Lugina e Preshevës

[RinorZ]

Mirembrema bashkeforumista...

Kjo teme te cilen posa e hapa, ka karakter me shume informatvi se sa dicka tjeter....me kete dua te them se me ane te kesaj teme, kemi rastin t'e shohim se ne qofte se nje dite lugina e Presheves do te behej pjese e Kosoves, cfare te meta, apo cfare te mira do t'i sillte...

...Lugina e Preshevës është e përbërë nga tre komuna etnike shqiptare, Presheva, Bujanoci dhe Medvegja.
Presheva dhe Bujanoci kanë shumicë shqiptare, kurse në Medvegjë shqiptarët kanë mbetur pakicë për shkak të shpërnguljes në Kosovë e gjetiu.
Kjo zonë nuk është e pasur me minerale ashtu siç është Veriu i Kosovës, por rëndësia gjeostrategjike e kësaj treve shqiptare është me rëndësi tepër të madhe.
Lugina e Preshevës është udhëkryq i shumë rrugëve strategjike që lidhin Ballkanin dhe Evropën.
Në këtë pjesë kalon rruga automobilistike "Korridori 10" dhe hekurudha që e lidhin Greqinë, Maqedoninë me Evropën dhe anasjelltas Evropën me këto shtete dhe shtetet tjera mediterane.
Rruga më e shkurtë dhe e shpejtë tokësore për të arritur ne Evropë nga Greqia kalon kah kjo trevë shqiptare kështu që edhe për shtetin grek mbajtja e Luginës së Preshevës nën sundimin serb paraqet interes nacional grek.

Në anën tjetër edhe për Serbinë kjo luginë paraqet interes të veçantë për ekonominë dhe qytetarët e saj , për të dalë në portin e Selanikut apo detin mesdhe duhet të kalojnë andej pari.

Poashtu në sferën ndërkombëtare Lugina e Preshevës është e rëndësishme për shkak se do të kalojnë pranë saj naftesjellësit dhe gazsjellësit qe vijnë nga Azia Qendrore.

Beogradi duke e ditur rëndësinë strategjike të kësaj treve, në vitin 1945 ndau nga Kosova komunat e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës dhe ia bashkangjiti Kosovës komunën e Leposaviqit dhe Zubin Potokun, pra u bë një ndërrim territoresh.

Këtu me bindje të plotë shprehë mendimin tim që kjo trevë shqiptare, gjithsesi duhet t'i takoj Kosovës apo Shqipërisë në rast definimi kufijsh në Ballkan.

Përfshirja e Luginës së Preshevës në shtetin e Kosovës apo të Shqipërisë së Bashkuar, përpos tjerash krijon një barazpeshë në mes shteteve të Ballkanit dhe shtynë shtetet fqinje të respektojnë dhe vlerësojnë etninë shqiptare.

Shembull konkret:
Shumë shpesh ndodh që autoritetet greke e mbyllin doganën e Kapshticës në jug të Shqipërisë pa ndonjë arsye të fortë, krijojnë kolona makinash shqiptare 10 - 20 kilometërshe. Pra shqiptarët presin me orë të tëra për shkak të tekeve (humorit ) grek pa u shqetësuar për përfitimet materiale që vjelin prej tyre.
Në rast të përfshirjes së Luginës së Preshevës në Kosovë apo Shqipëri, shqiptarët mund t'i kundërpërgjigjen grekëve dhe të tjerëve që lozin me ndjenjat tona në të njejtën mënyrë, duke mbyllur doganen për disa orë gjoja "për shkak mosfunksionimi të kompjuterëve" dhe duke krijuar kolonë makinash greke, serbe, etj.
Rëndesinë e kësaj zone e dijnë shumë mirë amerikanët, të cilët jo edhe rastësisht kanë zgjedhur rajonin e Gjilanit që gjendet pranë kësaj zone dhe kanë ndërtuar pak kilometra më larg bazën ushtarake të Bondstillit, ku mund të kenë ndikim në ngjarjet të cilat mund të pasojnë.

...Pasi te keni lexuar kete, po u'a le juve te jepni mendimin tuaj mbi kete...

