„ B E S Ė L I DH J A „
5 6 5 V JET




D I T A E F L A M U R I T


AUTOR: DAIM HISENI
SHKUP – 27. 11. 2008

______________________



DRAMATIZIM

__________________________: JU MĖ LINI TĖ FLAS UNĖ

__________________________: SKĖNDERBEU (.bjen kushtrimi)

__________________________: I. QEMALI ( rrexho muliqi )

__________________________: ADEM JASHARI (kushtrimi UĒK)

K O R I: HIMNI KOMBĖTAR

R E C I T A L I: MOS HAROJMĖ

K L A S A E IV 1: PAVARĖSIA

R E C I T A L I: SHQIPĖRIN E DUA

K O R I: PO VIJNĖ KRUSHQIT

R E C I T A L I: ĒU MBUSH MALI

GRUPI I VALLEVE: NĖ KRAH TĖ SHQIPES

Mbyllja e programit







_______________
Ju mė lini tė flas unė, tė flas siē mė ka hije, nė bunacė e nė fortunė.
Tė flas ashtu fije fije, tė them fjal vjershėrie, plot me frymė shqiptarie.
Prej pikash loti vesė e ndritur, aty ku shqiponja fole ka ngritur
Dhe flamurin pėr ne e fali, qė tė pshtjell kryet, Shqiptari.
LEZHĖ, 28 NĖNDUER 1443.


"Kapedanė dhe ushtarė trima.

Ashtu si ju kujtonja, ashtu ju gjeta.
Jam i lumtur, qė mund t'ju hap zemrėn time.
Kur mė ftuat, kisha nė zemėr poatė dėshirė qė kishi edhe ju.
Ėshtė ēudi qė trima, kryelartė si ju, tė rritur nė liri, duruat kaq kohė robėrin.
Ka njė tė vėrtet: LIRINĖ NUK UA SOLLA UNĖ, ATĖ E GJETA NĖ MESIN TUAJ.
Kėtė mbretėri nuk ua dhashė unė, por ju gjeta t'armatosur, dhe lirinė e kishit kudo, nė krahėror, nė ballė, nė shpata e nė shtat.
Shpjermėni tani, qė me ndihmėn e pėrėndisė, tė ēlirojmė tėrė Shqipėrinė.
Pjesėn mė tė madhe tė luftės e mbaruat: Kruja dhe e tėrė krahina e saj u fitua; Dibra dhe malėsia u bashkuan me ne.
Por, njė gjė duhet tė keni ndėr mėnt: nė mos e marrshim Janinėn, asnjė nga ne s'duhet tė kthehet i gjallė.
Ngrehni flamurin pėrpara dhe rrėfehuni burra si pėrherė.
dhashtė pėrėndia, qė tani dhe tutje tė na ndihmojė dhe do tė na nxjerrė faqebardhė.



***


“...28 Nėntor 1912!

Ditė vjeshte. Qielli i mbuluar me re tė rėnda.
... Delegatėt po vijnė nė shtėpinė e Xhemil beut.
Njė nga njė hynė shumė burra t’ardhur nga viset e tokės shqiptare. Gegė e toskė, muhamedanė e tė krishterė, delegatė tė Kosovės e Ēamėrisė, tė bregut tė detit dhe tė Shkodrės jetike, tė Korēės sė bukur, e tė Malėsisė sė Gjakovės. Nga Dugagjini, Pazari i ri, Plava me Gusi, Presheva me Karadak. Tė gjitha krahinat janė pėrfaqėsuar.
Ora tre e tredhjet minuta. Hapet mbledhja*!


