saj, sipas ligjit.

    4- Nė njė prej ligjeve tė Oksfordit, nė shtetin Ohajo, i ndalohet gruas tė ēveshet para fotografisė sė ndonjė burrit.

    5- Njė ligj tjetėr ia ndalon gruas tė blejė kapelė, pėrveē nėse sė pari e provon burri i saj.

    6- Gratė e Sanfransiskos e kanė tė ndaluar ti lagin rrobat tė cilat do ti hekurosin me ujė qė e stėrpikin nga goja e tyre.

    7- Gratė e Njujorkut e kanė tė ndaluar pirjen e duhanit publikisht. Nė vitin 1904 ėshtė burgosur njė grua qė i ėshtė kundėrshtuar kėsaj ndalese.

    8- Deri nė vitin 1984 gruaja ka qenė pronė e burrit, me ligj.

    9- Deri nė kėto ditė gruaja kur martohet thirret me mbiemrin e burrit, e jo me mbiemrin e sajė.

    Kėto ligje, pėr komentin e tė cilave nuk do tė humbim shumė kohė, kėto dhe tė tjerat si kėto kanė qenė shkak i revolucionit entuziast brenda revolucionit tė pėrgjithshėm kundėr fesė dhe zakoneve atje. Pasiqė tė menēurit janė tė pajtuar se krahasimi kėrkon pėrputhje tė plotė mes degės dhe bazės nė pikėn e krahasimit, atėherė thirrėsit nė emancipim nė shoqėrite muslimanė nuk kanė bazė ku tė mbėshteten pėr kėtė aktivitet. Pa marrė parasysh se a u pėlqen sherijati atyreve ose jo, dallimi mes dy gjėrave ekziston dhe ėshtė i dukshėm, nė atė formė saqė nuk mund ta mohojė askush tjetėr pėrveē atij qė ėshtė i verbėr.

    Edhe pse kjo logjikė ėshtė shumė e qartė saqė ēdo refuzim e anulon qė nė fillim, ata edhe mė tej i mbyllin sytė para kėtyre fakteve me qėllim dhe i lan pas shpine.

    Ata edhe pse tė verbėr mundohen tė udhėheqin karavanin mes luginave dhe maleve. Kjo gjė na kthen nė logjikėn e mendjelehtėve dhe fėmijėve, andaj nė mėnyrė shumė tė thjeshtė u parashtrojmė pyetjen:

    “Nėse gruaja amerikanė e ka pasur obligim tė ngritet nė revolucion sepse ia kanė ndaluar lagien e rrobave duke stėrpikur me ujė nga goja, pse tė ngritet nė revolucion gruaja muslimanė kundėr Islamit, kur nė Islam kėtė e ka tė lejuar?!!!

    All-llahu [subhanehu ve teala] thotė:

    وَاللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلاً عَظِيماً (27)

    “All-llahu dėshiron t'ju pranojė pendimin, e ata qė ndjekin dėshirat e epsheve, dėshirojnė qė ju tė shmangeni nė tėrėsi (nga rruga e drejtė)”. (En-Nisa: 27).
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  18. #18
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Gruaja nė kohėrat e injorancės


    Gruaja nė xhahilijetin (periudha para ardhjes se Islamit, injorancė. sh.p.) arab ishte e mjerė dhe pa vlerė, nė familje dhe shoqėri, qoftė ajo fėmijė apo e re, nuk kishte asnjė tė drejtė e as respekt, nuk llogaritej as pėr t’ju mar mendimi e as bile egzistenca e saj, ishte si shtroje e kasollave dhe shtėpive, ate e bwnė rrob burrat nė mjerim dhe poshtėrim; edhe nėse pyetej nuk guxote tė pėrgjigjej, edhe nėse nevojitej pėr diē, nevojitej pėr bartje tė ujit, tė drunjve pėr larje tė enėve dhe pėr tė ushqyer qent, e nėse duhej duhej duhej pėr ftohjen e ngrohtėsisė sė epsheve dhe pėr shiqim tė kėndshėm.

