Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 5
  1. #1

    Gai Plin Secundi: Romakët i kopjuan monedhat e argjendit nga epirotët dhe ilirët

    Gai Plin Secundi: Romakët i kopjuan monedhat e argjendit nga epirotët dhe ilirët


    Një ish shkrim i lashtë piktografik i pellgut mesdhetar, i njohur edhe në Iliri?!
    Aktualisht, mjaft autorë italianë duke kritikuar ish teoritë romano-çentriste, po rivlerësojnë si mjaft të rëndësishëm, si një urë kalimi dhe me prurje të shumta qytetëruese në Itali, territoret ku shtriheshin popullsitë ilire. Për temën tonë më duket mjaft interesante një nënvizim i autorit antik Plini Secundi, i vjetri. Ky e shkruante fare qartë: “Populli romak nuk e përdori monedhën prej argjendi përpara se të mundte mbretin Pirro. Ajo monedhë argjendi që tani quhet Victoriat, ishte prerë sipas ligjit Klodia. Më përpara, kjo monedhë vinte nga Iliria dhe pranohej në vend të mallit…” (“Natyralis Historiae”, Libri XXXIII, 3, 13). Nga kjo thënie, kaq e rëndësishme ne kuptojmë dhe rrjedhojmë: a) romakët i kopjuan fillimisht monedhat e argjendit, teknologjinë, masat, peshat dhe shtampat e tyre nga monedhat e gadishullit tonë. Gadishulli jonë ishte i pasur me miniera ari e argjendi. b) edhe pse kishte sisteme monetare rajonale monopol, monedhat prej argjendi e thyenin ”rregullin dhe monopolin” dhe me to ilirët dhe epirotët, në aktivitetet e shkëmbimet tregtare, mund të blinin në Itali edhe mallra direkt. Për shkak të vetive antioksiduese dhe si i kushtueshëm, dihet se argjendi quhej “metali fisnik”. c) mendojmë se e njëjta dukuri, në shkëmbimet tregtare me monedhat e argjendit e arit, duhet të ketë ndodhur edhe më herët nga Azia e Vogël, nga Hellada, me pjesën e brendshme të gadishullit tonë dhe më veçanërisht në Iliri, në emporiumet dhe qytet-portet e saja. d) ka edhe mjaft rrugë të tjera hyrjeje të monedhave dhe të objekteve të argjendit dhe arit në Iliri, si: shkëmbimet direkt të ilirëve me fenikasit e egjiptianët, nga plaçkitjet e hershme ilire, deri edhe në vetë tempullin e Zeusit në Dodonë etj; shpërblimet në fushatat ushtarake të ndryshme, përfshirë edhe Aleksandrin e Madh, Pirron e Epirit etj. e) ka ardhur koha që fillimet e shkrimit, në territorin tonë të vendosen në atë kronologji reale që zanafillojnë dhe konstatohen, qoftë edhe me atë mini informacion sado modest që transmetojnë, në mënyrën piktografike, të kombinuara me simbole apo pjesërisht edhe me shkrim alfabetik. Ky arsyetim dhe këto rrjedhime, do të ishin një përgjigje e parë, në lidhje me disa replikantë grekë që, disa monedha me kronologji mjaft të hershme si prerje të shek. VII-VI p.e.r. prej argjendi, me Zeusin kokëdem të Akarnanisë/Epirit të vjetër, me kukuvajkën/qyqen Athina, me mbishkrimin A??, monedha nga Korinti e Kërkyra, nga orienti i Fenikisë etj, janë shprehur me një farë sigurie se janë si “vjedhje të shqiptarëve në Greqinë e sotme”! Këto vlejnë edhe për çështje-pyetjen që kishte ngritur qysh herët G. Valentini: “Pse edhe deri në zonën e Shkodrës ka kaq shumë pare të Apolonisë, Durrësit e deri edhe kukuvaca të Athinës etj?!” (G. Valentini, rev. Leka, 1940, “Numismatika Saveriane”, f 108-109). Në fushën e objekteve numizmatike dhe të të tjerave objekte, po sjell një shembull fare të thjeshtë, për të treguar se qëllon që edhe një objekt i vetëm mund të jetë unikal dhe të mos gjendet më kurrë pas asgjësimit! Italia fqinje, përshembull emrin e vet unifikues e gjen të shkruar sëpari në një monedhë. Në të vërtetën kjo monedhë është një kopje e shtampave që kishin një origjinë fillimisht nga gadishulli ynë, sipas një pamje të përshtatur nga perëndesha Athina në rafigurimin e saj nga një qyqe, në një femër njerëzore. Dihet se Athinaja qyqe, ishte në lashtësi si protektoria e Trojës dhe pastaj u mor nga akejtë e helenët etj.