(Paraqitet Ismail Qemali)
”Motra dhe vėllezėr , bijė e djem tė shqipes nėnė“.
Sot, do tju rrėfej njė tė fshehtė qė gjatė kohė e mbaj mė vete.
Mė 28 nėnduer tė vitit 1443 , Gjergj Kastrioti, nga malli pėr atdhenė, lirinė dhe Shqipėrinė, ngriti flamurin kombėtar.
“ Sot, jemi tubuar qė tė vendosim pėr shpėtimin e atdheut. Shpėtimi ėshtė njė, i vetėm: LIRIA. Andaj, duke respektuar dėshirėn e Perendisė dhe vullnetin e patundun tė popullit shqiptarė, na, delegatėt e kėtij kuvendi, e shpallim Shqipėrinė, mbret, e shtet mė vete, tė lirė e tė mosvarme..
Statisti*: “Rroftė Shqipėria”
Tani e tutje, me bekimin e Perendisė, tė ndėrtojmė Shqipėrinė. Pjesa mė e madhe u ēlirua. Kruja dhe tėrė krahina e saj u fitua; Dibra dhe malėsitė u bashkuan me ne.
Njė gjė duhet tė keni ndėr mend. Isa Boletinin e kam lėnė nė kryeqytetin e vilajetit tė Kosovės, andaj nė mos e marrshim Shkupin, asnjė nga ne s'duhet tė kthehet i gjallė.
ngrehni flamurin pėrpara dhe rrėfehuni burra si pėrherė.
______________*: Bacė, O bacė*! Po vijn lajmėtarėt e Isa Boletinit.
______________*: Le tė vijnė pasha bacėn, se erdhi ditė e Arbėrit.



(paraqitet njė vajzė me theks Kosovar)

Motra dhe vėllezėr,
E nderuara familje Jashari,
Tepėr tė respektuara familje tė dėshmorėve, tė dashur qytetar, banor tė Kosovės.
Duke iu pėrgjigjur thirrjes sė popullit;
Duke riafirmuar dėshirėn tonė, pėr tu integruar nė familjen euroatlantike,
Duke rikujtuar vitet e konfliktit dhe dhunės nė Kosovė, qė shqetėsuan ndėrgjegjen e popujve tė civilizuar*;
Jemi Mirėnjohės*! Qė bota iu bashkangjit kėrkesės sonė dhe nė vitin 1999, intervenoi, duke hequr qeverisjen e Sėrbisė mbi Kosovėn,
Jemi Krenarė, qė Kosova me kohė ka zhvilluar institucione funksionale.
Konfirmojm se rekomandimet e tė dėrguarit special tė Kombeve tė Bashkuara, janė nė vijė me standardet mė tė larta europiane pėr qeverisjen e mirė,
Zotoemi qė njėher e pėrgjithmon tė zgjedhim statusin tonė .
Duke nderuar gjithė burrat dhe nėnat kosovare, qė bėnė sakrifica tė mėdha, pėr tė ndėrtuar njė tė ardhme mė tė mirė pėr Kosovėn,
Duke kujtuar pėrgjegjėsinė e amanetit tė etėrve tanė

Ne, Jusuf Gėrvalla, Adem Jashari, Ukshin Hoti, Femi Agani, Zair Pajaziti dhe shumė tė tjerė, qė sot vetėm me shpirtė jemi nė mesin tuaj, sivjet me 17 shkurt 2008, shpallim Kosovėn shtet tė pavarur dhe sovran.

Kori*: HIMNI KOMBĖTAR



P PĖLLUMB, NGA VENDET E LARGĖTA,
NĖ SQEP, LETRĖN E MBAJTA,
MBI OQEANE FLUTUROVA
PREKAZIT IA DĖRGOVA.

A ARBĖRESH E KAM EMRIN,
* I VJETĖR NĖ HISTORI,
* MALL PĖR TY SHQIPĖRI,
**** MBETĖM NĖ ITALI!

V VLORA MĖ THĖRRASIN,
**** VALĖT MĖ TUNDASIN,
***** DJE ISMAIL QEMALIN,
***** SOT ADEM JASHARIN.

A ARVANITAS MĖ PAGĖZUAN,
**** MĖ VRAN E MĖ COPTUAN,
*** *KUFIRIN E KAM PRAN,
**** MĖ KTHENI NĖ VATAN.

R REPUBLIKĖ E KAM EMRIN,
**** N’DARDANI E KAM VENDIN,
**** N’KOSOVĖ KAM LINDĖ,
**** HAPI DYERT ILIRIDĖ.

Ė ĖNDĖRR MĖ KISHIT,
**** PLOT 96 VJET,
**** POR MĖ 17 SHKURT,
**** U BĖRA - R E A L I T E T!

S SOKOLESHĖ MĖ QUAJNĖ,
*** MĖ THĖRRASIN EDHE SORKADHE,
**** UNĖ JAM AJO "NUSJA"
**** PĖR DASMĖN E MADHE!