    Dita qė ajo vinte nė botė ishte ditė kur nxiheshin ftyrat dhe ngushtoheshin zemrat me brenga dhe shqetėsime, tė mbahet nė shkop apo tė futet e gjallė nė dhe?!!!

    Gezimi i atij qė pėrgėzohej me te ishte hidhėrimi dhe nevrikosja, kurse pėrgėzimi pėr te ishte vorosja e saj e gjallė nė dhe. Mendje kėto qė u ishte larguar kthjelltėsia shkaku i distancės kohore me dritėn e qiellit dhe udhėzimin e pejgamberlerėve…, njerėz kėto qė mjeshtri e kishin idhujtarinė, kurse zotėsi tė qenurit fallxhor, u njėllos pastėrtia e rrėnjėve dhe u bė qartėsia e gjuhės dhe nderi i duarve edhe guximi i trupave kohw qė ēilet por nuk shkėlqen, qė vetėton e qė nuk sjellin shi.

    Thotė All-llahu i Lartmadhėruar: “Kur ndonjėri prej tyre lajmėrohet me (lindjen) vajzė, fytyra e tij i prishet dhe bėhet plot mllef. Fshihet prej njerėzve, pėr shkak tė asaj tė keqeje me tė cilėn u lajmėrua (e konsideron bela, e jo dhuratė prej Zotit). Mandej, (mendon) a do ta mbajė atė, ashtu i pėrulur, apo do ta mbulojė atė (tė gjallė) nė dhe. Sa i keq ėshtė ai gjykim i tyre”. (Nahl: 58-59)

    Dhe thotė I Lartmadhėruari: “Dhe kur tė pyeten ato vajza tė vorrosura tė gjalla, pėr ēfarė mėkati ato janė mbytur”. (Tekvir: 8-9)

    Katadeja e komenton kėte dhe thotė (ndonjėri prej tyre e ushqente qenin e vet kurse e voroste tė gjallė vajzėn e tij); dhe e komenton Sa’di kėte poashtu dhe thotė: (arabėt e mbytnin foshnjėn femėr qė ju lindte dhe e futnin ate nė dhe duke qenė ajo e gjallė).

    I pėrshkruan prijėsi i besimtarėve Omer ibn Hatabi, All-llahu qoftė i kėnaqur me te, arabėt e xhahilijetit me keqardhje dhe mallėngjim dhe thotė: (nė xhahilijet nuk i llogaritnim gratė dhe as qė i pėrzienim ata nė diē prej qėshtjeve tona bile ne qė ishim nė Meke nuk i folte askush gruas sė vet, kur kishte nevojė pėr te i binte nė kėmbėt e saja… dhe kryente nevojėn e tij me te, dhe kur All-llahu solli Islamin i vėndoi nė pozitėn nė tė cilėn i vėndoi, dhe u dha atyre tė drejta).

    Groposja e femrės pėr sė gjalli te kėta bėhej nga disa shkaqe:

    1- Friga pėr mos rėnien nė turp, kur tė prishet morali i saj dhe kur tė bėjė ajo diē tė keqe!!?.

    2- Kur tė bie nė robėri prej lufte, dhe ta mare armiku ate, e tė bėhet monedhė nė duart e tij.

    3- Friga prej skamjes dhe fukarallėkut.

    Transmetohet se Kajs ibn Asim el-Munkarij fliste para Pejgamnberit sal- se ai ka voros tė gjalla gjatė xhahilijetit dymbėdhjetė vajza tė tij dhe i tha atij ai (alejhi salatu ve selam): “Kush nuk mėshiron nuk mėshirohet” dhe mandej e urdhėroi qė tė lirojė pėr ēdonjėrėn prej tyre nga njė robėreshė besimtare.

