gazeta shqiptare
................................
DOSSIER II
Sipas planit qė kishin ideuar kėshilltarėt sovjetikė sė bashku me Kadri Hazbiun, "koka e komplotit" do tė ishte Kryetari i Degės sė Brendshme tė Qarkut tė Shkodrės, Hilmi Seiti
Hazbiu eliminoi gjeneral Seitin, qė s'pranoi "komplotin"
--------------------------------------------
Dashnor Kaloēi
Nė pjesėn e parė tė kėtij shkrimi tė botuar nė numrin e djeshėm, u njohėm me relacionin e plotė qė Ministri i Brendshėm, Kadri Hazbiu, i dėrgonte Sekretarit tė Parė tė Komitetit Qėndror, Enver Hoxhės, lidhur me zbulimin dhe veprimtarinė armiqėsore tė grupit ēam tė kryesuar prej Kundėradmiralit tė Flotės Luftarake-detare, Gjeneral-major, Teme Sejkos dhe Tahir Demit. Ai dokument i cilėsuar tepėr sekret i Arkivit tė Ministrisė sė Punėve tė Brendshme qė mban datėn 24 mars 1961 dhe qė i pėrket Dosjes nr. 278 ėshtė hartuar nga Dega e Parė e Drejtorisė sė Sigurimit tė Shtetit, ėshtė firmosur nga Gjeneral-leitnant Kadri Hazbiu. Sipas atij relacioni, bėhet e ditur se nė gjashtėmujorin e dytė tė vitit 1960, ėshtė arrestuar njė grup elementėsh armiqėsor prej 38 vetėsh, midis tė cilėve 20 anėtarė partie, pėr arsye se janė vėnė nė shėrbim tė zbulimeve tė huaja. Me pėrjashtim tė nėntė personave, tė gjithė pjestarėt e atij grupi janė me origjinė nga krahina e Ēamėrisė. Elementėt kryesorė qė e kanė drejtuar atė grup, janė Teme Sejko, Taho Sejko, Tahir Demi dhe Avdul Resuli. Mė pas nė atė relacion tė Sigurimit, jepet me hollėsi e gjithė veprimtaria e atij grupi, ku thuhet se krerėt e tij e kanė filluar veprimatrinė e tyre armiqėsore qė nga koha e Luftės, ku ata kishin pasur funksione tė larta. Veprimtaria e atij grupi bėhet e ditur se ka filluar qė nė vitin 1946, kur ishte goditur njė grup armiqėsor nga krahina e Ēamėrisė dhe qė kryesohej nga Rexho Plaku, tė cilėt kishin lidhje me zbulimin grek dhe Haki Rrushitin. Sipas dokumentit tė Sigurimit, thuhet se nė vitet 1946-47, Taho Sejko dhe Avdul Resuli kanė qenė tė rekrutuar nga zbulimi grek dhe po atė vit, Tahoja ka rekrutaur dhe vėllanė e tij, Teme Sejkon. Sipas dokumentit nė fjalė, grupi i cili kishte si qėllim qė tė pėrmbyste mė dhunė pushtetin popullor, kishte kėtė platformė: "Mbrojtja e ēamėve, sigurimi i njė autonomie pėr krahinėn e Ēamėrisė duke inkuadruar brenda saj dhe Konispolin, qė duhet t'i jepeshin Greqisė". Nė fund tė relacionit thuhet se procesi hetimor mund tė quhet i gatshėm pėr afatin e caktuar pėr gjykim, me pėrjashtim tė Taho Sejkos qė nuk flet dhe mund ta dobsojė procesin gjyqsor.