I I L I R – EMĖR NĖ HISTORI,
**** DALLMAT, ALBAN E DARDAN ,
*** JANĖ NJĖ FIS, KANĖ NJĖ FARĖ,
*** * ME NJĖ FJAL, JANĖ SHQIPTAR.

A ARLIND! MĖ THIRRI NĖNA,
*** * " ERDHI PAVARĖSIA!"
*** * " URIME KJO DITĖ, KJO ORĖ
**** POR, PA 28 NĖNTOR.

BAC U KRY. ... NJĖ FAQE NĖ HISTORI, HISTORIA VAZHDON.


__________________: Mos harojmė shekullin e kaluar,
mijra zemra janė pėrvėluar
Gjėrė e gjatė ėshtė shkruar,
pėr Kosovėn e trazuar.

__________________: Nė kėtė shekull kjo politikė,
mrekulli, e them pa frikė,
__________________: Kjo politkė lugate shtrigė, dhelpėr dinake,
kuēedėr e ligė.
__________________: Faroj njerėz me qindra mijė,
i madh e vogėl duhet ta dijė
__________________: Fol, moj botė e qytetėrimit,
pėrse po shkulej kjo racė e trimit.
__________________: Kosovė oj tokė e jonė, bujare,
trime, ke qenė gjithmonė
__________________: Kurban u bėre si nė ditė bajrami,
Kur nė Ballkan vritej vetėm shqipėtari.
__________________: Ty moj Kosovė, e madhe shpresė,
nė ty mbahet fjalė dhe besė,
Njėri krah i Shqiperisė! Je foleja e trimėrisė!
__________________: Pjesa mė e madhe e Shqipėrisė,
iu dha Sėrbit e Greqisė
Vetėm ni ardht keq Perėndisė,
pėr atė gjakun e foshnjėrisė,

__________ Ishte njė ditė , qė pellasgjitė , posi njė dritė, mbuluan dhenė,
Doli nga azia, si mizėria dhe me ania, u hodhė nė denė.
__________ Pas pakė herė, duke pėrzjerė, ca me tė tjerė, bėnė elinėt,
Duke ndarė, syresh njė farė, si ka tė ngjarė, bėri llatinėt.
__________ Edhe tė tjerėt, mė me nderėt, tė papėrzjerėt, pellasgjinj mbenė
Maqedhoninjtė, e Ilirinjtė, e Mollosinjtė, gjith' ata qenė. __________ Dhe ata janė, prindėrit tanė, pastaj na thanė, na shqiptarė
Mundim tė themi, ne, ata jemi, atė gjak kemi, si mė parė.
__________ Thot' Herodoti, n’ Tomor Zoti, shtėpi qėmoti, kishte Dhodhonė
Ėshtė mė e vjetėr, nga ēdo tjetėr, shumė mė tepėr, kjo gjuha jonė.
__________ Ne kurdoherė, burra me nderė, edhe tė vlerė, jemi treguar;
Me grekėrinė, mbar persinė, me gjith' azinė, kemi lėftuar.
__________ Me Lekėn vamė, mundėm daranė, datėn i dhamė, gjithė azisė
Burr' u dėftuam, tė gjith i thyem, pėrmbys e kthyem fron' e Persisė. __________ Tė tėrė dhenė, den' e sterenė, sa kombe qenė, nė kėmb i vumė
Dhe mbretėruam kudo qė shkuam, tekdo lėftuam, vėndin e zumė.