    Prej kėtyre peripecive tė cilat ilustrojnė realitetin (pozitės) e femrės nė xhahilijetin arab, kuptojmė se deri nė cilėn shkallė u zbrit pozita e saj dhe u zhvlersoi njerėzia e saj dhe u shaktėrua respekti pėr te, dhe e kaploi xhahilijeti shoqėrinė arabe, dhe lakoi nga rruga e drejtė dhe shkoi e u fundos nė fundrinat e jetės derisa e shpėtoi ate dora e kujdesit hyjnor me mesazhin e Islamit dhe pejgamberllėkun e Muhammedit alejhi selam, thotė All-llahu i Lartmadhėruar:

    “Dhe kapuni qė tė gjithė ju pėr litarin (fenė dhe Kur’anin) e All-llahut, e mos u pėrēani! Pėrkujtomie nimetin e All-llahut ndaj jush, kr ju (para se ta pranonit fenė islame) ishit tė armiqėsuar, e Ai bashkoi zemrat tuaja dhe ashtu me dhuntitė e Tij aguat tė jeni vėllezėr. Madje ishit nė buzė tė greminės sė Xhehennemit, e Ai ju shpėtoi prej tij. Po kėshtu All-llahu ua shqaron juve argumentet e veta qė ju tė gjeni tė vėrtetėn e lumtur”. (Ali Imran: 103)
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  19. #19
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Intervistė me gazetaren Ridley


    Yvonne Ridley, gazetare e dikurshme e gazetės Sunday Express, e cila ishte kapur nga Talibanėt nė Afganistan dhe mė vonė ėshtė bėrė muslimane, ka dhėnė njė intervistė ekskluzive pėr Arab News nė Jeddah. Ajo ka thėnė se pėrvoja e mbajtjes sė saj nė Afganistan ia ka larguar mbulesėn e fanatizmit dhe paragjykimeve qė ajo i ka pasur ndaj Islamit.

    Ridley, e cila ka pėshkruar Haxhxhin e sivjetėm pėr Islam Channel, ėshtė pėrgjigjur nė pyetje tė ndryshme si dhe nė pyetje rreth librave tė saj, “In the hands of the Taleban” (Nė duart e Talibanėve) dhe “Ticket to Paradise” (Bileta pėr nė Xhennet)


    Pyetje: A mendon se do tė bėheshe muslimane nėse nuk ishe kapur nga Talibanėt?


    Pėrgjigje: Dyshoj. Mendoj se do tė vazhdoja tė raportoj nga Lindja e Mesme pa e kuptuar Islamin tėrėsisht, siē bėjnė shumica e gazetarėve. Kjo ėshtė keq, pasi Islami ėshtė mė shumė mėnyrė e jetės se sa religjion. Prandaj gazetarėt duhet tė pėrpiqen shumė qė tė kuptojnė Islamin. Nėse nuk do tė kisha pėrvojėn e kapjes, me siguri se do tė mbetesha krishtere. Shpesh kam thėnė se mė parė kam mbajtur mbulesė - njė mbulesė tė fanatizmit dhe paragjykimeve ndaj Islamit, dhe me siguri se edhe mė tej do ta mbaja atė nėse nuk do tė kaloja nėpėr pėrvojėn e kapjes.


    Pyetje: اka mendon pėr mėnyrėn se si kanė shkruar mediat Perėndimore pėr pėrvojėn tėnde?


    Pėrgjigje: Mediat Perėndimore nuk kanė ide (janė tė humbur) nė mėnyrėn e sqarimit tė kthimit tim nė Islam. Shumica e kritikėve e pėrmendin Sindromin e Stockholmit* dhe thonė se ky ėshtė njė rast klasik i atij sindromi. Por realiteti ėshtė se unė nuk jam lidhur me kapėsit e mi. Unė isha e dhunshme ndaj tyre, pėshtyeja nė ta dhe i shaja ata. Njerėzit e vėtem me tė cilėt u lidha ishin gjashtė fundamentalistėt krishterė me tė cilėt isha e mbyllur nė burgun e Kabulit.


    Pyetje: Ke folur me zero-tolerancė rreth qėndrimeve kundėr-Islame. اka mund thuash pėr kėtė?


    Pėrgjigje: Duhet tė ketė zero-tolerancė pėr njerėzit qė janė islamofobė tė zhurmshėm. Nėse dikush i ofendon muslimanėt vetėm pėr shkak se ata janė muslimanė, ata mėnjėherė duhet tė paraqiten tek autoritetet. Pėr fat tė keq, shumica e muslimanėve nė Evropė janė tė gatshėm tė kalojnė dhe tė lėshojnė pe pėr shkak se nuk dėshirojnė ta bėjnė tė madhe. Mirėpo, ata vėrtetė duhet ta bėjnė tė madhe, sepse, mendoj se njerėzit do tė shokohen nga ekzistimi i islamofobisė aq tė madhe.