(vijon nga numri i kaluar)
Atė fund maji tė vitit 1960, teksa ngjiste shkallėt e Ministrisė sė Brendshme pėr nė zyrėn e shefit tė tij, Gjeneral-leitnant Kadri Hazbiut, Kryetarit tė Degės sė Brendshme tė Qarkut tė Shkodrės, Gjeneral Hilmi Seitit, nuk i kishte shkuar kurrė ndėr mėnd se aty ai do tė gjente planin pėr goditjen e njė komploti qė kishte pėr qėllim qė: "Nė bashkėpunim me Asfalinė Greke, UDB-nė Jugosllave e Flotėn e 6- tė Amerikane nė Mesdhe, do tė rrėzonin pushtetin komunist nė Shqipėri dhe do tė instalonin aty kapitalizmin". Por mė e papritura pėr tė do tė ishte fakti, qė ai, Hilmi Seiti, ishte Kryetar i atij Komploti. "Ti duhet ta pranosh kėtė, ėshtė pėr interesat e larta tė Kombit dhe bėhet pėr tė demaskuar zbulimet e huaja. Pėr kėtė ėshtė nė dijeni edhe Komandanti" i tha Ministri Kadri Hazbiu nė zyrėn e tij gjeneral Seitit. Atė "detyrė", Hilmi Seitit, ia kishin ngarkuar pasi nga ēamėt qė banonin brenda kufijve politikė tė shtetit shqiptar, ai mbante detyrėn dhe gradėn mė tė lartė nga ana ushtarake. Nisur nga ai fakt, do tė ishte mė e lehtė tė besohej nė opinionin publik, pėr "lidhjet" e tij me zbulimin grek e agjenturat e huaja. Pas atyre fjalėve tė Kadri Hazbiut, gjeneral Hilmi Seiti doli i nervozuar dhe i shokuar nga zyra e Ministrit, duke i thėnė shefit tė tij dhe personave tė tjerė qė ishin aty: "Unė do tė bisedoj vetė me Enver Hoxhėn".
Eleminimi fizik i gjeneral Seitit
Pas refuzimit qė Gjeneral Hilmi Seiti i bėri "Komplotit" qė kishin ideuar kėshilltarėt sovjetikė sė bashku me Ministrin e Brendshėm, Kadri Hazbiu, e kolegėt e tij, ata i lanė tre ditė kohė qė ai tė reflektonte dhe t'ju kthente pėrgjigje. Pasi skadoi "ultimatumi" prej tre ditėsh qė i ishte lėnė Seitit, me qėllim qė ai tė mendohej dhe tė pranonte detyrėn qė i kishte ngarkuar Partia pėr interesat e larta tė kombit, ditėn e katėrt mė 2 qershor dėrgohet pėr ta biseduar atė nė Shkodėr zv/ ministri i brendshėm gjeneral-major Halim Xhelo. Atė ditė dy gjeneralėt kanė qėndruar sė bashku mė shumė se tre orė nė "Kafen e Madhe" duke biseduar pėr atė mision qė i kishin ngakrkuar Seitit. Pasi zv/ ministri Halim Xhelo nuk arriti dot ta bindte Seitin dhe tė merrte njė pėrgjigje pozitive prej tij, ai u nda me tė dhe po atė mbėrmje ai u kthye pėr nė Tiranė. Pas ndarjes me Xhelon, Gjeneral Seiti u thėrrit nė zyrėn e Sekretarit tė Parė tė Shkodrės, i njoftuar pėr njė "mbledhje" byroje. Vetėm pak minuta pas mbėrritjes nė zyrėn e Sekretarit tė Parė, pasi kishin pirė kafetė sė bashku, Sekretari i Komitetit tė Partisė sė Shkodrės doli menjėherė nga zyra e tij dhe njoftoi pėr vdekjen e Seitit, duke lajmėruar spitalin. Pas kėsaj erdhi menjėherė njė autombulancė e cila e mori Seitin dhe e dėrgoi urgjent nė spitalin civil tė qytetit tė Shkodrės ku atė e futėn nė njė dhomė tė veēantė e cila ruhej nga dy oficerė tė Sigurimit qė nuk lejonin tė futej brenda as njė njeri. Aty nuk u lejua qė tė futej as bashkėshortja e Seit, e cila u lajmėrua menjėherė pėr atė qė kishte ngjarė me burrin e saj. Ndėrkohė u kėrkua qė tė vinin ekspertėt mjeko-ligorė pėr tė pėrcaktuar shkakun e vdekjes sė tij dhe ata duhet tė vinin jo nga Shkodra, por nga Tirana. Lidhur me vdekjen e Seitit ish nėnkryetari i Gjykatės sė lartė M. Q. ka dėshmuar: "Unė e kisha shumė shok Hilmiun dhe sapo mora vesh lajmin u nisa menjėherė nga Tirana dhe kur mbėrrita nė Shkodėr, tė parin takova vėllain e Hilmiut, i cili mė tha:"Na e vranė Hilmiun". Unė hyra nė sallėn e autopsisė nė momentin qė mjekėt po i hapnin kapakun e kokės dhe menjėherė mė ra tė fikėt e mjekėt mė nxorrėn jashtė. Atė ditė mėsova nga Dr. Lito i cili ishte njohur me autopsinė qė i kishin bėrė Hilmi Seitit. Ai mė tha se gjatė autopsisė, Hilmiut i kishin konstatuar prapa koke, nė enėt e gjakut, njė fshikėz tė vogėl e cila kishte plasur dhe i kishte sjellė vdekjen. Ajo plaste vetėm me ndonjė stimulim nga jashtė qė mund tė bėhej me anė tė ndonjė helmi". Ekspertiza kėrkoi tė shihte filxhanėt e kafes, por ato nuk u gjetėn mė nė zyrėn e Sekretarit tė Parė tė Shkodrės. Tė nesėrmen e asaj dite, nė qytetin e Shkodrės u organizua njė funeral madhėshtor pėr varrimin e gjeneral-major Hilmi Seitit, nė tė cilėn morėn pjesė me mijra vetė. Pėr pėrcjelljen e tij pėr nė banesėn e fundit, kishin ardhur shumė personalitete tė larta nga Tirana si dhe Ministri i Brendshėm, Kadri Hazbiu, i cili mbajti edhe fjalėn e rastit nė ceremoninė mortore.