__________ Me Pirron vamė, romės i ramė, llatint' i vramė, i tmeruam;
Me Skėnderbenė , turqve sa qenė, u dhamė dhenė, i dėbuam.
__________ Kush i goditi, posi petriti, e i ēuditi turqit, barbarėt?
Bota s'guxonte qė t'u qėndronte, po kush lėftonte? Ne, shqipėtarėt
__________ Pastaj ndryshuam, nuk kuptuam, dhe nuk e ēmuam, tė mirėn tonė
Gjakun nėpėr botė, e derdhėm kotė, njeri ē'tė thotė? Nukishte thėn
__________ N’jemen pėr turqin, argat pėr greqin, arbreshėt zunė italin
Po shqipėrinė? Si s'u menduam?
Pėr kė lėftuam? Neve ē'fituam? Ē'kemi taninė?
__________ Ē'thot' ajo, e ve e gjorė,
Mbretėreshė, pa kurorė!
Faqe ējerrur, lesh lėshuar,
Shpirt e zėmėr, pėrvėluar.
Gjysm' e vdekur: "O Shqiptarė,
Nėnės mos ia bėni varrė!"
Qan e lutet nėn' e mjerė,
Kėrkon vatrėn edhe nderė,
Do lirinė dhe atdhenė,
Siē'e pat me Skėnderbenė,
___________________ Shqipėrin e dua se jam shqipėtar,
Kosovėn e dua se jam kosovar
Maqedonin e dua se jam*: …
Jam pjes e kėtij flamuri
___________________ Flet shqiponja nė flamur,
Mbeta n’udhė kryq e pėrmbi urė
Shikoj nė lindje,
Shikoj n’perendim,
Bashkimi kombėtar, i vetmi shpėtim.
___________________ E dua babanė, e dua mamanė,
E dua motrėn, e dua vėllanė,
E dua jetėn, e dua lirinė,
Gjitha gjeneratat, duam Pavarėsinė.
___________________ Jam gjashtėdhjet e teta.
Me gėzim tė kufizuar.
Me ditė tė zeza.
Pa flamur nė duar .
___________________ Jam tetėdhjet e njishi
Pa faj, e pa hak
Ecėm nėpėr ferra
Ecėm nėpėr gjak.
__________________ Jam tetėdhjet e nėnda
Me dyer tė shkollės mbyll’
Flakadan demostratash
Nė mars e nė prill.
__________________ Gjenerata ime,
gjenerat ardhmėrie,
si lule pranverore,
si mollė dimėrore .
__________________ Lulet i ēel nė tė parėn stinė,
Kopshtit i shton bukurinė.
__________________ Edhe mollat kanė emra, po sikur fėmitė
Xhufke, Rrakaqe, moll Tetove, qė rriten n“Iliridė
__________________ Shpesh na kujtojnė edhe historinė,
Se rrėnjėt e tyre prekin lashtėsinė.
__________________ Ka molla tė verdha, molla ēali,
ka edhe t“egra qė rriten mes mali.
__________________ Ca molla piqen edhe nė Ēamėri,
por njė e pikėlluar rri nė kufi.
__________________ Edhe nėpėr dasma nė ēdo shtet e vend
Gjithnjė MOLLĖ E KUQE, tė kemi nė mend
__________________ Jemi nė mes tė sė djeshmės e tė sė nesėrmes
Dje ishim pėr tė sotmen.
Sot po jetojmė nga se ishim dje
Nesėr dhėntė Zoti do tė jetė mė mire
__________________ Shqipėri! moj nėna ime, mė ke rritur me thėrrime!
Shqipėri! tė qofsha falė, tė kam nėnė e mė ke djalė