KLM dhe gjithe te mirat...

[beni33]

un e lezova dhe esht ashtu siq ju thuani inderuar
por bashkimi mund te vonoj pak por aj duhet te ndodh sigurisht aty ska dilem

[RinorZ]

Historia e shkurtër e Preshevës

Treva e Preshevës në kohërat antike ka qenë nën sundimin romak. Provinca e Dytë, Provincia Dardanium ka qenë poashtu nën sundimin romak me kryeqytetin e saj Scup, Shkupi i sotëm. Gjat dyndjeve sllave, gjat shek. VI dhe VII, në rajonin e Preshevës janë ndërtuar ca kështjella për t'u mbrojtur nga barbarët sllav. Për këto fortesa më së miri flet historiani bizantin Prokopie. Këto kështjella ishin Kalaja e Preshevës si dhe ca të tjera në Karadak (Malësia e Preshevës). Gjer në shekullin IX, rajoni i Preshevës mbetet nën pushtimin Bizantin. Nga gjysma e dytë e shek. IX gjer në shek X rajoni i Preshevës pushtohet nga ana e Mbretërisë Bullgare. Prej shek. XI e deri në shek XII, Presheva me rrethinë gjendet nën sundimin Bizantin. Në fund të shek. XII, sipas dokumenteve sërbe, Preshevën e gjejmë të pushtuar nga ana e Nemanjiqëve deri më vitin 1455. Gjat kësaj kohe, popullsia autoktone i takonte religjionit të krishterë të përhapur nga romakët. Krahas popujve tjerë, edhe shqiptarët e këtyre trevava u bënin rrezistencë pushtimit osman-turk. Si rrjedhojë e rrezistencës shpeshëherë, popullsia e këtyre anëve iu nënshtrohej zullumeve dhe represaljeve nga ana e barbarëve të ardhur nga azia. Presheva, emrin që ka edhe sot, ka nga fjala latine që d.m.th. PRESH-Purri dhe EVA-fushë, pra Preshevë d.m.th Fusha purrinjëve.

[RinorZ]

Rilindja Kombëtare

Gjat Rilindjes Kombëtare Presheva dhe preshevarët kanë qenë mjaft aktiv për çlirimin Kombëtar Shqiptarë. S'bashku me bashkëkombasit e vet anë e mbanë trojeve shqiptare, i kundërshtuan me forcë çdo ligj të dhunshëm të imponuar nga armiqt e sidomos Reformat e Tanzimatit të vitit 1939, deri më vitin 1912, pastaj pjesmarrës në luftërat dhe kryengritjet e ndryshme si atë të Lidhjes së Prizrenit (1878), Lidhja e Pejës (1898) si dhe kryengritjet e njëpasnjëshme të viteve 1908, 1910, 1912 etj.

Arkeologji

Meqë Presheva nuk ka patur mundësi të krijojë instuticione të veta të pavaruara kombëtare, gjithëherë kanë shfrytëzuar format prej më të ndryshme për t'i ruajtur vlerat kulturore-kombëtare dhe etnicitetin e vet kombëtar. Kështu një ndër këto me vlerë jashtëzakonisht të madhe është edhe Muzeu i shkollës në Preshevë. Në këtë muze gjendet një numër i konsiderueshëm i eksponateve që flasin për kulturën dhe të kaluarën e shqiptarëve të këtyre viseve. Aty gjenden eksponate që i takojnë kohërave të lashta parahistorike, në keramikë, armë, filigranologji etj. Prej armëve janë gjetur eksponate të cilat i takojnë viteve 30 të e.s. në katundin e Ilincës (Malësia e Preshevës). Unaza dhe stoli tjera nga filigranologjia janë gjetur në katundin e Zhunicës e që i takojnë viteve 35-ta, më qartë në kohën e Oktavian Augustit. Në Zhunicë dhe Preshevë janë gjetur edhe monedha të po kësaj kohe (vitet e 35-ta). Nga keramika janë zbuluar objekte apo pajisje të ndryshme që i takojnë periudhave të lashta parahistorike rreth 3500 vjet p.e.s