Kush ishin dy vėllezėrit Taho dhe Teme Sejko
Mė i madhi i vėllezėrve Sejko, ishte Taho, i cili u lind nė vitin 1912 nė Filat tė Ēamėrisė prej nga ėshtė dhe origjina e familjes sė tyre tepėr e njohur nė atė krahinė. Nisur nga raprezaljet dhe genocidi i andarėtėve grekė ndaj familjes Sejko, nė vitin 1920, ata detyrohen tė shpėrngulen nga Greqia dhe vendosen nė Konispol. Taho Sejko pasi kreu dy vjet shkollė fetare (Medresen) nė Tiranė, nė vitet 1925-33 mbaroi Liceun francez tė Korēės duke u diplomuar me rezultate shumė tė larta. Mė pas ai vazhdoi njė shkollė ushtarake pėr oficer nė Tiranė, tė cilėn nuk arriti ta mabronte dot. Pasi lirohet prej asaj shkolle, ai fitoi njė gjysėm burse nga qeveria e asaj kohe dhe vazhdoi pėr katėr vjet (1936-39) Fakultetin e Shkencave tė Ekonomisė Politike nė Universitetin francez tė Athinės. Nė vitin 1939 ai u kthye nė Konispol pėr probleme familjare dhe mbetet aty pėr shkak tė luftės italo-greke. Gjatė viteve 1939-43 Taho Sejko punoi si zv / Kryetar i Komunės sė Pandelejmonit dhe zv / Sekretari i nėnprefekturės sė Konispolit. Nė vitin 1943 ai largohet nga administrata shtetėrore dhe del partizan nė fillim me ēetėn "Ēamėria" si zv / Komandant i gjithė krahinės sė Konispolit. Nė vitet 1945-46 Taho Sejko kryen detyrat e Kryetaritr tė Komitetit Ekzekutiv tė Konispolit dhe Sekretarit tė Prefekturės sė Gjirokastrės. Pas punės nė Gjirokastėr Taho thėrritet nė Tiranė dhe fillon punė nė Komisionin e Planit tė Shtetit dhe nė Ministrinė e Tregtisė. Nė vitin 1950 Taho caktohet si shefi i redaksisė sė problemve ekonomike nė gazetėn "Zėrit i Popullit" ku punoi pėr gjashtė vjet me rradhė deri nė vitin 1956 kur u zhvillua konferenca e Tiranės. Nė atė vit Taho goditet si njė ndėr frymėzuesit dhe hartuesit e raportit tė organizatės sė partisė sė "Zėrit" i cili u mbajt nė Konferencėn e Tiranės, raport qė godiste privilegjet e "Bllokut", nepotizmin nė Parti e kultin e individit. Nė atė kohė nė redaksinė e "Zėrit" shkoi si e deleguar vetė Nexhmije Hoxha, e cila e thėrriti Tahon nė zyrė duke i bėrė pėrreth dy orė presion qė ai dhe shokėt e organizatės tė bėnin autokritikė pėr raportin. Lidhur me kėtė, Prof. Alfred Uēi, gazetar i "Zėrit" nė atė kohė, ka dėshmuar: "Ne prisnim gjithė ankth se ēdo tė ndodhte. Pasi Nexhmija doli nga zyra, ne i vajtėm Tahos dhe ai na tha: "Mos u shqetėsoni, ajo asgjė nuk ndryshoi tek unė". Ish sekretari i Enver Hoxhės, Haxhi Kroi, nė njė raport dėrguar Byrosė Politike mė 24 prill 1956 shkruan: "Me porosit tė shokut Rita Marko po u dėrgojmė listėn e elementėve antiparti " Nė kėtė listė