K O R I: Po vijn krushqit
__________________ Ē'u mbush mali me dėborė,
Ē'u mbush deti me pamporė,
Sec u mbush e e jona Vlorė,
Plot me krushq e me dasmorė.
__________________ Nuk jane krushq edhe dasmorė,
Janė Toskė e Malsorė
Me flamur tė kuq nė dorė
Si dhėndurė me kurorė.
__________________ Ē'u zbardhė malet, ē'u zbardhė:
Nga ēdo anė seē na ardhė
Shqipėtarėt gunė bardhė.
Seē na ardhė palė palė
__________________ Duke rrotulluar fush e mal,
Kush nė kėmb' e kush me kalė,
Kush mė shpejt, kush mė ngadalė:
Kush i lum e kush i gjorė
Kanė zbritur mu nė Vlorė,
___________________ Ē'ka qė ēan rrufeja retė?
___________________ Vjen Smaili trim me fletė,
___________________ Fluturon posi shigjetė.
___________________ Thonė, po vjen drejt nė Vlorė,
___________________ Me flamur tė kuq nė dorė
___________________ Me flamurin e lirisė , N'ate thelb tė Shqipėrisė:
___________________ Thonė, ėshtė vet i tretė,
___________________ Thonė, ėshtė vet i tetė,
___________________ Thonė, sot ėshtė njėzetetetė
___________________ Rrofsh moj Shqipėri pėrjetė!
___________________ Unė e dua Shqipėrinė, qė nga Korēa e Vraninė,
___________________ Une e dua Shqiperinė, qė nga Shkupi gjer n’ Janinė,
___________________ Une e dua Shqiperinė, bashkė me Plavėn dhe Gucinė
___________________ Une e dua Shqiperinė, dua Preshevėn, dua Manastirė
___________________ Une e dua Shqiperinė, me Dardan dhe Dallmatinė,
___________________ Une e dua Shqiperinė, si shqiptar dhe pjell shqiptari.,
___________________ Thonin pėrpara, por thonė edhe tani
___________________ Njė shqiptarė dy parti.
Pse jo, gjitha punėt nga dy i kemi ___________________ Flamurin me dy ngjyra
___________________ Shqiponjėn me dy krena
___________________ Qiftelinė me dy tela
___________________ Thikėn me dy teha
___________________ Njė trup me dy degė
Gjysma toskė, tjetra gegė
___________________ Dy kėsula:
Rumbullake dhe tė rafsha
Ku rrafsha mos u vrafsha
Tė paēa mos tė qafsha
___________________ Pėrveē dyshit ėshtė njė njish
Nuk na duhet e ndarė nė dysh
Do tė vdesim qė tė jetojmė
Njė je nėnė Shqipėria jonė.
___________________ Kush thot ska Shypni, qoftė faqe zi
___________________ Kush haron dėshmorėt, nė jetė e marshin horėt
___________________ Kush s’nderon Flamurin, mbi vorrė, shkulja gurin
___________________ Kush nuk njeh ushtrinė, e gėzoftė tradhėtinė
___________________ Kush nuk din gjuhėn e vet, qoftė hibrid gjithmon e jetė.
___________________ Se Zoti vet e tha me gojė,
Qė kombet shuhen pėrmbi dhč,
Po Shqipėria do tė rrojė,
Se pėr tė luftojmė ne
___________________ S'jemi grekėr as bullgarė,
Asgjė tjetėr nukė jemi,
Jemi vetėm shqipėtarė,
Nė kėt'emėr nderr'e kemi.
___________________ Ky emėr ėshtė shum' i mirė,
Se mė s'jemi tė gėnjyer,
Nukė jemi n'errėsirė,
E njohėmė gjėn' e vjyer.
___________________ Tė lemė mėmėnė tėnė
E tė marimė njė shtrigė!
Zoti mos e pastė thėnė!
Pun'e keq'e shum'e ligė.
___________________ Se njerėzit gjithė do vdesin,
Por jeta s'mbetet shkretė,
Gjuha, mėmėdheu mbesin
Tė patundurė pėrjetė.
__________________: O Zot i madh dhe i vėrtetė
Qė krijove ēka shohėm nė jetė,
Falna gjithė mirėsitė, epna dituri e dritė,
__________________: Zot! mbrona besėn, dashurin' e miqėsinė,
Epna dėshirė tė mėsojmė, e tė mira tė punojmė,
T’bėhemi tė urtė e tė qetė, Shqipėtarė tė vėrtetė.
___________________ Nė gjuhė shqype bota mbar
ka me ju njohte se ē'fis ju kini,
ka me ju njohte per shqyptare;
burra n'za, sikurse jini.
Prį, mallkue njaj bir Shqyptari,
Qi ketė gjuhė tė Perendķs,
Trashigim, qi na la i Pari,
Trashigim s'i a lźn ai fmķs;
___________________ Edhč atij i u thaftė, goja,
Qi e perbuzė ketė gjuhė hyjnore;
Qi n'gjuhė t'huej, kśr s'āsht nevoja,
Flet, e t'veten lźn mbas dore.
___________________ FLAMUR: Kuvendi i Lezhės
___________________ KUSHTETUT: Lidhja e Prizrenit
___________________ GJUHĖ: Kongresi i Manastirit
___________________ BETIM: PĖR ZOT E ATDHE
___________________ Andaj, me zėmėr tė gėzuar dhe me gjithė shpirt uroni!
Zotėrinjt' e zotėruar, gjithė pėrnjėherė thoni:
___________________ Rroft' e qoftė Shqipėria
Kombi dhe gjuha jonė!
Na priftė menēuria,
Ndihmės paēim Zonė
Grupi i valleve: Nė krah tė shqipes - koreografia Femi Shaqiri