    Një “Disk i Kretës” në Shkodër”?!…

    Çuditërisht, para nja katër vjetësh, tek një argjendar, gjeta një monedhë të Korkyrës me Herkulin me topuz dhe një objekt prej argjendi në gjendje mjaft të mirë. Isha duke i blerë, kur papritmas pronari i tyre u bë pishman, madje i ngeli edhe hatri, sepse ia kisha skanuar pa leje… Pavarësisht, nëse ky objekt mund të rigjendet apo jo, e quaj si një detyrim, sëpaku ta paraqes për botim, minimumi qoftë edhe si një kuriozitet. Mbase ky objekti përbën edhe ndonjë lloj kopje false apo edhe ndonjë lloj falsifikimi modern, siç më ka kumtuar në një bisedë dr. M. Zeqo. Duke u njohur më vonë, më imtësisht me këtë disk nga interneti, nxitova me shpejtësi të rihapja skanimin tim në kompjuter. Ngjashmëria, më ra menjëherë në sy, në mënyrë befasuese! Thjeshtë për pasion e kuriozitet, në kompjuter, unë i kam zmadhuar të gjitha segmentet e simbolet, por kjo çështje sigurisht se nuk është në objektin kryesor këtu dhe as në kompetencën tonë. Për momentin, duke lënë edhe një hapësirë relative hapur, kujtoj që nuk duhet harruar se, siç na ka njoftuar autori antik Lukiani i shek II, falsifikues monedhash e mjeshtra kopjesh të objekteve, me gjithfarë teknikash të sofistikuara, kishte edhe në antikitet. Në këtë rast, një disk argjendi do të kishte qenë një lloj diskete antike shumë më e përparuar dhe rezistente se sa një disk prej terrakote. Të shënojmë këtu se ?????????-i ynë ilir ishte kryeqendra e kryeqyteti i Ilirisë dhe në kohën e basileusit Genthi, në thesaret e tij u gjetën një sasi e jashtëzakonshme monedhash ari dhe argjendi, vendase dhe të huaja!



    Disku i Festos në Kreta

    Për të quajturin si “Disku i Festos” në internet ka një literaturë dhe bibliografi të gjerë, sepse me të janë marrë mjaft specialistë autoritete në fushën e shkrimeve dhe deshifrimeve të lashta. Mendohet se “Disku i Festos i Kretës” i datuar me metodat moderne i përket një kronologjie të mijvjeçarit II p.e.r., rreth vitit 1700 p.e.r., ndërsa ka edhe mendime për një kronologji akoma edhe më të thellë rreth mijveçarit IV p.e.r.



    “Disku i Festos” (Phaestos) është një objekt arkeologjik i gjetur në qytetin Festo, nga një ekspeditë arkeologjike italiane nga arkeologët Luigi Pernia dhe Federico Albhen, nën rrënojat e një ish pallati minoik më 3 qershor 1908. Disku është prej terrakote, me dimensionin e diametrit prej 16 cm dhe me një spesor 16mm dhe ruhet në muzeun arkeologjik të qytetit Iraklios. Ky shkrim, mendohet se përmban simbole piktografike dhe disa shenja më të veçanta, të vendosura nën një formë discoidale me segmente që mbyllen në qendër. Megjithëse janë bërë mjaft përpjekje deshifruese dhe është arritur ndonjë rezultat fillestar, sipas specialistëve më të mirë botërorë, ky shkrim deri më sot mbetet i pa zbërthyer në tërësinë e tij. Hipotezat janë shumta, por si hipoteza disi më e afrueshme mendohet se është një formë kalendari ose manuali me vegla pune, i mjeshtërive të ndërtimit të anijeve, shtëpive e aktiviteteve të ndryshme bujqësore e blegtorale, të peshkimit etj. Mjaft interesant dhe intrigues është mendimi se Disku/Mrrokulla mundet të jetë një lloj libri si, një lloj Bible e lashtë, ku tregimtari shërbyesi fetar, orakulli ose rapsodi, në bazë të shenjave piktografike dhe të pjesëve ndarëse e plotësonte vetë me gojë tregimin e zanafillës dhe të marshimit njerëzor, të cilin e dinte përmendësh. Dua të rikujtoj këtu thënien e Herodotit se, “Orakulli i Amonit të Tebës së Egjyptit dhe orakulli i Dodonës pellazgjike të Epirit, profetizonin njësoj… se pellazgët me gjuhë barbare kultet e perendive i mësuan nga egjiptianët…”! (Herodoti, “Historiae”, Lib. II: Lib. IX etj). Në një studim të publikuar edhe në internet, profesori ekspert Rosario Vieni jep këtë paraqitje deshifruese më të specifikuar, për faqet A dhe B