prej 21 personash ku ndėr mė kryesorėt janė Pėllumb Dishnica, Hulusi Spahiu, Pajo Islami, Vandush Vinēani etj figuron edhe emri i Taho Sejkos i 16-ti. Pas Konferencės sė Tiranės, nė bazė tė atij dokumenti tė dalė nga kabineti i Enver Hoxhės, prej Haxhi Kroit, ku Taho Sejko shpallej person antiparti, ai u dėrgua nė qytetin e Shkodrės dhe u caktua me detyrėn e drejtorit tė Parkut tė Kamionėve. Nė atė detyrė ai shėrbeu deri nė vitin 1960, kur u arrestua nga Sigurimi i Shtetit, i akuzuar si njė nga krerėt kryesorė tė Grupit Ēam. Ndėrsa vėllai i Tahos, Teme Sejko, u lind nė vitin 1922 nė Filat tė Ēamėrisė. Pasi mbaroi shkollėn fillore nė Sarandė e Gjirokastėr, ai vazhdoi mėsimet nė gjimnazet e Shkodrės e tė Tiranės. Nė dhjetorin e vitit 1942, Teme Sejko caktohet me detyrėn e pėrgjegjėsit tė rinisė nė Ēetėn partizane "Ēamėria" dhe mė vonė kaloi nė Brigadėn e Parė, duke kryer disa detyra tė rėndėsishme si komisar batalioni e anėtar i seksionit politik tė Brigadės. Temja mori pjesė nė tė gjitha luftimet e Brigadės dhe u plagos rėndė nė Symizė tė Mallakastrės, duke luftuar kundėr forcave pushtuese italiane. Nė 10 tetor tė vitit 1944, Temja emėrohet me detyrėn e zėvendėskomisarit tė Brigadės 18 partizane dhe pas dy muajsh pėrgjegjės i seksionit politik tė Divizionit tė Dytė. Nė dhjetor tė po atij viti ai emėrohet shef i Seksionit tė Mbrojtjes nė Drejtorinė e Mbrojtjes Popullore me gradėn major. Nė atė kohė qė mori gradėn e majorit, Teme Sejko ishte vetėm 23 vjeē dhe zotėronte gjuhėt italisht, frėngjisht, greqisht e rusisht. Nė prillin e vitit 1945 ai u caktua pėr tė shkuar me studime nė Bashkimin Sovjetik dhe atje u regjistrua nė Akademinė Ushtarake "Frunze" tė cilėn e pėrfundoi me rezultate shumė tė larta. Pas kthimit nga studimet, ai u emėrua shef shtabi dhe komandant i Divizionit tė Mbrojtjes "Enver". Mė pas ai u emėrua Drejtor i Drejtorisė sė Zbulimit tė Ushtrisė me gradėn Nėnkolonel ku punoi pėr pesė vjet dhe nė moshėn 33 vjeēare gradohet jashtė rradhe Kolonel. Pas kėsaj ai dėrgohet pėrsėri nė Bashkimin Sovjetik pėr tė ndjekur studimet nė Akademinė e Shtabit tė Pėrgjithshėm tė Forcave tė Armatosura "Vorishllov" nė fakultetin e posaēėm nė Moskė. Pas diplomimit nė atė akademi, Temja kthehet nė Shqipėri dhe emėrohet Komandant i Flotės Luftarake-Detare dhe gradohet Kundėradmiral duke u zgjedhur edhe deputet nė Kuvendin Popullor. Nė atė detyrė ai shėrbeu deri nė vitin 1960, kur u arrestua duke u akuzuar si koka e njė grupi armiqėsor qė kishte si qėllim pėrmbysjen e pushtetit popullor me dhunė.
(vijon nesėr)
........................