    Vazhdimisht dėgjojmė pėr rritje tė anti-semitizmit, mirėpo njė studim i zhvilluar paradokohe nga Komisioni Islam pėr tė Drejtat e Njeriut tregon se 80 pėr qind e muslimanėve nė Britani hasin nė pėrvoja tė islamofobisė. Tė kthyerit nė Islam janė tė nėnshtruar mė shumė islamofobisė dhe kėtė problem autoritetet do ta trajtojnė seriozisht vetėm nėse i paraqesim kėto raste. Duhet tė pėrgatitemi mirė pėr t’u marrė me kritikėt dhe duhet t’ua kthejmė atyre edhe logjikisht edhe sistematikisht.


    Pyetje: Je duke pėrgatitur njė film tė bazuar nė librin “Nė duart e Talibanėve”? اfarė porosie dėshiron tė japish?


    Pėrgjigje: Njė regjisor i Hollywoodit ka shprehur interesim pėr tė bėrė njė film nė lidhje mė ketė. Kisha biseda me tė, dhe shumė shpejt u bė e qartė se filmi do tė jetė njė trillim i plotė dhe do tė djallėzonte talibanėt. Nuk jam pėrkrahėse e talibanėve por nuk dėshiroj t’i shoh ata tė djallėzuar dhe tė keqkuptuar.


    Pyetje: Ku qėndron projekti tani pėr tani?


    Pėrgjigje: Edhe mė tej bisedojmė rreth tij, mirėpo pėrderisa nuk shoh tė fillojnė tė nėnshkruhen kontratat, nuk do ta marr shumė seriozisht. Do tė doja tė bėhet njė pasqyrim i drejtė i ngjarjeve si dhe njė pėrshkrim i drejtė i trajtimit tim, qė as pėr sė afėrmi nuk ka qenė si trajtimet nė Abu Ghraib ose Guantanamo. Ta them drejt: Hollywoodi nuk do tė bėjė njė pėrshkrim shėndritės tė kapjes sime. Ata do ta kidnaponin tregimin dhe do ta shndėrronin nė njė pakuptimėsi.


    Pyetje: E libri tjetėr, “Bileta pėr nė Xhennet”?


    Pėrgjigje: Libri tjetėr ėshtė njė melodramė e imagjinuar. Bazohet nė ngjarjet e 11 shtatorit dhe ka personazhe tė imagjinuar. Ngjarja fillon nė New York dhe e ēon lexuesin nė njė udhėtim nėpėr Londėr dhe Lindje tė Mesme me njė qėndrim tė kėrkimit tė shpirtit nė gjith ēėshtjen e operacioneve tė dėshmorėve. Nė faqen e parė gjendet njė luftėtar i Hamasit, ndėrsa libri i dedikohet banorėve tė Xheninit dhe dėshmorėve tė tyre. Libri ėshtė refuzuar nė Izrael. Unė shpesh bėj apel pėr refuzim tė prodhimeve izraelite, e tani ata si duket janė duke ma kthyer.


    Pyetje: A mendon se Afganistani tani ėshtė mė mirė se sa ishte?