    Ja edhe ndonjë zbërthim i këtyre objekteve, sipas prof. Vieni: luftëtari me përkrenare; hark për shigjeta; anije; post nga rrjepja e lëkurëve; turjelë; sopatë gdhendje; etj. Në studimin e këtij autori dhe në internet, ka edhe një lajmërim të ri surprizë, për zbulimin e një cope të një disku të tillë në Vladikavkaz, ku ka edhe mendime se mund të ishte një kopje false. (?!) Diametri i këtij disku është 10 cm dhe spesori 1,1cm. (ëëë.misteria.org. Il Disco di Vladikavkaz)




    Gjetja e këtij disku, me gjithë dyshimet për autenticitetin e tij, e ka rihapur çështjen e origjinës nga perëndimi, nga orienti apo nga bregu egjean i Azisë së Vogël. Disa autorë shprehen për një zanafillë egjiptiane, të tjerë për zanafillë sllave-skitike, ndërsa ndonjë hipotezë shkon edhe më larg, edhe si një mesazh i ardhur nga kontinenti Atlantida (Amerika)?! Mendohet, se në këtë disk ka edhe “mistere” matematikore kabbala etj.
    Homeri (fund shek IX-fillim shek VIII p.e.r.), me informacionin që po e merrte me epiqendrën në Korkyra/Korfuz, nga tregimtarët lahutarë të pallatit të bazileusit Alkino, Ekine e Demodok, shkruante: “Në mes të detit është Kreta, një ujdhesë e pëlleshme dhe e bukur, është shumë e populluar, ka të thuash nja nëntëdhjetë qytete. Gjithfarë gjuhësh aty mund të dëgjosh. Ke brenda akej e kretas vendali fisnikë burra, kidonas e dorianë të ndarë tri fisesh, edhe pellazgë të perëndishëm. Në mes tyre qyteti madhështor i Knosit ngrihet. Aty sundoi Minosi… që shkonte e bisedonte me vetë Zeusin…” (Odiseja, shqip 1976, K XIX, v. 220-230; Përmendet edhe në Iliada me 100 qytete etj)
    Për “pellazgët hyjnorë” në Kreta, bazuar te Homeri, shkruante edhe Straboni (Geographica, Lib. V, 4, 2) Sipas autorëve antikë, pelargë quheshin shpendët lejlekë që, shtegtonin “pe/prej larg”, mbi “pellgun e detit të ishujve egjeanë” dhe prandaj pellazgët detarë shtegtues (edhe si afërsi fjale, kategori homonime edhe si shtegtarë pellazgjikë) u ngjanin këtyre zogjve, në përhapjen e tyre mesdhetare. (Dionis Halikarnasi, “Antiquitatum Romanorum”, Lib. I, 17…; 25; 26-30). Më hollësisht Straboni, bazuar te Homeri dhe te Hesiodi, na njofton edhe kështu: “O Zeus, sundimtar Dodonas i Pellazgëve”; “Dodona dhe lisi ishin qendra e pellazgëve”… “Orakulli i Dodonës, jepte porosi e profetizonte jo me fjalë, por me simbole si orakulli i Amonit edhe në Libi… si tek maqedonasit edhe tek thesprotët e molosët, plakat i quanin pelia dhe pleqtë pelii… dhe ato që shërbejnë tek lisi i Dodonës i quajnë pelii..” (cit. Lib. VII, 7-12; Frag. Lib. VII, 1 a, 2,3,4; N. Frashëri, poeti kombëtar në “Istori e Shqiperisë” e kishte kapur këtë ide me mprehtësi dhe e hidhte hipotezën etimologjike se, “emri pellazgë mbase shpjegohej me shtegëtimet mbi pellgun e detit ose si popujt më të vjetër si më pleqtë”)