DOSSIER III
Dėshmia e ish-oficerit tė lartė tė Sigurimit, Strati Papai: "Temja u mbajt pėr pesė ditė nė arkivol dhe nuk pranonte se ishte kreu i komplotit. Atė gjė e bėri vetėm pasi ju lut Mehmet Shehu"
Ja pse Enveri urdhėroi goditjen e "komplotit" tė Teme Sejkos
--------------------------------------------------------------------------------
Dashnor Kaloēi
Pėrse e krijuan sovjetikėt legjendėn me "grupin ēam" tė Teme SejkosHistoria e "Grupit kopmlotist" tė Teme Sejkos, e ka zanafillėn nė fillimin e vitit 1960, kur marrėdhėniet nė mes Shqipėrisė dhe Bashkimit Sovjetik po vinin duke u acaruar gjithnjė e mė shumė dhe po shkonin drejt ndėrprerjes edhe tė marrėdhėnieve diplomatike. Nė kėtė kohė, kėshilltarėt sovjetikė tė KGB qė ishin pranė Ministrit tė Brendshėm, Kadri Hazbiut, krijuan njė legjendė, sikur nė Shqipėri vepronte njė grup armiqėsor qė ishte i lidhur me zbulimin grek dhe atė amerikan, tė cilėt kishin si qėllim pėrgatitjen e njė komploti pėr rrėzimin e pushtetit popullor me anė tė njė grushti shteti qė do tė mbėshtetej nga Flota e Gjashtė Amerikane qė vepronte nė Mesdhe. Sipas legjendės tė krijuar prej kėshilltarėve sovjetikė, ky "grup armiqėsor" qė pėrbėhej nga disa persona me origjinė nga zona juglindore e vėndit, nė kufi me Greqinė, kryesohej nga njė oficer i lartė i Ushtrisė Shqiptare qė mbante gradėn e kolonelit. Po kėshtu sovjetikėt thonin se ai kolonel, ishte fjala pėr Teme Sejkon, merrte mesazhe nga zbulimi grek pėr tė gjithė veprimtarinė se si do tė vepronte grupi i kryesuar prej tij. Kėtė gjė, pra, faktin se gjoja njė oficer i lartė i Ushtrisė Shqiptare" ishte i lidhur me zbulimin grek, sovjetikėt ia kishin thėnė Kadri Hazbiut aty nga fundi i vitit 1959 apo fillimi i vitit 1960, kur kishte filluar njė krisje nė marrėdhėniet nė mes Shqipėrisė dhe bashkimit Sovjetik. E gjithė kjo lojė qė u sajua nga sovjetikėt, kishte pėr qėllim qė t'ju thoshte udhėheqjes sė lartė shqiptare me nė krye Enver Hoxhėn, se Shqipėria rrezikohej nga njė sulm eventual i amerikanėve, me anė tė Flotės sė Gjashtė amerikane qė vepronte nė Mesdhe, e cila do invadonte nėpėrmjet Greqisė. Sipas kėsaj, nėnteksti apo mesazhi i sovjetikėve ishte mė se i qartė: "Enver Hoxha duhet t'i vinte gishtin kokės pėr rrezikun qė i kanosej Shqipėrisė dhe i vetmi shpėtim ishte, mbajtja e sovjetikėve nė bazėn e Pasha-Limanit. Pra e gjithė loja dhe legjenda e krijuar nga sovjetikėt, qė gjoja nė Shqipėri vepronte njė grup agjenturor armiqėsor qė ishte i lidhur me zbulimin grek dhe atė amerikan, synonte pėr tė trembur Enver Hoxhėn, qė nga frika e ndonjė sulmi eventual amerikan, ai tė mbante sovjetikėt nė bazėn e Pasha-Limanit. Ky plan i sovjetikėve u pranua nga Kadri Hazbiu, sepse me "zbulimin e goditjen" e atij "grupi armiqėsor", njėkohėsisht do tė dilte nė pah forca e Sigurimit tė Shtetit dhe ai, Kadri Hazbiu, qė ishte nė krye tė Sigurimit, do tė merrte njė famė tė madhe duke u konsideruar si shpėtimtar i vėndit nga planet djallėzorė dhe synimet e amerikanėve qė donin tė rrėzonin me forcėn e armėve pushtetin popullor nė Shqipėrinė komuniste. Pasi Kadri Hazbiu e pranoi planin e kėshilltarėve sovjetikė, pėr legjendėn e "grupit komplotist" ai thirri nė zyrėn e tij, Kryetarin e Degės sė Brendshme tė Qarkut tė Shkodrės, gjeneral-major