    Pėrgjigje: Amerika ėshtė dėshmuar se nuk ėshtė ndėrtuese e shteteve. Shikoni Afganistanin. Tani Afganistani ėshtė i pėrēarė, i paligjshėm dhe i pasigurtė. Madje edhe vitin e kaluar nė kryeqytet kishte kidnapime dhe sulme nga rezistenca. Hamid Karzai nuk mund t’ju besojė as njerėzve tė vet pėr ta mbrojtur atė. Ai duhet tė ketė truproje amerikanė. Mund tė ketė pak shpresa nė kryeqytet, mirėpo pjesa tjetėr e vendit ėshtė tollovi. Kam qenė katėr-pesė herė atje, dhe ēdoherė kur shkoj, njerėzit mė thuan se ata vuajnė pėr sigurinė qė e kanė pasur nė kohėn e talibanėve. Kur isha herėn e dytė, qelitė e burgut ku isha e mbajtur unė nė Kabul, tani ishin tė mbushura me vajza tė reja tė moshave 12-16 vjeēare, krimi i vetėm i tė cilavė ishte se ato kanė ikur nga shtėpitė pėr shkak se nuk kanė dashur tė jenė gratė e dyta ose tė treta tė burrave dy herė mė tė vjetėr se ato. Tregimi i vetėm i suksesshėm atje, janė fushat e opiumit qė kanė bėrė Afganistanin prodhuesin mė tė madh tė opiumit nė botė. Nė rrugėt e Perėndimit, kjo shndėrrohet nė heroin. Industria pornografike ėshtė duke lulėzuar – pornografi qė zakonisht pritet tė shitet nga nėn-tavolina, ndėrsa nė Jalalabad dhe Kabul ėshtė shfaqur haptaz. Amerikanėt u kanė dhėnė njė liri afganėve qė ėshtė nė formė tė seksit, drogės dhe ‘rock and rollit’.


    Pyetje: Si mendon se do tė pėrfundojnė ngjarjet qė filluan pas 11 shtatorit? Ose a mendon se do tė pėrfundojnė ndonjėherė?


    Pėrgjigje: Nuk mendoj se ngjarjet e 11 shtatorit ishin fillimi i ndonjė gjejė; ato ishin vazhdimi. Dėshiroj qė populli amerikan tė ngrihet dhe tė pyesė se pse ndodhi 11 shtatori? Druaj se 11 shtatori ėshtė shenjė pėr gjėrat qė do tė pasojnė. Pėrderisa politika e jashtme amerikane nuk ndryshon dramatikisht, mendoj se pėr fat tė keq, do tė ndodhin edhe katastrofa tjera. Kjo ėshtė njė luftė pa pėrfundim.


    Pyetje: Sa i ka ndryshuar 11 shtatori mediat botėrore, sidomos ato perėndimore?


    Pėrgjigje: Mediat amerikane janė bėrė histerike. Kanė humbur ditėt e mrekullueshme tė gazetarisė hulumtuese amerikanė. Me pėrjashtim tė disa gazetarėve si Seymour Hersh, mediat amerikane janė tė paguximshme. Mediat nuk ia japin tė vėrtetėn popullit amerikan. Pėr fat tė mirė, deri tani, mediat evropiane nuk kanė rėnė aq poshtė, mirėpo ekzistojnė disa shenja se ajo mund t’ju ndodhė edhe atyre.


    Pyetje: E mediat muslimane?


    Pėrgjigje: Bota Arabe ka filluar tė pranojė gazetarinė si njė profesion fisnik. Ekzistojnė shumė gazetarė heronj nė botėn Arabe. Nė tė vėrtetė isha e befasuar pėr tė mirė nga raportimi nė Arabinė Saudite. Gazetat atje duken mjaft tė lira, tė hapura dhe tė fuqishme nė raportimin e tyre pėr ngjarjet.


    Pyetje: Ke qenė nė Haxhxh menjėherė pas pranimit tė Islamit. Pse?


    Pėrgjigje: Momentalisht punoj pėr Islam Channel qė ėshtė television satelitor evropian dhe afrikan me seli nė Londėr dhe me ambicie globale. Vendosėm tė dėrgojmė njė ekip tė gazetarėve dhe prezenterėve nė Haxhxh dhe unė isha mjaft me fat qė tė jem ndėr ta. Arrita tė kryej edhe Haxhxhin edhe angazhimet e punės. Haxhxhi vetvetiu ėshtė njė pėrvojė mahnitėse pėr shkak tė numrit jashtėzakonisht tė madh tė muslimanėve qė gjenden aty. Ajo ėshtė e pabesueshme. Nėse dikush nuk ka shkuar nė Haxhxh duhet tė shkojė sa mė shpejt. Haxhxhi tė bėn tė vetėdishėm pėr rrėnjėt tua si musliman. Pėrvoja e Haxhxhit pėr mua ishte e paharrueshme dhe shumė prekėse.