    Me termin pellazgë (të pjellurit, pleqtë filia prej tokës), pothuajse në unison, disa autorë antikë quanin njerëzit/banorët e vjetër të një kohe shumë më të lashtë se koha e tyre dhe në një hapësirë relativisht të gjerë mesdhetare. Konceptin për “Pellazgun e parë” mitologjik, si një stërgjysh të fisve pellazge mesdhetare e ndeshim te Homeri (Iliada, K II, 840 e 843), ndërsa disi më të qartësuar “Pellazgun e vdekshëm tokësor” si, biri i parë tokësor i zotit Zeus me gruan e parë tokësore vdektare Niobën” e ndeshim te Dionizi I Halikarnasit. (Dioniz Halikarnasi, cit. Lib. I) Ky lloj stërgjyshi/stërplak mitologjik ishte në substancë (sigurisht jo identik) pak a shumë si Adami/Ademi, vdekatari i parë i tokës në Bibla dhe në Kuran. Te Homeri konstatojmë se plaku/babai i Akilit quhet konkretisht si Peleu, çka ne duke e krahasuar do ta vinim në lidhje me “Peleun/Plakun e Detit Nerreun”, i cili mbahej edhe si ati/plaku i nereidës Thetis, nëna/pelia, plaka-pjellësia e Akilit. Për temën tonë do të mendohesh se, ndër ata “pellazgët me farë/spermë e fisni të perëndishme”, nga më të privilegjuarit, sa duket ishte edhe vetë Minosi i Kretës, i cili gëzonte edhe “monopolin” të dialogonte/bisedonte me vetë kryeperendinë Zeus, të cilin akejtë e helenët e identifikonin me Amonin, kryeperendinë egjiptiane të diellit. Minosi, ishte pra si të thuash si një lloj dialoguesi e përkthyesi i Zeusit, një lloj pejgamberi tokësor, si ta shprehim. Në një shkrim tonin të publikuar edhe në internet: “Misteri i Atlantidës”, ne kemi vënë në evidencë se, “Herakliu kur u nis nga Argosi, për të shkuar te Atlanti e Atlantida, në fund të botës në perëndim, nuk e dinte rrugën e intinierarin që duhej të përshkonte për të vajtur atje. Herakliut i thanë, se atë rrugë e dinin disa nimfa lumore pranë Epidamnit/Dyrrahionit në Iliri! Këto nimfa nga ana e tyre ia treguan Herakliut se, sekretin e asaj rruge detare, ekzaktësisht e dinte Plaku i Detit Nereu/ose Forkyni, babai i nimfave detare dhe ky Plaku e nimfat detare e oqeanike e kishin rezidencën në një shpellë nënujore në detin Jon të Epirit pellazgjik. Herakliu e shtrëngoi Nereun dhe ky më në fund ia tregoi rrugën: nga Kokyra duhej kaluar ngushtica e Akrokaravës (anija e madhe e ngurosur sipas legjendës së Feakisë së Korkyrës, te Homeri), të hidhej në Siçeli, nga andej në Kartagjena dhe përgjatë bregut afrikan në Marok, përtej Shtyllave të Herakliut, etj”. Në këtë sintoni të plotë shkojnë edhe shpjegimet e autorëve antikë se, në gjuhën ilire, epirote e maqedonase, për respekt pelia i thoshin edhe pleqve. Pra “Plaku i Detit Nerreu (pelia/plaku, ati i nereidave detare, i rrugëve dhe rrjedhave detare e oqeanike), normalisht me logjikën mitologjike pellazge i dinte të gjitha rrugët detare, në të katër anët e koordinatat gjeografike të botës. Kështu, edhe në atë eksperiencën e trashëguar teorike gjeografike, edhe në vetë eksperiencën praktike të shkollave detare të disa qyteteve porte ilire, njihej rruga deri në Gjibraltar e madje nga lundërtarët e famshëm fenikas dhe nga disa hipoteza gjeniale shkohej edhe më andej në globin sferik tokësor deri në kontinentin Atlantida, sikurse ne e kemi trajtuar gjerësisht. Duke përfunduar dëshiroj të theksoj se nuk do të ishte aspak një çudi e pamundur, që ky shkrim me simbole piktografike të flasë pak më shumë dhe të interpretohet me përkthim edhe me gjuhën shqipe…


    sot

  2. #2
    Perjashtuar
    Anëtarësuar
    11-11-2008
    Postime
    2,899
    Me sa duket artikulli eshte botur ne gazeten "sot". Kush eshte AUTORI?

    Per Autorin:

    1. Jo nuk dihet nga te gjithe qe Athina Qyqe ishte mbrojtesja protektore e Trojes. Ku mbeshteni ju? Derisa sillni nje pohim te tille, mbeshteteteni.