Hilmi Seitin, tė cilėt i kėrkoi qė tė merrte pėrsipėr planin e tyre, duke pranuar se ishte "koka e komplotit". Pasi Hilmi Seiti nuk e pranoi atė gjė, ai u eleminua fizikisht duke i hedhur helm nė kafe. Eliminimi fizik i tij u bė pasi loja e kurdisur nga kėshilltarėt sovjetikė dhe Kadri Hazbiu, rrezikohej tė dėshtonte, duke qenė se ishte dekonspiruar si plan, pėr tė cilin kishte dijeni njė person si Seiti, qė nuk ishte pjesė e tij. Nė praktikėn e shėrbimeve tė fshehta tė vėndeve komuniste, (sipas shkollės ruse tė Xherxhinksit) ajo gjė nuk mund tė ndodhte kurrsesi dhe personi qė kishte dijeni pėr atė plan dhe nuk pranonte ta zbatonte, eleminohej me mėnyra tė ndryshme dhe shpallej sikur kishte rėnė nė krye tė detyrės. Kėshtu u veprua edhe me Hilmi Seitin. Pas kėsaj ajo gjė iu ngarkua Kundėradmiralit tė Flotės Luftarake-Detare, gjeneral-major Teme Sejkos dhe loja qė kishin kurdisur sovjetikėt nė bashkėpunim me Kadri Hazbiun vazhdoi me goditjen e "grupit komplotist" ēam, gjė e cila bėri qė sovjetikėt ta shtynin edhe pėr disa kohė qėndrimin e tyre nė Shqipėri.
Nė pjesėn e dytė tė kėtij shkrimi tė botuar nė numrin e djeshėm u njohėm me njė biografi tė shkurtėr tė vėllezėrve Taho dhe Teme Sejko, tė cilėt u cilėsuan si "koka e kopmplotit ēam" dhe manovrat e para tė Sigurimit tė Shtetit, pėr tė gjetur njeriun i cili do tė pranonte se ishte "kreu i atij komploti". Pėr kėtė gjė, Ministri i Brendshėm, Kadri Hazbiu, sipas orientimeve qė kishte marrė nga kėshilltarėt sovjetikė tė KGB qė ishin atashuar pranė tij nė Tiranė, thėrriti nė zyrėn e tij, Kryetarin e Degės sė Brendėshme tė Qarkut tė Shkodrės, gjeneral-major Hilmi Seitin, i cili ishte funksionari mė i lartė ushtarak nė Shqipėri, me origjinė nga Ēamėria.
Hazbiu sė bashku me zėvėndėsin e tij, gjeneral Halim Xhelon dhe njėrin nga sekretarėt e Komitetit Qėndror qė mbulonte organet e Diktaturės sė Proletariatit, e pritėn Seitin nė zyrė dhe i kėrkuan atij qė tė pranonte se ishte kreu i njė "komploti" i lidhur me zbulimet e huaja qė kishin pėr qėllim pėrmbysjen e pushtetit popullor me dhunė. Ata i shpjeguan Seitit, se ajo gjė bėhej pėr hir tė interesave tė larta tė kombit dhe kishte si synim pėr tė demaskuar amerikanėt dhe zbulimet e huaja tė disa shteteve perendimore, duke i diskretituar ata nė opinionin botėror. Por gjeneral Seiti nuk e pranoi atė gjė dhe u tha se do tė bisedonte vetė me Enver Hoxhėn. Pasi doli nga Ministria e Brendėshme, thuhet se atė e morėn nė "Zim"-in e Enver Hoxhės dhe e dėrguan nė vilėn e tij. Nuk dihet asgjė se ēfarė u bisedua nė mes tyre, por vetėm disa ditė mė vonė, gjeneral Seiti vdiq nė zyrėn e Sekretarit tė Parė tė Shkodrės, (ku ishte thirrur pėr njė "mbledhje partie" ) sapo kishin pirė kafet sė bashku. Nga dėshmitė e disa ish-oficerėve tė lartė tė Sigurimit, bėhet e ditur se Seitit i hodhėn helm nė kafe, pasi nuk pranoi sugjerimin e Hazbiut pėr tė qenė "koka e komplotit", gjė tė cilėn ia kishte kėrkuar edhe zv / Ministri i Brendshėm, gjeneral Halim Xhelo, ( njė ditė para vdekjes) i cili kishte shkuar nė Shkodėr dhe kishte qėndrur pėr tre orė me tė nė Kafen e Madhe, pėr t'i mbushur mėndjen. Pas vdekjes, Hilmi Seitit iu bė njė varrim madhėshtor ku fjalėn e rastit e mbajti Ministri i Brendshėm Kadri Hazbiu.
Enveri miratoi goditjen e "komplotit"
Pasi plani pėr rekrutimin e Hilmi Seitit, dėshtoi, kėshiltarėt sovjetikė me Ministrin e Brendshėm, Kadri Hazbiun, vendosėn qė atė gjė t'ia ngarkonin, Kundėradmiralit tė Flotės Luftarake-Detare, gjeneral-major Teme Sejkos, i cili ishte personi me origjinė ēame, qė asokohe mbante detyrėn mė tė lartė nė Shqipėri. Por ndryshe nga si ishte vepruar me gjeneral Hilmi Seitin, Teme Sejkos do t'i kėrkohej ajo gjė, pra "kreu i komplotit", pasi ai tė ishte arrestuar, nė mėnyrė qė tė mos pėrsėritej gabimi i bėrė me Seitin. Para se tė vihej nė zbatim ky plan, Ministri Hazbiu shkoi vetė tek Enver Hoxha dhe ia raportoi atij gojarisht tė gjithė legjendėn e krijuar, duke i thėnė se kishte zbuluar njė grup komplotist tė kryesuar nga vėllezėrit Teme e Taho Sejko dhe disa persona tė tjerė me origjinė nga Ēamėria. (gjė e cila shihet edhe nga relacioni tepėr sekret i datės 24 mars 1961, Dosja 278, i zbuluar nė Arkivin e Ministrisė sė Brendėshme) Pasi Enver Hoxha e dėgjoi mė vėmėndje Ministrin Kadri Hazbiu pėr tė gjitha ato qė ai i raportoi, ai i dha Kadriut miratimin pėr arrestimin e pjestarėve tė atij grupi, duke filluar nga "krerėt" kryesorė si: Teme Sejko, gjeneral-major dhe kundėradmiral i Flotės Luftarake-Detare, Taho Sejko, i vėllai i tij qė punonte Drejtor nė Parkun e Shkodrės, Tahir Demi, kryetar i Komitetit Ekzekutiv tė Elbasanit, nėnkolonel Avdul Resuli, etj. Kėtė gjė, pra faktin se Kadri Hazbiu, shkoi dhe i serviri Enverit, ekzistencėn e "grupit komplotist ēam", e ka pranuar vetė Enveri dhe ajo ėshtė e njohur pėr publikun e gjėrė nga njė dokumentar i shfaqur disa herė nė TV, nė tė cilin bėhet fjalė pėr Pleniumin e tetorit tė vitit 1982, kur Enver Hoxha po godiste Kadri Hazbiun. Po kėshtu ai fakt ėshtė i njohur edhe nga njė libėr me kujtime i Enverit (Pėr Organet e Punėve tė Brendėshme) i botuar po atė vit.
Arrestimet e "komplotistėve"
Pas miratimit qė i bėri Enver Hoxha planit tė Kadri Hazbiut, pėr goditjen e grupit armiqėsor ēam, filluan menjėherė arrestimet nė masė. Minsitri Hazbiu nė bashkėpunim me Hetuesinė dhe Prokurorinė e Pėrgjithshme qė asokohe vareshin nga Ministria e Brendėshme, kishte marrė tė gjitha masat pėr arrestimet e tė gjithė pjestarėve tė atij "komploti" duke dėrguar nėpėr tė gjitha degėt e Brendshme tė rretheve tė ndryshme tė gjitha listat e personave qė do tė arrestoheshin. Pėrgatitjet ishin bėrė deri nė atė shkallė saqė ishin caktuar edhe makinat qė do tė transportonin tė arrestuarit dhe qelitė e nevojshme ku do tė izoloheshin ata. qė mė pėrpara masat e nevojshme duke pėrgatitur Pėrveē "krerėve kryesorė tė komplotit" si Teme dhe Taho Sejko, Tahir demi, Avdul Resuli, Jonuz Purizio, Adem Osmani, Hajri Mane, Sami Murati, Ali Xhelo Arapi, Hasan Mero, Gani Tartari, Ali Goxhaj, numėri i tė arrestuarėve shkoi nė 367 (sipas statistikave tė sakta qė ndodhen nė Arkivin e Ministrisė sė Brendshme) Kėshtu pėrveē Grupit tė Tiranės ku ndodheshin Teme Sejko, Avdul Resuli, etj, arrestimet u shtrinė edhe nė Shkodėr me Taho Sejkon e Spiro Rexhon ("korrier i Tahos") dhe vazhduan mė tej mė Grupin e Konispolit tė kryesuar nga Ali Xhelo, Grupin e Mursisė tė kryesuar nga Kostandin Petro Vaso, Grupin e Shalėsit tė kryesuar nga Rexhep Selimi, Grupi i Grave-Karroq i kryesuar nga Vangjel Xhomaka dhe Ziso Biraēi, Grupi Hoxhė-Sopik-Haderaga-Pandelejmon i kryesuar nga Kiēo Sotiri dhe Ilia Gjyzeli, Grupi i pesė tė rinjėve nė vervė me nė krye Xhemal Balin (27-vjeēar) Grupi i Minoritetit Dropull-Gjirokastėr i kryesuar nga Pandeli Varezi dhe Dr. Aleksandėr Kalivopulli, Grupi i Leskovik-Devoll i kryesuar nga Jani Zoga dhe Musa Ēeliku. Po kėshtu arrestime tė shumta me persona tė akuzuar si pjestarė tė "komplotit ēam" pati edhe nė Pėrmet, Leskovik, Pogradec, Elbasan, Tiranė, Durrės dhe Shkodėr. Duke filluar nga "Krerėt e Komplotit" si Teme dhe Taho Sejko, Tahir Demi, Avdul Resuli e tė gjithė tė tjerėt, akuzat ishin tė njėjta: "Grup armiqėsor tė lidhur me zbulimet greke tė Asfalisė, dhe CIA-n amerikane, si dhe me zbulimet e huaja tė disa shteteve perendimore, qė kishin si qėllim pėrmbysjen me dhunė tė pushtetit popullor nė Shqipėri dhe instalimin kėtu tė klasave tė pėrmbysura". Kadri Hazbiu me kėshilltarėt sovjetikė tė KGB dhe vartėsit e tij qė kishin inskenuar procesin e "Komplotit", nė periudhėn e hetimeve pėrdorėn tė gjitha metodat qė tė arrestuarit tė pranonin akuzat dhe tė dėshmonin nė gjyq atė ē'ka atyre do t'u servirej. Nė pėrfundim tė hetimeve nga "Kokat e Komplotit" nuk fliste vetėm Taho Sejko ndaj tė cilit u pėrdorėn tė gjitha torturat dhe u ndėrruan disa hetues deri tek i fundit Ferhat Matohiti tė cilit Taho i ka deklaruar:"Nuk e pranoj akuzėn, nuk kam qenė kurrė spiun, nuk i kam dhėnė asnjė rrjeti agjenturor informata sekrete. Organet e sigurimit tė Shtetit si nė 1946 dhe tani do mbėshteten nė gėnjeshtra kundėr meje". Duke mos i duruar torturat dhe presionet Taho tenton tė bėjė vetvrasje duke i rėnė murit me kokė dhe nga kjo goditje atij iu dėmtua truri plotėsisht. Duke parė shkatėrrimin e plotė nervor tė Tahos i cili nuk komandonte mė veten, ato nuk e nxorėn fare nė gjyq, duke veēuar ēėshtjen e tij. Edhe Teme Sejko pėr njė kohė tė gjatė nuk e pranoi lojėn pėr tė qenė si "koka e komplotit". Lidhur me kėtė Strati Papai ish eksponent i lartė i sigurimit tė shtetit nė atė kohė i dėnuar nė burg ka dėshmuar:"Temja ėshtė mbajtur pėr pesė ditė me rradhė i mbyllur nė njė arkivol, ditėn e pestė ka ardhur nė hetuesi (Burgu 313) Mehmet Shehu qė ishte njeriu qė e ka dashur mė shumė Temen dhe i ka mbushur atij mendjen qė tė pranonte tė ishte "koka e komplotit" pėr hir tė interesave tė larta tė atdheut si detyrė partie. Teme Sejko e pranoi atė gjė vetėm mbasi Mehmet Shehu i doli atij garant se pas gjyqit, ai bashkė me familjen do tė jetonte nė cilindo shtet tė botės qė do tė kėrkonte, duke financuar nga qeveria shqiptare.
(vijon nesėr)
...............
Krijoni Kontakt