    Njė ditė isha vonė pėr namaz dhe shpejtoja nėpėr rrugėt qė tė arrij nė kohė. Nėpėr rrugė kishte me dhjetėra-mijėra haxhilerė. Ishte kaotike – ēdokush shpejtonte nėpėr atė ngjeshje tė njerėzve pėr tė arritur nė kohė. Papritmas filloi ezani dhe njerėzit u ndalėn, filluan tė rradhiten nėpėr rreshta tė vogla. I thash vetes, nuk ekziston ndonjė ushtri nė botė qė do tė kushtonte (pėrqėndronte) vėmendjen kaq shpejtė. Mu kujtua se kjo ishte ushtria e Allahut, subhanehu ve te'ala dhe se unė isha pjesė e saj. Kur mė kujtohet se ēfarė kalova atje, sytė mė mbushen me lotė.

    Isha shumė krenare qė isha pjesė e atij grupi aq tė madh tė njerėzve. Aty ishim tė gjithė ne, raca tė ndryshme, kombėsi dhe gjuhė. Filloi tė thėrret ezani dhe tė gjithė ne u bashkuam. Kaosi u shndėrrua nė njė rregull tė bukur.


    Pyetje: Na trego pėr Islam Channel.


    Pėrgjigje: Islam Channel ka filluar me punė para disa muajve dhe ka njė program mjaft interesant 24-orėsh nė gjuhėn angleze. Tani pėr tani transmetimi mbulon Evropėn dhe Afrikėn Perėndimore, mirėpo kemi njė vizion global dhe kemi plane tė mbulojmė gjith botėn. Qėllimi kryesor i televizionit ėshtė pėrhapja e fesė. Pėr kėtė kemi dijetarė qė na ndihmojnė nė realizimin e emisioneve nė gjuhėn angleze. Poashtu planifikojmė tė kemi edicione tė lajmeve ndėrkombėtare. Planifikojmė tė realizojmė emisione dokumentare si dhe emisione pėr ēėshtjet aktuale. Vetėm pas disa muajve transmetim, kemi arritur njė sukses tė jashtėzakonshėm. Para se tė nisemi pėr nė Haxhxh, gjatė njė emisioni tė drejtė pėr drejtė diskutues, u paraqit njė grua irlandeze. Ajo aq shumė ishte e frymėzuar nga Kur’ani sa qė ajo e tha Shehadetin – dėshminė e pranimit tė fesė – nė telefon. Kjo ėshtė pėrshkruar si Shehadeti i parė nė botė i bėrė nėpėrmjet teknologjisė sė lartė. Pėr fat tė mirė nė studio kishim njė dijetarė dhe ai u pajtua se ėshtė plotėsisht e pranueshme pėr tė qė ta thotė shehadetin nė telefon. I thash: “Nėse je duke mė ndjekur, kape telefonin dhe thuaje shehadetin”. Ajo e bėri atė. Kjo ishte njė pėrvojė jashtėzakonisht prekėse. Emocionohem shumė kur shoh njerėzit duke thėnė shehadetin sepse ata mė kujtojnė kur unė e thash atė, mė 30 qershor, 2003, dhe u bėra muslimane - qė ishte njė pėrvojė shumė emocionale pėr mua.


    Pyetje: Ke njė vajzė. Sa vjeēare ėshtė?


    Pėrgjigje: Vajza ime ėshtė 12 vjeēare dhe ajo ėshtė mjaft e interesuar pėr Islamin. Ta shoh vajzėn time tė bėhet muslimane, do tė jetė arritja ime mė e madhe pas kthimit tim nė Islam. Ajo rritet me vlerat Islame. Mirėpo ėshtė pak vėshtirė sepse unė jam muslimane vetėm 18 muaj. Kjo do tė thotė se ėshtė vėshtirė ta mėsoj atė kur edhe unė kam nevojė pėr tė mėsuar aq shumė…


    * Nė vitin 1973 katėr suedezė, qė janė mbajtur nė njė bankė pėr gjashtė ditė gjatė njė plaēkitje, u janė bashkangjitur kapėsve tė tyre – kanė filluar tė identifikohen me ta. Ky fenomen quhet Sindromi i Stockholmit. Sipas psikologėve, tė keqtrajtuarit, tė kapurit etj, identifikohen me kapėsit ose keqtrajtuesit e tyre me qėllim tė shpėtimit nga situata. (sh.p.)
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