    2. Ju thone qe e keni skanuar ate gjetjen e arit qe i shembellente Diskut te Phestos dhe se keni vrapura per ta pare. Per cfare asye vendoset qe skanimi te mos shoqeroje artikullin e gazetes? Nje pikture vlen me shume se 1000 fjale. Mbase dikush tjeter e ka pare gjithashtu dhe ka te dhena per te.

    Ne se do thoni qe nuk kishit lejen e pronarit per ta botuar, po themi se ju nuk patet lejen e pronarit as per ta skanuar (sic pohoni vete)

    3. Artikulli nuk ka kohezion.

    4. Zoti Zeqo mendon se Shkodranet kopjuan diskun e pazbuluar te Phaestos drejperdrejti nga nentoka, apo se disku i Phaestos (sic mendoj une) eshte artifakt i mbjellur ne Krete vetem per kenaqesine e gjetjes nga zoti Evans?
    Ndryshuar për herë të fundit nga javan : 01-02-2009 më 17:57

  3. #3
    i/e regjistruar Maska e alproud
    Anëtarësuar
    03-05-2008
    Postime
    292
    Citim Postuar më parë nga javan Lexo Postimin
    Me sa duket artikulli eshte botur ne gazeten "sot". Kush eshte AUTORI?

    Per Autorin:

    1. Jo nuk dihet nga te gjithe qe Athina Qyqe ishte mbrojtesja protektore e Trojes. Ku mbeshteni ju? Derisa sillni nje pohim te tille, mbeshteteteni.

    2. Ju thone qe e keni skanuar ate gjetjen e arit qe i shembellente Diskut te Phestos dhe se keni vrapura per ta pare. Per cfare skanimi nuk shoqeron artikullin e gazetes? Nje pikture vlen me shume se 1000 fjale. Mbase dikush tjeter e ka pare gjithashtu dhe ka te dhena per te.

    Ne se do thoni qe nuk kishit lejen e pronarit per ta botuar, po themi se ju nuk patet lejen e pronarit as per ta skanuar (sic pohoni vete)

    3. Artikulli nuk ka kohezion.

    4. Zoti Zeqo mendon se Shkodranet kopjuan diskun e pazbuluar te Phaestos drejperdrejti nga nentoka, apo se disku i Phestos (sic mendoj une) eshte artifakt i mbjellur ne Krete vetem per kenaqesine e gjetjes nga zoti Evans?
    Sa qesharak beheni edhe juve, a nuk e shikoni kete: "Gai Plin Secundi" ?!

    Nuk po shkoj me gjate sepse nuk ja vlen
    Fali armiqte e tu por asnjehere mos harro emrat e tyre.

  4. #4
    Perjashtuar
    Anëtarësuar
    11-11-2008
    Postime
    2,899
    "Dihet se Athinaja qyqe, ishte në lashtësi si protektoria e Trojës dhe pastaj u mor nga akejtë e helenët etj."

    Sipas teje ky citim eshte nga Gaius Plinus Secundus?

    Me te vertete qe jam qesharak.

    Nuk e kisha menduar se Gaius Plinus Secunds eshte bashkekohas i yni, flet shqip, shkruan artikuj ne gazeten "sot" dhe zhvillon konversacione me M. Zeqo.

    Cfare tjeter nuk di?
    Ndryshuar për herë të fundit nga javan : 01-02-2009 më 17:54

  5. #5
    OPENMINDED Maska e land
    Anëtarësuar
    12-12-2003
    Postime
    7,684
    Citim Postuar më parë nga alproud Lexo Postimin
    Sa qesharak beheni edhe juve, a nuk e shikoni kete: "Gai Plin Secundi" ?!

    Nuk po shkoj me gjate sepse nuk ja vlen
    ne vend qe te merresh me coins dhe Gai Plin Secundi,hik merru me apostull palin ose me apokalipsin e gjonit

    mos u bej qesharak ketu,se nuk merr vesh

Tema të Ngjashme

  1. Identiteti evropian i shqiptarëve
    Nga Iliriani në forumin Portali i forumit
    Përgjigje: 572
    Postimi i Fundit: 02-05-2012, 15:45
  2. Ilirët - diskutimi mbi ta
    Nga Leonard Alili në forumin Historia shqiptare
    Përgjigje: 111
    Postimi i Fundit: 10-10-2006, 16:02
  3. Parailiret - Iliret - Arberit _M.Korkuti
    Nga BARAT në forumin Historia shqiptare
    Përgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 02-10-2006, 20:53

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •