SI NA SHOHIN TE HUAJT
Shqiptarët të ndarë në të varfër e të pasur
--------------------------------------------------------------------------------
Nga Nicholas Wood "New York Times"
Një dekadë ishte e mjaftueshme për të ndarë shqiptarët mes varfërisë dhe bollëkut. Rritja e menjëhershme ekono-mike ka veçuar atë pjesë të shoqërisë që jeton luksin e një kryeqyteti të transformuar duke lënë në ekstremin tjetër ata që mezi e sigurojnë jetesën. Kjo situatë ekonomike dhe efektet e saj në ndarjen e shoqërisë janë objekt i shkrimit të gazetarit amerikan Nicholas Wood, që vizitoi së fundmi Shqipërinë. "Gazeta" boton sot artikullin e Wood, të publikuar dy ditë më parë në gazetën amerikane "New York Times".
Dikur vendi i privileg
juar i aparatçikëve komunistë që e kthyen Shqipërinë në vendin më të izoluar të Europës, lagja e byrosë politike të Tiranës i është nënshtruar një transformimi radikal, dhe është kthyer në zonën më të nxehtë të jetës së natës në vend. Makina të shtrenjta gjermane rrethojnë të ashtuquajturin Bllok ndërsa njerëz të veshur shik frekuentojnë kafenetë, restorantet dhe pub-et. Ashtu si edhe në vendet e tjera ish-komuniste, jeta e natës në bllok dëshmon për shpërthimin ekonomik në vend që e ka transformuar një pjesë të shoqërisë dhe ka krijuar ndarjen e thellë mes kësaj pakice dhe pjesës tjetër që mezi fiton jetesën. Kryebashkiaku energjik i Tiranës, Edi Rama, i ka pastruar rrugët dikur të mbushura me mbeturina dhe ka riparuar fasadat e ndërtesave publike. Madje edhe rrugët e pasigurta jashtë Tiranës janë zëvendësuar pjesërisht me autostrada të reja të financuara kryesisht nga Bashkimi Europian. Pavarësisht "boom"-it ekonomik, të cilin e tregon edhe Prodhimi i Përgjithshëm Kombëtar që është rritur me 7 për qind këtë vit, mungesa e ujit dhe ndërprerjet e energjisë janë pjesë e jetës së përditshme të shqiptarëve. Ndërsa në hyrje të çdo qyteti të madh ndodhen banesat e atyre që vijnë nga fshati për të kërkuar punë në qytet. "Kjo është një shoqëri me dy kahe", thotë Sokol Balla, një analist politik i një reviste të përjavshme në Tiranë. "Ka një kategori njerëzish që e bëjnë blerjet e përjavshme në Greqi apo Itali ndërsa ka kategori të tjera që nisen drejt Tiranës në kërkim të një pune". Duke folur gjithë përçmim për pasurinë e gjetur papritur, gjysma e së cilës kontrollet nga një e pesta e popullsisë shqiptare prej tre milionë banorësh, Mymvera Çeçollari, një pensioniste që jeton në periferi thotë: "nëse kushtet normale nuk i ke në zonën ku jeton, ç'të hyn në punë t'i kesh në qendrën e qytetit ?". Pakënaqësia popullore vjen si rezultat i idesë së përgjithshme se në Shqipëri krimi sjell fitime. Sipas një raporti të publikuar këtë vit nga Grupi Ndërkombëtar i Krizave, pothuajse gjysma e Prodhimit të Përgjithshëm Kombëtar (GDP) vjen nga aktivitetet kriminale. "E vërteta është se Shqipëria po ndërtohet mbi paratë e pista", thotë Kreshnik Spahiu, një avokat i specializur në çështjet e antitrafikimit. Toleranca për krimin është e madhe. "Këtu pastrimi i parave konsiderohet progres", thotë Spahiu. Që prej vitit 2001, qeveria ka marrë masa të forta kundër trafikut. Por, Grupi Ndërkombëtar i Krizave vë në dukje se "ndërsa autoritetet e pranojnë përhapjen e krimit të organizuar në Shqipëri, ato nuk kanë dijeni për lidhjet e tij me individët në zyrat e larta shtetërore, policinë dhe politikanët. Verën e kaluar, partia qeverisëse u përça nga një konflikt në të cilin Ministri i Jashtëm, Ilir Meta, akuzoi kryeministrin Fatos Nano se "është kthyer në një individ që përfaqëson vetëm interesat e veta dhe ato të klaneve të rrezikshme që fshihen pas tij". Për këtë nuk u dha ndonjë provë dhe nuk u ngrit ndonjë padi zyrtare. Por, edhe drejtuesja e Institutit shtetëror të Statistikave, Milva Ikonomi thotë se përqindja e madhe e parave të pista në ekonominë shqiptare tregon se investimet janë bërë në objekte të dukshme si restorantet, për shembull, dhe jo në infrastrukturë. "Për pasojë proçesi i reformave këtu po ecën shumë më ngadalë se në vendet e tjera". Edhe pse diplomatët theksojnë se Shqipëria është tashmë më e stabilizuar se kurrë që pas rënies së komunizmit në vitin 1991, analistët si Balla vënë në dyshim kohëzgjatjen e kësaj qëndrueshmërie. "Ajo që më shqetëson nuk është niveli i rritjes ekonomike, thotë ai, por drejtimi i saj".
Përktheu: Elira Çanga
Krijoni Kontakt