  20. #20
    bashkekohor Maska e ~Geri~
    Anėtarėsuar
    21-06-2004
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    914
    Roli i gruas nė arkitekturė


    Qė nga ditėt e para tė Islamit, gratė muslimane kanė krijuar disejne tė mrrekullueshme tė brendisė dhe tė pamjeve tė jashtme qė ishin unike pėr shoqėrinė dhe kulturėn Islame.

    “Siē u janė dhėnė meshkujve aftėsitė dhe mjeshtėritė natyrore qė kanė ndikuar nė rolet dhe kontributet e tyre, njėjtė edhe femrave u janė dhėnė aftėsitė dhe mjeshtėritė pėrshtatėse”, ka thėnė zonja Afaf Badran, arkitekte dhe konsultatne e disejnit tė brendshėm nė Arabinė Saudite, pėr 19 vjet. Ajo thotė se shumica e femrave janė vėzhguese, tė vetėdishme pėr detajet, posedojnė imagjinatė dhe shprehin brenga pėr nevojat, sigurinė dhe shėndetin e familjeve tė tyre.

    Kėto cilėsi, pėrveē origjinalitetit, kreativiteti dhe njohuria pėr tė bukurėn dhe ambientin qė kėnaq shqisat, i bėjnė shumė femra disejnuese tė talentuara. Badran ka qenė e inkuadruar nė programe arsimore qė kanė pasur pėr qėllim tė nxisin dhe promovojnė kreativitetin tek femrat dhe promovojnė talentet dhe aftėsitė e tyre nė zhvillimin dhe pėrforcimin e ambientit tė tyre.

    Pėrveē ligjeratave rreth arkitekturės sė brendshme para studentėve tė tyre, Badran ligjeron poashtu edhe pėr artin dhe arkitekturėn Islame nė forma tė ndryshme, duke u fokusuar nė shprehjen e tė bukurės, vlerave dhe etikės.

    Esenca e arkitekturės shtėpiake muslimane ėshtė privacia: mbajtja e familjes dhe grave tė sigurtė nė botėn e tyre private, larg dhomave publike tė shtėpisė dhe syve publikė.

    Fasadat e jashtme tė shtėpive ishin tė disejnuara tradicionalisht me njė numėr tė vogėl tė dritareve tė vendosura nė pjesėn e epėrme tė katit. Dritaret janė vendosur thellė nė muret e trasha ose janė mbuluar nga jashtė me mbulesa tė ndryshme druri. Pėrderisa kėto mbulesa kanė ndihmuar nė mbrojtjen e brendive nga nxehti, fuksioni i tyre primar ka qenė mirėmbajtja e privacisė tė banorėve ndėrsa nė tė njėjtėn kohė lejimi i depėrtimit tė dritės dhe ajrit natyror.

    Burrat dhe gratė tradicionalisht kanė pasur pjesė tė ndara pėr musafirėt e tyre, por kuptohet kanė ndarė dhomat e njėjta familjare. Mikpritja dhe zemėrgjėrėsia e muslimanėve ėshtė reflektuar nė dhomat e mėdha tė ditės nė tė cilat ka pasur poashtu njė pjesė pėr musafirėt.

    Shtėpitė janė ndėrtuara rreth njė oborri tė brendshėm, tė mbrojtur nga rruga me mur solid ose vegjetacion tė lartė. Shtėpitė ėshtė dashur tė duken tė thjeshta nga jashtė por tė rrespektuara.

    As madhėshtia e as ekstravaganca nuk janė theksuar nė pjesėt e jashtme ndėrsa komfori dhe bukuria kanė mbushur brendinė.

    ”Arti musliman ėshtė shumė i ngjashėm pėr nga shpirti anė e mbanė botės muslimane, por ėshtė edhe i mrrekullueshėm pėr nga vlera estetike dhe thirrjes sublime pėr bukuri dhe paqė. Kjo ėshtė lloj-llojshmėria brenda unitetit”, ka thėnė Badran.

    Sot nė botėn muslimane, ekzistojnė njė numėr i konsiderueshėm i arkitekteve dhe disejnueseve.

    Badran ka qenė arkitekte praktikuese pėr 20 vjet, ndėrsa 19 prej tyre nė Mbretėri. Gjatė udhėtimeve dhe punės sė saj, ajo ka njoftuar arkitekte nga Maroko, Egjipti, Jemeni, Iraku, Jordani, Siria, Irani, Pakistani, Indonezia dhe Arabia Saudite.

    “Paradokohe jam njoftuar me dy disejnuese profesioniste saudite tė cilat kanė praktikuar 15 vjet e mė shumė”.

    Kontributet e grave dhe dallimet e tyre nga burrat shihen nė qasjen e tyre ndaj hapėsirės, ndėrtesave dhe mobilieve. Sipas Badranit, arkitektet, planifikueset dhe disejnueset mund tė jenė mė tė kuptueshme dhe mė tė vetėdishme pėr nevojat e disejnit pėr daljet urgjente – pėr shembull, shkallėt dhe shėrbyeset pėr gratė shtatėzėna, fėmijėt dhe pleqėt.

    “Shumė arkitektė (meshkuj) kanė tendencė tė disejnojnė njė ndėrtesė si monument dhe pastaj tė punojnė pėr pėrshtatje tė brendisė. Nga ana tjetėr, disejnueset (femra) anojnė nga disejnimi prej brenda jashtė”.

    Madje edhe nė shkretirė, gratė beduine nė mėnyrė aktive kanė kontribuar nė krijimin e arkitekturės sė butė dhe tė thjeshtė. Sipas Badran, nė Jemen dhe Asir nė pjesėn jugore tė Arabisė Saudite, gratė kontribuojnė nė ndėrtim, nė rregullim dhe lyerje tė shtėpive tė tyre.

    Nėpėr fshatrat egjiptiane, gratė ndihmojnė nė ndėrtim dhe aktualisht nė formimin, organizimin dhe dekorimin, madje edhe mirėmbajtjen e shtėpive tė tyre.

    Nė vendbanimet pėrdhese ose zhvillimet joformale qė paraqiten pas fatkeqėsive natyrore, luftėrave ose pėr shkaqe tjera shoqėore-ekonomike, efektiviteti i kėtyre zhvillimeve ėshtė i bazuar nė rolin thelbėsor tė gruas.

    “Pėr fat tė keq, roli dhe kontributet e gruas shumė rrallė janė dokumentuar”, ka thėnė Badran. Madje edhe nė shtetet perėndimore, roli i gruas si arkitekt nuk publikohet shumė shpesh, thekson ajo.

    Arkitektura dhe disejni janė profesione qė kėrkojnė njė pėrcaktim kohė-plotė dhe gratė arkitekte janė ballafaquar me sfidėn e zgjedhjes ndėrmjet njė profesioni tė ngjeshur dhe dedikimit ndaj familjeve tė tyre, ose edhe pėrpjekjeve pėr t’i balancuar tė dyja.
    "Ta duam "Shqiperine", si shqiptaret "Ameriken"

Faqja 0 prej 2 FillimFillim 12 FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Deklarata universale e tė drejtave tė njeriut dhe Islami
    Nga Cappuccino nė forumin Toleranca fetare
    Pėrgjigje: 98
    Postimi i Fundit: 30-11-2013, 13:37
  2. Si Dashurojnė Burrat Dhe Si Dashurojnė Gratė?
    Nga Albin nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 28-12-2005, 09:39
  3. E ndava nga gruaja, por...
    Nga Davius nė forumin Aktualitete shoqėrore
    Pėrgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 18-05-2005, 13:05
  4. Fetva te dijetareve islame ne lidhje me ceshtjet Islame
    Nga aluando nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 9
    Postimi i Fundit: 29-03-2005, 14:50
  5. Kongresi: Mbeshtetesit e Metes ngelen jashte KPD socialiste
    Nga Albo nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 263
    Postimi i Fundit: 20-12-2003, 22:24

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •